Του Ξένιου Μεσαρίτη
Ομιχλώδες το σκηνικό γύρω από την αγορά εκατοντάδων χιλιάδων τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου Covid19, που έχει προμηθευτεί το κράτος τους τελευταίους μήνες για τους διαγνωστικούς ελέγχους κορωνοϊού ανά το παγκύπριο.
Το κράτος είχε προβεί κατά τα τέλη Νοεμβρίου σε διαγωνισμό για την προμήθεια τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου Covid-19 για την κάλυψη «κατεπείγουσας ανάγκης» με την εταιρεία Velorius Ltd να κερδίζει την προσφορά του Υπουργείου Υγείας.
Η Velorius Ltd είχε συσταθεί στις 19 Οκτωβρίου 2020, 40 περίπου μέρες πριν την κατοχύρωση του κρατικού διαγωνισμού υπέρ της και όπως φαίνεται στην πορεία προέκυψε ζήτημα με την αποτελεσματικότητα των τεστ που εισήγαγε από την Κίνα.
Πρόβλημα στα τεστ
Σύμφωνα με πληροφορίες του Economy Today, τις τελευταίες βδομάδες είχε σταματήσει η χρήση των συγκεκριμένων rapid test, λόγω του ότι διαπιστώθηκε πρόβλημα στην αποτελεσματικότητα διάγνωσης του ιού από τα εν λόγω τεστ.
Συγκεκριμένα, μετά την διαπίστωση του προβλήματος των τεστ που εισήχθησαν από την Velorius Ltd, σταμάτησε αμέσως η χρήση τους, έγιναν οι ενδεδειγμένοι έλεγχοι από αρμόδιους λειτουργούς του Υπουργείου Υγείας και στην συνέχεια αποδείχτηκε ότι ήταν απαραίτητη η χρήση περισσότερων σταγόνων ενός συμπληρωματικού διαλύματος ούτως ώστε να είναι έγκυρα τα τεστ.
Να σημειωθεί ότι, μετά από επικοινωνία που είχε το Economy Today με το Υπουργείο Υγείας, η παρτίδα αυτή δεν χορηγήθηκε στο ευρύ κοινό και με το που εντοπίστηκε το πρόβλημα πραγματοποιήθηκαν σε εσωτερικό επίπεδο διπλοί έλεγχοι προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι οι οδηγίες για χρήση επιπλέον διαλυμάτων στα τεστ οδηγούν σε ακριβή αποτελέσματα.
Βάσει των πληροφοριών του Economy Today, η εταιρεία κλήθηκε να προμηθεύσει επιπλέον διαλύματα, με τους λειτουργούς του Υπουργείου Υγείας να δείχνουν την Διεύθυνση Αγορών και Προμηθειών του Υπουργείου Υγείας όταν το Economy Today ζήτησε διευκρινήσεις για το αν θα υπάρξουν κυρώσεις ή διακοπή της συμφωνίας με την εταιρεία που εισήγαγε τα τεστ.
Κληθείς να σχολιάσει στο Economy Today για το τι μέλλει γενέσθαι με το εν λόγω συμβόλαιο με τη συγκεκριμένη εταιρεία ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αγορών και Προμηθειών του Υπουργείου Υγείας Χρίστος Νικολάου «δεν ήταν διαθέσιμος».
Το κράτος πέραν της συγκεκριμένης κατοχύρωσης προσφοράς στην Velorius για αγορά 400.000 τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου Covid-19 είχε προβεί και σε περαιτέρω παραγγελίες του συγκεκριμένου κινεζικού προϊόντος, ενώ προειδοποιήσεις και αντιδράσεις για την εν λόγω συμφωνία υπήρχαν από τον Νοέμβριο.
Εταιρεία 40 ημερών κλείνει προσφορά εκατομμυρίων
Το ερώτημα για το πώς προέκυψε η κατοχύρωση της προσφοράς για αγορά των rapid test από μια εταιρεία 40 ημερών παραμένει αναπάντητο, ενώ με την έρευνα γύρω από τα στοιχεία που είναι δημοσιοποιημένα για την εταιρεία γεννιούνται ακόμα περισσότερα ερωτήματα.
Αρχικά, σύμφωνα με τα στοιχεία που προέρχονται από την ιστοσελίδα του Εφόρου Εταιρειών Κύπρου, η Velorius Ltd συστάθηκε στις 19/10/2020 με διεύθυνση της εταιρείας να είναι μία κατοικία στην Μέσα Γειτονιά στη Λεμεσό.
Διευθυντής και Γραμματέας της Velorius, βάσει των δεδομένων από τον Έφορο Εταιρειών, φαίνεται να είναι το ίδιο άτομο, ενώ δεν υπάρχει κάποια ιστοσελίδα ή τρόπος επικοινωνίας με την εταιρεία ούτε κάποιου άλλου είδους παρουσία της εταιρείας στο διαδίκτυο ή κάποια ένδειξη άλλης επιχειρηματικής δραστηριότητάς της.
Ως εκ τούτου ερωτηματικά γεννιούνται και για τους τρόπους χρηματοδότησης μίας νεοσύστατης εταιρείας χωρίς άλλες πηγές εσόδων και παράλληλες επιχειρηματικές δραστηριότητες με το βασικό ερώτημα να είναι πώς κατέστη δυνατόν να κλείσει συμφωνία με το κράτος αξίας κάποιων εκατομμυρίων ευρώ και για ένα μείζον ζήτημα, όπως της επιδημιολογικής αξιολόγησης μιας χώρας μέσω των τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου του κορωνοϊού.
Αντιδράσεις από τις 3 Δεκεμβρίου
Με επιστολή του το Σωματείο Αντιπροσώπων Ιατρικού και Επιστημονικού Εξοπλισμού Κύπρου προειδοποιούσε και ζητούσε περαιτέρω διευκρινήσεις για τον εν λόγω διαγωνισμό Γ.Τ. 112/20 για την αγορά τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου Covid 19.
Συγκεκριμένα, με επιστολή του ημερομηνίας 3 Δεκεμβρίου προς τον κ. Χρίστο Νικολάου, Προϊστάμενο Διεύθυνσης Αγορών & Προμηθειών του Υπουργείου Υγείας, ο ΣΑΙΕΕΚ έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου τονίζοντας ότι «μια εταιρεία με λειτουργία 40 ημερών είναι σχεδόν αυταπόδεικτο ότι δεν μπορεί να διαθέτει κανένα πιστοποιητικό ποιότητας και κανένα εχέγγυο ότι μπορεί να πληροί τα ελάχιστα προαπαιτούμενα που πρέπει να ζητούνται γενικότερα σε διαγωνισμούς εξειδικευμένων Ιατροτεχνολογικών προϊόντων».
Ο ΣΑΙΕΕΚ αμφισβητούσε, επίσης, την διαφάνεια της εν λόγω διαδικασίας θέτοντας το εξής ερώτημα προς την Διεύθυνση Αγορών και Προμηθειών του Υπουργείου Υγείας: «Πώς είναι δυνατόν σε όλους τους διαγωνισμούς του Υπουργείου Υγείας διαχρονικά να υπάρχουν πολλές και αυστηρές προϋποθέσεις (και πολύ ορθά υπάρχουν όλες αυτές οι απαιτήσεις) συμμετοχής μιας εταιρείας και των προϊόντων της, ενώ στο συγκεκριμένο διαγωνισμό τα προσπεράσατε με τόση ευκολία;».
Διαβεβαιώσεις από την Διεύθυνση Αγορών… ένα μήνα μετά
Σε απαντητική επιστολή ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αγορών και Προμηθειών του Υπουργείου Υγείας στις 4 Ιανουαρίου του 2021 διαβεβαίωνε τον ΣΑΙΕΕΚ ότι δεδομένης «της κάλυψης της κατεπείγουσας ανάγκης» για προμήθεια τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου Covid-19 αναπτύχθηκε «κατά το δυνατόν ανταγωνιστική διαδικασία, με το μέγιστο της διαφάνειας».
Στην συγκεκριμένη επιστολή αναφέρθηκε ότι ο «επιτυχών οικονομικός φορέας πληροί τις προϋποθέσεις που τέθηκαν, διατηρεί σύστημα ποιότητας και το προϊόν που προσφέρει έχει όλα τα απαιτούμενα πιστοποιητικά, σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία».
Ο κ. Χρίστος Νικολάου απαντώντας στο ερώτημα του ΣΑΙΕΕΚ, που αφορούσε τη διαφάνεια της εν λόγω διαδικασίας σημείωσε ότι «αναφορικά με τον ισχυρισμό σας ότι σε όλους τους διαγωνισμούς του Υπουργείου Υγείας διαχρονικά υπάρχουν πολλές και αυστηρές προϋποθέσεις για συμμετοχή εταιρείας σε διαγωνισμό, κάτι που δεν ίσχυσε στη συγκεκριμένη περίπτωση, παρακαλώ σημειώνεται ότι για τον εν λόγω διαγωνισμό ζητήθηκαν οι προϋποθέσεις, οι οποίες ζητούνται κάθε φορά, με βάση τις προβλεπόμενες διαδικασίες σε παρόμοιους διαγωνισμούς, ήτοι αυτούς που διεξάγονται με τη διαδικασία του κατεπείγοντος με βάση το Άρθρο 29.2(γ)».
Ο Γενικός Ελεγκτής άρχισε έρευνα για το ζήτημα τον Ιανουάριο
Η επιστολή του Σωματείου Αντιπροσώπων Ιατρικού και Επιστημονικού Εξοπλισμού αλλά και η απάντηση του Υπουργείου Υγείας είχαν κοινοποιηθεί στον Γενικό Εισαγγελέα, στον Υπουργό Υγείας, στην Υπουργό Δικαιοσύνης, στους Προέδρους της ΟΕΒ και του ΚΕΒΕ αλλά και στον Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης έχει ξεκινήσει εδώ και ένα μήνα έρευνα για τη μελέτη του κατά πόσο κατά την διεξαγωγή του συγκεκριμένου διαγωνισμού υπήρξε συμμόρφωση με όλες τις πρόνοιες που απαιτούνται από τις νομοθεσίες του κράτους.