Του Χρήστου Μιχάλαρου
Ανησυχητική αύξηση καταγράφηκε στους ανείσπρακτους φόρους στην Κύπρο, σύμφωνα με τη νέα έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το Τμήμα Φορολογίας για το 2016 η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα, με τις πιθανότητες είσπραξης χαρακτηρίζονται ως σχεδόν ανύπαρκτες.16.
Όπως αναφέρει η έκθεση, το Τμήμα καλείται να προβληματιστεί ιδιαιτέρως για το ύψος των καθυστερημένων φόρων που τελικά καθίσταται ανείσπρακτο, με την Υπηρεσία να σημειώνει ότι η ίδια είχε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου και σε παλαιότερες εκθέσεις, καθώς η διευθέτηση των εκκρεμών ενστάσεων και η είσπραξη των καθυστερημένων φόρων θα αυξήσει σημαντικά τα έσοδα του Κράτους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα, στις 31.12.2016 υπήρχαν 18.359 (23.871 το 2015) φορολογίες φόρου εισοδήματος, φόρου κεφαλαιουχικών κερδών, φόρου ακίνητης ιδιοκτησίας και φόρου έκτακτης εισφοράς για την άμυνα για τις οποίες υποβλήθηκε ένσταση, για συνολικό ποσό φόρου €455,48 εκ. (€445,26 εκ. το 2015).
Σημειώνεται ότι φορολογίες υπό ένσταση δεν συμπεριλαμβάνονται στις καταστάσεις των καθυστερημένων εσόδων, εκτός των ενστάσεων του φόρου κεφαλαιουχικών κερδών αφού, σύμφωνα με το άρθρο 17(2) του σχετικού Νόμου, ο οφειλόμενος φόρος πρέπει να καταβάλλεται ανεξάρτητα οποιασδήποτε ένστασης ή προσφυγής.
Σημειώνεται ωστόσο ότι, σύμφωνα με σχετική επιστολή του Τμήματος Φορολογίας ημερ. 20.10.2016 που στάλθηκε στην Υπηρεσία, οι ενστάσεις φόρου ακίνητης ιδιοκτησίας περιλαμβάνονται στα εισπράξιμα χρέη στο Σύστημα ΤΕΠ (κατ΄επέκταση και στις καταστάσεις καθυστερημένων εσόδων).
Όπως αναφέρεται στην εν λόγω επιστολή, το Τμήμα Φορολογίας επέλεξε αυτή την πολιτική για να μπορούν να γίνονται πληρωμές στις περιπτώσεις μεταβιβάσεων ακινήτων, παρόλο που σύμφωνα με την νομοθεσία οι ενστάσεις ακίνητης δεν θεωρούνται εισπράξιμες.
Από σχετική ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι οι ενστάσεις φόρου εισοδήματος το 2016, ανέρχονταν σε 13.783 και αφορούσαν αμφισβητούμενο φόρο ποσού ύψους €386,46 εκ. Κατά τις 31.12.2016 εκκρεμούσαν συνολικά 6.196 ενστάσεις από αυτοεργοδοτούμενους και διευθυντές ιδιωτικών εταιρειών ή ποσοστό 44,95% που αντιπροσωπεύουν ποσό αμφισβητούμενου φόρου €86,03 εκ. και 1.896 ενστάσεις ή ποσοστό 13,76% από ιδιωτικές εταιρείες που αντιπροσωπεύουν ποσό αμφισβητούμενου φόρου €89,52 εκ.
Ο Έφορος πληροφόρησε την Ελεγκτική Υπηρεσία ότι στα προηγούμενα έτη ο αριθμός των ενστάσεων έφθασε σε μη διαχειρίσιμα επίπεδα και πρόσθεσε ότι μετά από ορθολογιστικό προγραμματισμό και συνεχείς προσπάθειες ο αριθμός σήμερα έχει μειωθεί μόλις στο 54% και η προσπάθεια του Τμήματος είναι όπως η εξέταση των νέων ενστάσεων γίνεται άμεσα με την υποβολή τους.
Καθυστερημένοι φόροι
Σύμφωνα με την έκθεση, το σύνολο των καθυστερημένων φόρων, χωρίς τους τόκους, όπως έχουν δηλωθεί στην Ελεγκτική Υπηρεσία από το Τμήμα, ήταν €836,48 εκ. σε σύγκριση με €825,29 εκ. του προηγούμενου έτους, δηλαδή σημειώθηκε αύξηση €11,19 εκ. ή 1,35%.
Το ποσό των καθυστερημένων τόκων, το οποίο δεν περιλαμβάνεται στο σύνολο των καθυστερημένων φόρων ύψους €836,48 εκ. ως ο πιο πάνω πίνακας, σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος στις 31.12.2016 ήταν €501,1 εκ. Επομένως με βάση τα πιο πάνω στοιχεία το σύνολο των καθυστερημένων οφειλών (καθυστερήσεις φόρου πλέον τόκοι και επιβαρύνσεις) ανέρχεται σε € 1.337,58 εκ.
Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με το Τμήμα, από το συνολικό ποσό των καθυστερημένων οφειλών στις 31.12.2016 (καθυστερήσεις φόρου πλέον τόκοι και επιβαρύνσεις) ύψους €1.337,58 εκ., ποσό ύψους €558,77 εκ. ή 41,77% θεωρείται ανείσπρακτο.
Ειδικότερα αναφέρεται ότι σύμφωνα με στοιχεία που δηλώθηκαν από το Τμήμα, από το συνολικό οφειλόμενο ποσό άμεσης φορολογίας, συμπεριλαμβανομένων τόκων και επιβαρύνσεων, ποσό ύψους €528,71 εκ. ή ποσοστό 39,53% αφορά σε αμέσως απαιτητά οφειλόμενα ποσά για τα οποία εφαρμόστηκαν ή αναμένεται να εφαρμοστούν τα νέα μέτρα που αφορούν σε εγγραφή εμπράγματου βάρους σε ακίνητη ιδιοκτησία (memo) ή/και δέσμευση και κατάσχεση ποσών που βρίσκονται σε τραπεζικούς λογαριασμούς (garnishment).
Σύμφωνα επίσης με στοιχεία του Τμήματος, συνολικό ποσό ύψους €327,49 εκ. ή ποσοστό 24,48% αφορά σε ποσά μη εισπρακτέα μετά την ολοκλήρωση της πτωχευτικής διαδικασίας ή της διαδικασίας εκκαθάρισης καθώς και ποσά για τα οποία υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εκκαθάρισης ή διαδικασία πτώχευσης φυσικού προσώπου.
Σχετικά αναφέρεται ότι σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος, για 3.499 νομικά πρόσωπα που εξακολουθούν να είναι ενεργοί φορολογούμενοι στο σύστημα ΤΕΠ του Τμήματος, η διαδικασία εκκαθάρισης έχει ήδη ολοκληρωθεί, ενώ το ανείσπρακτο συνολικό ποσό για την κατηγορία αυτή, στις 27.3.2018 ανέρχεται σε €5,3 εκ.
Επίσης, για 6.307 φυσικά πρόσωπα που εξακολουθούν να είναι ενεργοί φορολογούμενοι στο σύστημα ΤΕΠ, η διαδικασία πτώχευσης έχει επίσης ολοκληρωθεί, ενώ το ανείσπρακτο συνολικό ποσό για την κατηγορία αυτή στις 27.3.2018 ανέρχεται σε €30,9 εκ.