Επιμέλεια: Ξένιος Μεσαρίτης
Λεπτομέρειες για χιλιάδες εταιρείες που εδρεύουν στο νησί, πολλές από τις οποίες πιστεύεται ότι έχουν ρωσικούς συνδέσμους, θα συλλεχθούν από τις 16 Μαρτίου για να εγγραφούν στο λεγόμενο μητρώο Ultimate Beneficial Owner (UBO), αναφέρει δημοσίευμα του Reuters.
Οι υποστηρικτές λένε ότι το μητρώο, μια απαίτηση των κανονισμών για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (AML) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα μπορούσε να είναι ένα παιχνίδι αλλαγής για την Κύπρο, το οποίο οι ακτιβιστές λένε ότι στο παρελθόν υπήρξε μαγνήτης για όσους κρύβουν πλούτο πίσω από ύποπτες εταιρείες, δελεασμένες από τους ανταγωνιστικούς συντελεστές φορολόγησης.
«Θα δώσουμε στις εταιρείες έξι μήνες για να συλλέξουν όλες τις λεπτομέρειες για να εισέλθουν στο σύστημα», δήλωσε η Αντωνία Φαϊτά-Σταυρίδη, ανώτερη αξιωματούχος στο Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου, η οποία συντονίζει το έργο.
Οι ειδικοί προβλέπουν ότι ορισμένες εταιρείες θα αλλάξουν δικαιοδοσία αντί να αποκαλύψουν τους πραγματικούς ιδιοκτήτες τους.
Θολωμένη εικόνα
Η Κύπρος έχει από καιρό προσπαθήσει να διορθώσει την φήμη της ότι είναι μια δικαιοδοσία που παίρνει τυφλά τα μετρητά των επενδυτών, χωρίς να τίθενται ερωτήσεις, αναφέρει το Reuters. Το προσοδοφόρο Πρόγραμμα Διαβατηρίων τερματίστηκε απότομα πέρυσι μετά από αναφορές διαφθοράς.
Οι υπέρμαχοι των νέων κανονισμών λένε ότι η εύρεση του τελικού ιδιοκτήτη εταιρειών που είναι εγγεγραμμένες στην Κύπρο προς το παρόν μπορεί να είναι σαν να ψάχνεις για βελόνα σε άχυρα.
Τέτοιες εταιρείες “shell” είναι «ένα από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα οχήματα για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες», δήλωσε η Maira Martini, ειδικός σε θέματα έρευνας και πολιτικής για διεφθαρμένες ροές χρημάτων στην Transparency International.
Η Κατερίνα Αντωνίου, Διευθύντρια Συμμόρφωσης, Κινδύνου και Ξεπλύματος Χρήματος στην Deloitte, δήλωσε ότι ορισμένες εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στην Κύπρο είχαν ήδη αλλάξει κατοικία μετά από αυστηρότερους ελέγχους που επέβαλαν οι τράπεζες το 2020.
«Τα μητρώα ενδέχεται να προκαλέσουν ένα άλλο κύμα μετεγκατάστασης, ειδικά για εκείνες τις οντότητες που θα ήθελαν να αποφύγουν τη δήλωση των UBO», δήλωσε η κ. Αντωνίου.
Είναι, είπε, «ένα πολύ σημαντικό εργαλείο» στα χέρια των αρχών.
Χρειάζονται περισσότερα;
Η Φαϊτά Σταυρίδη, αξιωματούχος του υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, δήλωσε ότι το αρχικό μητρώο θα είναι μια προσωρινή βάση δεδομένων, στην οποία θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση κυβερνητικές υπηρεσίες κατόπιν αιτήματος.
Είπε ότι υπήρχαν ελπίδες ότι το τελικό σύστημα, με διαφορετικά επίπεδα πρόσβασης, θα ήταν διαθέσιμο "μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους", αλλά δεν θα μπορούσε να είναι πιο συγκεκριμένη.
Ορισμένοι ακτιβιστές κατά της διαφθοράς λένε ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα.
Η Martini της Transparency International δήλωσε ότι η Κύπρος ήταν «εξαιρετικά αργή» στην ενσωμάτωση των κανονισμών AML στο εσωτερικό δίκαιο.
«Ακόμα δεν πρόκειται να είναι δημόσιο το μητρώο, που είναι η τρέχουσα απαίτηση σε επίπεδο ΕΕ», δήλωσε ο Μαρτίνι.
Και οι ακτιβιστές λένε ότι για να είναι πραγματικά αποτελεσματικό, το μητρώο UBO πρέπει να συνδέεται με άλλες βάσεις δεδομένων, όπως η ιδιοκτησία ακινήτων.
«Είναι κάτι περισσότερο από απλώς τη δημιουργία ενός μητρώου», είπε η Martini. «Οι αρχές θα πρέπει να μπορούν να αναζητούν μέσω του μητρώου όπως κρίνουν σκόπιμο, να μην χρειάζεται να ζητούν τις πληροφορίες και, στη συνέχεια, να μπορούν να ενσωματώνουν αυτές τις πληροφορίες με άλλες βάσεις δεδομένων»