Ξαναπαίρνουν μπρος οι μηχανές για θέσπιση κατώτατου μισθού

Ποιες οι θέσεις των κοινωνικών εταίρων - Τι ισχύει σε Κύπρο και ΕΕ για τον κατώτατο μισθό

του Χρίστου Πέτρου 

Έτοιμη να επαναφέρει τον διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους, για τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό (ΕΚΜ), είναι η κυβέρνηση και η Υπουργός Εργασίας Ζέτα Αιμιλιανίδου. Την περασμένη Δευτέρα η Ζέτα Αιμιλιανίδου συμμετείχε στο Συμβούλιο Υπουργών Απασχόλησης της ΕΕ όπου μεταξύ άλλων συζητήθηκε και το θέμα του κατώτατου μισθού.

Η Κύπρος, ανέφερε η κα Αιμιλιανίδου, «βρίσκεται στη διαδικασία έναρξης διαλόγου για το θέμα του κατώτατου μισθού, έχοντας ολοκληρώσει τις αναγκαίες μελέτες και αναλύσεις ευαισθησίας που χρειάζονται, ώστε να ληφθούν υπόψη όλες οι επιπτώσεις από την εισαγωγή εθνικού κατώτατου μισθού».

Η κυβέρνηση θα προβεί στη θέσπιση του ΕΚΜ βασιζόμενοι σε μελέτες και αποτελέσματα σχετικών διεργασιών της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, "ILO" και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον κατώτατο μισθό. Πρέπει ωστόσο να επισημανθεί ότι η κυβέρνηση ήδη από το 2019, είχε θέσει ως προϋπόθεση για την εκκίνηση των διαδικασιών θέσπισης ΕΚΜ η  ανεργία να προσεγγίζει το 5%, ποσοστό που συνιστά «συνθήκη πλήρους απασχόλησης». Κάτι τέτοιο δεν υφίσταται, αφού σύμφωνα με την Eurostat τον Απρίλιο η ανεργία έφτασε το 9,4% (σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσίας Κύπρου τα ποσοστά αυτά είναι πιο χαμηλά) ωστόσο η τροχιά έστω και προσωρινής εξόδου από την πανδημία, δημιουργεί δυναμικές που επιτρέπουν όπως διαμηνύουν από το κυβερνητικό στρατόπεδο την εκκίνηση του διαλόγου για τον ΕΚΜ.

Εντός της περασμένης βδομάδας επίσης, εμπλεκόμενοι φορείς όπως εκπρόσωποι συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων, προέβησαν σε δημόσιες τοποθετήσεις αναφορικά με το θέμα του ΕΚΜ, δημιουργώντας κλίμα «προεόρτιων» για τον θεσμικό διάλογο που πρόκειται να επανεκκινήσει στις επόμενες μέρες.

Τι ισχύει στην Κύπρο

Η Κύπρος είναι ένα από τα 6 κράτη μέλη της ΕΕ μαζί με Δανία, Ιταλία,  Αυστρία, Φινλανδία και Σουηδία που δεν έχει θεσπίσει ΕΚΜ. Ωστόσο βάσει του περί Κατώτατων Μισθών Διατάγματος του 2012, καλύπτονται στην Κυπριακή Δημοκρατία τα εξής συγκεκριμένα επαγγέλματα:

  • Κάθε πωλητής/πωλήτρια, γραφέας, νοσηλευτικός βοηθός, βοηθός παιδοκόμου, βοηθός βρεφοκόμου, σχολικός βοηθός και φροντιστής ο οποίος/ η οποία εργάζεται με πλήρη απασχόληση πρέπει να λαμβάνει αρχικό μηνιαίο μισθό ο οποίος να ανέρχεται τουλάχιστον στα €870 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη συνεχή περίοδο απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός να αυξάνεται τουλάχιστον στα €924 ακαθάριστα.
  • Κάθε φρουρός ασφαλείας πρέπει να λαμβάνει αρχικό ωριαίο μισθό τουλάχιστον €4,90 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη περίοδο συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός πρέπει να αυξάνεται στα €5,20 ακαθάριστα.
  • Κάθε καθαριστής/καθαρίστρια πρέπει να λαμβάνει αρχικό ωριαίο μισθό τουλάχιστον €4,55 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη περίοδο συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός πρέπει να αυξάνεται στα €4,84 ακαθάριστα.

Πώς προσεγγίζουν το θέμα οι κοινωνικοί εταίροι

Πέρα από τα ευρήματα των ερευνών που διεξήγαγε ο ILO και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή η κυβέρνηση για να θεσπίσει ΕΚΜ θα λάβει υπόψιν και τις θέσεις των συνδικαλιστικών και των εργοδοτικών οργανώσεων. Σε αυτό το σημείο εξάλλου έγκειται και ο «διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους». Συνδικαλιστικές και εργοδοτικές οργανώσεις εν τω μεταξύ συμμετείχαν και στον διάλογο για τον Ευρωπαϊκό Κατώτατο Μισθό αποστέλλοντας και διατυπώνοντας τις θέσεις τους στις διαρκείς διεργασίες που διεξήχθησαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο. 

Από την μεριά τους οι Συνδικαλιστικές Οργανώσεις, ΣΕΚ, ΠΕΟ και ΔΕΟΚ, θεωρούν επιτακτική την ανάγκη θέσπισης ΕΚΜ. Μάλιστα ΠΕΟ και ΔΕΟΚ τονίζουν το γεγονός ότι οι όποιες διεργασίες έχουν ήδη καθυστερήσει αρκετά. Επί της ουσίας αυτό που σημειώνουν οι Συνδικαλιστικές οργανώσεις είναι ότι με την θέσπιση του ΕΚΜ θα επέλθει ευρύτερη εργασιακή δικαιοσύνη και ισορροπία και θα καλύπτονται όλοι οι εργαζόμενοι που τώρα δεν τους καλύπτει το Υπουργικό Διάταγμα του 2012. Τονίζεται επίσης ότι οι Οργανώσεις των Εργαζομένων έχουν διατυπώσει την άποψη ότι η θέσπιση του ΕΚΜ θα είναι εφαρμόσιμη και πιο ωφέλιμη αν γίνει με τρόπο που να επιτρέπει τις κλαδικές συμφωνίες για κατώτατο μισθό.

Οι εργοδοτικές οργανώσεις ΟΕΒ, ΚΕΒΕ και ΠΟΒΕΚ θεωρούν ότι το θέμα του Κατώτατου Μισθού είναι ατύπως μεν, διευθετημένο δε, με το ισχύον καθεστώς αφού πέρα από τα επαγγέλματα που καλύπτονται με το Υπουργικό Διάταγμα του 2012, σε επίπεδο ενδοεπιχειρηματικό μπορούν να γίνουν συμφωνίες οι οποίες διασφαλίζουν μισθολογικά τους εργαζομένους. Από τις εργοδοτικές οργανώσεις υπογραμμίζεται ότι η θέσπιση ΕΚΜ θα επιφέρει προβλήματα όπως ανεργία, πληθωρισμός και αδυναμία ανταπόκρισης αρκετών επιχειρήσεων στον νόμο του ΕΚΜ. Τονίζεται επίσης ότι η θέσπιση του κατώτατου μισθού θα αποδυναμώσει το στοιχείο της «ευελιξίας» των επιχειρήσεων το οποίο όπως σημείωσε ο Γενικός Διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου, «συντέλεσε καταλυτικά για να βγούμε από τις πρόσφατες οικονομικές κρίσεις που ταλάνισαν τη χώρα μας».

Πάντως η κυβέρνηση από την πλευρά της θεωρεί, επικαλούμενη μάλιστα τις Ευρωπαϊκές εμπειρίες και ευρήματα των σχετικών μελετών που έχουν γίνει, ότι η θέσπιση του ΕΚΜ, μόνο θετικά αποτελέσματα θα έχει. Ενδεικτικά η Υπουργός Εργασίας δήλωσε ότι «οι αναλύσεις έχουν δείξει ότι μόνο όφελος θα έχει».

 

Η Ευρωπαϊκή παράμετρος

Όπως αναφέρεται και πιο πάνω το θέμα του κατώτατου μισθού αποτελούσε και αποτελεί προγραμματική θέση της κυβέρνησης. Ωστόσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης τα τελευταία χρόνια διεξάγεται ευρεία συζήτηση ανάμεσα στα κράτη μέλη αλλά και συνδικαλιστικές & εργοδοτικές οργανώσεις για το θέμα του «ευρωπαϊκού κατώτατου μισθού». Διάλογος ο οποίος αποσκοπεί στην εξεύρεση «τρόπου διασφάλισης δίκαιων κατώτατων μισθών για όλους τους εργαζομένους στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Το επιστέγασμα αυτών των συζητήσεων φαίνεται πως θα είναι η δημιουργία σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας εντός των επόμενων βδομάδων, με την οποία Οδηγία τα κράτη μέλη θα πρέπει να εναρμονίσουν το εθνικό τους Δίκαιο.

Ωστόσο η εν λόγω Οδηγία σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά δεν πρόκειται να ορίζει απολύτως τον τρόπο και πολύ περισσότερο το ύψους του ΕΚΜ που κάθε κράτος μέλος θα θεσπίσει. Πρόκειται ουσιαστικά για Οδηγία «πλαίσιο» η οποία θα παρέχει τη δυνατότητα σε κάθε κράτος μέλος να εφαρμόζει ΕΚΜ σύμφωνα με τις δικές του ανάγκες και παραδόσεις.

«Κάθε δυνητική πρόταση θα αντικατοπτρίζει τις εθνικές παραδόσεις, είτε πρόκειται για συλλογικές συμβάσεις είτε για νομικές διατάξεις. Ορισμένες χώρες εφαρμόζουν ήδη άρτια συστήματα. Η Επιτροπή επιθυμεί να διασφαλίσει ότι όλα τα συστήματα είναι κατάλληλα, παρέχουν επαρκή κάλυψη, περιλαμβάνουν διεξοδική διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και διαθέτουν κατάλληλο μηχανισμό επικαιροποίησης» αναφέρει χαρακτηριστικά σχετική ανακοίωνση της Κομισιόν.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι σε θεσμικό Ευρωπαϊκό Επίπεδο έχουν διατυπωθεί και πιο «κλειστού» τύπου εισηγήσεις όπως αυτή του Αντιπροέδρου της ΕΕ το 2019, που έκανε λόγο για κατώτατο μισθό ο οποίος θα είναι στο 60% του μέσου εθνικού μισθού κάθε κράτους μέλους.

Αν πάντως υποθετικώς, υιοθετηθεί αυτή η εισήγηση, τότε ο ΕΚΜ στην Κύπρο θα κυμανθεί από περίπου μεταξύ 1000 και 1200 ευρώ.

Ποιοι είναι οι Κατώτατοι Μισθοί στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Σύμφωνα με τη Eurostat και συγκεκριμένα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν τον Γενάρη του 2021, τα 21 κράτη μέλη της ΕΕ που έχουν γενικούς εθνικούς κατώτατους μισθούς μπορούν να χωριστούν σε τρεις κύριες ομάδες βάσει των επιπέδων τους σε ευρώ:

• Σε δέκα κράτη μέλη, που βρίσκονται στα ανατολικά της ΕΕ, είχαν ελάχιστους μισθούς κάτω από €700 το μήνα: Βουλγαρία (€332), Ουγγαρία (€442), Ρουμανία (€458), Λετονία (€500) Κροατία (€563), Τσεχία (€579), Εσθονία (€584), Πολωνία (€614), Σλοβακία (€623) και Λιθουανία (€642).

• Σε πέντε άλλα κράτη μέλη, που βρίσκονται κυρίως στα νότια της ΕΕ, οι ελάχιστοι μισθοί κυμαίνονταν μεταξύ €700 μέχρι λίγο πάνω από €1100 το μήνα: Ελλάδα (€758), Πορτογαλία (€776), Μάλτα (€785), Σλοβενία (€1024) και Ισπανία (€1108).

• Στα υπόλοιπα έξι κράτη μέλη, όλα που βρίσκονται στα δυτικά και βόρεια της ΕΕ, οι ελάχιστοι μισθοί ήταν πάνω από €1500 ευρώ το μήνα: Γαλλία (€1555), Γερμανία (€1614), Βέλγιο (€1626), Ολλανδία (€1685), Ιρλανδία (€1724) και Λουξεμβούργο (€2202). Συγκριτικά, ο ομοσπονδιακός ελάχιστος μισθός στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν €1024 τον Ιανουάριο του 2021.

Σημειώνεται ότι οι ανισότητες στους κατώτατους μισθούς στα κράτη μέλη της ΕΕ είναι σημαντικά μικρότερες όταν ληφθούν υπόψη οι διαφορές στο επίπεδο των τιμών.

 

 

Πηγή: Σημερινή 

 

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ