Πρόταση νόμου ώστε να παραταθεί η στοχευμένη αναστολή της διαδικασίας εκποίησης ενυπόθηκων ακινήτων μέχρι την 31η Οκτωβρίου του 2021 λόγω των συνεχιζόμενων και εντεινόμενων οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων που έχει επιφέρει η έξαρση της πανδημίας COVID – 19, συζήτησε τη Δευτέρα η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών.
Η υφιστάμενη στοχευμένη αναστολή εκποιήσεων λήγει την 31η Ιουλίου του 2021 και αφορά κύρια κατοικία του χρεώστη η εκτιμημένη αξία της οποίας δεν υπερβαίνει τις €500.000, επαγγελματική στέγη του χρεώστη (πολύ μικρή επιχείρηση που απασχολεί λιγότερο από δέκα εργαζόμενους και έχει ετήσιο κύκλο εργασιών που δεν υπερβαίνει τα €2 εκατομμύρια) και αγροτεμάχια του χρεώστη η εκτιμημένη αξία του οποίου δεν υπερβαίνει τις €250.000.
Την πρόταση νόμου κατάθεσαν οι Στέφανος Στεφάνου, Άριστος Δαμιανού και Χρίστος Χριστοφίδης εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ, οι Χριστιάνα Ερωτοκρίτου και Χρύσης Παντελίδης εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Κόμματος, Ηλίας Μυριάνθους εκ μέρους του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ, Αλέκος Τρυφωνίδης εκ μέρους της Δημοκρατικής Παράταξης και Σταύρος Παπαδούρης, εκ μέρους του Κινήματος Οικολόγων Συνεργασία Πολιτών.
Να ζητηθεί η γνώμη της ΕΚΤ
Ωστόσο, η εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών ανέφερε ότι θα πρέπει να ζητηθεί η γνώμη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), προσθέτοντας ότι αυτή είναι μια υποχρέωση που έχουν όλες οι αρμόδιες αρχές όταν κρίνουν πως κάποια σχέδια νόμου εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της ΕΚΤ όπως συμβαίνει με την συγκεκριμένη πρόταση νόμου.
Στην αντίθετη περίπτωση θα θεωρηθεί και παράβαση του κοινοτικού κεκτημένου, σημείωσε.
Μόλις 6 κατοικίες από το 2015
Ο εκπρόσωπος της ΚΤΚ είπε ότι η Κεντρική Τράπεζα αντιτίθεται στην επέκταση της προστασίας και εισηγείται αντί τροποποιήσεων στο νόμο να προωθηθούν οι απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις για επιτάχυνση των δικαστικών διαδικασιών ώστε να λυθεί το πρόβλημα στην ρίζα του», ενώ ανέφερε ότι «η ανησυχία για εκποίηση πρώτων κατοικιών δεν επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία που έχουμε ενώπιον μας».
Πρόσθεσε ότι μόλις έξι κατοικίες έχουν πωληθεί από το 2015 και μετά με μέση αγοραία αξία €523.000.
Ανέφερε ότι η ΚΤΚ ουδέποτε έβλεπε και βλέπει το νόμο των εκποιήσεων ως το πρώτιστο μέτρο αλλά είναι ένα απαραίτητο μέτρο για να έχουμε ένα ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό πλαίσιο διαχείρισης των ΜΕΔ.
«Σε περίπτωση που δοθεί επέκταση ο νόμος των εκποιήσεων θα καταστεί μόνιμα ανενεργός», ανέφερε και πρόσθεσε ότι οι εκποιήσεις είναι ανενεργές από το Μάρτιο του 2020 με μία μικρή περίοδο από το Σεπτέμβριο μέχρι τον Οκτώβριο.
Είπε ακόμη ότι «εάν αυξηθούν τα ΜΕΔ χωρίς κίνητρα για αναδιαρθρώσεις ελλοχεύει τεράστιος κίνδυνος αρνητικό συνεπειών στην χρηματοπιστωτική σταθερότητα και στην οικονομία γενικότερα», πρόσθεσε.
Αναφερόμενος σε στοιχεία, είπε ότι η Κύπρος διατηρεί τον δεύτερο μεγαλύτερο δείκτη ΜΕΔ στην ΕΕ, πίσω από την Ελλάδα, με βάση τα πρόσφατα στοιχεία, πρόσθεσε ότι το ύψος των ΜΕΔ αναγνωρίζεται από τους οίκους αξιολόγησης και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς σαν την μεγαλύτερη ευπάθεια της κυπριακής οικονομίας.
Ανέφερε ότι το 64% των ΜΕΔ αφορούν δάνεια σε καθυστέρηση πέραν των δύο ετών και πρόσθεσε ότι από το 2015 και εντεύθεν πωλήθηκαν έξι κατοικίες με μέση αγοραία αξία τις €523.000, δηλαδή σημαντικά μεγαλύτερη από τον ορισμό της πρώτης κατοικίας που περιλαμβάνεται στο νόμο και «από το όριο που τίθεται σήμερα ενώπιον μας».
Είπε ακόμη ότι γύρω στο 60% των επιστολών που στέλνονται για εκποιήσεις αφορούν αγροτεμάχια με μέση αξία γύρω τα €70.000, ενώ αναφέρθηκε σε χορήγηση δανείων σε νοικοκυριά το 2020 γύρω στα €866 εκ. και το πρώτο τρίμηνο του 2021 ύψους €227 εκ.
«Αυτά τα στοιχεία μας λένε ότι το μέτρο που έχουμε ενώπιον μας δεν αφορά την πανδημία, διότι το 64% των ΜΕΔ αφορούν καθυστερήσεις πέραν των δύο ετών», πρόσθεσε.
Ανησυχούν και διαφωνούν οι τράπεζες
Ο Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Τραπεζών Μιχάλης Καμμάς είπε ότι συμφωνεί με το ΥΠΟΙΚ και την ΚΤΚ σε ότι έχουν αναφέρει και σημείωσε πως ο σύνδεσμος απέστειλε επιστολή στην Επιτροπή «με τις ανησυχίες μας και την διαφωνία μας».
«Ο σύνδεσμος και οι τράπεζες μέλη του τάσσονται κατά της επέκτασης της αναστολής εκποιήσεων όπως προωθούνται με την σχετική πρόταση νόμου», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «οι συνεχείς παρεμβάσεις στο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τις διαδικασίες εκποίησης επηρεάζει αρνητικά τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, την σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, την αξιοπιστία μας ως χώρας προς αυτούς που μας παρακολουθούν και τους επενδυτές που προσπαθούμε να προσελκύσουμε».
Τι λένε τα κόμματα
Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία της Επιτροπής, ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά είπε ότι ο ΔΗΣΥ σημείωσε την αντίθεση των αρμοδίων αρχών, δηλαδή του Υπουργείου Οικονομικών και κυρίως της ΚΤΚ, προσθέτοντας ότι «η αίσθηση ότι ένα προσωρινό μέτρο θα καταστεί μόνιμο επηρεάζει την χρηματοπιστωτική σταθερότητα».
Ανέφερε ότι «ήδη οι ευρωπαϊκοί θεσμοί φαίνεται να άρχισαν να διερωτώνται περί της προσωρινότητας του εν λόγω μέτρου» και πρόσθεσε ότι «υποδεικνύεται από τις αρμόδιες αρχές η αναγκαιότητα της εξασφάλισης γνώμης από την ΕΚΤ καθώς υπάρχει από τα τέλη του 2014 η ενιαία τραπεζική ένωση η οποία λειτουργεί με κοινούς κανόνες και υποχρεώσεις».
Ο κ. Κουλλά είπε ακόμη ότι συζητώντας τέτοια θέματα για το ΔΗΣΥ πέραν και πάνω από όλα και προτεραιότητα στην ιεράρχηση μας, όπως είπε, «είναι οι καταθέτες τους οποίους δεν πρέπει ποτέ ξανά να βάλουμε σε κίνδυνο, οι συνεπείς δανειολήπτες που υπόκεινται ένα κόστος λόγω των μη εξυπηρετούμενων δανείων αλλά και οι νέοι και νέες μας που θέλουν χρηματοδότηση για να ανοίξουν το δικό τους σπίτι ή επιχείρηση και για τους οποίους τέτοια μέτρα δυσκολεύουν ή γίνεται με αυξημένο κόστος»
Είπε ακόμη ότι μέσω του κράτους, όχι μέσω των νομοθεσιών, η στοχευμένη κοινωνική πολιτική για αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη μπορεί να προχωρεί.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού είπε ότι «σειρά πρωτοβουλιών που αναλήφθησαν αναφορικά με την προστασία της πρώτης κατοικίας και της μικρής επαγγελματικής στέγης έχουν καταλήξει στο απόλυτο μηδέν».
«Την ίδια ώρα επειδή η Κυβέρνηση κατά διαστήματα εξαγγέλλει σχέδια, προτάσεις για προστασία της πρώτης κατοικίας, επαναβεβαιώσαμε την πλήρη αποτυχία του Σχεδίου Εστία, επαναβεβαιώσαμε τον τερματισμό με ένα άταχτο τρόπο σχεδίων του ΚΟΑΓ που θα είχαν να κάνουν με την φθηνή στέγη για νεαρά ζευγάρια, επαναβεβαιώσαμε την κωλυσιεργία και την μερική αποτυχία του πλαισίου αφερεγγυότητας, επαναβεβαιώσαμε την σκοπιμότητα της Κυβέρνησης και του αρμόδιου Υπουργείου Δικαιοσύνης που απέτυχε την 12η τον περί δικαστηρίων νόμο που κατοχύρωνε συνταγματικά δικαιώματα των πολιτών, αλλά όταν η Βουλή και τα κόμματα στην Βουλή και η αντιπολίτευση αναλαμβάνει ανάλογες πρωτοβουλίες για προστασία των ευάλωτων δανειοληπτών βρίσκουμε μπροστά μας ένα τείχος άρνησης και έμμεσων απειλών ότι περίπου θα επέλθει η συντέλεια του κόσμου», πρόσθεσε.
Ο κ. Δαμιανού είπε ότι «έχουμε καθήκον να διεκδικήσουμε την ισορροπία ανάμεσα στο προνόμια των τραπεζών και τα δικαιώματα των δανειοληπτών», προσθέτοντας ότι το ΑΚΕΛ θα εξετάσει συνολικά και με τα υπόλοιπα κόμματα το πως προχωρούμε».
«Εκ των πραγμάτων δεν έχουμε άλλη επιλογή από την προώθηση στην Ολομέλεια της Βουλής της πρότασης νόμου που ενδεχομένως να τύχει κάποιων προσαρμογών για να εξασφαλίσει την αναγκαία δυνατή συναίνεση και συγκατάθεση της πλειοψηφίας των κομμάτων», πρόσθεσε.
Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου είπε ότι το ΕΛΑΜ υποστηρίζει «την οριζόντια αναστολή όλων των εκποιήσεων μέχρι το τέλος του έτους», προσθέτοντας ότι «σκοπός είναι η προστασία των δανειοληπτών που έχουν ανεξήγητα χαρακτηριστεί ως στρατηγικοί κακοπληρωτές και που δεν τους δόθηκε, παρά τις υποσχέσεις, η δυνατότητα προσφυγής στην δικαιοσύνη».
«Μετά τις εκλογές χιλιάδες δανειολήπτες έχουν λάβει χιλιάδες επιστολές εκποιήσεων», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «ήρθε η ώρα η Βουλή να δείξει τις δικές της προθέσεις και σε ποια μεριά βρίσκεται, με τους πολίτες ή με την αυθαιρεσία των τραπεζών».
Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους είπε ότι ξεκάθαρα η ΚΤΚ έχει αναφέρει πως η μόνη διευθέτηση που θα επιλύσει το θέμα αυτό είναι η σύσταση του ειδικού δικαστηρίου το οποίο θα εκδικάζει τις διαφορές μεταξύ δανειοληπτών και τραπεζών, προσθέτοντας ότι αυτό επιβεβαιώνει και την θέση της ΕΔΕΚ ότι η ψήφιση του νομοσχεδίου για το ειδικό δικαστήριο το οποίο αποσύρθηκε στο παρά πέντε πριν μερικές εβδομάδες από την ολομέλεια είναι το μόνο που θα επιλύσει σε κάποιο βαθμό αυτό το πρόβλημα.
Ανέφερε ότι αναμένει από όλα τα κόμματα ότι «επιτέλους θα έρθουν να στηρίξουν την συγκεκριμένη πρόταση νόμου η οποία θα πρέπει να επιλύσει το πρόβλημα αυτό μέχρι το τέλος του έτους».
Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Συνεργασία Πολιτών Σταύρος Παπαδούρης είπε ότι για το Κίνημα είναι «αναγκαία η επιμήκυνση αυτής της περιόδου έχοντας υπόψη ότι πολλά νοικοκυριά είναι εκτεθειμένα ειδικά στο θέμα της πρώτης κατοικίας και στηριζόμενοι στο δεύτερο φιλτράρισμα προστασίας που φαίνεται ότι θα είναι η ΄κακή΄ τράπεζα», αυτή η διαδικασία δεν πρόκειται να υπάρξει μέχρι τις αρχές του 2022.
Ανέφερε ότι κάποιος διερωτάται πως μπορεί να προστατέψει την κατοικία του «από τις 31 Ιουλίου μέχρι και το ξεκίνημα της διαδικασίας της κακής τράπεζας και πρόσθεσε ότι εκκρεμεί και η συζήτηση για το θέμα της νομοθεσίας του 2018 που αφαιρεί το δικαίωμα της έγκαιρης και αποτελεσματικής προσφυγής του δανειολήπτη στο δικαστήριο».
Ο κ. Παπαδούρης εξέφρασε την ελπίδα τον Σεπτέμβριο να συζητηθεί το θέμα αυτό και πρόσθεσε πως η επιμήκυνση της περιόδου αναστολής των εκποιήσεων θα δώσει τον αναγκαίο χρόνο για να συζητηθεί.