του Χρίστου Πέτρου
Παρουσία του Υπουργού Οικονομικών Κωνσταντίνου Πετρίδη, συνεδρίασε σήμερα το Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα με την Ζέτα Αιμιλιανίδου και τους αντιπροσώπους των συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων, να παρακολουθούν την παρουσίαση της έκθεσης του ILO*.
Τεχνοκράτες του Διεθνούς Οργανισμού για την Εργασία, μέσω διαδικτύου, παρουσίασαν, ανέλυσαν και απάντησαν σε ερωτήματα των μελών του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος αναφορικά με έκθεση την οποία εκπόνησαν για την εφαρμογή του κατώτατου μισθού στην Κύπρο.
Πριν την παρουσίαση, Ζέτα Αιμιλιανίδου και Κωνσταντίνος Πετρίδης, υπογράμμισαν την σημασία θέσπισης κατώτατου μισθού και κατέστησαν σαφές ότι από μέρους της κυβέρνησης, υπάρχει βούληση και αποφασιστικότητα για την εφαρμογή κατώτατου μισθού στους επόμενους μήνες.
Τα κυριότερα σημεία της έκθεσης του ILO
Σύμφωνα με πληροφορίες του Economy Today, η παρουσίαση κινήθηκε γύρω από 4 άξονες:
- Η εφαρμογή του κατώτατου μισθού σε όλο τον κόσμο
- Τρεις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για την αποτελεσματική εφαρμογή του κατώτατου μισθού (επίπεδο, προσαρμογή, κάλυψη και παρακολούθηση)
- Πρότυπα του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας για τους κατώτατους μισθούς: μια σύντομη ιστορική προοπτική και η τρέχουσα στάση όσον αφορά τα αποτελέσματα των μισθών σε επίπεδο χώρας (Διακήρυξη εκατονταετηρίδας της ΔΟΕ 2019)
- Τελευταίες εξελίξεις του κατώτατου μισθού στην Ευρώπη – Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο ως παραδείγματα
Κεντρικής σημασίας επισήμανση της μελέτης του ILO είναι ότι οι κατώτατοι μισθοί, νομοθετημένοι ή κατόπιν διαπραγμάτευσης, υπάρχουν στο 90% από τα 187 κράτη μέλη του Οργανισμού και κρίνεται ότι έχουν βελτιώσει κατά πολύ τις εργασιακές σχέσεις και τις μισθολογικές ανισότητες.
Οριζόντιος κατώτατος μισθός ή διαφορετικός από κλάδο σε κλάδο
Σε ότι αφορά τη μορφή του κατώτατου μισθού, αν δηλαδή θα είναι ένας οριζόντιος για όλους τους κλάδους ή αν κάθε κλάδος θα έχει διαφορετικό κατώτατο μισθό, η έκθεση του ILO αναφέρει ότι «ένας οριζόντιος κατώτατος μισθός είναι ευκολότερο να παρακολουθείται».
Ο Διεθνής οργανισμός προχωρεί ένα βήμα παρακάτω και αναφέρει ότι «Ένα καλά σχεδιασμένο επίπεδο κατώτατου μισθού– που θα καλύπτει τις ανάγκες των εργαζομένων και των οικογενειών τους και το οικονομικό πλαίσιο – θα πρέπει να εξυπηρετεί τον σκοπό της επίτευξης αξιοπρεπών μισθών για όλους τους εργαζόμενους».
Πάντως δεν παραλείπεται η αναφορά ότι αρκετές είναι οι χώρες στις οποίες υπάρχουν κλάδοι που δεν καλύπτονται από τον εθνικό κατώτατο μισθό αλλά από άλλες νομοθετικές διατάξεις. Στην έκθεση συγκεκριμένα αναφέρεται το παράδειγμα της Γαλλίας.
Εξάλλου «υπολογίζεται ότι το 18 % των χωρών με υποχρεωτικό κατώτατο μισθό αποκλείουν είτε τους αγροτικούς εργάτες, είτε τους οικιακούς εργάτες ή και τα δύο από τους κανονισμούς για τον κατώτατο μισθό».
Εμπειρικές αποδείξεις οδηγός για επιτυχημένη εφαρμογή
Ο Διεθνής Οργανισμός, τονίζει ότι η θέσπιση κατώτατου μισθού πρέπει να γίνει με βάση τις «εμπειρικές αποδείξεις» της χώρας. Συγκεκριμένα υπογραμμίζεται πως πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες των εργαζομένων και των νοικοκυριών, το κόστος διαβίωσης στην Κύπρο αλλά και ευρύτεροι παράγοντες όπως, η ανεργία, ο δείκτης τιμών των προϊόντων και οι δείκτες παραγωγικότητας της οικονομίας του τόπου.
Στόχος η μείωση της εργασιακής φτώχειας
Μεταξύ άλλων, η έκθεση του ILO καθιστά σαφές πως στόχος της θέσπισης του κατώτατου μισθού θα πρέπει να είναι η μείωση στη συχνότητα των χαμηλόμισθων εργαζομένων και τη συχνότητα της εργασιακής φτώχειας.
«Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να προσδιοριστεί (μέσω εμπειρικών στοιχείων) εάν τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος είναι αυτά που κυρίως επωφελούνται από την εφαρμογή του κατώτατου μισθού» αναφέρεται στην έκθεση και συμπληρώνεται πως «επίσης σημαντικό να κατανοήσουμε ότι μια πολιτική κατώτατου μισθού είναι ισχυρότερη στην επίτευξη χαμηλότερης ανισότητας και φτώχειας όταν αλληλεπιδρά με άλλες κοινωνικές και οικονομικές πολιτικές»
Ποιοι παράγοντες και προϋποθέσεις έχουν μεγαλύτερη σημασία κατά τον καθορισμό και τη θέσπιση ενός αποτελεσματικού συστήματος κατώτατου μισθού
Με τον όρο «αποτελεσματικό» σύμφωνα με την έκθεση του ILO εννοείται εκεί όπου υπάρχει συμμόρφωση και ο κατώτατος μισθός εξυπηρετεί τον επιδιωκόμενο σκοπό που είναι η παροχή προστασίας στους μισθωτούς έναντι αδικαιολόγητων χαμηλών μισθών
Υπάρχουν 3 παράγοντες όπως αναφέρεται, απαραίτητοι για την επίτευξη αποτελεσματικότητας
1 Ευρεία κάλυψη όλων των μισθωτών εργαζομένων και συμμόρφωση
Σε αυτό το σημείο ο ILO υπογραμμίζει ότι είναι απαραίτητη η ευρύτητα της κάλυψης του κατώτατου μισθού αλλά και η επιθεώρηση εφαρμογής του από μηχανισμούς του κράτους (π.χ. επιθεωρητές εργασίας, ενημερωτικές εκστρατείες)
2 Κατάλληλο ύψος κατώτατου μισθού
Η καταλληλότητα του ύψους του κατώτατου μισθού, θα καθοριστεί σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό βάσει των δεικτών που αναφέρονται πιο πάνω (κόστος διαβίωσης, δείκτες βιοτικού επιπέδου, δείκτης ανεργίας κλπ). Επιπλέον για το ύψος του κατώτατου μισθού πρέπει να ληφθούν υπόψη τα ευρήματα από τον κοινωνικό διάλογο αλλά και οι τακτικές προσαρμογές λαμβάνοντας υπόψη βασικούς παράγοντες και μεταβολές της οικονομίας.
3 Πρέπει να εφαρμόζεται στο χαμηλότερο άκρο της κατανομής του εισοδήματος των νοικοκυριών
Σύμφωνα με την έκθεση του διεθνούς οργανισμού, εδώ προϋποτίθεται η μετάβαση από την άτυπη στην επίσημη οικονομία, η δημιουργία μισθωτής απασχόλησης, η αύξηση της παραγωγικότητας και η αξιολόγηση ίσης αμοιβής για εργασία ίσης αξίας.
*Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ, International Labour Organization), γνωστή και με το διεθνές αρκτικόλεξο ILO, είναι ένας αυτόνομος διεθνής διακρατικός οργανισμός που συνδέεται με τον Ο.Η.Ε., του οποίου αποτελεί εξειδικευμένη οργάνωση.