«Οι καταναλωτές δίνουν πλέον μεγαλύτερη σημασία στη σχέση μεταξύ τροφίμων και υγείας», όπως προκύπτει από την ενδιαφέρουσα έρευνα που πραγματοποίησε η Deloitte με τίτλο «The conscious consumer – connecting with health and sustainability priorities». Στη συνέντευξη που ακολουθεί, οι Γιάννης Λεωνίδου, Συνέταιρος Audit & Assurance και Επικεφαλής του κλάδου Τουρισμού και Φιλοξενίας της Deloitte, και Χρίστος Θεοδούλου, Ανώτερος Διευθυντής Audit & Assurance της Deloitte, αναφέρονται στα κυριότερα ευρήματα και στις νέες τάσεις που αναμένεται να δούμε σε ό,τι αφορά τις αγοραστικές συνήθειες των καταναλωτών.
Πρόσφατα η Deloitte έχει πραγματοποιήσει μια ενδιαφέρουσα έρευνα σε σχέση με τον ρόλο που διαδραματίζει στους καταναλωτές ο παράγοντας της υγείας για την αγορά των τροφίμων. Ποιοι ήταν οι κυριότεροι λόγοι που σας οδήγησαν στην έρευνα αυτή και ποια είναι τα σημαντικότερα ευρήματα;
Η Deloitte πραγματοποίησε μια έρευνα καταναλωτών σχετικά με την υγεία και τη βιωσιμότητα στον τομέα της αγοράς τροφίμων, με συμμετέχοντες περισσότερους από 17.000 καταναλωτές σε 15 ευρωπαϊκές χώρες. Η έρευνα παρουσιάζει σημαντικές πληροφορίες για τη συμπεριφορά των καταναλωτών, καθώς επίσης και τη σημαντικότητα στη σχέση μεταξύ υγείας, βιωσιμότητας και τιμής στην αγορά τροφίμων. Τα τελευταία χρόνια, ο αντίκτυπος της διατροφής στην προσωπική μας υγεία, των αγαπημένων μας αλλά και της κοινωνίας μας, όπως και του πλανήτη γενικότερα, αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία. Η σημασία που δίνουν οι καταναλωτές πλέον στην υγεία και τη βιωσιμότητα, πώς αυτά επηρεάζουν την αγοραστική τους συμπεριφορά, καθώς και πώς τα καταστήματα χονδρικής και λιανικής στην Ευρώπη ανταποκρίνονται στις όλο και περισσότερες απαιτήσεις των καταναλωτών, είναι οι κυριότεροι λόγοι που οδήγησαν στην ανάθεση αυτής της μελέτης.
Ένα σημαντικό σημείο που προκύπτει από την έρευνα είναι ότι οι καταναλωτές δίνουν πλέον μεγαλύτερη σημασία στη σχέση μεταξύ τροφίμων και υγείας.
Οι καταναλωτές στην Ευρώπη, όπως και στην Κύπρο, δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον και αναζητούν να μάθουν περισσότερα για τις επιπτώσεις των τροφίμων στην υγεία τους. Συνεπώς, έχουν προσαρμόσει ανάλογα την αγοραστική τους συμπεριφορά.
Η υγεία και η βιωσιμότητα παρουσιάζουν επίσης όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον όταν πρόκειται για ψώνια από υπεραγορές. Τα αποτελέσματα της έρευνας αφήνουν να νοηθεί ότι η αυξανόμενη σημασία που αποδίδεται στον συνδυασμό υγείας και βιωσιμότητας υποδηλώνει ένα κερδοφόρο αποτέλεσμα, όχι μόνο για τον καταναλωτή και τους προμηθευτές, αλλά και για την κοινωνία και το περιβάλλον.
ΟΙ ΚΥΠΡΙΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ
Ποια είναι η γενικότερη εικόνα για τη συμπεριφορά του Κύπριου καταναλωτή;
Έχει διαπιστωθεί ότι η κατακόρυφη αύξηση των διαδικτυακών αγορών έφερε τον ψηφιακό μετασχηματισμό όχι μόνο για τους προμηθευτές αλλά και για τους καταναλωτές, οι οποίοι έχουν αποκτήσει ένα πλεονέκτημα έναντι των προμηθευτών. Οι Κύπριοι καταναλωτές έχουν γίνει συστηματικοί αγοραστές μέσω διαδικτύου (online shoppers), ακόμα και για είδη πρώτης ανάγκης, όπως είναι η πλειοψηφία των προϊόντων που παρέχουν οι υπεραγορές.
Αυτό οφείλεται τόσο στην ανάγκη για παραγγελίες από απόσταση λόγω της πανδημίας, όσο και στην αναζήτηση περισσότερων και φθηνότερων επιλογών. Οι καταναλωτές σήμερα δεν δίνουν σημασία μόνο στην αναζήτηση ηλεκτρονικών καταστημάτων που μπορούν να τους εξυπηρετήσουν αλλά και στην αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που τους παρέχονται, όπως οι κατ’ οίκον παραδόσεις και ειδικές προσφορές.
Αξίζει να σημειωθεί πως η έξαρση του κορωνοϊού και η απαγόρευση κυκλοφορίας που επιβλήθηκε ως αποτέλεσμα αυτού, βοήθησαν στο να αναπτυχθούν διάφορες διαδικτυακές πλατφόρμες που χρησιμοποιούνται για τις ηλεκτρονικές παραγγελίες.
Το γεγονός ότι ο κόσμος δεν μπορούσε να μεταβεί στους διάφορους σταθμούς πωλήσεων ή δεν θεωρούσε ότι είναι ασφαλές να παρευρεθεί κατ’ ιδίαν, οδήγησε τους πωλητές στο να δημιουργήσουν δικές τους ηλεκτρονικές σελίδες, ή και να ενταχθούν στις διάφορες πλατφόρμες που δημιουργήθηκαν, δίνοντάς τους ευκολότερη και γρηγορότερη παρουσία στο διαδίκτυο.
Όσον αφορά την αναζήτηση περισσότερων και φθηνότερων επιλογών, σημαντικό στοιχείο στη συμπεριφορά των καταναλωτών είναι ότι οι περισσότεροι, ακόμα και πελάτες μικρών καταστημάτων λιανικής, πριν προβούν σε αγορά, ανοίγουν είτε το πιο πρόσφατο φυλλάδιο προσφορών που τους έχει διανεμηθεί, είτε τον υπολογιστή τους για σχετικές προσφορές. Για την εύρεση των πιο ελκυστικών προϊόντων, κύρια προτεραιότητα αποτελεί η σύγκρισή τους με το αντίστοιχο του ανταγωνισμού.
Γιατί τα θέματα βιωσιμότητας θα διαδραματίσουν κυρίαρχο ρόλο και στην αγορά των τροφίμων;
Όπως φαίνεται από την έρευνα, οι καταναλωτές έχουν αρχίσει σιγά-σιγά να εξετάζουν θέματα βιωσιμότητας όταν αγοράζουν τα τρόφιμά τους, όπως για παράδειγμα η συσκευασία προϊόντων ή ο τρόπος παράδοσής τους. Στην ερώτηση κατά πόσον η βιωσιμότητα παίζει σημαντικό ρόλο στην αγορά των τροφίμων τους, οι συμμετέχοντες απάντησαν θετικά με μέσο όρο 4,69/7. Είναι προφανές ότι η βιωσιμότητα είναι σημαντικός παράγοντας, όμως οι καταναλωτές που έλαβαν μέρος στην έρευνα βλέπουν την υγεία ως μεγαλύτερο καθοριστικό παράγοντα όσον αφορά την αγορά προϊόντων.
Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές χώρες είναι διχασμένες στις απόψεις τους. Όπως και με τη θέση τους σε σχέση με την υγεία, οι μεσογειακές χώρες κατατάσσουν τη βιωσιμότητα υψηλότερα από ό,τι οι σκανδιναβικές. Παρά την αυξανόμενη σημασία που αποδίδουν στην υγεία και τη βιωσιμότητα, το κόστος των προϊόντων εξακολουθεί να παραμένει ο πιο σημαντικός παράγοντας στην αγορά τροφίμων.
Αυτές οι νέες τάσεις στην αγορά των τροφίμων θα επηρεάσουν άμεσα την τοπική αγορά; Και αν ναι, οι Κύπριοι παραγωγοί θα είναι έτοιμοι να ανταποκριθούν στη ζήτηση;
Διανύουμε μια περίοδο όπου σημαντικό ρόλο για τους επιχειρηματίες διαδραματίζει η κατανόηση της καταναλωτικής συμπεριφοράς, καθώς μόνο μέσα από την κατανόηση των αλλαγών στις συνήθειες των πελατών θα είναι σε θέση να προσφέρουν αυτό που πραγματικά επιθυμούν οι καταναλωτές και που είναι διατεθειμένοι να αγοράσουν. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι η στρατηγική προσφορών και εκπτωτικών προγραμμάτων σε συγκεκριμένα προϊόντα είναι μια κίνηση που χρειάζεται να εφαρμόσουν οι επιχειρηματίες για την προσέλκυση κοινού και η οποία θα έχει απευθείας αντίκτυπο στους παραγωγούς. Οι Κύπριοι παραγωγοί, μέχρι σήμερα, λάμβαναν υπόψη κατά κύριο λόγο την τιμή ενός προϊόντος για να προβλέψουν τη ζήτηση και άρα την προσφορά που θα διαθέσουν στην αγορά. Το γεγονός ότι η βιωσιμότητα και η υγεία θεωρούνται πλέον από τους καταναλωτές σημαντικοί παράγοντες για την επιλογή προϊόντων πρέπει να οδηγήσει τους παραγωγούς στην προσαρμογή της προσφοράς τους, έτσι ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα και να αποκτήσουν συγκριτικό πλεονέκτημα.
Από τα ευρήματα της έρευνας, προκύπτει ότι αλλάζουν οι τάσεις στις προτιμήσεις των καταναλωτών σε ό,τι αφορά την αγορά των τροφίμων. Πόσο επηρεάζουν αυτές οι μεταβολές τις τιμές των τροφίμων;
Παρ’ όλες τις σοβαρές δυσκολίες που κλήθηκε να αντιμετωπίσει τα τελευταία χρόνια, το λιανικό και χονδρικό εμπόριο παραμένει από τις πιο δυνατές βιομηχανίες. Διανύουμε μια περίοδο παγκόσμιας αύξησης των τιμών, η οποία μετακυλίεται στους καταναλωτές, λόγω της αύξησης στα κόστη μεταφοράς αλλά και στο κόστος εισαγωγών. Στην τελική, ο καθορισμός της τιμής ενός προϊόντος εναπόκειται στην ανάλογη προσφορά και ζήτηση.