Το Τμήμα Εμπορίου, Χρηματοοικονομικών και Ναυτιλίας του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ), σε συνεργασία με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ), διοργάνωσαν το 2ο Φόρουμ Οικονομικής και Κοινωνικής Πολιτικής με τίτλο: «Το πρόβλημα του Χρηματοοικονομικού Αναλφαβητισμού και οι πολιτικές που απαιτούνται για την αντιμετώπισή του», που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή, 2 Νοεμβρίου 2018 στο Αμφιθέατρο της ΚΤΚ στην Λευκωσία. Το φόρουμ έγινε υπό την αιγίδα της Διοικητού της ΚΤΚ, κ. Χρυστάλλας Γιωρκάτζη.
Ο συντονισμός της εκδήλωσης έγινε από την εκπρόσωπο Τύπου της ΚΤΚ και Αντιπρόεδρο της Ένωσης Οικονομολόγων Κύπρου, κ. Αλίκη Στυλιανού, ενώ τη διοργάνωση της εκδήλωσης στήριξαν ο Σύνδεσμος Τραπεζών Κύπρου, η εταιρεία ερευνών IMR Cyprus και η Ένωση Οικονομολόγων Κύπρου.
Στον χαιρετισμό της η Διοικητής, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στη σημασία και την αναγκαιότητα της έρευνας, καθώς και στους λόγους και τις συνθήκες που έχουν καταστήσει αναγκαία τη δράση και τη δημιουργία ενός πλαισίου κατευθύνσεων που θα συμβάλει στην χάραξη εθνικής πολιτικής. Επιπλέον, η κ. Γιωρκάτζη τόνισε πως οι εν λόγω ενέργειες προσφέρουν οφέλη στην κοινωνία για ορθολογική μεταχείριση των χρηματοοικονομικών ζητημάτων, αλλά παράλληλα συμβάλλουν και στο να αποκτήσει η Κύπρος ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην Ευρωζώνη.
Ακολούθησε ομιλία από τον Πρύτανη του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, Δρ. Ανδρέα Αναγιωτό, ο οποίος υπογράμμισε τα ανησυχητικά ποσοστά χρηματοοικονομικά αναλφάβητων Κύπριων φοιτητών που διαφαίνονται μέσα από τις πρόσφατες μελέτες ερευνητών από το ΤΕΠΑΚ και το Durham University, κρούωντας τον κώδωνα του κινδύνου για την πορεία της κοινωνίας μας.
Δήλωσε την αναγκαιότητα για ανάπτυξη σωστής στάσης χρηματοοικονομικής συμπεριφοράς και επιμόρφωσης και παράλληλα ανέφερε ότι το ΤΕΠΑΚ θα παραμείνει πρωτεργάτης σε όλη την προσπάθεια για την διαμόρφωση αυτής της κουλτούρας.
Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου, Δρ. Μιχάλης Καμμάς, επικρότησε την προσπάθεια που διενεργείται στην καταγραφή και κατανόηση του προβλήματος, προβάλλοντας τις ενέργειες που προωθούνται από τον Σύνδεσμο σε σχέση με την επιμόρφωση και εκπαίδευση ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού σε χρηματοοικονομικά θέματα. Επίσης, τόνισε την ανάγκη να καταστεί εφικτή η κατάρτιση και η διοχέτευση της πολυσύνθετης και αναλυτικής γνώσης για να λειτουργήσουν μετέπειτα ως εφόδια για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Σε χαιρετισμό του ο Προέδρος της Ένωσης Οικονομολόγων Κύπρου, Δρ. Ανδρέας Στυλιανού, τον οποίο διάβασε το μέλος του Δ.Σ. Δρ. Νίκος Ροδοσθένους, εστίασε στο ότι η γνώση της χρηματοοικονομικής αλφαβήτας θεωρείται απαραίτητη για όλους και πως η ελλιπής ενημέρωση μπορεί να οδηγήσει στη δύνη των συνεπειών του χρηματοοικονομικών κρίσεων.
Επίσης, τόνισε την αμφίδρομη σχέση που υπάρχει μεταξύ της πορείας της οικονομίας και της χρηματοοικονομικής γνώσης, τονίζοντας ότι η εκπαίδευση και επιμόρφωση έχει να επιτελέσει ουσιαστικό ρόλο στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για την ανάπτυξη ενός γόνιμου προβληματισμού.
Στη συνέχεια, στην ομιλία της, η Δρ. Adele Atkinson, Ανώτερη Πολιτική Αναλυτής του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), παρέθεσε χρήσιμες συμβουλές για την στρατηγική προσέγγιση του προβλήματος του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού και τόνισε τη σημαντικότητα και χρησιμότητα της χάραξης μια εθνικής στρατηγικής που να εδράζεται στη σωστή χρηματοοικονομική μόρφωση και εκπαίδευση των ατόμων.
Σημείωσε πως, η εκπαίδευση πρέπει να συνοδευτεί παράλληλα τόσο από χρηματοοικονομική ένταξη των πολιτών όσο και από ενδυνάμωση της προστασίας του καταναλωτή. Ένας συνδυασμός των προαναφερθέντων, στοχευμένων ενεργειών θα μπορεί να συντελέσει στην αποτελεσματική πρόληψη του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού και στην ουσιαστική αντιμετώπισή του.
Ο Διευθυντής του Τμήματος Οικονομικής Ανάλυσης και Ερευνών της ΚΤΚ, Δρ. Γιώργου Κυριάκου, στην παρουσίασή του αναφέρθηκε στην ανάγκη ευρείας επιμόρφωσης σε οικονομικά θέματα, ιδιαίτερα σε ευάλωτες ομάδες ή ομάδες που χρειάζονται ειδική αντιμετώπιση. Συγκεκριμένα, ανέφερε πως η επαρκής πληροφόρηση και επιμόρφωση είναι θέμα κοινωνικής ευαισθησίας και ευθύνης και συμβάλλει στην εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας, ενώ η έλλειψή της μπορεί να οδηγήσει τόσο σε ανάληψη υπέρμετρου κινδύνου αλλά, παράλληλα, συνδέεται με αδυναμία προγραμματισμού για μακροπρόθεσμη οικονομική εξασφάλιση.
πιπλέον, σχολίασε ότι τα αναλυτικά αποτελέσματα της πρόσφατης έρευνας της ΚΤΚ θα ανακοινωθούν σύντομα και σημείωσε ότι θα μπορούν να αξιοποιηθούν για να σχεδιαστεί εθνική στρατηγική, με στόχο την καλλιέργεια νοοτροπίας και στάσης συμπεριφοράς με ευεργετικά οφέλη για τον πολίτη.
Την εκδήλωση έκλεισε με την παρουσίασή του ο Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Εμπορίου Χρηματοοικονομικών και Ναυτιλίας του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου και Γραμματέας της Ένωσης Οικονομολόγων Κύπρου, Δρ. Παναγιώτης Ανδρέου. Ο Δρ. Ανδρέου έθεσε τους προβληματισμούς του σχετικά με το οξύ κοινωνικό πρόβλημα της σύγχρονης εποχής, τον χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό, καθώς και το γεγονός ότι αποτελεί ένα σημαντικό αρνητικό παράγοντα που συμβάλλει στην εισοδηματική ανισότητα που χαρακτηρίζει τις ανεπτυγμένες οικονομίες.
Παρουσίασε τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξάχθηκε από το ΤΕΠΑΚ σε συνεργασία με το Durham University σε δείγμα 881 Κυπρίων φοιτητών σε διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα, σε δύο κρατικά και τρία ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου. Η έρευνα κατέδειξε ότι μόνο το 37% των φοιτητών είναι χρηματοοικονομικά εγγράμματο, γεγονός που κατατάσσει την Κύπρο στην ουρά των υπολοίπων χωρών, απέχοντας κατά πολύ από τους μέσους όρους των άλλων ανεπτυγμένων χωρών.
Στην παρουσίαση του ο Δρ. Ανδρέου σημείωσε ότι οι χρηματοοικονομικές γνώσεις φαίνεται να είναι ένας σημαντικός παράγοντας επιρροής όσον αφορά στο πόσο κατανοεί ένας φοιτητής το πιστωτικό του χρέος και στην αποφυγή εξαπάτησης του. Παρουσίασε, επίσης, κάποια από τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της έρευνας της Insights Market Research (IMR Cyprus) σε συνεργασία με το ΤΕΠΑΚ και το Durham University, σχετικά με την επίδραση του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού στις διαδικτυακές τραπεζικές συναλλαγές, η οποία κατέδειξε ότι εκτός από τον χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό υπάρχει και το πρόβλημα του ψηφιακού αναλφαβητισμού.
Τέλος, πρότεινε τους τέσσερις πυλώνες μέσω των οποίων θα μπορεί να επέλθει η λύση του προβλήματος του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού, τονίζοντας πρωτίστως την ανάγκη για εισαγωγή της χρηματοοικονομικής μόρφωσης και εκπαίδευσης στα σχολεία, την ανάγκη για θέσπιση εθνικής στρατηγικής και τις μεταρρυθμίσεις στο θεσμικό πλαίσιο, όσο και την ενθάρρυνση ιδιωτικών πρωτοβουλιών αλλά και την ανάπτυξη εμπειρογνωμοσύνης, επιστημονικής έρευνας και δια βίου μάθησης.