Δημοσίευμα των Financial Times της 23ης Μαρτίου κάνει εκτενή αναφορά στην RCB Bank χαρακτηρίζοντας την ως την πρώτη τράπεζα που επιστρέφει τα χρήματα στους καταθέτες της ως απάντηση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Οι Financial Times αναφέρουν ότι η κυπριακή RCB Bank σχεδιάζει να κλείσει τη λιανική της δραστηριότητα, καθιστώντας ως την πρώτη τράπεζα που επιστρέφει χρήματα στους καταθέτες ως απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Σημειώνει ότι η τράπεζα, ιδρυθείσα το 1995 ως θυγατρική της ρωσικής κρατικής VTB Bank, είναι αποτελεί εδώ και καιρό τον «αγαπημένο δανειστή» για τη μεγάλη κοινότητα των Ρώσων μεταναστών που ζει στην Κύπρο.
Οι Financial Times επισημαίνουν ότι παλαιότερα ονομαζόταν Russian Commercial Bank και ουσιαστικά διαλύεται προτού η ανησυχία των πελατών της για τον πόλεμο στην Ουκρανία την οδηγήσει στην ίδια μοίρα με τη θυγατρική της ρωσικής Sberbank με έδρα την Αυστρία, η οποία τέθηκε σε διαχείριση αυτόν τον μήνα λόγω μεγάλης εκροής καταθέσεων.
«Οι τράπεζες με Ρώσους πελάτες έχουν πληγεί ιδιαίτερα σοβαρά από τις δυτικές κυρώσεις που περιορίζουν το μέγεθος των νέων καταθέσεων που μπορούν να κάνουν οι Ρώσοι υπήκοοι», αναφέρει το δημοσίευμα.
Οι FT σημειώνουν ότι η RCB αναμένεται να ανακοινώσει σήμερα, και δη το πρωί, ότι σχεδιάζει να κλείσει τη λιανική της δραστηριότητα.
Η τράπεζα είχε 2,8 δισ. ευρώ καταθέσεων πελατών στο τέλος του 2020, εκ των οποίων τα 769 εκατ. ευρώ ήταν καταθέσεις λιανικής. Την Τρίτη, η RCB ανακοίνωσε ότι είχε καταλήξει σε συμφωνία με την κυπριακή Ελληνική Τράπεζα για την πώληση χαρτοφυλακίου δανείων 556 εκατ. ευρώ για περισσότερα από 500 εκατ. ευρώ.
Η τράπεζα είπε ότι η συναλλαγή θα της επιτρέψει να έχει αρκετή ρευστότητα για να καλύψει όλες τις υποχρεώσεις της και να εκπληρώσει «τις υποχρεώσεις της έναντι όλων των πελατών της πλήρως». Οι πελάτες θα λάβουν πλήρως τις καταθέσεις τους ή θα μπορούν να μεταφέρουν τους λογαριασμούς τους σε άλλες τράπεζες, «σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τα σχέδια», αναφέρουν οι FT.
Αφού αποπληρώσει τους ιδιώτες καταθέτες της, σκοπεύει να παραιτηθεί από την τραπεζική της άδεια και να κλείσει το χαρτοφυλάκιο εταιρικών δανείων της, αναφέρουν οι ίδιες πηγές.
Η τράπεζα αρνήθηκε να σχολιάσει τα σχέδιά της για τις λιανικές της δραστηριότητες, τονίζει το δημοσίευμα των FT.
Το χρονικό και η συσχέτιση με την VTB
Οι τράπεζες με στενούς δεσμούς με τη Ρωσία έχουν πληγεί περισσότερο από το καθεστώς κυρώσεων της Δύσης που στοχεύουν τον χρηματοπιστωτικό τομέα της χώρας ως απάντηση στην εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία τον περασμένο μήνα, αναφέρει το δημοσίευμα.
Η Sberbank Europe, θυγατρική του μεγαλύτερου δανειστή της Ρωσίας, κατέρρευσε στις αρχές Μαρτίου, με τις δραστηριότητές της στην ΕΕ να μεταβιβάζονται σε τοπικούς αντιπάλους ή να εκκαθαρίζονται.
Η VTB, η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Ρωσίας, τερματίζει τις δραστηριότητές της στη Φρανκφούρτη και απολύει το προσωπικό της επενδυτικής τραπεζικής στο Λονδίνο.
Ο δανειστής, ο οποίος ανήκει κατά πλειοψηφία στη ρωσική κυβέρνηση, δέσμευσε τα περιουσιακά του στοιχεία από το Ηνωμένο Βασίλειο τον περασμένο μήνα και βγήκε εκτός από το παγκόσμιο σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων συναλλαγών Swift.
Η VTB πουλά σταδιακά το μερίδιό της στην RCB, το οποίο διαμορφώθηκε στο 46 τοις εκατό τον περασμένο μήνα.
Στις 24 Φεβρουαρίου, την πρώτη ημέρα της εισβολής της Ρωσίας, η RCB ανακοίνωσε ότι η συμμετοχή της VTB στην τράπεζα είχε πωληθεί σε «Κύπριους μετόχους της τράπεζας που εκπροσωπούν τη διοίκηση».
Η συμφωνία αύξησε τη συμμετοχή στην τράπεζα του διευθύνοντος συμβούλου της, Kirill Zimarin, ενός Ρώσου πρώην υπαλλήλου της VTB που έχει κυπριακό διαβατήριο, σημειώνει το δημοσίευμα.
Τέσσερις ημέρες αργότερα, η τράπεζα δημοσίευσε μια δήλωση λέγοντας: «Η RCB Bank καταδικάζει τον πόλεμο και τη βία σε οποιαδήποτε μορφή. Ζητούμε ειρηνική λύση το συντομότερο δυνατό».
«Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε να επιβάλει πρόστιμο στην RCB έως και 5 εκατ. ευρώ επειδή δεν ζήτησε την έγκριση της κεντρικής τράπεζας πριν ολοκληρώσει την πώληση του μεριδίου της VTB στην τράπεζα, την οποία ο επόπτης ήταν μόνο ενημερώθηκε μετά την ολοκλήρωση της συναλλαγής, λένε άνθρωποι που γνωρίζουν το θέμα».
Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ είχαν εδώ και καιρό ανησυχίες για το επιχειρηματικό μοντέλο της RCB και την έκθεσή της στα ρωσικά συμφέροντα, κάτι που τους ώθησε να εκδώσουν προειδοποιήσεις για να ενισχύσουν τους ελέγχους νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και κυρώσεων, σύμφωνα με άτομο που ενημερώθηκε για την κατάσταση, σημειώνουν οι Financial Times.
Έγγραφα που διέρρευσαν γνωστά ως Panama Papers που δημοσιεύθηκαν από τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητικών Δημοσιογράφων ανέφεραν το 2016 ότι η RCB έδωσε στη Sandalwood Continental περισσότερα από 800 εκατομμύρια δολάρια σε ακάλυπτα δάνεια και γλυκές συμφωνίες για ανταλλαγές τόκων από το 2008 έως το 2013. Sandalwood, μια βρετανική Virgin Islands εταιρεία, είχε δεσμούς με τον Ρώσο τσελίστα και επιχειρηματία Sergei Roldugin, στενό φίλο του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, σύμφωνα με τα Panama Papers, αναφέρουν οι FT.
Η RCB είπε ότι διαψεύδει τυχόν συνδέσμους με τον Roldugin ή χορήγηση δανείων χωρίς εξασφαλίσεις.
«Ενώ οι εποπτικές αρχές των κεντρικών τραπεζών είναι απογοητευμένοι που παραμερίζονται από την RCB, είναι επίσης ανακουφισμένοι που το αποτέλεσμα της υποχώρησης της τράπεζας φαίνεται πιθανό να προστατεύσει τους καταθέτες και να μειώσει την έκθεση του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου στη Ρωσία, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τη σκέψη τους» σχολιάζουν οι FT ενώ αναφέρουν ότι η ΕΚΤ αρνήθηκε να σχολιάσει.