Του Νέστορα Βασιλείου
Οι «BIG 4» συμφωνούν ότι τα δεδομένα έχουν αλλάξει άρδην από την τλευταία μεταρρύθμιση του 2003 και εκτιμούν ότι θα πρέπει, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, να υπάρξει εκσυχρονισμός.
Θετικά απαντούν στο ερώτημα κατά πόσον υπάρχει ανάγκη για μια νέα φορολογική μεταρρύθμιση στον τόπο οι επικεφαλής της ελίτ των λογιστικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο. Δεν παραγνωρίζουν ότι έγιναν βήματα στην πορεία του χρόνου, από την τελευταία φορολογική μεταρρύθμιση μέχρι σήμερα, αλλά θεωρούν ότι μεμονωμένες κινήσεις δεν είναι αρκετές.
Πιο κάτω παρατίθενται αναλυτικά οι αποκλειστικές δηλώσεις στη «Σ» του Διευθύνοντος Συμβούλου της PwC Κύπρου, Ευγένιου Ευγενίου, του Αναπληρωτή Διευθύνοντος Συμβούλου της KPMG, Χρίστου Βασιλείου, του Ανώτερου Εκτελεστικού Συμβούλου της Deloitte, Χρίστη Χριστοφόρου και του Διευθύνοντος Συνέταιρου της ΕΥ Κύπρου, Σταύρου Παντζαρή.
«Θα ενισχύσει την Κύπρο»
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της PwC Κύπρου δηλώνει στη «Σ» ότι «η τελευταία ολοκληρωμένη φορολογική μεταρρύθμιση, η οποία πραγματοποιήθηκε το 2003, ήταν βασισμένη στις οικονομικές συνθήκες, στις διεθνείς τάσεις και στο μοντέλο υπηρεσιών εκείνης της εποχής. Έκτοτε», προσθέτει ο Ευγένιος Ευγενίου, «έχουν γίνει κάποιες μεμονωμένες μεταρρυθμίσεις, που ωστόσο δεν καλύπτουν πλήρως τις νέες εξελίξεις στο επιχειρηματικό τοπίο. Ως εκ τούτου, μια νέα φορολογική μεταρρύθμιση θα συμβάλει στην ενίσχυση της θέσης της Κύπρου ως επιχειρηματικού και επενδυτικού προορισμού, αλλά και θα εξαλείψει στρεβλώσεις, που υπάρχουν σήμερα».
«Το επιβάλλουν οι εξελίξεις»
Η Κύπρος χρησιμοποίησε το φορολογικό σύστημα ως εργαλείο ενίσχυσης των επαγγελματικών υπηρεσιών από το 2003, σημειώνει στη «Σημερινή» ο αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της KPMG, «χρονιά κατά την οποία πραγματοποιήθηκε η τελευταία, ολιστική φορολογική μεταρρύθμιση. Έκτοτε υπήρξαν πολλές τροπολογίες», σύμφωνα με τον Χρίστο Βασιλείου, «είτε επειδή το επέβαλλαν οι συνθήκες για να μπορέσει η Κύπρος να διατηρηθεί ως ένα ανταγωνιστικό χρηματοοικονομικό κέντρο και να ενισχυθούν οι επενδύσεις, είτε επειδή επιβάλλονταν νέοι όροι μέσα από τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και τους διεθνείς δανειστές».
Τονίζει, επίσης, ότι «η αναγκαιότητα για φορολογική μεταρρύθμιση δημιουργείται από τις επιχειρηματικές, οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις τόσο εντός, όσο και εκτός Κύπρου. Για παράδειγμα, από του χρόνου αυξάνονται τα βάρη στις επιχειρήσεις από την αύξηση στις εισφορές για κοινωνικές ασφαλίσεις και την καταβολή των εισφορών για το Σχέδιο Υγείας». Επιπλέον, προσθέτει, «φορολογικά κίνητρα δίνονται στις περιπτώσεις που η Πολιτεία θέλει να προωθήσει συγκεκριμένους τομείς, όπως έγινε πρόσφατα με τον τομέα των επενδυτικών ταμείων, ενώ ακολουθούν τα νομοσχέδια που αφορούν τον τομέα της οπτικοακουστικής».
Ο αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της KPMG αναφέρει ότι «το κείμενο των φορολογικών νομοθεσιών, ακόμη και αν δεν υπάρξουν ριζικές αλλαγές, χρήζει επαναδιατύπωσης και "ξεκαθαρίσματος", ώστε να είναι πιο εύκολο στην κατανόηση και στην εφαρμογή». Ο Χρίστος Βασιλείου φέρει ως παράδειγμα την ύπαρξη διαφορετικών άρθρων, τα οποία βρίσκονται διάσπαρτα στις διάφορες νομοθεσίες «που επιβάλλουν πρόστιμα για μη συμμόρφωση από τον φορολογούμενο, τα οποία θα ήταν καλύτερα να ενσωματωθούν σε ένα άρθρο, ώστε να είναι ξεκάθαρες οι συνέπειες σε περίπτωση μη αποπληρωμής των φορολογικών υποχρεώσεων εντός χρονοδιαγραμμάτων».
Την ίδια ώρα, θεωρεί ότι η φορολογική νομοθεσία μπορεί ν’ αποτελέσει εργαλείο προώθησης συγκεκριμένων πολιτικών, φέρνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα του πρόσφατου παρελθόντος. «Για να γίνει δυνατή η πώληση δανείων και ο περιορισμός των μη εξυπηρετούμενων δανείων, επεκτάθηκε η φορολογική απαλλαγή σε περιπτώσεις που επενδυτικό ταμείο ανακτά υποθήκες έναντι δανείου και σε περιπτώσεις, που το ακίνητο πωλείται σε τρίτο πρόσωπο, με το αντίτιμο να χρησιμοποιείται για αποπληρωμή δανείου».
«Λίφτινγκ» με μέτρο
«Ως Deloitte», δηλώνει στην «Σ» ο Ανώτερος Εκτελεστικός της Σύμβουλος, «έχουμε τοποθετηθεί επανειλημμένως ότι το φορολογικό μας πλαίσιο χρειάζεται ένα νέο "λίφτινγκ"». Ο Χρίστης Χριστοφόρου σπεύδει, παρά ταύτα, να ξεκαθαρίσει ότι «δεν μιλάμε για γενική μεταρρύθμιση, γιατί είναι αναγκαία η σταθερότητα στα φορολογικά» και προσθέτει ότι «οι διάφορες αλλαγές στην οικονομία και οι νέες ανάγκες των επιχειρήσεων επιβάλλουν μιαν αναθεώρηση προνοιών του φορολογικού μας πλαισίου».
Ο επικεφαλής της Deloitte αναφέρεται στην ύπαρξη πολλαπλών νομοθεσιών για την φορολόγηση εισοδημάτων και κερδών, όπως αυτές του φόρου εισοδήματος, της έκτακτης εισφοράς για την Άμυνα, των Χαρτοσήμων, του φόρου κεφαλαιουχικών κερδών, του ΦΠΑ και του περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως. Σημειώνει, την ίδια ώρα, την ύπαρξη πολλών εξειδικευμένων Νόμων επιβολής τελών, όπως το ειδικό τέλος στις τραπεζικές καταθέσεις, το ετήσιο τέλος που εφαρμόζεται με βάση τον περί Εταιρειών Νόμο και τα δημοτικά τέλη που επιβάλλονται με βάση την ακίνητη ιδιοκτησία.
Ο Χρίστης Χριστοφόρου τονίζει ότι, «για την απλούστευση του φορολογικού μας συστήματος, θα πρέπει να εξεταστεί κατά πόσον πολλοί από τους πιο πάνω νόμους μπορούν να συγχωνευθούν σε μικρότερο αριθμό νόμων, λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες πραγματικότητες σε συνάρτηση με τις φορολογικές ανάγκες του κράτους».
Κατονομάζει και τρεις από τις κύριες φορολογικές νομοθεσίες, που χρήζουν, όπως λέει, σημαντικής βελτίωσης:
1. Ο περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμος είχε τύχει ολοκληρωτικής μεταρρύθμισης το 2001, δηλαδή πριν από 17 χρόνια. Το φορολογικό περιβάλλον έχει αλλάξει δραματικά από τότε και δεν μπορεί η σημερινή νομοθεσία να τροποποιείται συνεχώς σε μια προσπάθεια διατήρησης, όχι μόνο της συμβατότητάς της με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τις διεθνείς εξελίξεις, αλλά και την ανταγωνιστικότητά της σε σχέση με την προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
2. Ο περί Έκτακτης Εισφοράς για την Άμυνα Νόμος εισήχθη για πρώτη φορά το 1985 για ενίσχυση της Αμυντικής θωράκισης της Δημοκρατίας, είχε τύχει κάποιας μεταρρύθμισης το 2001 αλλά συνεχίζει μέχρι σήμερα να προκαλεί σύγχυση στον ξένο επενδυτή που φαινομενικά καλείται να συνεισφέρει στον αμυντικό εξοπλισμό του κράτους.
3. Ο περί Χαρτοσήμων Νόμος ψηφίστηκε το 1963 και πλέον δεν συνάδει με τις σημερινές επιχειρηματικές συνθήκες. Ο νόμος εμπερικλείει αρκετές ασάφειες και η εφαρμογή του προκαλεί τις πλείστες φορές δυσανάλογο διοικητικό και οικονομικό κόστος σε σχέση με τα εισοδήματα που αποφέρει στα κρατικά ταμεία.
«Χρειάζεται αναθεώρηση»
Χωρίς περιστροφές απαντά στο ερώτημα κατά πόσον είναι αναγκαία μια νέα φορολογική μεταρρύθμιση ο Διευθύνων Συνέταιρος της ΕΥ Κύπρου. «Σίγουρα υπάρχει!», δηλώνει στη «Σημερινή» ο Σταύρος Παντζαρής, προσθέτοντας ότι «σαν κράτος μέλος της ευρωπαϊκής ένωσης υπάρχει η υποχρέωση να ενσωματώσουμε στους κυπριακούς φορολογικούς νόμους τις διατάξεις των Ευρωπαϊκών Οδηγιών». Αναφέρει ενδεικτικά ότι από την 1η Ιανουαρίου 2019 θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες τροποποιήσεις, ώστε να συμπεριληφθούν στη φορολογική νομοθεσία διατάξεις αναφορικά με αλλοδαπές ελεγχόμενες οντότητες και περιορισμό του εξόδου τόκων.
«Πέρα από αυτές τις τροποποιήσεις», επισημαίνει ο Σταύρος Παντζαρής, «θα πρέπει να αναθεωρήσουμε το γενικό φορολογικό πλαίσιο, ώστε αυτό να γίνει πιο ελκυστικό, με την απλοποίηση ή κατάργηση κάποιων αναχρονιστικών διατάξεων ή και νομοθεσιών, όπως το τέλος χαρτοσήμου και την φορολόγηση κεφαλαιουχικών κερδών κάτω από τις διατάξεις του περί φορολογίας του εισοδήματος νόμου». Στην ίδια βάση, προσθέτει, «θα μπορούσε να καταργηθεί και ο νόμος για την έκτακτη αμυντική εισφορά και να ενσωματωθούν στον περί φορολογίας του εισοδήματος νόμο ειδικοί τρόποι φορολόγησης εισοδημάτων όπως ενοίκια, τόκοι και μερίσματα».
Ο επικεφαλής της ΕΥ θεωρεί ότι «η απλοποίηση γραφειοκρατικών διαδικασιών και η διασαφήνιση φορολογικών διατάξεων, που δημιουργούν αμφιβολίες στους φορολογούμενους αναφορικά με την πρακτική εφαρμογή τους, αποτελούν άλλα παραδείγματα που χρήζουν μεταρρύθμισης. Το φορολογικό πλαίσιο», προσθέτει ο κ. Παντζαρής, «πρέπει συνεχώς να εκσυγχρονίζεται λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των καιρών. Ενδεικτικά αναφέρω ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει τη φορολόγηση διαδικτυακών/ ψηφιακών συναλλαγών και αναμένεται στο μέλλον η έκδοση ευρωπαϊκών οδηγιών επί του θέματος».
Οι συζητήσεις του καλοκαιριού
Το θέμα της φορολογικής μεταρρύθμισης αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης μόλις το περασμένο καλοκαίρι μεταξύ του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ) και του Υπουργείου Οικονομικών. Έγκυρες πηγές από το Υπουργείο αναφέρουν στη «Σ» ότι το θέμα συζητήθηκε συγκεκριμένα με τη φορολογική επιτροπή του ΣΕΛΚ. Μάλιστα, ανώτατη πηγή του Υπουργείου Οικονομικών παραπέμπει σε έναν κατάλογο 17 μέτρων, που υλοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια και αναφέρει χαρακτηριστικά ότι, «σε συνεννόηση με το industry, θα προωθούμε συνεχώς αλλαγές. Αυτή είναι και η θέση του Υπουργείου».
Οι Ρώσοι, οι εταιρείες κέλυφος και το σχέδιο πολιτογράφησης
Στη σελίδα 19, οι επικεφαλής των τεσσάρων μεγάλων διεθνών ελεγκτικών οίκων σχολιάζουν στη «Σημερινή» τη φυγή ρωσικών εταιρειών από την Κύπρο, την οδηγία της Κεντρικής για τις εταιρείες-κέλυφος, το σχέδιο πολιτογράφησης και εξηγούν γιατί η Κύπρος βρίσκεται στο στόχαστρο για το ξέπλυμα παράνομου χρήματος.