Του Νέστορα Βασιλείου
Στο "στόχαστρο" της Κύπρου βρίσκονται επενδυτικά ταμεία και ναυτιλιακές εταιρείες που ετοιμάζουν βαλίτσες από το Λονδίνο μετά την συμφωνία για Brexit.
Υπήρξε ήδη σημαντικό ενδιαφέρον από ναυτιλιακές εταιρείες για εγγραφή πλοίων στο κυπριακό νηολόγιο, καθώς και από εταιρείες που παρέχουν υποστηρικτικές ναυτιλιακές υπηρεσίες
Η σφραγίδα των «27» στη συμφωνία για την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει στρέψει όλα τα φώτα στο Λονδίνο. Η απόφαση του Κοινοβουλίου της χώρας επί της συμφωνίας εξόδου θα κρίνει πολλά περισσότερα από το μέλλον της ίδιας της Βρετανίας, ξεκαθαρίζοντας πλήρως το τοπίο της «επόμενης μέρας».
Στην Κύπρο η αγωνία εστιάζεται κατά κύριο λόγο στις επιπτώσεις που μπορεί να υπάρξουν στην τουριστική βιομηχανία, καθώς η βρετανική αγορά είναι μακράν της δεύτερης η αγορά με τους περισσότερους ξένους επισκέπτες. Δεν είναι, όμως, μόνο ο τουρισμός. Η Κύπρος διεκδικεί μερίδιο στη νέα αγορά που βρίσκεται υπό διαμόρφωση, ρίχνοντας δίχτυα στις επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να διατηρήσουν την πρόσβασή τους στην ευρωπαϊκή αγορά μετά την αποχώρηση της Βρετανίας. Η «Σημερινή» επιχειρεί να καταγράψει τον παλμό των εξελίξεων σε μια στιγμή που τα πάντα ρει.
Η στερλίνα και ο τουρισμός
Στον βαρύνουσας σημασίας για την κυπριακή οικονομία τομέα του τουρισμού συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος των ανησυχιών από το Brexit. Ενδεχόμενη υποτίμηση της στερλίνας έναντι του ευρώ ενδέχεται να καταστήσει την Κύπρο απρόσιτο οικονομικά τουριστικό προορισμό για τους Βρετανούς. Ταυτόχρονα θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη και η μείωση της δαπάνης των Βρετανών, που θα επισκέπτονται το νησί για τις διακοπές τους. Η ενδεχόμενη μείωση του τουριστικού ρεύματος από την παραδοσιακά κύρια τουριστική αγορά θέτει σε «αναμμένα κάρβουνα» την τουριστική βιομηχανία. Να σημειωθεί ότι οι αφίξεις Βρετανών τουριστών κατά την προηγούμενη διετία ξεπέρασαν το 1 εκατομμύριο (το 2016 ήταν 1.157.978 και το 2017 ήταν 1.157.978). Αριθμοί που θα ξεπεραστούν κατά τη φετινή χρονιά, αφού μόνο για το πρώτο δεκάμηνο του 2018 καταγράφηκαν 1.245.718 αφίξεις από τη Βρετανία.
Αναμονή και σημάδια
Ο πρόεδρος του ΚΟΤ ανέφερε στη «Σ» ότι «όλοι οι συνεργάτες μας (διοργανωτές ταξιδιών και αεροπορικές εταιρείες) αναμένουν τις εξελίξεις, διότι, ανάλογα με τη συμφωνία, θα εξαρτηθούν πολλά πράγματα». Στο ερώτημα εάν αυτή η αβεβαιότητα έχει επηρεάσει αρνητικά τις κρατήσεις, η απάντηση είναι «καθόλου». «Κοιτάζοντας τα ενημερωτικά δελτία, που λαμβάνουμε για τις κρατήσεις του 2019, δείχνουν ότι υπάρχει αύξηση τον χειμώνα», αναφέρει ο κ. Άγγελος Λοΐζου. Προσθέτει ότι «οι κρατήσεις του καλοκαιριού εάν δεν καταγράφουν αύξηση, δεν καταγράφουν ούτε μείωση. Δεν υπάρχουν σημάδια επηρεασμού».
Δυνητικά προβλήματα
Ωστόσο, ένα άτακτο Brexit μπορεί να δημιουργήσει αλυσιδωτά προβλήματα στον τουρισμό. Ο πρόεδρος του ΚΟΤ θεωρεί ότι ένα από τα πλέον ακραία σενάρια και απίθανο να συμβεί, είναι «να δημιουργηθεί πρόβλημα στις θεωρήσεις διαβατηρίων. Να χρειάζεται, για παράδειγμα, έκδοση βίζας». Σύμφωνα με τον κ. Λοΐζου, «οι αεροπορικές εταιρείες θα θεωρούνται εκτός Ευρώπης αν έχουν βάση τη Βρετανία έτσι κι αυτές λαμβάνουν τα μέτρα τους. Κάποιες προσπαθούν να αλλάξουν το νομικό καθεστώς των εταιρειών, να βρεθούν και κάποια αεροπλάνα εκτός Βρετανίας, εντός Ε.Ε. για να μπορούν να θεωρούνται ότι ταξιδεύουν από την Ε.Ε.», εξηγεί. Περαιτέρω, ενδέχεται να προκύψουν και «θέματα ταξιδιωτικής φύσεως, όπως είναι οι ασφάλειες για τους τουρίστες και κατά πόσον καλύπτονται εάν χάσουν για παράδειγμα το αεροπλάνο τους ή τα προσωπικά τους αντικείμενα ή εάν πτωχεύσει μια εταιρεία. Όλα αυτά πάλι θα επηρεάσουν διότι αλλάζει πλέον το καθεστώς», σημειώνει ο κ. Λοΐζου.
Ασαφές σκηνικό για το εμπόριο
Το αβέβαιο σκηνικό ενόψει της τοποθέτησης για την έξοδο της Βρετανίας από την Ένωση «καθιστά εξαιρετικά δύσκολη», κατά το ΚΕΒΕ, την όποια εκτίμηση για τον επηρεασμό της Κύπρου ακόμη και στους εμπορικούς δεσμούς Κύπρου - Βρετανίας. Εκκρεμεί, σημειώνεται, η συνομολόγηση συμφωνίας, που θα ορίζει τη μελλοντική σχέση των 27 κρατών μελών της Ε.Ε. με τη Βρετανία. «Είναι δύσκολο να πούμε ποιες θα είναι οι ακριβείς επιπτώσεις, διότι είναι τεράστια η διαφορά από μια συμφωνία μελλοντικής σχέσης, που θα είναι τελωνειακή ένωση από μια άλλη συμφωνία, που θα είναι επιλεγμένα, που θα συμμετέχει η Βρετανία και ακόμη χειρότερα μια άλλη συμφωνία που η Μεγάλη Βρετανία θα είναι στην ουσία τρίτη χώρα, ίσως με κάποια παραδοσιακή μεταχείριση», αναφέρει στη «Σ» ο αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΚΕΒΕ, Λεωνίδας Πασχαλίδης.
Αγωνία και στη ναυτιλία
Η σαφήνεια στις διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική σχέση Βρετανίας - Ε.Ε. είναι σημαντικό συστατικό στοιχείο για την ευρωπαϊκή και την κυπριακή ναυτιλία. Ο Γενικός Διευθυντής του Κυπριακού Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου Θωμάς Καζάκος τονίζει στη «Σ» ότι, «μακροπρόθεσμα, οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να σεβαστούν την ανάγκη εξασφάλισης των όρων της ίσης μεταχείρισης μεταξύ ευρωπαϊκής ναυτιλίας και ναυτιλίας Ηνωμένου Βασιλείου, ώστε να συνεχίσει η απρόσκοπτη συνεργασία, πάντοτε βάσει των διεθνών κανόνων και κοινών προτύπων που διέπουν τη Ναυτιλία σε παγκόσμιο επίπεδο». Ο κ. Καζάκος θεωρεί εξέχουσας σημασίας και τη διατήρηση της συνεργασίας «όσον αφορά το εμπόριο και δεδομένου του σημερινού κλίματος προστατευτισμού, το σίγουρο είναι πως Ε.Ε. και Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να συμφωνήσουν σ’ ένα πλαίσιο συνεργασίας υπέρ του ανοικτού παγκόσμιου εμπορίου».
Την ίδια ώρα θέτει τέσσερεις άμεσες προτεραιότητες, στις οποίες, όπως λέει, «θα πρέπει να δοθεί η δέουσα προσοχή σε όλη τη διαδικασία όσον αφορά τον τομέα της Ναυτιλίας»:
1. Η απρόσκοπτη συνέχιση των θαλάσσιων μεταφορών.
2. Η ελεύθερη διακίνηση των ναυτικών, του εν-ξηρά προσωπικού και επιβατών.
3. Η συνεχής πρόσβαση στην εγχώρια αγορά.
4. Η προσάρτηση του ναυτιλιακού φορολογικού πλαισίου του Ηνωμένου Βασιλείου βάσει των υφιστάμενων ευρωπαϊκών ναυτιλιακών φορολογικών κανόνων.
Περαιτέρω, ο κ. Καζάκος τονίζει ότι «οποιαδήποτε απόκλιση σε αυτά τα τέσσερα σημαντικά σημεία είναι σίγουρο πως θα προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις για την ευρωπαϊκή ναυτιλία και δη την κυπριακή, ιδιαίτερα σε θέματα ανταγωνισμού».
«Ενημέρωση πλοιοκτητών»
Το Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο συμμετείχε σε σημαντικές αποστολές στο Λονδίνο με ναυτιλιακές εταιρείες. Σύμφωνα με τον κ. Καζάκο, «στόχος είναι να ενημερωθούν πρωτίστως οι πλοιοκτήτες στο Λονδίνο, σχετικά με τις τελευταίες οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην Κύπρο και τις προσπάθειες της κυπριακής Κυβέρνησης για τη στήριξη και ενίσχυση της ναυτιλίας στην Κύπρο και σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, καθώς επίσης και την προσέλκυση νέων ναυτιλιακών εταιρειών βρετανικών συμφερόντων στην Κύπρο και στην εγγραφή επιπρόσθετων πλοίων στο κυπριακό νηολόγιο».
Οι επαφές έφεραν και απτά αποτελέσματα κατά τον Θωμά Καζάκο. «Καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα του ναυτιλιακού συμπλέγματος του Ηνωμένου Βασιλείου, υπήρξε ήδη σημαντικό ενδιαφέρον από ναυτιλιακές εταιρείες για εγγραφή πλοίων στο κυπριακό νηολόγιο καθώς και από εταιρείες που παρέχουν υποστηρικτικές ναυτιλιακές υπηρεσίες». Μεγάλες εταιρείες ασφάλισης πλοίων, προσθέτει, «έχουν ξεκινήσει τις διαδικασίες για να ιδρύσουν θυγατρικές εταιρείες στην Κύπρο, ώστε να εξασφαλίσουν συνεχή πρόσβαση στην αγορά της Ε.Ε. σε περίπτωση που το Ηνωμένο Βασίλειο θα χάσει την πρόσβαση στην ενιαία αγορά μετά το Brexit».
Φλερτ από ΚΕΒΕ
Ο εμποροβιομηχανικός κόσμος δεν μένει με σταυρωμένα τα χέρια, στέλνοντας τα δικά του μηνύματα στις επηρεαζόμενες εταιρείες. «Δεν τους λέμε ‘φύγετε και ελάτε στην Κύπρο’. Εμείς λέμε ‘είμαστε εδώ για να συνεργαστούμε μαζί σας για να σας βοηθήσουμε να έχετε, εάν το επιθυμείτε, και ένα πόδι στην Ε.Ε’», μας αναφέρει ο κ. Πασχαλίδης. Προσθέτει ότι «δεν λέμε της ‘Χ’ εταιρείας, είτε είναι καθαρά βρετανικών συμφερόντων είτε είναι ξένη εταιρεία που εδρεύει στη Βρετανία, ‘μαζέψτε τα και φύγετε’. Τους λέμε ότι ‘είναι και η Κύπρος μια χώρα στην οποία μπορείτε να δημιουργήσετε μια βάση χωρίς να χρειάζεται να φύγετε από το Λονδίνο, αν δεν θέλετε, για να έχετε το λεγόμενο passporting’. Να μπορούν να δουλεύουν μέσω της κυπριακής, βλέπε πλέον ευρωπαϊκής, εταιρείας στην υπόλοιπη Ε.Ε. χωρίς να έχουν ενδεχόμενους δασμούς ή ό,τι θα προνοεί η μελλοντική σχέση της Βρετανίας με την Ε.Ε.».
Ρίχνει δίκτυα το Invest Cyprus
Καμπανέλλας: Επικεντρωνόμαστε στις άμεσα επηρεαζόμενες επιχειρήσεις του ευρύτερου τομέα των υπηρεσιών
Επί ποδός βρίσκεται ο Κυπριακός Οργανισμός Προώθησης Επενδύσεων (Invest Cyprus), ο οποίος εντείνει τις προσπάθειές του για να αποκομίσει η Κύπρος όσο το δυνατόν περισσότερα οφέλη από το Brexit. Ο «Invest Cyprus» προετοιμαζόταν από καιρό για να ριχτεί με αξιώσεις στην… αρένα της διεκδίκησης επιχειρήσεων που ενδιαφέρονται να διατηρήσουν την πρόσβασή τους στην ευρωπαϊκή αγορά, μεταφέροντας μέρος των δραστηριοτήτων τους στην Κύπρο. Η στρατηγική, που έχει διαμορφώσει ο Οργανισμός, κατόπιν συνεννόησης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. «Εντατικοποιούμε τις προσπάθειές μας, παρακολουθούμε την εξέλιξη των πραγμάτων και θα συνεχίσουμε και εντός του 2019», σημειώνει στη «Σ» ο Γενικός Διευθυντής του Invest Cyprus, Γιώργος Καμπανέλλας.
«Χρειαζόμασταν», συνεχίζει, «προβολή στο Λονδίνο και γι’ αυτό συνεργαζόμαστε πλέον με διεθνούς εμβέλειας Μέσα Ενημέρωσης, όπως το Bloomberg και το CNBC. Δεν περιοριζόμαστε στη συμμετοχή σε συνέδρια και εκθέσεις, αλλά έχουμε κάνει ήδη το επόμενο βήμα, με τη διοργάνωση στοχευμένων συναντήσεων με ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις, ακόμα και την πραγματοποίηση κατ’ ιδίαν επισκέψεων στα γραφεία εταιρειών στο πλαίσιο θεματικών roadshows».
Ο Γενικός Διευθυντής του Invest Cyprus και Αντιπρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Επενδυτικών Ταμείων (CIFA), περιγράφει και τους τομείς - στόχους, στους οποίους επικεντρώνονται οι προσπάθειες του Invest Cyprus. «Επίκεντρο των προσπαθειών μας αποτελεί ο τομέας των επενδυτικών ταμείων, αλλά και άλλοι επιμέρους τομείς υπηρεσιών, που φαίνεται να επηρεάζονται άμεσα, κινδυνεύοντας να χάσουν τη δυνατότητά τους να συνεχίσουν να δραστηριοποιούνται στην Ε.Ε. μετά την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου. Την ίδια ώρα», προσθέτει, «σε στενή συνεργασία με το Υφυπουργείο Ναυτιλίας, συνεχίζουμε τις προσπάθειες προσέλκυσης νέων ναυτιλιακών εταιρειών, αλλά και συναφών επιχειρήσεων του ναυτιλιακού οικοσυστήματος».
Η Κύπρος κείται μακράν
Παρά ταύτα, ο Γενικός Διευθυντής του Οργανισμού ξεκαθαρίζει ότι δεν πρέπει να υπάρχουν υπέρμετρες προσδοκίες. «Δεν πετούμε στα σύννεφα. Κρατούμε μικρό καλάθι», δηλώνει με νόημα ο κ. Καμπανέλλας. «Είμαστε προσγειωμένοι γιατί αντιλαμβανόμαστε ότι η Κύπρος αποτελεί για τον επιχειρηματικό κόσμο του Λονδίνου, την πιο απομακρυσμένη γεωγραφικά ευρωπαϊκή επιλογή για μεταφορά των δραστηριοτήτων τους, ενώ ακόμα και η αεροπορική συνδεσιμότητα των δύο χωρών, ιδιαίτερα κατά την χειμερινή περίοδο, δεν είναι η καλύτερη. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, γνωρίζουμε ότι τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η Κύπρος έναντι άλλων επιλογών είναι ένας αρκετά ισχυρός παράγοντας, που αξίζει να προσμετρήσουν οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις», αναφέρει.
Ως τέτοια πλεονεκτήματα ο κ. Καμπανέλλας παρέθεσε το αγγλοσαξονικό νομικό σύστημα, το ελκυστικό φορολογικό περιβάλλον, αλλά και μια πλειάδα κινήτρων, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για το προσωπικό. «Προσφέρουμε υψηλής ποιότητας επαγγελματικές υπηρεσίες, ενώ η Κύπρος συγκρίνεται ευνοϊκά με άλλες χώρες της Ε.Ε. ακόμα και στο θέμα του κόστους ενοικίασης γραφειακών χώρων».
Υπό αυτά τα δεδομένα, ο Οργανισμός στοχεύει κυρίως σε επιχειρήσεις για τις οποίες δεν αποτελεί σοβαρό πρόβλημα η απόσταση και η συνδεσιμότητα. «Ακριβώς γι' αυτούς τους λόγους, επικεντρωνόμαστε στις άμεσα επηρεαζόμενες επιχειρήσεις του ευρύτερου τομέα των υπηρεσιών, των οποίων η μεταφορά μέρους των εργασιών επηρεάζεται λιγότερο από τους παράγοντες της απόστασης και της συνδεσιμότητας», εξήγησε.