Της Ευδοκίας Παπαδοπούλου
Στα €65.9 εκατομμύρια ανήλθαν οι δαπάνες της Κυπριακής Δημοκρατίας για αποστολές ασθενών στο εξωτερικό τα τελευταία δύομισι χρόνια.
Σύμφωνα με πηγές του Economy Today για το 2021 το κράτος κατέβαλε €23,4 εκατομμύρια για την αποστολή και νοσηλεία ασθενών σε ιατρικά κέντρα του εξωτερικού, με το αντίστοιχο ποσό για το 2022 να ανέρχεται στα €29,3 εκατομμύρια.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως από την 1η Μαρτίου του 2023, ημερομηνία ανάληψης των καθηκόντων της νέας διακυβέρνησης, μέχρι και τις 31 Ιουλίου του τρέχοντος έτους, το κράτος κατέβαλε συνολικά €13,2 εκατομμύρια, εκ των οποίων οι €800 χιλιάδες αφορούν την αερομετακομιδή με αεροασθενοφόρο (air ambulance).
Πάνω από 7000 οι αποστολές σε μία πενταετία
Και ενόσω βρίσκεται σε εξέλιξη η αντιπαράθεση που ξεκίνησε με την απόφαση του Προέδρου της Δημοκρατίας να αναλάβει ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας την ευθύνη της παραπομπής στο εξωτερικό ασθενών, η οποία μέχρι πρότινος βρισκόταν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας, περίπου 100 συμπολίτες μας, αποστέλλονται, κατά μέσο όρο, για νοσηλεία στο εξωτερικό κάθε μήνα.
Όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία που είναι καταχωρισμένα στο ηλεκτρονικό σύστημα του Τομέα Επιδοτούμενων Ασθενών του Υπουργείου Υγείας, για την πενταετία 2017 – 2022, πραγματοποιήθηκαν συνολικά 7049 αποστολές ασθενών.
Οι περισσότερες παραπομπές πραγματοποιήθηκαν σε Ελλάδα, Γερμανία, Μεγάλη Βρετανία και Ισραήλ.
Συγκεκριμένα, ανά έτος οι αποστολές ήταν:
Τα εν λόγω στοιχεία απέστειλε με επιστολή του ο τέως Υπουργός Υγείας, Μιχάλης Χατζηπαντέλας, στην εκπνοή της θητείας του, στην Βουλεύτρια του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, Αλεξάνδρα Ατταλίδου.
Είχε προηγηθεί επιστολή της κ. Ατταλίδου, ημερομηνίας 7 Δεκεμβρίου του 2022, με την οποία ζητούσε να ενημερωθεί για τον αριθμό των πολιτών που στάλθηκαν για νοσηλεία στο εξωτερικό την πενταετία 2017-2022, τον λόγο αποστολής τους, τις χώρες και τα ιατρικά κέντρα στα οποία νοσηλεύτηκαν, καθώς και το ύψος των ιατρικών εξόδων ανά περίπτωση.
Στην επιστολή του ο κ. Χ’Παντέλας, τονίζει ότι «η αποστολή ασθενών σε χώρες κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πραγματοποιείται κατά προτεραιότητα με βάση τον Ευρωπαϊκό κανονισμό 883/2004 (Έντυπο S2) και αφορά νοσηλευτήρια συμβεβλημένα με το Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας αποστολής».
Πολύπλοκα τα περιστατικά που επιλέγονται
Σε σχέση με τα είδη των περιστατικών που αποστέλλονται στο εξωτερικό, ο τέως Υπουργός Υγείας αναφέρει πως αυτά αφορούν πολύπλοκα περιστατικά διαφόρων ειδικοτήτων, μεταμοσχεύσεις ήπατος, καρδίας, μυελού των οστών, παιδοκαρδιοχειρουργικές επεμβάσεις νεογνών, επεμβάσεις όγκων στον εγκέφαλο σε βρέφη και παιδιά και σπάνιες παθήσεις που χρήζουν ως επί το πλείστoν πολυθεματικής ομάδας, εξειδικευμένης αντιμετώπισης και κατάλληλης υποδομής του ιατρικού κέντρου.
Όσον αφορά τα ιατρικά κέντρα και τη χώρα, όπου παραπέμφθηκαν οι ασθενείς, ο κ. Χ’Παντέλας σημειώνει πως «αυτά είναι πάρα πολλά και η τελική επιλογή του κέντρου γίνεται από τον ίδιο τον ασθενή».
Παράλληλα επισημαίνει πως «το Υπουργείο Υγείας επιδοτεί την χαμηλότερη προσφερθείσα τιμή και ο ασθενής καταβάλλει χρηματική διαφορά ανάλογα με την επιλογή του».
Εντούτοις, αρκέστηκε να απαντήσει πως «η κάθε παραπομπή είναι εξατομικευμένη και κοστολογείται βάσει των αναγκών του ασθενή και των υπηρεσιών υγείας που προσφέρθηκαν», αποφεύγοντας τότε να απαντήσει για το ύψος των ιατρικών εξόδων.
Ελεγκτική Υπηρεσία: Νομοθετική ρύθμιση... χθες
Σε ό,τι αφορά πάντως το νέο καθεστώς που προωθεί η Κυβέρνηση, αναφορικά με την αποστολή ασθενών στο εξωτερικών, η Ελεγκτική Υπηρεσία εξέδωσε νωρίτερα ανακοίνωση, τονίζοντας πως η όποια πολιτική απόφαση θα πρέπει να ρυθμιστεί νομοθετικά, αφού το σχέδιο επιδότησης ασθενών στο εξωτερικό από το Υπουργείο Υγείας δεν συνάδει με το άρθρο 33 του περί Γενικού Συστήματος Υγείας Νόμου.
Όπως επισημαίνει «η απόφαση αυτή, όποια και να είναι, απαιτεί την ψήφιση νέων Κανονισμών που θα διασφαλίζουν το αδιάβλητο της διαδικασίας. Υπό κάποιες προϋποθέσεις, ενδεχομένως να απαιτηθεί τροποποίηση και της νομοθεσίας».
Παράλληλα, στην ανακοίνωση έκανε λόγο για «πολύ σοβαρές παθογένειες και καταχρήσεις στο ΓεΣΥ» τα τελευταία χρόνια, αναδεικνύοντας «περιπτώσεις όπου ο ΟΑΥ χειρίστηκε θέματα κατά τρόπο που, συγκρινόμενος με το Υπουργείο Υγείας, τον άφηνε ιδιαίτερα εκτεθειμένο».
«Επείγον» vs «Πολύ-Πολύ Επείγον»
Με βάση τις προτάσεις της Κυβέρνησης, το Υπουργείο Υγείας θα διατηρήσει υπό την ευθύνη του τα «πολύ-πολύ επείγοντα περιστατικά», τα οποία θα χρήζουν άμεσου χειρισμού, με την Ελεγκτική Υπηρεσία χαρακτηρίζει τον διαχωρισμό ως «κακή πρακτική».
«Εξ ορισμού τα σοβαρά θέματα υγείας που απαιτούν παραπομπή στο εξωτερικό είναι κατά κανόνα επείγοντα και συνεπώς ο διαχωρισμός, με βεβαιότητα θα δημιουργήσει προβλήματα και ασάφεια αρμοδιοτήτων και άρα ευθύνης. Ως εκ τούτου, εφόσον ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει αποφασίσει τη μεταφορά της σχετικής ευθύνης στον ΟΑΥ, είναι άποψη μας ότι αυτή θα πρέπει να είναι πλήρης και χωρίς εξαιρέσεις (εκτός φυσικά για τους μη δικαιούχους του ΓεΣΥ)», σημειώνει στην ανακοίνωσή της.
Οι ψίθυροι
Επιπρόσθετα, η Ελεγκτική Υπηρεσία στην ανακοίνωσή της κάνει λόγο για «συνεχείς ψιθύρους» και «επώνυμα πρόσωπα» σε σχέση με τα άτομα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο όσων παραπέμφθηκαν στο εξωτερικό.
Συγκεκριμένα αναφέρει πως
«Σε πρόσφατο έλεγχό μας στο ΥΥ, διαπιστώσαμε ότι η Υπουργός Υγείας ζήτησε στις 8.8.2023 και έλαβε στις 10.8.2023 πλήρη κατάλογο, για την περίοδο 1.3.2023 - 31.7.2023, όλων των παραπομπών ασθενών στο εξωτερικό, των εργαστηριακών και άλλων εξειδικευμένων αναλύσεων στο εξωτερικό και των αερομεταφορών.
Αντίγραφο των καταστάσεων ζήτησε εκ των υστέρων και έλαβε και η Υπηρεσία μας, για σκοπούς μελλοντικού ελέγχου. Εναπόκειται στην Υπουργό να αποφασίσει κατά πόσο θα απαντήσει στους συνεχείς ψιθύρους ότι στους καταλόγους αυτούς βρίσκονται επώνυμα πρόσωπα και απουσιάζουν απλοί πολίτες ή ξένοι υπήκοοι».
Καταλήγοντας, η Ελεγκτική Υπηρεσία συμπληρώνει πως «εφόσον κατατεθούν σχετικό νομοσχέδιο ή Κανονισμοί στη Βουλή, η Υπηρεσία μας θα εκφράσει και εκεί τις τεκμηριωμένες απόψεις και εισηγήσεις της επί του θέματος».
Διαβάστε επίσης: Δημοσιονομικό: Το κράτος παίζει με την τύχη του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων