Πρωτοχρονιάτικους μποναμάδες φαίνεται να μοιράζει και μάλιστα ολόχρονα ο Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών (ΚΟΑΠ), αφού κατέβαλε, μόνο το 2022, χορηγίες που ξεπερνούν τα €7.6 εκατομμύρια σε περισσότερα από 13.000 φυσικά και νομικά πρόσωπα, για σκοπούς εκμετάλλευσης είτε κρατικής είτε τουρκοκυπριακής γης, χωρίς να κατέχουν καμία συμφωνία μίσθωσης.
Συγκεκριμένα, η Ελεγκτική Υπηρεσία διαπίστωσε, ύστερα από έλεγχο που διενήργησε για το έτος 2022, πως 12.955 αιτητές οι οποίοι αξιοποιούν κρατική ή τουρκοκυπριακή γη, χωρίς να διαθέτουν οποιαδήποτε σύμβαση, εξακολουθούν να λαμβάνουν επιδότηση από τον ΚΟΑΠ.
Στην έκθεση καταγράφονται συνολικά 6.885 περιπτώσεις που αφορούν στην αξιοποίηση 27.598 τεμαχίων κρατικής / χαλίτικης γης, ενώ άλλες 6.070 σχετίζονται με την επιδότηση 67.063 τεμαχίων τουρκοκυπριακής γης.
Τα ποσά των επιδοτήσεων ανέρχονται, σε €7.600.408 και όπως φαίνεται στον πιο κάτω πίνακα, αφορά συνολική έκταση γης 226,479 δεκάρια. Ειδικότερα, ποσό €2 εκατομμυρίων αφορά την επιδότηση κρατικής γης, την ώρα που η επιδότηση για την αξιοποίηση τουρκοκυπριακής γης ξεπερνά τα €5.6 εκατομμύρια.
“Όπως έχουμε πληροφορηθεί από αρμόδιο Λειτουργό του Οργανισμού, η πλειονότητα των πιο πάνω αιτητών επιδοτείται και από το Μέτρο 13 («Στήριξη περιοχών με φυσικά ή άλλα μειονεκτήματα») και κάποιοι από Καθεστώς που αφορούν στη Στήριξη περιοχών με φυσικά ή άλλα μειονεκτήματα και σε γεωργούς νεαρής ηλικίας. Κατά συνέπεια, το συνολικό ποσό επιδότησης που αφορά σε κρατική/χαλίτικη γη και Τ/Κ γη αντίστοιχα ενδέχεται να είναι μεγαλύτερο”, επισημαίνει η Ελεγκτική Υπηρεσία.
€700.000 μόνο για 30 περιπτώσεις
Εντύπωση προκαλεί παράλληλα, το γεγονός πως 30 εταιρείες και φυσικά πρόσωπα κατέχουν έκταση κρατικής ή τουρκοκυπριακής γης που ξεπερνά τα 300 δεκάρια, λαμβάνοντας πλουσιοπάροχες επιδοτήσεις, με τα ποσά μάλιστα να ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ.
“Εντοπίσαμε συγκεκριμένες περιπτώσεις αιτητών (φυσικά και νομικά πρόσωπα) που καλλιεργούν μεγάλες εκτάσεις κρατικής - Τ/Κ γης (πέραν των 300 δεκαρίων) και λαμβάνουν ετήσια σημαντικά ποσά επιδοτήσεων, που ανέρχονται μέχρι και τα €62.830. Επισημάναμε ότι η συγκέντρωση μεγάλων εκτάσεων κρατικής και Τ/Κ γης σε συγκεκριμένα άτομα και μάλιστα χωρίς, ενδεχομένως, τη σύναψη σχετικών συμφωνιών μίσθωσης, είναι παράτυπη, αντίθετη με τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και δημιουργεί δυσμενή διάκριση μεταξύ των πολιτών του κράτους”, αναφέρει στην έκθεσή της η Ελεγκτική Υπηρεσία.
Συγκεκριμένα, εντοπίζονται 16 εταιρείες και 14 φυσικά πρόσωπα, στους οποίους έχουν παραχωρηθεί χορηγίες ύψους €711.274.
€60.000 για έναν, πάνω από €30.000 σε πέντε
Αναλύοντας τα στοιχεία, εντοπίζεται πως με το ποσό των €62.830, επιδοτήθηκε συνεταιρισμός που αξιοποιεί 478 τεμάχια τουρκοκυπριακής γης, συνολικής έκτασης 1.871,90 δεκαρίων.
Παράλληλα, καταγράφονται πέντε περιπτώσεις, των οποίων οι επιδοτήσεις ξεπερνούν τις €30.000. Πρόκειται για τρεις εταιρείες και δύο φυσικά πρόσωπα, ενώ σε 12 συνολικά περιπτώσεις το ποσό κυμαίνεται από €20.000 - €29.000.
Μηδενικοί έλεγχοι
Για το θέμα αυτό, η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει πως έχει πληροφορηθεί, από αρμόδιο Λειτουργό του ΚΟΑΠ, ότι για τις εν λόγω περιπτώσεις δεν είναι γνωστό κατά πόσο υπάρχουν συμφωνίες μίσθωσης για τα τεμάχια γης τα οποία επιδοτούνται, ενώ έλεγχος νομιμότητας κατοχής από τον Οργανισμό πραγματοποιείται μόνο όποτε αυτό απαιτηθεί υπό περιστάσεις, όπως διπλοαιτούμενα τεμάχια, αιτήσεις με μεγάλη αύξηση ή νέα μεγάλη αιτούμενη έκταση τεμαχίων που παραπέμπουν σε αρπαγή γαιών κ.α. Προσθέτει ακόμη, πως ο έλεγχος σε αυτές τις περιπτώσεις επικεντρώνεται στην κατοχή τίτλου ιδιοκτησίας, ενοικιαστηρίου ή προφορικής συμφωνίας.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία υπογραμμίζει πως ήδη το ζήτημα είχε εντοπιστεί και σε προηγούμενο έλεγχο που διενήργησε για το 2017, εντούτοις, φαίνεται πως ο Οργανισμός εξακολουθεί να μην διενεργεί οποιοδήποτε έλεγχο για διαπίστωση της νόμιμης κατοχής των τεμαχίων, εκτός από τις περιπτώσεις διπλοαιτούμενων τεμαχίων.
Παράλληλα, επικαλείται έγγραφο της ΕΕ, το οποίο προνοεί ότι τα κράτη μέλη δεν μπορούν να περιορίζουν τους ελέγχους σε προφανείς περιπτώσεις διπλών ή αντικρουόμενων αιτήσεων.
Επιπλέον, στις περιπτώσεις όπου υποβάλλονται σχετικά έγγραφα, ενημερώνεται μεν το σχετικό πεδίο στο ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης αιτήσεων σχετικά με την προσκόμισή τους, όμως, όπως διαπιστώθηκε, δεν υπάρχει η δυνατότητα σάρωσης και καταχώρησης των εγγράφων στο σύστημα.
Αποκλίσεις στην Πράσινη Ενίσχυση
Από τους ελέγχους για την Πράσινη Ενίσχυση, η Ελεγκτικη Υπηρεσία αναφέρει πως παρουσιάστηκαν αποκλίσεις στα αποτελέσματα τόσο σε επιτόπιους όσο και διοικητικούς ελέγχους που διενεργήθηκαν.
Για το λόγο αυτό εισηγήθηκε όπως το δείγμα των επιτόπιων ελέγχων αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να διενεργούνται σύμφωνα με το ευρωπαϊκό δίκαιο αλλά και να μπορούν να συμβάλουν στην πραγματική βελτίωση των περιβαλλοντικών και κλιματικών επιδόσεων.
Επισημαίνεται πως η Πράσινη Ενίσχυση ξεκίνησε να χορηγείται κατά το 2015, ως ένα μέσο προώθησης των περιβαλλοντικών και κλιματικών επιδόσεων της Kοινής Γεωργικής Πολιτικής.
Με βάση στοιχεία του Οργανισμού, από τις 30.254 αιτήσεις που εγκρίθηκαν το 2022 για στρεμματική ενίσχυση και υποβλήθηκαν σε διοικητικούς ελέγχους, μόνο 1.905 (2021: 1.947) δικαιούχοι ή ποσοστό 6,3% όφειλαν να εφαρμόσουν επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον γεωργικές πρακτικές.
Επιπλέον, διενεργήθηκαν, στο πλαίσιο της Πράσινης Ενίσχυσης, επιτόπιοι έλεγχοι σε 208 αιτήσεις ή ποσοστό 10,92% (ο ίδιος αριθμός και για το 2021) (2021: 10,68%) 96 με φυσικό επιτόπιο έλεγχο και 112 με τη μέθοδο της τηλεπισκόπησης.
Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα των επιτόπιων ελέγχων, σε 11 περιπτώσεις (2021: 9) ή ποσοστό 5,29% (2021: 4,33%) παρουσιάστηκαν αποκλίσεις σχετικές με την Πράσινη Ενίσχυση, δηλαδή το ποσοστό σημείωσε μικρή αύξηση σε σύγκριση με το 2021.
Σημειώνεται επίσης ότι σε μια από τις 11 περιπτώσεις που εντοπίστηκε απόκλιση επιβλήθηκε ποινή ύψους €2.992 και σε άλλες δύο περιπτώσεις ποινή συνολικού ποσού €2.192. Επιπλέον, στις περιπτώσεις όπου διενεργήθηκαν μόνο διοικητικοί έλεγχοι (1697 και 1739 για το 2022 και 2021 αντίστοιχα) εντοπίστηκαν αποκλίσεις σε 74 περιπτώσεις το έτος 2022 (2021: 64) ή ποσοστό 4,36% (2021: 3,68%).
Προειδοποιεί για πρόστιμα
Όπως αναφέρει η Ελεγκτική Υπηρεσία, για τις ήδη ειλημμένες αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου και βάση των οποίων παραχωρήθηκαν τα τελευταία χρόνια σε χιλιάδες αιτητές επιδοτήσεις χωρίς να ελεγχθεί από τον ΚΟΑΠ η νομιμότητα κατοχής, θα πρέπει να ληφθεί νομική συμβουλή από τη Νομική Υπηρεσία του κράτους σχετικά με τον τρόπο χειρισμού και ρύθμισης του όλου θέματος.
Παράλληλα, επισημαίνει ότι, σε ενδεχόμενο έλεγχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με το πιο πάνω θέμα, θα κληθεί ο Οργανισμός να αιτιολογήσει τις πιο πάνω επιδοτήσεις και ενδεχομένως να καταβάλει σημαντικά πρόστιμα για τον τρόπο που αυτές γίνονταν.
Σημειώνεται πως ο Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών (ΚΟΑΠ) είναι ανεξάρτητος Οργανισμός και δεν υπάγεται σε οποιοδήποτε Υπουργείο ή Τμήμα της Κυβέρνησης.
Σκοπός του Οργανισμού είναι η διαχείριση των πιστώσεων που προέρχονται από τα Ευρωπαϊκά Γεωργικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από την Κυπριακή Δημοκρατία, η πρόληψη και πάταξη της απάτης, αμέλειας ή διοικητικών λαθών και των παρατυπιών σε σχέση με τη διαχείρισή τους και η ανάκτηση των ποσών που προέρχονται από τις πιστώσεις αυτές και τα οποία απωλέστηκαν.
Διαβάστε επίσης: «Ανάχωμα» Κύπρου σε εταιρείες κρυπτονομισμάτων - 3 σημεία για προστασία από ξέπλυμα