Με την συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων να δηλώνει πως η ποιότητα ζωής στην Κύπρο έχει χειροτερέψει τους τελευταίους 12 μήνες, η έρευνα που διενήργησε το ΣΙΓΜΑ με στόχο να αφουγκραστεί τον σφυγμό της κοινής γνώμης, εξάγει χρήσιμα και παράλληλα, ανησυχητικά συμπεράσματα.
Το Economy Today αναλύει τα ευρήματα της έρευνας, ενώ παράλληλα, ο οικονομολόγος Στέλιος Πλατής και ο Πρόεδρος της Παγκύπριας Ένωσης Καταναλωτών & Ποιότητας Ζωής, Λούκας Αριστοδήμου παραθέτουν στο "Μεσημέρι και Κάτι" τις δικές τους ερμηνείες.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως, κατά την παρέμβασή τους στο ΣΙΓΜΑ, εκπρόσωπος της κυβέρνησης, με μήνυμα που απέστειλε, ανέφερε πως η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο της στοχευμένης επιδότησης επιτοκίων στο πλαίσιο του πακέτου μέτρων που αναμένεται να εξαγγείλει εντός των ημερών για την καταπολέμηση της ακρίβειας.
Δεν ικανοποιούν μισθοί - συνθήκες διαβίωσης
Στην έρευνα, την οποία διενήργησε η IMR και σε αυτήν συμμετείχαν 500 συνολικά άτομα, ποσοστό της τάξεως του 77% των συμμετεχόντων απάντησε ότι θεωρεί πως η ζωή στην Κύπρο έχει χειροτερέψει τον τελευταίο χρόνο, με το 66% των ερωτηθέντων να δηλώνουν λίγο ή καθόλου ικανοποιημένοι από τις συνθήκες διαβίωσης τους.
Από την άλλη, μόλις το 2% πιστεύει πως η κατάσταση έχει βελτιωθεί, με το ποσοστό μάλιστα των ατόμων που νιώθουν “πολύ” ικανοποιημένοι με τις συνθήκες ζωής τους να μην ξεπερνά το 3%.
Την ίδια ώρα, η αντίληψη αυτή αντανακλάται ευρέως και σε ό,τι αφορά το μισθολογικό κομμάτι αφού μόνο το 10% των απαντήσεων χαρακτήρισαν το επίπεδο των μισθό στην Κύπρο ως “αρκετά ικανοποιητικό”. Πέραν των μισών συμμετεχόντων (54%) απάντησαν πως δεν το βρίσκουν και τόσο ικανοποιητικό, ενώ αξιοσημείωτο είναι και το ποσοστό που θεωρεί πως δεν είναι “καθόλου ικανοποιητικό” (36%).
Οι μισοί δυσκολεύονται
Σύμφωνα πάντως με τα ευρήματα της έρευνας, μεταξύ των εργαζομένων το 50% απάντησε είτε πως υπάρχει δυσκολία ή πολύ μεγάλη δυσκολία να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους με βάση τον μισθό που λαμβάνουν.
Ειδικότερα, το 32% ανέφερε πως υπάρχει δυσκολία στο να ανταποκριθεί, ενώ πολύ μεγάλη δυσκολία απάντησε πως αντιμετωπίζει το 18%. Από την άλλη, το μεγαλύτερο μερίδιο, με ποσοστό 38% είπε πως “τα καταφέρνει”, ενώ άνετα απάντησε πως ζει το 12%.
Αυτό βέβαια έρχεται σε συνάρτηση με το γεγονός πως περισσότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες δήλωσαν πως η οικονομική τους κατάσταση έχει χειροτερέψει σε σχέση με ένα χρόνο πριν.
Σε δόσεις και ρεύμα πάνε τα περισσότερα χρήματα
Οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις που έχουν προκαλέσει η συνεχιζόμενη αύξηση των επιτοκίων και οι αυξήσεις στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, είναι πέρα από εμφανείς, αφού εκεί φαίνεται να ξοδεύουν οι περισσότεροι το μεγαλύτερο μέρος του μισθού τους.
Στο ερώτημα “ποιο είναι το βαρύτερο φορτίο στον μισθό σας”, το 27% κατέδειξε τις δόσεις των δανείων, με το 21% να ξοδεύει το μεγαλύτερο ποσό στο ηλεκτρικό ρεύμα.
Όπως φαίνεται στον πιο κάτω πίνακα, είδη πρώτης ανάγκης, ενοίκιο, καταναλωτικά αγαθά και καύσιμα συμπληρώνουν τη λίστα.
Κάνουν “οικονομία” από.. παντού
Οι πολίτες δεν μένουν πάντως με σταυρωμένα τα χέρια, αφού η πλειοψηφία των συμμετεχόντων φαίνεται να εφαρμόζει πρακτικές που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση οικονομικών πόρων.
Οι καταναλωτικές αγορές και οι δαπάνες που αφορούν την ψυχαγωγία καταλαμβάνουν τις δύο πρώτες θέσεις στις “περικοπές” των συμμετεχόντων, με το ποσοστό που απάντησε πως τις έχει περιορίσει να ανέρχεται στο 80% και 79% αντίστοιχα.
Παράλληλα, αξιοσημείωτο είναι και το ποσοστό (67%) που απάντησε πως έχει αντικαταστήσει τα επώνυμα προϊόντα που συνήθιζε να αγοράζει με αντίστοιχα πιο οικονομικά προϊόντα.
Επιπρόσθετα, το 62% των ερωτηθέντων απάντησε πως έχει περιορίσει την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος, την ώρα που το 61% περιόρισε τις μετακινήσεις του, ως αντίδοτο στις αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων. Εντούτοις, η πλειοψηφία, με ποσοστό 60%, απάντησε πως δεν έχει περιορίσει τις αγορές της σε είδη πρώτης ανάγκης.
Η εικόνα που προκύπτει σε ό,τι αφορά την στροφή των καταναλωτών στα κατεχόμενα για κάλυψη των αναγκών τους, είναι πάντως ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, αφού παρά τις φωνές των πρατηριούχων και κάποιων καταστηματαρχών, η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων απάντησε πως δεν προμηθεύεται από τα κατεχόμενα ούτε καύσιμα, ούτε καταναλωτικά αγαθά, αλλά ούτε και είδη πρώτης ανάγκης.
“Βάσανο” οι τελευταίες μέρες του μήνα
Στο ερώτημα για το εάν τους τελευταίους έξι μήνες δυσκολεύτηκαν να τα “βγάλουν πέρα” τις τελευταίες μέρες του μήνα, το 41% των ερωτηθέντων απάντησε πως αυτό συμβαίνει σχεδόν κάθε μήνα, ενώ ποσοστό 25% ανέφερε πως του έχει συμβεί 2-3 φορές.
Εντούτοις, το 70% ανέφερε πως ποτέ δεν χρειάστηκε να δανειστεί χρήματα για να καλύψει τις οικονομικές του υποχρεώσεις, με το 64% να απαντά πως τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις αγορές σε είδη πρώτης ανάγκης δεν έχει δυσκολευτεί να τις πραγματοποιήσει.
Μακρινή προοπτική η αποταμίευση
Λαμβάνοντας υπόψη τις απαντήσεις που δόθηκαν από τους συμμετέχοντες, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός πως δεν αποταμιεύουν. Σε ερώτηση εάν αποταμίευσαν χρήματα κατά τους τελευταίους έξι μήνες, η πλειοψηφία, με ποσοστό 66% απάντησε πως δεν το έπραξε για οικονομικούς λόγους.
Το ζήτημα με τις αποταμιεύσεις γίνεται ακόμα πιο σύνθετο, αφού στο ερώτημα για το κατά πόσο θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν μία απροσδόκητη, αλλά αναγκαία δαπάνη ύψους 1000 ευρώ, από δικούς τους πόρους σε έναν τυπικό μήνα, το 59% των ερωτηθέντων απάντησε πως δεν θα είχε καν αυτή τη δυνατότητα.
Παρέμβαση Τσουρούλη
Σε παρέμβαση του στις Τομές στα Γεγονότα και σχολιάζοντας την έρευνα του Σίγμα, ο Χρύσανθος Τσουρούλης έκανε λόγο για σοβαρότατο και πρωτόγνωρο οικονομικό πρόβλημα στον τόπο και όποιος δεν το βλέπει, όπως είπε, σημαίνει ότι ζει σε άλλη χώρα.
Το πρόβλημα αυτό, συνέχισε, δημιουργεί έντονες κοινωνικές ανισότητες, οι οποίες χρήζουν θεραπείας και αντιμετώπισης άμεσα, χθες. Γιατί, πρόσθεσε, υπάρχει ο κίνδυνος να βρούμε τη θεραπεία, να κάνουμε την εγχείρηση, να πετύχει η εγχείρηση, αλλά ο ασθενής να έχει ήδη πεθάνει.
Συμπερασματικά όσον αφορά στην έρευνα και βλέποντας αθροιστικά τις κάρτες, ο Χρύσανθος Τσουρούλης ανέφερε ότι μόνο ένα 10% των συμπολιτών μας φέρνει σε πέρας τα οικονομικά του και από αυτούς ένα 2-3% είναι αυτοί σε καλή οικονομική κατάσταση που μπορούν να αντέξουν. Οι περισσότεροι δανείζονται για να βγάλουν το μήνα ή προχωρούν σε μέτρα λιτότητας.
Τράπεζες, ρεύμα, είδη πρώτης ανάγκης, και ενοίκια είναι αυτά που δημιουργούν βάρη στον προϋπολογισμό των συμπολιτών μας και τα οποία τους εξανεμίζουν το μισθό πριν βγει ο μήνας.
Νοικοκυριά στα χρέη και στην ανέχεια
Το ενδεχόμενο της στοχευμένης επιδότησης επιτοκίων φαίνεται να εξετάζει η κυβέρνηση στο πλαίσιο του πακέτου μέτρων που αναμένεται να εξαγγείλει εντός των ημερών για την καταπολέμηση της ακρίβειας. Αυτό μεταδόθηκε ως πληροφορία από την εκπομπή του Σίγμα Μεσημέρι και Κάτι.
Στην ίδια εκπομπή και σχολιάζοντας τη δημοσκόπηση του Σίγμα για την ακρίβεια και τις δυσκολίες που βιώνουν τα νοικοκυριά στην καθημερινότητα τους, οι φιλοξενούμενοι έκαναν λόγο μεταξύ άλλων για απουσία ουσιαστικής κοινωνικής πολιτικής, αλλά και για νοικοκυριά που οδηγούνται στα όρια της ανέχειας.
Ο Λουκάς Αριστοδήμου, πρόεδρος της Παγκύπριας Ένωσης Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής διερωτήθηκε που πάει η ποιότητα ζωής όταν βλέπουμε την οικονομική κατάσταση σήμερα των πλείστων νοικοκυριών. Αναφερόμενος στη δημοσκόπηση του Σίγμα, ο κ. Αριστοδήμου σημείωσε ότι αυτή αποτυπώνει το πώς νιώθει ο κόσμος αυτή την περίοδο. Και ο κόσμος ζει δύσκολα, ανέφερε. Πολλοί όχι απλά δεν βγάζουν το μήνα, αλλά μένουν στο τέλος και χρεωμένοι, σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Αριστοδήμου υποστήριξε ότι οι κυβερνώντες δεν ασκούν κοινωνική πολιτική, αλλά οικονομική πολιτική, με έγνοια τους τα πλεονάσματα και τους αριθμούς.
Από την πλευρά του, ο οικονομολόγος Στέλιος Πλατής έκανε λόγο για απουσία κοινωνικής πολιτικής με αποτέλεσμα να διευρύνεται το χάσμα της ανισότητας μεταξύ των οικονομικά ευκατάστατων και των οικονομικά ασθενέστερων στρωμάτων. Αυτό όπως πρόσθεσε, οδηγεί τα περισσότερα νοικοκυριά με μαθηματική ακρίβεια στην ανέχεια και στα χρέη.
Όπως εξήγησε ο κ. Πλατής η ακρίβεια σε είδη πρώτης ανάγκης, καθώς και στο ρεύμα και στα καύσιμα πλήττουν περισσότερα τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα τα οποία ξοδεύουν μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού τους σε αυτά τα είδη, σε σύγκριση με τα υψηλότερα εισοδηματικά στρώματα.
Ο κ. Πλατής χαρακτήρισε αναχρονιστική πολιτική τη δημιουργία πλεονασμάτων από πλευράς κυβέρνησης και τόνισε ότι θα πρέπει να αποφασίσουμε τι κράτος θέλουμε όσον αφορά στους πολίτες και τα νοικοκυρια.
Διαβάστε επίσης: Ουίσκι και Βότκα από Τουρκία και κατεχόμενα κατακλύζουν τις ελεύθερες περιοχές