Λίγο μετά τις 10 το πρωί αναμένεται να συζητηθεί στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού η πρόταση για την ακύρωση όλων των προστίμων που επιβλήθηκαν λόγω μη έγκαιρης καταχώρησης των στοιχείων των τελικών δικαιούχων εταιρειών στο Μητρώο UBO. Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος (ΠΔΣ) εισηγείται την επιστροφή των χρημάτων σε όσους πλήρωσαν ήδη τα πρόστιμα, καθώς και τη μείωση των μελλοντικών χρηματικών επιβαρύνσεων. Το θέμα αφορά τροποποίηση του περί Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμου του 2024.
Παράλληλα, μεταξύ άλλων, ο ΠΔΣ προτείνει την επιβολή προστίμων μόνο στις εταιρείες και όχι στους αξιωματούχους και γραμματείς τους, καθώς και να υπάρξει περαιτέρω μεταβατική περίοδος στην επιβολή προστίμων η οποία να ξεκινήσει από τέλος Μαρτίου του 2025.
Τι ισχύει σήμερα
Να υπενθυμίσουμε ότι, με βάση τον περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμο, όσοι δεν συμμορφώθηκαν με τις πρόνοιες του, υπόκεινται σε χρηματική επιβάρυνση €200 για την πρώτη μέρα, δηλαδή την 1η Απριλίου 2024 και σε €100 για κάθε μέρα συνέχισης της παράβασης, με ανώτατο όριο συνολικής επιβάρυνσης τις €20 χιλ.
Μάλιστα σε δηλώσεις της πρόσφατα στο Economy Today η Έφορος Εταιρειών και Επίσημου Παραλήπτη, Ειρήνη Μυλωνά - Χρυσοστόμου, είχε επισημάνει πως μέχρι και τον Ιούνιο του 2024 είχαν επιβληθεί πρόστιμα σε περίπου 2.100 εταιρείες, το ύψος των οποίων έφθασε τα €13.568.000, εκ των οποίων είχαν εισπραχθεί περίπου €856.000.
Επιστολή του ΠΔΣ
Ο πρόεδρος του ΠΔΣ Μιχάλης Βορκάς απέστειλε τις σχετικές εισηγήσεις στη Βουλή, σε συνέχεια της έκτακτης συνεδρίας που πραγματοποιήθηκε στα τέλη Ιουλίου. Κατά τη συνεδρία, εκπρόσωπος του ΠΔΣ ανέφερε πως υπάρχει πλήθος προσφυγών από εταιρείες σχετικά με τη νομιμότητα των επιβαλλόμενων προστίμων, ζητώντας παράλληλα την αναστολή της εφαρμογής της νομοθεσίας και των προστίμων μέχρι να ληφθούν οριστικές αποφάσεις.
Σε επιστολή που συνοδεύει προσχέδιο νομοσχεδίου με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις, ο κ. Βορκάς τονίζει ότι οι προτάσεις του ΠΔΣ αφορούν σε τροποποίηση του άρθρου 61Α του περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμου.
Παράλληλα, διαβεβαιώνει ότι οι εισηγήσεις δεν γίνονται για τα συμφέροντα του δικηγορικού κόσμου, αλλά με γνώμονα τη νομιμότητα, τη λογική και το συμφέρον της Κύπρου, καθώς το υφιστάμενο νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο αναφορικά με το Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων Εταιρειών, όπως υποστηρίζεται, δεν είναι συμβατό και εν μέρει αντίκειται στην σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία (ΕΕ) 2015/849.
Επίσης, υποστηρίζεται ότι το πλαίσιο καταστρατηγεί κατάφορα την αρχή της αναλογικότητας, η οποία υιοθετείται από τον νόμο και τη νομολογία του Ανώτατου Δικαστηρίου, αλλά και ενδεχόμενα καταστρατηγεί κατάφορα αρχές διοικητικού δικαίου.
Ενόψει ακόμα νομοθετικών ρυθμίσεων για το ύψος των προβλεπόμενων «επιβαρύνσεων», σημειώνεται ότι το πλαίσιο ενδεχόμενα καταστρατηγεί το δικαίωμα ακροάσεως, καθώς και το δικαίωμα διάγνωσης ποινικής ευθύνης από Δικαστήριο, όπως αυτά κατοχυρώνονται από το Σύνταγμα.
«Είναι άδικο και έχει προκαλέσει και θα συνεχίζει να προκαλεί, τουλάχιστον σε κάποιες περιπτώσεις, τεράστιες αδικίες και παραλογισμούς», αναφέρεται χαρακτηριστικά, ενώ προστίθεται ότι περιλαμβάνει αντιφάσεις και δεν είναι σαφές.
Αναφέρεται ότι εάν το ύψος των επιβαρύνσεων παραμείνει στα υφιστάμενα ή και πολύ χαμηλότερα αλλά ψηλά ποσά, τότε η επιβολή τους δεν μπορεί να γίνεται αυτόματα, αλλά πρέπει να γίνεται είτε από αρμόδιο δικαστήριο ή, έστω, από την διοίκηση, κατόπιν άσκησης διακριτικής ευχέρειας, αφού προηγουμένως δοθεί δικαίωμα ακρόασης στο πρόσωπο στο οποίο ενδέχεται να επιβληθεί η επιβάρυνση.
Επίσης, σημειώνεται πως και το ύψος της επιβάρυνσης που θα καθοριστεί στο νόμο, πρέπει να είναι το μέγιστο που θα μπορεί να επιβληθεί και όχι αυτό που θα επιβληθεί. Δηλαδή, πως θα πρέπει να γίνει επιλογή μεταξύ δύο λύσεων ως προς την επιβάρυνση σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.
Τι ζητούν οι δικηγόροι
Στην επιστολή του ΠΔΣ προτείνεται ότι στο ενδεχόμενο που το προβλεπόμενο ποσό της επιβάρυνσης παραμείνει σε μεγάλο ποσό, θα πρέπει να καθορίζεται ως το μέγιστο ποσό και η επιβάρυνση να μην επιβάλλεται αυτόματα, αλλά κατόπιν έρευνας και άσκησης διακριτικής ευχέρειας οπό την διοίκηση και συνεπακόλουθα παροχής δικαιώματος ακρόασης στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο.
Παράλληλα, προτείνεται ως δεύτερη επιλογή η ουσιαστική μείωση της προβλεπόμενης επιβάρυνσης σε ποσά που προβλέπονται για άλλες αντίστοιχες παραλείψεις, οπόταν και η επιβολή να είναι αυτόματη.
Επισημαίνεται ότι στο άρθρο 61Α υπάρχει πρόνοια για ποινική ευθύνη και δίωξη σε περίπτωση μη καταχώρησης των στοιχείων πραγματικών δικαιούχων με πρόστιμο μέχρι €100.000 και φυλάκιση μέχρι ένα χρόνο, και συνεπώς, όπως τονίζεται, η επιβολή μεγάλης αυτόματης επιβολής επιβάρυνσης είναι άτοπη.
Προστίθεται ότι η σχετική πρόνοια για ποινικοποίηση της παράλειψης καταχώρησης των στοιχείων καθορίζει και την φύση της παράβασης ως ποινικής φύσης.
Πρόταση για μείωση προστίμων έως €250
Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος προτείνει την τροποποίηση του ισχύοντος νομικού πλαισίου, ώστε το ανώτατο πρόστιμο να μειωθεί σημαντικά, με ανώτατο όριο τα €250. Επίσης, εισηγείται την εφαρμογή ενός συστήματος προστίμων παρόμοιου με αυτό που ισχύει για την καθυστερημένη καταχώρηση ετήσιας έκθεσης. Συγκεκριμένα, να επιβάλλεται εφάπαξ πρόστιμο €50 για καθυστέρηση, με επιπλέον χρέωση €1 για κάθε ημέρα καθυστέρησης, έως ανώτατο ποσό από €150 έως €250.
Το μέγιστο πρόστιμο των €250 προτείνεται για καθυστερημένη καταχώρηση του ονόματος και των στοιχείων ταυτότητας του πραγματικού δικαιούχου, ενώ αν ο δικαιούχος είναι ο ίδιος με τον εγγεγραμμένο μέτοχο, το πρόστιμο να περιορίζεται σε πάγιο ποσό €50. Για άλλα στοιχεία, όπως διεύθυνση, η καθυστερημένη ενημέρωση του Μητρώου να επισύρει επίσης πάγιο πρόστιμο €50.
Επιπλέον, τα πρόστιμα να επιβάλλονται μόνο στην εταιρεία, και σε περίπτωση ευθύνης στελεχών, να θεωρούνται υπεύθυνοι μόνο αν αποδειχθεί διοικητικά ότι ευθύνονται για την παράβαση, χωρίς επιπρόσθετες επιβαρύνσεις.
Να μην είναι υπόλογος ο γραμματέας
Οι δικηγόροι προτείνουν ο γραμματέας εταιρείας να μην είναι υπόλογος σε επιβάρυνση σε οποιαδήποτε περίπτωση.
Παράλληλα, ο ΠΔΣ εισηγείται τα εξής:
-Να υπάρχει περαιτέρω μεταβατική περίοδος και η επιβολή προστίμων να ξεκινήσει την 31.3.2025, ούτως ώστε να δοθεί χρόνος στον Έφορο Εταιρειών να αναθεωρήσει τις σχετικές Οδηγίες του (σε διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς) και να αναπροσαρμόσει το ηλεκτρονικό σύστημα καταχώρησης στοιχείων στο Μητρώο.
-Οι τροποποιήσεις να έχουν αναδρομική ισχύ και όλες οι επιβαρύνσεις που έχουν επιβληθεί να ακυρωθούν. Επιβαρύνσεις που έχουν πληρωθεί να επιστραφούν.
-Να απαιτείται όπως όταν γίνεται καταχώρηση στο Μητρώο να αποστέλλεται σχετική επιβεβαίωση.
-Να διασαφηνιστεί ότι οι υπόχρεες οντότητες έχουν πρόσβαση στο ΜΠΔΕ μόνο αναφορικά με εταιρείες που είναι πελάτες ή επικείμενοι πελάτες τους και όχι για άλλες εταιρείες.
Διαβάστε επίσης: Μητρώο UBO: 8 στις 10 εταιρείες συμμορφώθηκαν - Πρόστιμα €13,5 εκατ. σε 3 μήνες