Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε χθες τον προϋπολογισμό για το έτος 2025 και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2025-2027, με τον Υπουργό Οικονομικών, Μάκη Κεραυνό να σημειώνει πως οι δαπάνες για το επόμενο έτος φτάνουν τα 10,13 δισεκατομμύρια ευρώ, τα 10,33 δισεκατομμύρια για το 2026 και τα 10,1 δισεκατομμύρια για το 2027.
Το δημοσιονομικό ισοζύγιο θα είναι πλεονασματικό και αναμένεται να ανέλθει στο 3,3%, ως ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο αναμένεται να φτάσει στο 4,8% του ΑΕΠ. Παράλληλα, το δημόσιο χρέος αναμένεται να περιοριστεί στο 64,2% του ΑΕΠ. Οι αναπτυξιακές δαπάνες αναμένεται να αυξηθούν κατά 2,1% ενώ αναμένεται αύξηση κατά 5,2% στις δαπάνες για την παιδεία, τη υγεία και τι κοινωνικές παροχές.Οι προοπτικές της κυπριακής οικονομίας μεσοπρόθεσμα παραμένουν θετικές αλλά με σημαντικό βαθμό αβεβαιότητας. Ο ρυθμός ανάπτυξης προβλέπεται ότι θα κυμανθεί γύρω στο 3,1% και το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να μειωθεί στο 4,8%.
Κίνδυνοι και προτεραιότητες
Βασικές προτεραιότητες στον προϋπολογισμό του 2025 είναι η διατήρηση ενός πλεονασματικού δημοσιονομικού ισοζυγίου, η συγκράτηση της απασχόλησης στον δημόσιο τομέα, η μείωση του δημοσίου χρέους, η προώθηση της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού, η δημιουργία συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης σε βασικούς τομείς της οικονομίας και η διατήρηση ενός εύρωστου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Υψίστης σημασίας είναι και η υλοποίηση έργων υποδομής με ιδιαίτερη έμφαση στα συγχρηματοδοτούμενα έργα και τα έργα του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Ως δημοσιονομικός κίνδυνος παραμένει η αύξηση του πληθωρισμού που οδηγεί σε διάβρωση του πραγματικού εισοδήματος των πολιτών, με αρνητικές επιπτώσεις στην κατανάλωση και στα έσοδα του κράτους. Περαιτέρω, υπάρχει ο κίνδυνος από τις επιπτώσεις που θα επιφέρει τυχόν αύξηση των μεταναστευτικών ροών, λαμβάνοντας υπόψη και τις εμπόλεμες ζώνες και τον κίνδυνο επέκτασής τους στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία.
Αντανακλά το όραμα της Κυβέρνησης
Σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών, ο προϋπολογισμός για το 2025 και το δημοσιονομικό πλαίσιο 2025-2027 καταρτίστηκε στη βάση των νέων κανόνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την οικονομική διακυβέρνηση, όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθορίζει για κάθε κράτος μέλος το ποσοστό αύξησης των δαπανών που μπορεί να υλοποιήσει, προσθέτοντας ότι για την Κύπρο το ποσοστό αύξησης δαπανών καθορίστηκε στο 4,9% μέσο όρο για την τριετία.
Γραπτή Δήλωση Υπουργού Οικονομικών, κ. Μάκη Κεραυνού - Κρατικός Προϋπολογισμός 2025 και Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2025-2027https://t.co/m96v8JTTp1
— Ministry of Finance (@MoF_Cyprus) September 20, 2024
Στη βάση αυτού του κανονισμού, το Υπουργικό Συμβούλιο κατά τη χθεσινή του συνεδρία ενέκρινε το νομοσχέδιο του προϋπολογισμού για το έτος 2025 και το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο 2025-2027, συνέχισε ο κ. Κεραυνός, προσθέτοντας ότι οι δαπάνες του προϋπολογισμού για το 2025 φτάνουν τα 10,13 δισεκατομμύρια ευρώ, τα 10,33 δισεκατομμύρια για το 2026 και τα 10,1 δισεκατομμύρια για το 2027.
«Όπως και πέρσι αυτός ο προϋπολογισμός αντανακλά το όραμα αυτής της Κυβέρνησης και τους επιμέρους στρατηγικούς της στόχους για μια σταθερή οικονομική πορεία, για μια χρηματοοικονομική σταθερότητα. Ο προϋπολογισμός είναι πλεονασματικός, γιατί ακριβώς συνεχίζουν να υπάρχουν οι κίνδυνοι σε έναν εξωτερικό ρευστό οικονομικό περιβάλλον. Επομένως, πρέπει να ενεργούμε προληπτικά για να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε οποιοδήποτε γεγονός μπορεί να συμβεί», σημείωσε σχετικά.
Προσέθεσε ότι υπάρχουν αρκετά αναπτυξιακά έργα και βασικά έργα ανάπτυξης υποδομών, τα οποία είναι συνεχιζόμενα και ο μεγάλος όγκος των οποίων περικλείεται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, το οποίο ολοκληρώνεται το 2026. «Αυτά τα έργα προχωρούν με έναν πολύ ικανοποιητικό ρυθμό και αναμένεται στο τέλος του χρόνου να έχουν κάποια πρόσθετα εισοδήματα», επεσήμανε.
Συμπλήρωσε ακόμη ότι αυτός ο προϋπολογισμός είναι ο δεύτερος της Κυβέρνησης του Νίκου Χριστοδουλίδη και εξέφρασε την εκτίμηση ότι «με αυτή τη συνετή συγκεκριμένη οικονομική πολιτική, όπως αντικατοπτρίζεται στις πρόνοιες του προϋπολογισμού, θα συνεχίσει η οικονομία μας να παρουσιάζει την ανθεκτικότητα και ένα ρυθμό ικανοποιητικό ανάπτυξης».
Σχετικά με τις εκτιμήσεις για την υπό συζήτηση περίοδο, ο Υπουργός ανέφερε ότι το δημοσιονομικό ισοζύγιο θα είναι πλεονασματικό και αναμένεται να ανέλθει στο 3,3%, ως ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο αναμένεται να φτάσει στο 4,8% του ΑΕΠ.
Ανέφερε επίσης ότι η εκτίμηση όσον αφορά στο δημοσιονομικό ισοζύγιο για το 2024 ήταν χαμηλότερη και με τα μέχρι στιγμής δεδομένα έχει φτάσει στο 3,7% επί του ΑΕΠ, με υπαρκτή την πιθανότητα να φτάσει στο 4%.
Ως προς το δημόσιο χρέος, είπε ότι με βάση τον προϋπολογισμό και το δημοσιονομικό πλαίσιο 2025-2027, θα περιοριστεί σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στο 64,2% το 2025, στο 58% το 2026 και στο 53,5% στο 2027.
Πέντε θέσεις μείον στο Δημόσιο - Αρχίζουν οι πληρωμές για τον Interconnector
Ερωτηθείς σχετικά με το ύψος του κρατικού μισθολογίου, ο κ. Κεραυνός είπε ότι είναι ελάχιστα κάτω από το περσινό, αντιστοιχώντας στο 28% του προϋπολογισμού, όπως και πέρσι. Σημείωσε ειδικότερα ότι έχει δημιουργηθεί ένας αριθμός νέων θέσεων, αλλά έχει καταργηθεί αντίστοιχα, ένας άλλος αριθμός θέσεων και το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι ο προϋπολογισμός που θα πάει στη Βουλή θα είναι με μειωμένες πέντε θέσεις σε σχέση με πέρσι.
Σχετικά με το ποσοστό της ανεργίας, ο Υπουργός Οικονομικών είπε ότι αυτό εκτιμάται ότι θα φτάσει το 4,8% και θα ακολουθήσει μια καθοδική πορεία, κάτι που όπως είπε ουσιαστικά αντιστοιχεί σε κατάσταση πλήρους απασχόλησης, προσθέτοντας ότι η Κυβέρνηση θα εξετάσει τις ανάγκες σε εργατικό δυναμικό και για τον σκοπό αυτό προχωρεί σε διάφορα βήματα, ακόμα και σε διακρατικές συμφωνίες.
Σε ερώτηση αν περιλαμβάνεται πρόνοια στον πρώτο προϋπολογισμό για τα 25 εκατομμύρια ευρώ για την ηλεκτρική διασύνδεση, απάντησε πως το εν λόγω ποσό περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό του 2025.
Προληπτική χαρτογράφηση
Ερωτηθείς αν έχουν εντοπιστεί συγκεκριμένοι τομείς από τους οποίους θα μπορούσαν να προκύψουν δυνητικοί κίνδυνοι, ο κ. Κεραυνός είπε ότι κάθε φορά που γίνεται ο καταρτισμός ενός προϋπολογισμού, σταθμίζονται και οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι, οι οποίοι μπορεί να προέρχονται από πάρα πολλές πηγές. «Άλλωστε στην περιοχή μας έχουμε πόλεμο, υπάρχει ο πόλεμος στην Ουκρανία, υπάρχουν οι κυρώσεις λόγω της Ρωσίας και επίσης υπάρχει και το πρόβλημα των έργων στο Βασιλικό», ανέφερε σχετικά.
«Δυνητικά υπάρχει ένας κίνδυνος για τον οποίο έχουν γίνει αναφορές, όμως από τότε, με τους χειρισμούς και τις επαφές που έχουμε κάνει τόσο με τις δύο τράπεζες όσο και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπάρχει ένα θετικό κλίμα. Έχω την εντύπωση ότι με τον προγραμματισμό του έργου στο Βασιλικό που ετοιμάζεται από το Υπουργείο Εμπορίου και την ΕΤΥΦΑ θα είμαστε έτοιμοι στο αμέσως προσεχές διάστημα να ξεκινήσουν και τότε δεν θα υπάρξει κανένα πρόβλημα γιατί οι δύο τράπεζες, με τις οποίες είχαμε και σήμερα επαφή, θα συνεχίσουν να χρηματοδοτούν το έργο, θα μεταφερθούν δηλαδή στη νέα προσπάθεια για να ολοκληρωθεί το έργο χωρίς να υπάρξουν αυτές οι επιπτώσεις», υπογράμμισε επί του θέματος.
Σε ερώτηση αν στον προϋπολογισμό περιλαμβάνεται κάποιο κονδύλι για το τερματικό, ο Υπουργός είπε ότι πρέπει να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για το τερματικό, προσθέτοντας ότι θα ζητηθούν προσφορές για καθοριστεί ακριβώς το ποσό και τότε θα μπορούμε να μιλήσουμε για συγκεκριμένο προϋπολογισμό.
Ερωτηθείς κατά πόσο είναι ικανοποιημένος από την απόφαση για την ηλεκτρική διασύνδεση, ο κ. Κεραυνός είπε ότι η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αναφέρεται ακριβώς στο να πληρώσει η Κυβέρνηση το κόστος το οποίο θα μετακυλιστεί στους καταναλωτές ούτως ώστε να προχωρήσει το έργο, δηλαδή 25 εκατομμύρια αρχικά και 125 εκατομμύρια στα πέντε χρόνια.
«Αυτό είναι μια συνέχεια της προηγούμενης απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου και των δεσμεύσεων που είχε και η προηγούμενη Κυβέρνηση για να προχωρήσει αυτό το έργο. Για όποιες άλλες τελικές αποφάσεις, γιατί δεν υπάρχει κάποια τελική απόφαση, υπάρχει η αναγνώριση της σημασίας αυτού του γεωπολιτικού έργου, της συνένωσης με ένα ολοκληρωμένο δίκτυο ενέργειας με όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από εκεί και πέρα, θα πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένες ενέργειες, μελέτη δέουσας επιμέλειας, να υπάρξει έναν συγκεκριμένο στρατηγικό πλάνο, χρηματοδοτικό πλάνο, και όλα αυτά θα μελετηθούν πριν την λήψη οποιασδήποτε απόφασης από την Κυβέρνηση», κατέληξε ο κ. Κεραυνός.
Εξάλλου, σε ανακοίνωσή του το Υπουργείο Οικονομικών σημειώνει ότι οι αναπτυξιακές δαπάνες αναμένεται να αυξηθούν κατά 2,1% το 2025 σε σχέση το έτος 2024, ενώ κατά το 2025 αναμένεται αύξηση της τάξης του 5,2% στις δαπάνες στις παροχές παιδείας, υγείας και κοινωνικές παροχές.
Προστίθεται ότι σύμφωνα με το βασικό μακροοικονομικό σενάριο, οι προοπτικές της κυπριακής οικονομίας μεσοπρόθεσμα παραμένουν θετικές, αλλά με σημαντικό βαθμό αβεβαιότητας, ενώ μετά την επιτάχυνση το 2024, λόγω καλύτερης επίδοσης των εξαγωγών και της ιδιωτικής κατανάλωσης, προβλέπεται ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα κυμανθεί γύρω στο 3,1% το 2025.
Διαβάστε επίσης: DBRS: Επιβεβαίωσε την αξιολόγηση της Κύπρου στο BBB με θετική τάση