Ενώπιον των μελών της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών έθεσε σήμερα τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2025, ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός. Κατά την παρουσίαση του κρατικού προϋπολογισμού, ο κ. Κεραυνός αναφέρθηκε στους κυριότερους μακροοικονομικούς και δημοσιονομικούς κινδύνους από το εσωτερικό περιβάλλον, καθώς και από το εξωτερικό.
Κίνδυνοι εκ των έσω
Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Οικονομικών κωδικοποίησε επτά εσωτερικούς κινδύνους που ενδεχομένως να θέσουν σε κίνδυνο τα δημόσια οικονομικά, δίνοντας παράλληλα σε ορισμένες περιπτώσεις και παραδείγματα.
1. Πηγή κινδύνου αποτελούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που παραχωρήθηκαν σε προηγούμενα χρόνια μέσω διαφόρων οντοτήτων δημοσίου δικαίου Οργανισμών σε φυσικά πρόσωπα, όπως ο Φορέας Ισότιμης Κατανομής Βαρών και οι Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
2. Υψηλό ρίσκο προκύπτει και από μη βιώσιμα συνταξιοδοτικά ταμεία ημικρατικών οργανισμών και αρχών τοπική αυτοδιοίκησης, και τα σοβαρά ελλείμματα, φέρνοντας ως ένα από τα παραδείγματα το ΡΙΚ.
3. Κίνδυνοι από δικαστικές αποφάσεις που εκκρεμούν ενώπιον της Δικαιοσύνης, όπως για ζητήματα Τουρκοκυπριακών περιουσιών και πιθανές αποζημιώσεις δεκάδων εκατομμυρίων που μπορεί να προκύψουν
4. Κίνδυνοι από ενδεχόμενη επιβολή προστίμων λόγω μη συμμόρφωσης με το κοινοτικό κεκτημένο. Για παράδειγμα, η επιβολή προστίμου στα πλαίσια της καταδικαστικής απόφασης στις 21/5/91 για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων.
5. Κίνδυνοι από τις εξελίξεις στον τερματικό στο Βασιλικό που είναι δυνατό να επιφέρουν σημαντικές αποζημιώσεις. Για το συγκεκριμένο ζήτημα, ο Υπ. Οικονομικών ανέφερε σήμερα το πρωί στην Επιτροπή Οικονομικών πως αρχικά υπήρξαν ανησυχίες για «τρύπα» €529 εκατ., ωστόσο μετά από επαφές που πραγματοποίησε το Υπουργείο με τις ευρωπαϊκές τράπεζες και την ΕΕ δεν τίθεται θέμα να επιστραφούν τα χρήματα που δάνεισε στην Κύπρο η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, τα οποία αγγίζουν τα 200 εκατ. ευρώ. Τους λέχθηκε, όπως είπε, ότι αν προχωρήσουν τα έργα στο Βασιλικό δεν θα υπάρξει απαίτηση για επιστροφή των ποσών της χρηματοδότησης για το έργο.
6. Κίνδυνοι από επιβάρυνση των δημοσίων οικονομικών από ανάγκη συνέχισης της χρηματοδότησης των ελλειμμάτων του ΟΚΥΠΥ για περίοδο πέραν της παράτασης που δόθηκε μέχρι 31/05/2025. Ειδικότερα, ο κ. Κεραυνός αναφέρθηκε στην ανάγκη συνέχισης της χρηματοδότησης του ΟΚΥπΥ, το έλλειμμα του οποίου για το 2024 προβλέπεται στα 95 εκατ. ευρώ, ενώ η συνολική ετήσια επιβάρυνση για μισθούς φτάνει τα 300 εκατ. ευρώ και είπε ότι το θέμα παρακολουθείται στενά.
7. Κίνδυνοι από αύξηση δαπανών από τυχόν αυξημένη ροή μεταναστών, με τις δαπάνες να εκτιμώνται στα 204,5 εκατ. ευρώ το 2024.
Αβεβαιότητα από τις εξωτερικές απειλές
Σε ό,τι αφορά τους κυριότερους μακροοικονομικούς και δημοσιονομικούς κινδύνους που μπορούν να προκύψουν από εξωτερικό περιβάλλον, το Υπ. Οικονομικών επικεντρώνεται σε τέσσερα σημεία:
1. Επανεμφάνιση πληθωριστικών πιέσεων λόγω συνεχιζόμενου πολέμου μεταξύ Ρωσίας-Ουκρανίας, σύρραξη στη Μέση Ανατολή και κίνδυνος ασύμμετρης επέκτασής της.
2. Κίνδυνος από αρνητικές εξελίξεις στις οικονομίες άλλων χωρών που επηρεάζουν αρνητικά παραγωγικούς τομείς της οικονομίας, με συνέπεια τη μείωση του προβλεπόμενου ρυθμού ανάπτυξης με άμεσες επιπτώσεις στο Δημοσιονομικό ισοζύγιο, το Δημόσιο χρέος, την ανεργία και το Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών
3. Κίνδυνοι από ενδεχόμενη συνέχιση ή και επιβολή νέων κυρώσεων κατά της Ρωσίας και της Λευκορωσίας με επιπτώσεις κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών και αύξηση του πληθωρισμού από διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας. Αυτό έχει επιπτώσεις στην κατανάλωση και κατ’ επέκταση στα Δημόσια Έσοδα
4. Κίνδυνοι επιβάρυνσης των δημοσίων δαπανών λόγων συνεπειών της κλιματικής αλλαγής (π.χ. φυσικές καταστροφές, αποζημιώσεις στον γεωργικό τομέα, επιπτώσεις στον τουρισμό, λειψυδρία).
Το 2025 σε αριθμούς
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Υπ. Οικονομικών, η οικονομία το 2025 προβλέπεται να επιταχυνθεί με ρυθμό ανάπτυξης 3,1% όπως ήταν και η πρόβλεψη τον προηγούμενο χρόνο.
Το 2024 εκτιμάται ότι το δημοσιονομικό ισοζύγιο θα παραμείνει πλεονασματικό και θα αυξηθεί στο 3,9% του ΑΕΠ σε σύγκριση με εκτίμηση ύψους 2,8% τον προηγούμενο χρόνο. Το 2025 προβλέπεται ότι θα συνεχίσει να είναι πλεονασματικό και να φτάσει το 2,7% του ΑΕΠ. Ταυτόχρονα, το 2025 ο πληθωρισμός προβλέπεται να σημειώσει μικρή μείωση και να περιορισθεί στο 2,0% σε σύγκριση με 2,2% τον προηγούμενο χρόνο. Ακολούθως, ο πληθωρισμός αναμένεται να κυμανθεί στο 2,0% κατά τα έτη 2026-2027.
Σε ό,τι αφορά την ανεργία, το 2025 προβλέπεται ότι θα περιορισθεί στο 4,8% του εργατικού δυναμικού σε σύγκριση με 5,0% τον προηγούμενο χρόνο. Τα έτη 2026-2027 αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 4,6% και 4,5%.
Διαβάστε επίσης: Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ακούει τις εισηγήσεις για ανακούφιση από την ακρίβεια