Του Ξένιου Μεσαρίτη
Ούτε ακίνητα, ούτε αυτοκίνητα, ούτε κότερα μπορεί κάποιος να αγοράσει με μια βαλίτσα μετρητά, αλλά στο καζίνο θα μπορεί να μπει και να ποντάρει κανονικά τα μετρητά του που ξεπερνούν τις 10.000 ευρώ, αν περάσει η εξαίρεση που υποβάλλεται σήμερα το απόγευμα σε ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής.
Εξαίρεση μόνο για το καζίνο
Σημειώνουμε ότι ο ευρωπαϊκός κανονισμός που θα εφαρμοστεί από τον Ιούλιο του 2027 θα απαγορεύει οποιαδήποτε συναλλαγή σε μετρητά που υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ. Η Βουλή της Κυπριακής Δημοκρατίας υιοθέτησε ήδη από τον Δεκέμβριο του 2024 τις σχετικές πρόνοιες, με την απαγόρευση να εφαρμόζεται στην Κύπρο από την 1η Ιανουαρίου 2025.
Η πρόταση νόμου που κατατίθεται σήμερα ζητά εξαίρεση αποκλειστικά για τα καζίνο, με επιχείρημα ότι «κρίνεται αναγκαία για την εύρυθμη λειτουργία των καζίνο» αφού πρόκειται για επιχειρήσεις υψηλής έντασης ρευστού που χρειάζονται μια μεταβατική περίοδο προσαρμογής μέχρι το 2027.
Οι εισηγητές της πρότασης, βουλευτές Νικόλας Παπαδόπουλος (ΔΗΚΟ), Μαρίνος Μουσιούττας (ΔΗΠΑ), Ευθύμιος Δίπλαρος (ΔΗΣΥ) και ο ανεξάρτητος βουλευτής Ανδρέας Θεμιστοκλέους, υποστηρίζουν ότι οι κανονισμοί αυτοί δεν εφαρμόζονται σε άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε., και ενδέχεται να πλήξουν την επένδυση που έγινε στην Κύπρο. Παράλληλα, εκφράζονται φόβοι πως η αυστηροποίηση θα στρέψει τους παίκτες προς τα κατεχόμενα, όπου λειτουργούν καζίνο χωρίς τέτοιους περιορισμούς και μηδενικούς ελέγχους.
Αρχή Παιγνίων: Η εξαίρεση δεν σημαίνει λιγότερος έλεγχος
Σε δηλώσεις στο Economy Today, ο Εκτελεστικός Διευθυντής της Αρχής Παιγνίων και Εποπτείας Καζίνο, Χάρης Τσαγγαρίδης, ξεκαθαρίζει ότι η προτεινόμενη εξαίρεση δεν σημαίνει ελάφρυνση των ελέγχων κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Όπως εξηγεί, οποιοσδήποτε κάνει χρήση άνω των 2.000 ευρώ στο καζίνο περνά από έλεγχο KYC δηλαδή έλεγχο world check, και ανάλογα με επενδυτικό προφίλ, source of funds/wealth. Επίσης, υπάρχει 24ωρη παρουσία επιθεωρητών της Αρχής εντός των εγκαταστάσεων.
Τι γίνεται με έναν νέο πελάτη με 20.000 ευρώ;
Ρωτήσαμε τον κ. Τσαγγαρίδη τι συμβαίνει στην περίπτωση που ένας νέος πελάτης εμφανιστεί στο καζίνο με μια βαλίτσα με μετρητά ύψους 20.000 ευρώ.
«Όταν κάποιος εισέρχεται με ποσό πέραν των 2.000 ευρώ, ακολουθούνται οι διαδικασίες ταυτοποίησης και ελέγχου. Γίνονται ερωτήσεις βάσει των προνοιών του Know Your Customer, γίνεται άμεσος έλεγχος στο σύστημα world check για ενδεχόμενα αρνητικά δημοσιεύματα, και ζητούνται πιστοποιητικά που να τεκμηριώνουν την προέλευση των κεφαλαίων του, το λεγόμενο source of funds ή και source of wealth, ανάλογα με το ρίσκο που παρουσιάζει ο πελάτης. Ανάλογα με το προφίλ του, μπορεί να τεθούν όρια στα ποσά που μπορεί να ποντάρει,» εξηγεί.
Μπορεί να «ξεπλύνει» τα μετρητά του;
Σε άλλη ερώτηση, κατά πόσο είναι εφικτό κάποιος να εισέλθει με μεγάλο ποσό μετρητών, να το μετατρέψει σε μάρκες και να ζητήσει να του επιστραφεί με τραπεζική κατάθεση χωρίς να ποντάρει, ο Εκτελεστικός Διευθυντής απάντησε:
«Αυτός είναι κλασικός τρόπος ξεπλύματος και δεν επιτρέπεται. Αν μπεις με μετρητά, θα φύγεις με μετρητά. Αν μπεις με επιταγή ή τραπεζικό έμβασμα, με τον ίδιο τρόπο θα φύγεις. Το αποδεικτικό κερδών που εκδίδεται γράφει τη διαφορά μεταξύ εισόδου και εξόδου, ώστε κάποιος που μπήκε με 20.000 ευρώ και έφυγε με 20.000 ευρώ να μην μπορεί να ισχυριστεί ότι είχε κέρδη. Αν είχε κέρδος, π.χ. 2.000 ευρώ, αυτό θα αποτυπωθεί ξεκάθαρα».
«Όχι» στην εξαίρεση από Φόρο, ΜΟΚΑΣ κτλ
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών έχει ζητήσει την προηγούμενη βδομάδα τις θέσεις θεσμικών οργάνων για το ζήτημα της εξαίρεσης και έχουν αποσταλεί γραπτώς οι αρνητικές τους τοποθετήσεις στο ζήτημα.
Η ΜΟΚΑΣ επανέλαβε ότι ως θέση αρχής στήριζε και στηρίζει τον περιορισμό των μετρητών, χωρίς εξαιρέσεις, αναγνωρίζοντας τον υψηλό κίνδυνο που ενέχει η χρήση ρευστού για ξέπλυμα. Υπενθυμίζει επίσης πως δεν υπάρχει ακόμη επικαιροποιημένη Εθνική Αξιολόγηση Κινδύνου που να καλύπτει τα καζίνο.
Ο Έφορος Φορολογίας Σωτήρης Μαρκίδης δηλώνει ότι «είναι θέμα αρχής να μη συμφωνούμε με οποιεσδήποτε αλλαγές που αυξάνουν τις συναλλαγές με μετρητά», τονίζοντας τη σύνδεση των μετρητών με φοροδιαφυγή και ξέπλυμα.
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, με επιστολή της στη Βουλή, εκφράζει επιφυλάξεις ως προς το κατά πόσο επιτρέπεται μια τέτοια εξαίρεση υπό το ευρωπαϊκό δίκαιο, σημειώνοντας ότι δεν προβλέπεται καμία σχετική πρόνοια στον Κανονισμό (ΕΕ) 2024/1624. Αντίθετα, στην Αιτιολογική Σκέψη 63 του Κανονισμού αναφέρεται ρητά πως δεν πρέπει να παραχωρούνται εξαιρέσεις σε δραστηριότητες υψηλού ρίσκου όπως τα καζίνο.
Σε αντίστοιχο τόνο και ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος, ο οποίος σημειώνει ότι η πρόταση παραβιάζει την αρχή της ισότητας και εγείρει ζητήματα αντισυνταγματικότητας, καθώς παρέχει προνομιακή μεταχείριση σε έναν μόνο τομέα υπηρεσιών. Επιπρόσθετα, προειδοποιεί ότι η Κυπριακή Δημοκρατία ενδέχεται να βρεθεί εκτεθειμένη σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Τα νούμερα του καζίνο και τα εξ’ ουρανού 150 εκατομμύρια ευρώ
Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέθεσε το ίδιο το καζίνο στην Επιτροπή Θεσμών:
- Το 2024 οι συναλλαγές σε μετρητά άνω των €10.000 ανήλθαν στα €237 εκατομμύρια.
- Το 38,8% των ποσών προήλθε από παίκτες ισραηλινής καταγωγής, 32,7% από Κύπριους, και το υπόλοιπο από διάφορες εθνικότητες.
- Ο μέσος όρος εισόδου (buy-in) για ποσά άνω των €10.000 ήταν περίπου €29.500 ανά επίσκεψη ενώ ο μέσος όρος εξόδου €30.446.
Αξιοσημείωτη είναι η αναντιστοιχία με τα στοιχεία του Τμήματος Τελωνείων, τα οποία δείχνουν πως για το 2024 δηλώθηκαν στην είσοδο της χώρας μόλις €667.491 σε μετρητά για σκοπούς καζίνο.
Συνεπώς αναδεικνύεται το κραυγαλέο ερώτημα για το πώς λοιπόν εισήλθαν στην Κυπριακή Δημοκρατία τα υπόλοιπα ποσά σε μετρητά που ξεπερνούν τα 150 εκατομμύρια ευρώ (αν εξαιρέσουμε τους παίκτες με κυπριακή υπηκοότητα);
Δεν παίρνει θέση αλλά λαμβάνει μέτρα το Τμήμα Τελωνείων
Σε επιστολή του προς τον Πρόεδρο της Επιτροπής Θεσμών, το Τμήμα Τελωνείων ξεκαθαρίζει ότι η προτεινόμενη τροποποίηση δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των νομοθεσιών για τις οποίες είναι αρμόδιο, και επομένως δεν έχει σχόλια επί της ουσίας.
Ωστόσο, στο πλαίσιο της εφαρμογής του περί Ελέγχου Ρευστών Διαθέσιμων που εισέρχονται στην ή εξέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Τμήμα επισημαίνει ότι έχουν δοθεί σαφείς οδηγίες για:
- Εντατικοποίηση ελέγχων στα σημεία εισόδου και εξόδου της Κυπριακής Δημοκρατίας, περιλαμβανομένων και των σημείων διέλευσης από κλειστούς λιμένες και αερολιμένες, με στόχο τον εντοπισμό ρευστών διαθέσιμων αξίας €10.000 και άνω.
- Αποστολή επιστολής προς την Αρχή Παιγνίων και Εποπτείας Καζίνο Κύπρου, με την οποία ζητείται η άμεση ενημέρωση της Τελωνειακής Υπηρεσίας για κάθε περίπτωση όπου πρόσωπο εισέρχεται στο καζίνο με μετρητά αξίας €10.000 και άνω, τα οποία μετέφερε στο έδαφος της Δημοκρατίας χωρίς να τα δηλώσει όπως όφειλε. Σκοπός είναι η λήψη των αναγκαίων κατασταλτικών μέτρων, ώστε να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία.
Μετά το 2027 τι;
Με την σημερινή πρόταση στην Ολομέλεια της Βουλής ζητείται παράταση μέχρι το 2027, αλλά δεν προνοείται κάτι για το τι ακολουθεί μετά.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο ευρωπαϊκός κανονισμός που θα απαγορεύει όλες τις συναλλαγές σε μετρητά άνω των 10.000 ευρώ θα τεθεί σε εφαρμογή τον Ιούλιο του 2027 και θα καλύπτει ρητά και τις δραστηριότητες των καζίνο.
Με βάση τα επιχειρήματα όσων στηρίζουν την πρόταση νόμου, υπάρχει ανησυχία ότι χωρίς εξαιρέσεις των καζίνο οι παίκτες θα στραφούν προς τα κατεχόμενα ή σε τρίτες χώρες, όπου δεν ισχύουν οι ίδιοι κανόνες και οι έλεγχοι είναι ελλιπείς, δημιουργώντας «γκρίζες ζώνες» στο πλαίσιο της καταπολέμησης του ξεπλύματος χρήματος.
Συνεπώς, το ερώτημα που τίθεται είναι: πέραν της προσωρινής διευκόλυνσης και βραχυπρόθεσμης «λύσης» που ζητείται για τα επόμενα δύο χρόνια, πώς θα επηρεαστεί μακροπρόθεσμα το επιχειρηματικό μοντέλο του καζίνο στην Κυπριακή Δημοκρατία και ποια θα είναι η κατάσταση που θα ισχύσει το 2027 με την καθολική εφαρμογή του ευρωπαϊκού κανονισμού;