Η παρατεταμένη ανομβρία αξιολογήθηκε ως ο μεγαλύτερος άμεσος κίνδυνος για την κυπριακή οικονομία, σε έρευνα που διεξήγαγε το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας (ΣΟΑΚ). Ακολουθούν ο κίνδυνος κυβερνοεπιθέσεων, η επιδείνωση των κλιματικών συνθηκών και η αποτυχία εκτέλεσης ψηφιακού μετασχηματισμού.
Η έρευνα που παρουσιάστηκε την Τετάρτη σε συνέντευξη Τύπου, πραγματοποιήθηκε την περίοδο 29 Νοεμβρίου με 31 Δεκεμβρίου 2024 και σε αυτήν έλαβαν μέρος 50 στελέχη της οικονομίας, τα οποία κλήθηκαν να δώσουν τις δικές τους εκτιμήσεις αναφορικά με τους πιθανούς κινδύνους.
Τα αποτελέσματα παρουσίασαν τα μέλη του Συμβουλίου, Ευάγγελος Τρύφωνος και Άδωνης Πηγασίου, καθώς και ο Διευθυντής του ερευνητικού οίκου “Pulse Market Research”, Παναγιώτης Παναγιώτου, ο οποίος ανέλαβε την ανάλυση των δεδομένων.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, υψηλότερο δείκτη κινδύνου (συνδυαστικός δείκτης πιθανότητας κινδύνου και σοβαρότητας συνεπειών – risk index) παρουσιάζει ο κίνδυνος «παρατεταμένη ανομβρία με συνέπεια ελλείψεις σε νερό» με το δείκτη να φτάνει στο 85%.
Η ανησυχία για το ζήτημα αυτό έχει αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, με την πιθανότητα εμφάνισης να ανέρχεται στο 88% και τη σοβαρότητα των συνεπειών στο 82%. Ο κίνδυνος εκτιμάται ότι θα εμφανιστεί σε άμεσο ορίζοντα (0-2 χρόνια).
Ο κ. Τρύφωνος εξέφρασε την ελπίδα ο σοβαρός αυτός κίνδυνος να ληφθεί σοβαρά υπόψη από την Κυβέρνηση και να ληφθούν τα ανάλογα μέτρα.
Όπως επισημάνθηκε η έλλειψη νερού θα επηρεάσει όχι μόνο την αγροτική παραγωγή αλλά και τον τουρισμό και το ζήτημα της αυτάρκειας της χώρας σε είδη πρώτης ανάγκης, που αναδεικνύεται όλο και περισσότερο ως σημαντικό θέμα.
Ακολουθεί ο κίνδυνος «κυβερνοεπιθέσεις με προβλήματα στη λειτουργία υποδομών ζωτικής σημασίας», με δείκτη κινδύνου 84%. Συγκεκριμένα, η πιθανότητα να επισυμβεί αξιολογείται στο 85%, η σοβαρότητα συνεπειών στο 83%, και ο κίνδυνος τοποθετείται σε άμεσο ορίζοντα (0-2 χρόνια).
Παρόμοια ποσοστά και υψηλή κατάταξη στην αξιολόγηση των κινδύνων λαμβάνει και φέτος ο κίνδυνος «επιδείνωση των κλιματικών συνθηκών», ο οποίος αξιολογείται με δείκτη κινδύνου 82% (85% πιθανότητα να επισυμβεί και υψηλή σοβαρότητα συνεπειών 79%). Εντούτοις, δεν θεωρείται άμεσος κίνδυνος χρονικά, αλλά τοποθετείται σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα (5-10 χρόνια).
Ακολουθούν οι κίνδυνοι: «αποτυχία εκτέλεσης του ψηφιακού μετασχηματισμού» με δείκτη κινδύνου 81% (78% πιθανότητα να επισυμβεί και σοβαρότητα συνεπειών 85%), «κλιμάκωση υφιστάμενων πολεμικών συρράξεων εκτός Κύπρου με οικονομικές συνέπειες στην Κύπρο» με δείκτη κινδύνου 78% (80% πιθανότητα να επισυμβεί και σοβαρότητα συνεπειών 75%) και «οικονομική κατάρρευση του γενικού συστήματος υγείας» με δείκτη κινδύνου 77% (68% πιθανότητα να επισυμβεί και σοβαρότητα συνεπειών 86%).
Οι κίνδυνοι αξιολογήθηκαν με βάση την πιθανότητα εμφάνισης τους και τη σοβαρότητα των συνεπειών τους.
Σύμφωνα με την έρευνα, υψηλή πιθανότητα εμφάνισης καθώς και υψηλή σοβαρότητα συνεπειών παρουσιάζουν οι κίνδυνοι «κυβερνοεπιθέσεις με προβλήματα στη λειτουργία υποδομών ζωτικής σημασίας», «αποτυχία εκτέλεσης του ψηφιακού μετασχηματισμού» και «οικονομική κατάρρευση του γενικού συστήματος υγείας», με τον πρώτο κίνδυνο να τοποθετείται σε άμεσο ορίζοντα, ενώ οι άλλοι δύο σε πιο μακροπρόθεσμο.
Σε αντίθεση με τα αποτελέσματα του συνδυαστικού δείκτη πιθανότητας και σοβαρότητας συνεπειών, ο κίνδυνος «παρατεταμένη ανομβρία με συνέπεια έλλειψης νερού» κατατάσσεται χαμηλότερα, καθώς το ποσοστό σοβαρότητας των συνεπειών του είναι σχετικά μικρότερο σε σχέση με τους υπόλοιπους κινδύνους.
Στην έρευνα τέθηκαν 18 θέματα προς αξιολόγηση από τους ερωτώμενους, μεταξύ των οποίων οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και πιθανότητα ενός θερμού επεισοδίου με την Τουρκία, η σημαντική επιδείνωση της θέσης της Κύπρου στους δείκτες διαφθοράς, η σημαντική και παρατεταμένη αύξηση των τιμών και του πληθωρισμού, η επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών και σημαντική αύξηση του δημόσιου χρέους, η σημαντική αύξηση στην εταιρική φορολογία και η κατακόρυφη πτώση των εξαγωγών προϊόντων της Κύπρου.
Επίσης, η παρατεταμένη ανομβρία με συνέπεια ελλείψεις σε νερό, η επιδείνωση των κλιματικών συνθηκών, η τρομοκρατική επίθεση στο έδαφος της Κύπρου, κυβερνοεπιθέσεις με προβλήματα στη λειτουργία υποδομών ζωτικής σημασίας, μαζική εισροή μεταναστών, συνέχιση της πανδημίας ή/και νέα υγειονομική κρίση, οικονομική κατάρρευση του γενικού συστήματος υγείας, μεγάλη πτώση στις αφίξεις τουριστών, φυσικές καταστροφές όπως πυρκαγιές, πλημμύρες και σεισμοί, αποτυχία εκτέλεσης του ψηφιακού μετασχηματισμού, πιθανή κατάρρευση συστημικής τράπεζας και κλιμάκωση υφιστάμενων πολεμικών συρράξεων εκτός Κύπρου με οικονομικές επιπτώσεις για τη χώρα.
Όπως αναφέρθηκε από τον Πρόεδρο του ΣΟΑΚ Δημήτρη Γεωργιάδη σημαντικοί κίνδυνοι που για λόγους μεθοδολογίας δεν περιλήφθηκαν στην έρευνα, όπως το ενεργειακό κόστος, συζητείται έντονα να περιληφθούν στην επόμενη έρευνα.
Δ. Γεωργιάδης: Ανάγκη μεταρρυθμίσεων για πρόληψη κρίσεων
Στην εισαγωγή του στη δημοσιογραφική διάσκεψη, ο Πρόεδρος του ΣΟΑΚ ανέφερε ότι η αποτελεσματική διαχείριση των οικονομικών κινδύνων μιας χώρας είναι υψίστης σημασίας, καθώς προστατεύει την οικονομία από ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες και ενισχύει τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα της.
Σημείωσε ότι παρά τη θετική πορεία που διανύει σήμερα η οικονομίας, η πρόσφατη ιστορία έχει καταδείξει ότι τα λάθη και η απραξία στις «καλές» περιόδους μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές κρίσεις. Πρόσθεσε ότι για τον λόγο αυτό, το ΣΟΑΚ, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, διεξήγαγε έρευνα με σκοπό την καταγραφή και ιεράρχηση των πιθανών κινδύνων που ενδέχεται να προκύψουν στο μέλλον, προκειμένου να αναπτύξει συστάσεις για μεταρρυθμίσεις που θα κάνουν την οικονομία της χώρας πιο ανθεκτική και ανταγωνιστική, προστατεύοντάς την από τις αβεβαιότητες του παγκόσμιου οικονομικού περιβάλλοντος.
«Οι όποιες μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να γίνουν με πρακτικό και εφαρμόσιμο τρόπο, ώστε να αποφευχθούν λάθη που θα προκαλέσουν προβλήματα και απομάκρυνση από των επιδιωκόμενο στόχο», ανέφερε ακόμα.
Παράλληλα ο κ. Πηγασίου ανέφερε ότι η ανάγκη για μεταρρυθμίσεις σε συγκεκριμένους τομείς καθρεπτίζεται έμμεσα και μέσα από τα αποτελέσματα της έρευνας.
Σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις από το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας
Παράλληλα ο κ. Γεωργιάδης αναφέρθηκε σε παρεμβάσεις που σχεδιάζει το Συμβούλιο για μια σειρά τομέων.
Μεταξύ αυτών σχεδιάζει παρεμβάσεις για τη φορολογική μεταρρύθμιση, ώστε να υπάρξει ισότιμη αντιμετώπιση των φορολογούμενων και να μη δημιουργείται αθέμιτος ανταγωνισμός. Ταυτόχρονα σχεδιάζονται παρεμβάσεις για θέματα αδήλωτης εργασίας και παραοικονομίας.
Παράλληλα είπε ότι ο ΣΟΑΚ σχεδιάζει να παρέμβει για θέματα που αφορούν το σύστημα απονομής δικαιοσύνης που προκαλεί προβλήματα στην οικονομία και ιδιαίτερα στις επενδύσεις. Ανάλογο πρόβλημα προκαλεί και η γραφειοκρατία, όπως ανέφερε.
Παρεμβάσεις σχεδιάζονται επίσης και θέματα εργατικού δυναμικού, αφού εντοπίζονται τα προβλήματα της έλλειψης εργατικού δυναμικού και της γήρανσης του πληθυσμού και μίλησε για ανάγκη δημιουργίας μιας νέας στρατηγικής αν υπάρχει πραγματική διάθεση για μεγέθυνσης της οικονομίας.
Σημείωσε ακόμα την ανάγκη αλλαγών σε θέματα τεχνολογίας, ψηφιοποίησης και τεχνικής νοημοσύνης και είπε ότι αν αυτά τύχουν εκμετάλλευσης μπορεί να επιλύσουν πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα.
Πηγή: ΚΥΠΕ
Διαβάστε επίσης: Ανεβαίνουν οι κατώτατοι στα ξενοδοχεία – Αποφάσεις Υπουργικού και για ξένους εργάτες