«Υπάρχει αισιοδοξία αλλά και προοπτική να καταστούμε ελκυστικός προορισμός για σύσταση και λειτουργία crypto funds» υπογραμμίζουν σε συνέντευξή τους στο περιοδικό Εconomy Today οι δρ Χάρης Σαββίδης Δικηγόρος – Συνέταιρος στη Στέλιος Αμερικάνος & Σία Δ.Ε.Π.Ε. και ο κ. Γρηγόρης Φυλακτού, Δικηγόρος στη Στέλιος Αμερικάνος & Σία Δ.Ε.Π.Ε., τονίζοντας παράλληλα ότι για να επιτευχθεί το πιο πάνω «θα πρέπει να εγκύψουμε αναζητώντας το δικό μας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα».
Στην ενδιαφέρουσα συνέντευξη που ακολουθεί οι κ.κ. Σαββίδης και Φυλακτού εξηγούν τι είναι αυτό που δικαιολογεί την παρουσία και την εξέλιξη των crypto funds, ενώ εστιάζουν στα πλεονεκτήματα και στον τρόπο λειτουργίας τους. Την ίδια στιγμή καταθέτουν ευθέως τις απόψεις τους για το πώς μπορεί να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της Κύπρου στον τομέα αυτό, ενώ υπογραμμίζουν πως «το πρώτιστο ζητούμενο είναι να υπάρχει ένα πλάνο, μία εθνική στρατηγική που να λαμβάνει υπόψη όλους εκείνους τους επαγγελματικούς φορείς που θα κληθούν στο τέλος της ημέρας να προσφέρουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες σε τέτοιας φύσης επενδυτικά σχήματα και τομείς επενδύσεων».
Τι εννοούμε όταν αναφερόμαστε στη μέθοδο του «tokenization» και γιατί το blockchain είναι άμεσα συνυφασμένο με την τάση αυτή;
Το «tokenization» αναφέρεται στην ψηφιακή διάσπαση ενός αντικειμένου και των χαρακτηριστικών του, όπως επίσης και ενός τίτλου ιδιοκτησίας ή ενός δικαιώματος, σε ψηφιακές μονάδες, τα λεγόμενα «tokens». Η διαδικασία αυτή εξυπηρετεί την πώληση και διανομή των tokens σε δυνητικά μεγαλύτερο αριθμό προσώπων, κατά τρόπο που βελτιώνει σημαντικά την εμπορευσιμότητα περιουσιακών στοιχείων. Συχνά χρησιμοποιείται το παράδειγμα ενός ακινήτου μεγάλης αξίας. Εάν, δηλαδή, κάποιος διαθέτει προς πώληση ένα ακίνητο αξίας €1 εκατ., διαιρεμένο σε ψηφιακά μερίδια των €100, προφανώς οι διατεθειμένοι να καταβάλουν αυτό το κατ’ ελάχιστον ποσό είναι πολύ περισσότεροι από αυτούς που δύνανται να καταβάλουν €1 εκατ. Αυτό διανοίγει εξαιρετικές προοπτικές ιδίως σε ό,τι αφορά περιουσιακά στοιχεία τα οποία δύσκολα ρευστοποιούνται, όπως ακίνητα, άυλα περιουσιακά στοιχεία, δάνεια και απαιτήσεις.
Η τεχνολογία blockchain χρησιμοποιείται για να επιτρέψει την ανταλλαγή και χρήση των tokens, με έναν τρόπο ο οποίος, λόγω και της φύσης της τεχνολογίας αυτής, είναι αυτοματοποιημένος, ασφαλής, προωθεί τη διαφάνεια και την αύξηση της ρευστότητας στις αγορές. Με πιο απλά λόγια, μέσω της τεχνολογίας blockchain και των «έξυπνων συμβολαίων» (smart contracts), επιτυγχάνεται η δημιουργία, αγορά, διανομή και εξαργύρωση των tokens με τρόπο που διασφαλίζει την άμεση και διαρκή παρακολούθηση και πιστοποίηση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που αντιπροσωπεύει κάθε token.
ΣΕ ΤΙ ΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΤΑ CRYPTO FUNDS
Τι είναι τα crypto funds και ποιες οι βασικές τους διαφορές σε σχέση με ένα παραδοσιακό Επενδυτικό Ταμείο;
Θα πρέπει αρχικά να διευκρινιστεί ότι δεν υπάρχει κάποιος εδραιωμένος ορισμός για το τι αποτελεί «crypto fund». Ανάλογα με τα παραδοσιακά Επενδυτικά Ταμεία, εκείνα τα Επενδυτικά Ταμεία των οποίων η δράση τους σχετίζεται με κρυπτονομίσματα, θα πρέπει να συγκεντρώνουν κεφάλαια από επενδυτές και να τα επενδύουν με βάση μια προκαθορισμένη επενδυτική πολιτική. Στην περίπτωση των crypto funds όμως, επειδή η επενδυτική τους πολιτική σχετίζεται με κρυπτονομίσματα, θα πρέπει να ακολουθούνται συγκεκριμένες και ειδικές διαδικασίες που να αντικατοπτρίζουν την ιδιαίτερη φύση του Επενδυτικού Ταμείου.
Αντίστοιχα, τα ίδια τα crypto funds διαφέρουν μεταξύ τους. Για παράδειγμα, ενώ ένα Επενδυτικό Ταμείο μπορεί να έχει ως σκοπό τη συγκέντρωση χρημάτων από επενδυτές, έτσι ώστε να επενδύσει τα χρήματα αυτά για την αγορά και πώληση κρυπτονομισμάτων, ένα άλλο Επενδυτικό Ταμείο μπορεί να διοχετεύει χρήματα σε επενδύσεις που σχετίζονται έμμεσα μόνο με τον τομέα αυτό π.χ. σε εξοπλισμό, ο οποίος επιτρέπει την παραγωγή κρυπτονομισμάτων όπως το bitcoin. Διαφορετικά, μπορεί να επιλέξει να επενδύει στο μετοχικό κεφάλαιο νεοφυών επιχειρήσεων, οι οποίες οι ίδιες χρησιμοποιούν κρυπτονομίσματα και την τεχνολογία του blockchain ή μπορεί το ίδιο το Επενδυτικό Ταμείο να χρησιμοποιεί τις μεθόδους αυτές, π.χ. με το να επιτρέπει εγγραφές επενδυτών και έκδοση επενδυτικών μετοχών/μεριδίων κατόπιν πληρωμής σε κρυπτονομίσματα.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι και ποια τα πλεονεκτήματα των crypto funds;
Καταρχάς, στο επιχειρησιακό σκέλος, ισχύουν τα ίδια δεδομένα όπως σε κάθε περίπτωση συναλλαγής ή επενδύσεις που περιλαμβάνει κρυπτονομίσματα. Από τη μια, εξαιρετικά μεγάλη διακύμανση στην αξία, κίνδυνος απώλειας κεφαλαίων, ανάγκη ενδελεχούς ελέγχου στο πλαίσιο διαδικασιών καταπολέμησης ξεπλύματος βρώμικου χρήματος κ.ο.κ.. Ενώ, από την άλλη, ευκαιρίες επίτευξης υψηλών αποδόσεων, προσελκύοντας όλο και περισσότερους επενδυτές με ενδιαφέρον στα κρυπτονομίσματα.
Επομένως, μέσα σε αυτό το γενικότερο περιβάλλον, ίσως το ερώτημα να πρέπει να διαμορφωθεί διαφορετικά για να κατανοηθεί και καλύτερα τι καινούριο ουσιαστικά εισάγουν ή θέλουν να εισάγουν τα crypto funds. Αφού, λοιπόν, οι συνθήκες και τα δεδομένα της αγοράς παραμένουν τα ίδια, τι είναι εκείνο που εξηγεί ή έστω δικαιολογεί την παρουσία και εξέλιξη των crypto funds;
Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα είναι η αυξημένη ασφάλεια που προσφέρει στους επενδυτές μια ελεγχόμενη, εποπτευόμενη αγορά, που επί του προκειμένου είναι η αγορά των Επενδυτικών Ταμείων. Όσο αντιφατικό και οξύμωρο είναι να συνδέονται τα κρυπτονομίσματα με ένα συγκεντρωτικό σύστημα εποπτείας, η σύνδεση αυτή αποτελεί ίσως εξίσου εξισορροπητική παράμετρο, η οποία λαμβάνεται υπόψη από κάθε σοβαρό επενδυτή προτού αποφασίσει να επενδύσει σε κρυπτονομίσματα. Η εμπειρία του χάους και των πολλών προβλημάτων που σημάδεψε τα κρυπτονομίσματα όσον επικρατούσαν συνθήκες απόλυτης κανονιστικής απουσίας, πολύ δύσκολα θα ξεπεραστεί χωρίς την ύπαρξη ασφαλιστικών δικλείδων. Αυτό, φυσικά, σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει πως η επιλογή ενός εποπτευόμενου Επενδυτικού Ταμείου είναι ικανή από μόνη της να εξασφαλίσει καλύτερα επίπεδα ασφαλείας και εμπιστοσύνης. Για να προσεγγιστεί αυτός ο στόχος χρειάζεται επάρκεια γνώσεων και τεχνολογικών εργαλείων τόσο για τους διαχειριστές τέτοιων crypto funds όσο και για τις ίδιες τις εποπτικές αρχές.
Θεωρείτε πως στην Κύπρο υπάρχει τέτοια επάρκεια γνώσεων και τεχνολογικών εργαλείων;
Η εμπειρία έως τώρα δείχνει πως βρισκόμαστε σε καλό δρόμο και σίγουρα πολύ καλύτερο από πολλές άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπάρχει διάθεση και θέληση από πολλούς επαγγελματίες στον κλάδο των Επενδυτικών Ταμείων για εκπαίδευση και ολιστική κατανόηση των θεμάτων που προκύπτουν τόσο στις επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα όσο και σε ό,τι αφορά το «tokenization». Διαχειριστές Επενδυτικών Ταμείων, δικηγόροι και ελεγκτές που έχουν ήδη προ πολλού εντοπίσει και έχουν ασχοληθεί με τις νέες αυτές τάσεις, αξιοποιούν πλέον τις γνώσεις και την εμπειρία τους σε ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και προηγμένα επενδυτικά σχήματα. Παρόμοια είναι και η διάθεση αλλά και εξέλιξη, που παρατηρείται και από την πλευρά της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, στην οποία πρέπει να πιστωθεί και σημαντικό κομμάτι της θετικής εικόνας της Κύπρου στο εξωτερικό σε σχέση με αυτά τα θέματα.
Αυτό, ωστόσο, που δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί επαρκώς είναι η θετικότερη ανταπόκριση όλων μας προς την τεχνολογία και τις λύσεις που αυτή προσφέρει σε αυτά τα θέματα. Φαίνεται πως επί του παρόντος επιχειρούμε να ανταποκριθούμε στο αυξανόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον για κρυπτονομίσματα, λησμονώντας την καίρια σημασία της πρότερης δικής μας επένδυσης σε σωστές υποδομές. Για να το πούμε πιο ξεκάθαρα, η συγκεκριμένη και πολύ ειδική αυτή αγορά επιτάσσει τη χρήση των ανάλογων τεχνολογικών εργαλείων, τόσο για σκοπούς δέουσας αξιολόγησης επενδυτών και επενδύσεων, όσο και για σκοπούς θωράκισης από κυβερνοεπιθέσεις. Τέτοια εργαλεία υπάρχουν στη διεθνή αγορά και συνεχώς αναβαθμίζονται.
Πιστεύετε πως χωρεί οποιαδήποτε κανονιστική παρέμβαση ως προς το ζήτημα της υποχρεωτικής χρήσης τέτοιων τεχνολογικών εργαλείων;
Καταρχάς, το νομοθετικό και ρυθμιστικό πλαίσιο δεν θα μπορούσε να προκαταλάβει τις εξελίξεις που βιώνουμε σήμερα όσον αφορά τα crypto funds, εκτός κι αν ήταν απαγορευτικά αυστηρό και οπισθοδρομικό. Επομένως, ξεκαθαρίζουμε πως δεν τίθεται ζήτημα αστοχίας ή παράλειψης από μέρους του νομοθέτη να θεσπίσει τέτοιου είδους υποχρέωση. Ευελπιστούμε, ωστόσο, πως εκεί και όπου αποδεδειγμένα θα χρειαστεί τέτοιου είδους κανονιστική παρέμβαση, αυτή θα λάβει χώρα έγκαιρα και με επάρκεια, με στόχο την πρόληψη του προβλήματος.
Μπορείτε να μας δώσετε κάποιο παράδειγμα; Υπάρχει, κατά την άποψή σας, κάποιο επιμέρους ζήτημα ή πρόβλημα που να χρήζει τέτοιας πρόληψης;
Βεβαίως. Θεωρούμε πως η καταλληλόλητα και ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων των Επενδυτικών Ταμείων που δραστηριοποιούνται στην αγορά των κρυπτονομισμάτων αλλά και του «tokenization», θα πρέπει να πιστοποιείται τόσο εκ των προτέρων, δηλαδή πριν την αδειοδότηση, όσο και μετέπειτα με τακτικούς και έκτακτους ελέγχους. Ο ρόλος του «IT Auditor» θα πρέπει κατά την άποψή μας να καταστεί θεσμικός κατά τη λειτουργία ενός τέτοιου Επενδυτικού Ταμείου, με σαφείς και ξεκάθαρες υποχρεώσεις αναφοράς τόσο προς τον Επόπτη όσο και προς τους Διαχειριστές του Επενδυτικού Ταμείου.
Η ΚΥΠΡΟΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
Πού βρίσκεται έως τώρα η Κύπρος συγκριτικά με ανταγωνιστικές αγορές σε αυτόν τον τομέα;
Είμαστε ακόμη στην αρχή, αλλά σίγουρα υπάρχει αισιοδοξία και προοπτική να καταστούμε ελκυστικός προορισμός για σύσταση και λειτουργία τέτοιων Επενδυτικών Ταμείων. Χώρες όπως το Λουξεμβούργο και η Μάλτα, αξιοποιώντας τη σαφώς πιο ανεπτυγμένη πολιτική τους στον τομέα των Επενδυτικών Ταμείων και των κρυπτονομισμάτων αντίστοιχα, φαίνονται να είναι πιο έτοιμες επί του παρόντος να προσαρμοστούν και να εξυπηρετήσουν αυτές τις νέες τάσεις. Σ’ αυτή την παραδοχή πρέπει να εγκύψουμε, αναζητώντας το δικό μας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Τι πιστεύετε πώς πρέπει να γίνει έτσι ώστε να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της Κύπρου σ’ αυτόν τον τομέα;
Το πρώτιστο ζητούμενο είναι να υπάρχει ένα πλάνο, μία εθνική στρατηγική που να λαμβάνει υπόψη όλους εκείνους τους επαγγελματικούς φορείς που θα κληθούν στο τέλος της ημέρας να προσφέρουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες σε τέτοιας φύσης επενδυτικά σχήματα και τομείς επενδύσεων. Δεν μπορούμε να προσδοκούμε σε εθνικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα εάν οι πάροχοι αυτών των υπηρεσιών αμφισβητούν ή αδυνατούν ή δεν επιθυμούν ή δεν έχουν το κίνητρο να προάγουν στο εξωτερικό την Κύπρο ως κόμβο καινοτομίας και προσαρμοστικότητας σε τέτοιας φύσης επενδυτικά σχήματα και επενδυτικές επιλογές. Αυτό δεν έχει να κάνει με τις αγορές, δεν έχει να κάνει μόνο με τις ρυθμιστικές αρχές ή μόνο με τους παρόχους επενδυτικών υπηρεσιών ή με τους δικηγόρους ή με τους ελεγκτές. Αυτό αποτελεί κοινή λογική.
Από την άλλη, δεν πρέπει να λησμονείται πως είμαστε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό δίκαιο ορίζει κατά βάση τους «κανόνες του παιχνιδιού» στην προκειμένη περίπτωση, περιορίζοντας έτσι και το εύρος της διαφοροποίησης που ενδεχόμενα να επιθυμούσαμε ως χώρα. Ταυτόχρονα, ο τραπεζικός τομέας παραμένει αρνητικός σε οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση συσχέτιση οποιασδήποτε επιχείρησης ή οποιουδήποτε ιδιώτη με κρυπτονομίσματα.
Οπότε, εύλογα προκύπτει το συμπέρασμα πως η βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς μας είναι ένας συνδυασμός του τι θέλουμε και τι πραγματικά μπορούμε ή μας επιτρέπεται να πράξουμε. Με τις υπό εξέλιξη νομοθετικές πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικότερα τον προτεινόμενο Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις Αγορές Κρυπτοστοιχείων, αίρεται η νομική αμφιβολία του τι επιτρέπεται. Αυτό που θα απομένει να εξακριβωθεί, είναι η δική μας πραγματικά βούληση ως Κράτος και η κατάρτισή μας ως επαγγελματίες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Headquartering: Πολλαπλασιαστικά τα οφέλη για την οικονομία