επιμέλεια: Χρίστος Πέτρου
Οι αξιολογήσεις των δύο μεγαλύτερων τραπεζών της Κύπρου παραμένουν σε θετικές προοπτικές παρά τους αυξημένους κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, αναφέρει o οίκος Fitch Ratings.
Εξακολουθούμε να αναμένουμε, αναφέρει σε σχετική ανακοίνωσή του ο Οίκος «από την Ελληνική Τράπεζα (HB, B/Positive) και την Τράπεζα Κύπρου (BoC, B-/Positive) να προχωρήσουν με τις προγραμματισμένες πωλήσεις και τιτλοποιήσεις απομειωμένων δανείων, προσδοκία που στηρίζει τις Θετικές Προοπτικές».
Ο Fitch μείωσε πρόσφατα την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη του ΑΕΠ για το 2022 στο 3,1% από 3,7%. Η βραδύτερη ανάπτυξη και η αβεβαιότητα σχετικά με την πορεία του πληθωρισμού δεν θα πρέπει να διαταράξουν σημαντικά τις θετικές πιστωτικές τροχιές των τραπεζών, καθώς προχωρούν οι συμφωνίες που περιλαμβάνουν εκποιήσεις περιουσιακών στοιχείων. «Αναμένουμε και από τις δύο τράπεζες να ολοκληρώσουν τις μεγάλες διαθέσεις απομειωμένων δανείων που έχουν ήδη στα σκαριά για φέτος».
Η Τράπεζα Κύπρου προχωρά με σχέδια για πώληση Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων 0,6 δισεκατομμυρίων ευρώ και 121 εκατομμυρίων ευρώ δεσμευμένων ακινήτων στην εταιρεία διαχείρισης επενδύσεων PIMCO (που αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τέταρτο των προβληματικών περιουσιακών στοιχείων στο τέλος του 2021).
Η Ελληνική Τράπεζα συμφώνησε πρόσφατα να τιτλοποιήσει ένα χαρτοφυλάκιο ΜΕΔ σε συναλλαγή με την PIMCO, η οποία θα μειώσει τα ΜΕΔ της κατά 0,7 δισεκατομμύρια ευρώ (πάνω από το ήμισυ του συνόλου στο τέλος του 2021).
Η βραδύτερη οικονομική ανάπτυξη δεν πρέπει να οδηγήσει σε σημαντικές εισροές Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, αν και η απουσία Ρώσων τουριστών, που αντιπροσώπευαν περίπου το 20% των τουριστών της Κύπρου, θα μπορούσε να ασκήσει πίεση σε ορισμένους ασθενέστερους δανειολήπτες στον τουριστικό τομέα. Ωστόσο, υπογραμμίζεται στην αναφορά του FITCH «εξακολουθούμε να αναμένουμε ότι η συνολική τουριστική δραστηριότητα της Κύπρου το 2022 θα επωφεληθεί από τη χαλάρωση των ταξιδιωτικών περιορισμών που σχετίζονται με την πανδημία από το 2021».
Έκθεση που «δεν αποτελεί απειλή» σε Ρώσους και Ουκρανούς
Όπως αναφέρει ο Fitch, η Τράπεζα Κύπρου και η Ελληνική Τράπεζα έχουν κάποια άμεση έκθεση σε Ρώσους και Ουκρανούς αντισυμβαλλομένους.
Συγκεκριμένα, η Τράπεζα Κύπρου είχε δάνεια με καθαρή λογιστική αξία 110 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2021 και 13 εκατ. ευρώ καταθέσεις σε ρωσικές θυγατρικές ευρωπαϊκών τραπεζών στα μέσα Μαρτίου 2022.
Η Ελληνική Τράπεζα είχε δάνεια με καθαρή λογιστική αξία 35 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2021, κυρίως με εξασφαλίσεις με περιουσιακά στοιχεία στην Κύπρο και καταθέσεις 20 εκατ. ευρώ σε ρωσικές θυγατρικές ευρωπαϊκών τραπεζών.
Αυτά τα ανοίγματα δεν αποτελούν απειλή όπως υπογραμμίζεται στην αναφορά του fitch, για τα κεφάλαια των τραπεζών, καθώς αντιπροσωπεύουν μόνο το 8% των κοινών μετοχικών κεφαλαίων Tier 1 της Τράπεζα Κύπρου στο τέλος του 2021 και το 5% των HB, αλλά θα μπορούσαν να δημιουργήσουν χρεώσεις απομείωσης δανείων που συνεπάγονται τα λειτουργικά κέρδη του α' εξαμήνου του 2022.
Οι καταθέσεις των τραπεζών από Ρώσους πελάτες δεν είναι αρκετά μεγάλες ώστε να αντιπροσωπεύουν κίνδυνο ρευστότητας. Στην Τράπεζα Κύπρου, το 6% των καταθέσεων ήταν από Ρώσους πελάτες στο τέλος του 2021 και ο δείκτης κάλυψης ρευστότητας ήταν 300%.
Στην Ελληνική Τράπεζα, το 8% των καταθέσεων ήταν από Ρώσους πελάτες και ο δείκτης κάλυψης ρευστότητας ήταν 473%.
Η «κατάργηση» της RCB
Ο πόλεμος στην Ουκρανία ξεκίνησε μια αλυσίδα γεγονότων που οδήγησαν στην κανονική κατάργηση της κυπριακής τράπεζας RCB (που δεν αξιολογήθηκε από τη Fitch). Η τράπεζα, η οποία ήταν η τρίτη μεγαλύτερη στην Κύπρο, άλλαξε ιδιοκτησία τον Φεβρουάριο του 2022, όταν η ρωσική VTB Bank πούλησε το 46,3% της σε υφιστάμενους Κύπριους μετόχους. Έκτοτε, η Eλληνική Τράπεζα ανακοίνωσε την απόκτηση εταιρικών δανείων της RCB έως και 556 εκατομμυρίων ευρώ (που ισοδυναμεί με το 8% των ακαθάριστων δανείων της HB στο τέλος του 2021).
Η εξαγορά ενισχύει το franchise εταιρικών δανείων της Ελληνικής Τράπεζας στην Κύπρο και θα μπορούσε να βελτιώσει τη δημιουργία εσόδων και τη σταθερότητα του επιχειρηματικού μοντέλου. Μετά την ανακοίνωση της εξαγοράς, η RCB αποφάσισε να τερματίσει τις τραπεζικές της δραστηριότητες και να μετατραπεί σε εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων.
Η εξαγορά της RCB από την Ελληνική Τράπεζα συγκεντρώνει τη συνδυασμένη θέση στην αγορά των δύο κορυφαίων τραπεζών της Κύπρου. Αυτό θα ενισχύσει την πειθαρχία τιμολόγησης του κλάδου στον εταιρικό δανεισμό και θα δημιουργήσει επιχειρηματικές ευκαιρίες για την Τρ. Κύπρου και την Ελληνική Τράπεζα με τους πρώην λιανικούς και εταιρικούς πελάτες της RCB.
Η τακτική εξυγίανση της RCB προστατεύει επίσης τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και την εμπιστοσύνη των επενδυτών στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα. Ο κλάδος ενδέχεται να υποστεί περαιτέρω ενοποίηση καθώς η Eurobank (B+/Stable), η οποία ήδη κατέχει μερίδιο 12,6% στην Ελληνική και εκτιμάται ότι κατέχει μερίδιο αγοράς 7%-8% στην Κύπρο, έχει δηλώσει την πρόθεσή της να αυξήσει το μερίδιό της.