Την πλήρη εξάλειψη των αυξήσεων στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων που έχουν συναφθεί από την 1η Ιανουαρίου 2022 κι έπειτα επιχειρεί η κυβέρνηση μέσω του μέτρου της επιδότησης επιτοκίων που έχει εξαγγείλει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Αρκετά 24ωρα μετά τις ανακοινώσεις Χριστοδουλίδη έρχονται στο φως ουσιώδεις παράμετροι του σχεδιασμού της κυβέρνησης για το συγκεκριμένο μέτρο, που αποσκοπεί στην ανακούφιση αρκετών δανειοληπτών.
Το μέτρο αφορά στεγαστικά δάνεια για κύρια κατοικία αξίας μέχρι €400.000 και οι δικαιούχοι θα είναι νοικοκυριά με ακαθάριστο ετήσιο εισόδημα που δεν υπερβαίνει τις €50.000.
Η επιδότηση του επιτοκίου των επιλέξιμων δανειοληπτών θα φτάνει μέχρι και το 2% και θα εφαρμόζεται για δύο χρόνια.
Δεν προχωρεί χωρίς τις τράπεζες
Για να μπορέσει να τεθεί σε ισχύ το μέτρο χρειάζεται η έγκριση της Γενικής Διεύθυνσης ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία τηρεί πλέον μία αρκετά αυστηρή στάση όσον αφορά την έμμεση επιδότηση των τραπεζών.
Ως εκ τούτου, βασική προϋπόθεση για την έγκριση της Κομισιόν είναι, σύμφωνα με πηγές του Economy Today στο Υπουργείο Οικονομικών, να υπάρξει πέραν της επιδότησης του επιτοκίου από το κράτος και επιδότηση από τις τράπεζες.
Βάσει αυτού, το κυπριακό σχέδιο προβλέπει επιδότηση της αύξησης του επιτοκίου κατά 50% από το κράτος και κατά 50% από την τράπεζα του επιλέξιμου δανειολήπτη.
Με αυτό τον τρόπο οι δόσεις των επιλέξιμων δανειοληπτών θα επιστρέψουν στα επίπεδα που βρίσκονταν την περίοδο που συνήψαν το δάνειό τους.
Άλλη μια σημαντική παράμετρος του Σχεδίου είναι ότι μπορεί να καλύψει και δάνεια τα οποία μεταφέρονται από μια τράπεζα σε άλλη.
Το Υπουργείο Οικονομικών θα προωθήσει το αίτημά του στις Βρυξέλλες μεθαύριο Δευτέρα 30 Οκτωβρίου 2023.
Δεν είναι υποχρεωτική η συμμετοχή των τραπεζών
Η συμμετοχή των τραπεζών στο κυβερνητικό Σχέδιο επιδότησης επιτοκίων δεν είναι υποχρεωτική. Συνεπώς εν ευθέτω χρόνο η κυβέρνηση θα απευθυνθεί στα τραπεζικά ιδρύματα και θα τα καλέσει, εάν το επιθυμούν, να δηλώσουν συμμετοχή. Πληροφορίες από τα ανώτερα δώματα του Υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν ότι ήδη κάποια τραπεζικά ιδρύματα έχουν επιδείξει ενδιαφέρον για συμμετοχή στο κυβερνητικό σχέδιο.
Δεδομένη η έγκριση της Κομισιόν
Στο Υπουργείο Οικονομικών θεωρούν δεδομένη την έγκριση του Σχεδίου από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η βεβαιότητά τους πηγάζει από το γεγονός ότι το κυπριακό Σχέδιο είναι στα μέτρα αυτών που εφαρμόστηκαν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και έχουν εγκριθεί.
Ενισχυτικά λειτουργεί το ότι δεν προβλέπει επιδότηση μόνο από την πλευρά του κράτους, ενώ φέρνουν ως παράδειγμα το μέτρο που εφαρμόζουν οι τράπεζες στην Ελλάδα όπου τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα καλύπτουν εξολοκλήρου τις αυξήσεις των επιτοκίων.
Παράδειγμα
Ενδεικτικό της εφαρμογής του Σχεδίου είναι το παράδειγμα που αφορά επιλέξιμο δανειολήπτη, το δάνειο του οποίου έφερε επιτόκιο 4% όταν το συνήψε περί το 2022. Σήμερα το επιτόκιο αυτού του δανείου έχει αυξηθεί κατά 2,5% λόγω των αυξήσεων του Euribor και βρίσκεται στο 6,5%. Βάσει των προνοιών του κυβερνητικού Σχεδίου το κράτος θα επιδοτήσει το 1,25% της αύξησης του επιτοκίου και η τράπεζα του δανειολήπτη το υπόλοιπο 1,25%. Στην πράξη ο δανειολήπτης θα πληρώνει δόση για επιτόκιο 4% (ως είχε όταν είχε λάβει το δάνειο) καθώς το κράτος θα πληρώνει στην τράπεζα το 50% της αύξησης και ταυτόχρονα η τράπεζα θα απορροφά το υπόλοιπο 50% της αύξησης.
Η δεξαμενή των €2 δισ.
Το μέτρο απευθύνεται θεωρητικά σε μια δεξαμενή στεγαστικών δανείων της τάξης των €2 δισ. Λέμε θεωρητικά καθώς ο υπολογισμός βασίζεται στο γεγονός ότι από την 1η Ιανουαρίου 2022 μέχρι και τον περασμένο Σεπτέμβριο τα τραπεζικά ιδρύματα στην Κύπρο έχουν παραχωρήσει περίπου €1,8 δισ. δάνεια για κύριες κατοικίες αξίας μέχρι €400.000 και δεδομένου ότι θα παραχωρήσουν άλλα €200 εκατ. μέχρι το τέλος του χρόνου. Επιπλέον, όταν ληφθεί υπόψη το εισοδηματικό κριτήριο των €50.000 ετησίως οι δυνητικοί δικαιούχοι θα είναι λιγότεροι.
Προς τροποποίηση και το σχέδιο επιδότησης της Covid εποχής
Στο Υπουργείο Οικονομικών αναμοχλεύουν και το προηγούμενο σχέδιο επιδότησης επιτοκίων που είχαν εφαρμόσει την πανδημική περίοδο 2020-21. Οι αυξήσεις των επιτοκίων στη μετά Covid-19 εποχή έχουν επηρεάσει ακόμη περισσότερο, 10.000 περίπου δάνεια κύριας κατοικίας, τα οποία είχαν συναφθεί τότε και από επιτόκιο 2% πληρώνουν σήμερα 6,5%. Στο πλαίσιο της προώθησης του νέου κυβερνητικού Σχεδίου, καταβάλλεται προσπάθεια για τροποποίηση και μιας σημαντικής πρόνοιας του προηγούμενου σχεδίου, η οποία θα βοηθήσει ουσιαστικά μεγάλο αριθμό δανειοληπτών.
Η επίμαχη πρόνοια
Στο πλαίσιο των δεδομένων που ίσχυαν την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού στην ΕΕ είχε εισαχθεί στο Σχέδιο μια πρόνοια βάσει της οποίας χάνει την επιδότηση όποιος δανειολήπτης προχωρεί σε αναδιάρθρωση του δανείου του «φεύγοντας» από το Euribor και επιλέγοντας το βασικό επιτόκιο της τράπεζας. Η προσπάθεια του Υπουργείου Οικονομικών είναι να αλλάξει αυτή την πρόνοια προς όφελος του δανειολήπτη ώστε να μπορεί να κάνει αυτής της μορφής αναδιάρθρωση χωρίς να χάνει την επιδότηση του δανείου του από το κράτος. Γίνεται αντιληπτό ότι εάν επιτευχθεί αυτή η τροποποίηση της πρόνοιας του προηγούμενου σχεδίου και προχωρήσει η εφαρμογή του νέου Σχεδίου τότε το κράτος καλύπτει με επιδότηση στεγαστικά δάνεια κύριας κατοικίας των τελευταίων τεσσάρων ετών.