Της Βάσιας Καττή
Σε ρυθμούς υψηλής ζήτησης κινείται η αγορά πολυτελών ακινήτων στην Κύπρο, με πρωταγωνιστές κυρίως τους ξένους επενδυτές. Από Ισραηλινούς μέχρι και Κινέζους, το διεθνές ενδιαφέρον για βίλες, παραθαλάσσια διαμερίσματα και επενδυτικά projects συνεχίζει να ενισχύει τις τιμές, κυρίως σε Λεμεσό και Πάφο, ενώ και η Λάρνακα κερδίζει σταθερά έδαφος.
Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιστημόνων Εκτιμητών Ακινήτων, Πόλυς Κουρουσίδης, μιλά στο Economy Today για την εικόνα στην αγορά πολυτελών ακινήτων στο νησί και τις προκλήσεις που διαμορφώνονται. Παρά τη λήξη του Επενδυτικού Προγράμματος και τις διεθνείς αναταράξεις, οι επενδύσεις στα πολυτελή ακίνητα παραμένουν, τοποθετώντας την Κύπρο στην πρώτη γραμμή του luxury real estate στη Μεσόγειο. Και η φήμη της χώρας μας ως ασφαλούς και προσοδοφόρου επενδυτικού προορισμού φαίνεται να ενισχύεται, ιδιαίτερα εν μέσω παγκόσμιας αβεβαιότητας και γεωπολιτικών εντάσεων.
Στο ραντάρ των μεγάλων επενδυτών η Κύπρος
Ερωτηθείς πώς έχει εξελιχθεί η αγορά πολυτελών ακινήτων στην Κύπρο την τελευταία πενταετία, ο Πόλυς Κουρουσίδης βλέπει σταθερή ανάπτυξη, παρά τις διακυμάνσεις λόγω της πανδημίας και της λήξης του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος. «Το νησί εξακολουθεί να προσελκύει επενδυτές υψηλού εισοδήματος, χάρη στη στρατηγική του θέση, την πολιτική σταθερότητα, την ευνοϊκή φορολογική πολιτική και την ποιότητα ζωής που προσφέρει».
«Επιπλέον, έργα υποδομής μεγάλης κλίμακας, όπως μαρίνες, πολυτελή resorts και βελτιωμένα οδικά δίκτυα, προσδίδουν υπεραξία σε συγκεκριμένες περιοχές. Ιδιαίτερα η Λεμεσός και η Πάφος αποτελούν πλέον κόμβους πολυτελούς κατοικίας και επενδυτικού ενδιαφέροντος. Τα τελευταία τρία χρόνια η Λάρνακα έχει προσελκύσει επίσης μεγάλο αριθμό ξένων επενδυτών, για χαμηλότερης, όμως, αξίας ακίνητα».
Σταθερά πρώτη η Λεμεσός, ανεβαίνει και η Λάρνακα
Η Λεμεσός διατηρεί την πρωτοκαθεδρία στην αγορά πολυτελών ακινήτων. «Η Λεμεσός παραμένει το επίκεντρο της πολυτελούς αγοράς, με έργα-ορόσημα να προσφέρουν υψηλές προδιαγραφές και υπηρεσίες πέντε αστέρων», λέει ο Πόλυς Κουρουσίδης. «Οι τιμές σε αυτή την αγορά παραμένουν σταθερά υψηλές και η ζήτηση για ενοικιάσεις πολυτελών ακινήτων συνεχίζει να υπερβαίνει την προσφορά».
Η Πάφος δεν μένει πίσω. «Αξιοσημείωτη είναι και η διαρκής παρουσία της Πάφου, όπου κάποια συγκεκριμένα έργα είναι πολύ υψηλών προδιαγραφών και προσελκύει αγοραστές υψηλών εισοδημάτων. Ας μην ξεχνούμε ότι η φυσική ομορφιά της Πάφου είναι μοναδική…», τονίζει ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιστημόνων Εκτιμητών Ακινήτων.
Η Λάρνακα καταγράφει αξιοσημείωτη άνοδο, γεγονός που δεν περνά απαρατήρητο. «Η πρόσφατη εξέλιξη που αφορά την ανάθεση μελέτης για την ανάπτυξη του λιμανιού και της μαρίνας σε διακρατική βάση, μέσω της Αρχής Ανάπτυξης Λιμένων της Ελλάδας, δείχνει σοβαρή πρόθεση για αναβάθμιση. Σε συνδυασμό με την προσωρινή διαχείριση της μαρίνας από το Κυπριακό Ινστιτούτο για τη Θάλασσα και τη Ναυτιλία (CMMI), αναμένεται να τονωθεί η αγορά ακινήτων, ειδικά στα παραλιακά τεμάχια και στα έργα υψηλής αξίας που αφορούν κατοικίες και μικτές αναπτύξεις».
Τιμές πώλησης ανά επαρχία
Όπως σημειώνει ο κ. Κουρουσίδης, το κόστος για πολυτελή κατοικία στην Κύπρο παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις ανάλογα με την περιοχή και την εγγύτητα στη θάλασσα, με τις τιμές πώλησης να κυμαίνονται:
Λεμεσός: €7.000 – €12.000 / τ.μ.
Πάφος: €6.000 – €9.000 / τ.μ.
Αμμόχωστος: €6.000 – €8.000 / τ.μ.
Λάρνακα: €5.000 – €7.000 / τ.μ.
«Σε όλες τις επαρχίες υπάρχουν όμως και έργα εξαιρετικής αισθητικής και πολύ υψηλών προδιαγραφών πάνω στην παραλία και οι τιμές μπορούν να ξεπεράσουν και αυτές», επισημαίνει.
Αλλάζει το προφίλ των ξένων αγοραστών
Η σύνθεση των αγοραστών έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά, μας λέει ο κ. Κουρουσίδης. «Ενώ οι Ρώσοι και οι επενδυτές από χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης κυριαρχούσαν στο παρελθόν, σήμερα παρατηρείται έντονη παρουσία Κινέζων, Ισραηλινών, Ευρωπαίων από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία, αλλά και πολιτών από χώρες της Μέσης Ανατολής».
«Οι γεωπολιτικές εξελίξεις, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας μείωσαν τη δυνατότητα Ρώσων υπηκόων να αγοράσουν στην Κύπρο, είδαμε όμως μια μεγάλη τάση από εταιρείες από Ουκρανία και Ρωσία να μεταφέρουν την έδρα τους στην Κύπρο (όχι απαραίτητα ρωσικές) και έφεραν τους εργαζόμενους τους, με αποτέλεσμα την αύξηση των ενοικίων. Η ένταση στη Μέση Ανατολή έχει οδηγήσει στην αναζήτηση ασφαλών επενδυτικών καταφυγίων, με την Κύπρο να προσφέρει ένα συνδυασμό σταθερότητας και ευκολίας στην προσβασιμότητα, ιδίως για πολίτες τρίτων χωρών».
Το αγκάθι της γραφειοκρατίας
Η ανάγκη για μεταρρυθμίσεις στο πολεοδομικό και θεσμικό πλαίσιο προβληματίζει τον Πόλυ Κουρουσίδη. Όπως τονίζει, η Κύπρος δεν μπορεί να προσελκύσει σοβαρούς επενδυτές εάν δεν απλοποιηθεί σημαντικά η διαδικασία αδειοδότησης μεγάλων έργων. «Δεν γίνεται ξένοι επενδυτές να εμπιστεύονται τη χώρα μας, να επενδύουν εκατομμύρια ευρώ, να δίνουν εργασία σε εκατοντάδες συμπολίτες μας και να χρειάζονται 2 με 3 χρόνια να πάρουν τις απαιτούμενες άδειες», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Η απλοποίηση των διαδικασιών, η ταχύτερη έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας και η δημιουργία ενός σταθερού, διαφανούς θεσμικού πλαισίου αποτελούν κατά τον ίδιο θεμέλια για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης της διεθνούς αγοράς και την ανάδειξη της Κύπρου ως στρατηγικού επενδυτικού κόμβου.
Παράλληλα, επισημαίνει τη σημασία της τραπεζικής εποπτείας, η οποία -όπως υπογραμμίζει- έχει βελτιωθεί αισθητά: «Σε αυτόν τον τομέα έχουν γίνει τεράστια άλματα και πλέον οι δανειοδοτήσεις είναι πολύ προσεκτικές, κάτι που βοηθά στο να αποφευχθούν φαινόμενα κρίσης».
Το στοίχημα της βιωσιμότητας
Πέρα από τις διαδικαστικές και θεσμικές προκλήσεις, ο Πόλυς Κουρουσίδης υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη πρέπει να στηρίζεται στη βιωσιμότητα και τη διαφάνεια. Η ποιότητα των έργων, όπως τονίζει, είναι πιο σημαντική από την ποσότητα. «Αντί για μαζική παραγωγή ακινήτων, πρέπει να δοθεί έμφαση σε έργα που πληρούν πρότυπα ενεργειακής απόδοσης, ψηφιακής εξυπηρέτησης και βιώσιμης πολεοδόμησης», αναφέρει. Η αγορά, άλλωστε, απαιτεί πλέον όχι απλώς πολυτέλεια, αλλά «έξυπνη» πολυτέλεια - με βιώσιμα υλικά, ενεργειακή αυτονομία και ψηφιακές λύσεις που προσελκύουν ένα νέο προφίλ αγοραστών.
Η προσέλκυση επενδυτών που βλέπουν την Κύπρο ως μόνιμη βάση ή στρατηγικό κόμβο εξαρτάται από την ύπαρξη μιας σαφούς και ολιστικής στρατηγικής, η οποία περιλαμβάνει:
• Φορολογικά κίνητρα σε επενδύσεις που αποσκοπούν στην προσιτή στέγαση
• Υλοποίηση των έργων υποδομής (λιμάνια, μαρίνες, γκολφ κ.τλ.)
• Κίνητρα για ανέγερση σχολείων και νοσοκομείων
• Συνεργασία μεταξύ κράτους, Τοπικής Αυτοδιοίκησης και επιστημονικών φορέων για παρακολούθηση της αγοράς
«Αν δράσουμε έγκαιρα και μεθοδικά, η Κύπρος μπορεί να εδραιωθεί ως ποιοτικός επενδυτικός προορισμός στην αγορά ακινήτων της Ανατολικής Μεσογείου, αποφεύγοντας τις στρεβλώσεις του παρελθόντος», καταλήγει ο Πόλυς Κουρουσίδης.
Διαβάστε επίσης: Δημόσια Πολιτική & Διοίκηση