Του Σωκράτη Ιωακείμ
Ήταν 7 Ιουλίου του 2016, όταν μια νέα κυπριακή αεροπορική εταιρεία, με την επωνυμία Cobalt Aero, έκανε πρεμιέρα στους κυπριακούς αιθέρες, υποσχόμενη να καλύψει το κενό που άφησε το κλείσιμο των Κυπριακών Αερογραμμών. Ο Πρόεδρος της Cobalt, Γρηγόρης Διάκου, είχε ανακοινώσει τότε ότι στόχος της νέας αεροπορικής εταιρείας, με έδρα την Κύπρο, είναι να ξεκινήσει πτήσεις σε 16 πόλεις.
Οι πρώτες μέρες λειτουργίας της εταιρείας συνοδεύτηκαν με σωρεία προβλημάτων και επαναπρογραμματισμό πτήσεων, απόρροια τού ότι δεν είχε έρθει ο στόλος όλων των αεροπλάνων της εταιρείας στην Κύπρο. Η κακή αρχή επιβάρυνε σημαντικά τον ισολογισμό και, σε συνδυασμό με την ταχεία διεύρυνση του πτητικού προγράμματος σε χώρες της Ευρώπης και της ευρύτερης περιοχής, η εταιρεία συσσώρευσε μεγάλες ζημιές. Τους επόμενους μήνες η κατάσταση σταδιακά ομαλοποιήθηκε με την κάθοδο άλλων έξι αεροπλάνων και την πρόσληψη συνολικά 280 ατόμων. Μάλιστα, η εταιρεία, έχοντας ως στήριγμα τους Κινέζους επενδυτές της, ανακοίνωνε μεγαλεπήβολα σχέδια για σύνδεση της Κύπρου με μακρινούς προορισμούς, όπως η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Ετήσιες ζημιές
Λένε, όμως, πως «όταν κάνουν οι άνθρωποι σχέδια, τα βλέπει ο Θεός και γελά», και δεν έχουν άδικο. H Cobalt κατέγραφε ετήσιες ζημιές €40-50 εκατ., με αποτέλεσμα οι ζημιές το καλοκαίρι του 2018 να ξεπεράσουν τα €100 εκατ. Οι Κινέζοι επενδυτές, για τους οποίους το μόνο που άφηνε να διαρρεύσει η διοίκηση της εταιρείας ήταν το ότι βρίσκονταν στη λίστα «Fortune 5000», δεν μπορούσαν να συνεχίσουν να βάζουν χρήματα σε μια «τρύπα», καθώς, την ίδια στιγμή, είχαν να διαχειριστούν πιέσεις από τη κυβέρνηση της χώρας τους. Ήταν η περίοδος που ο Ντόναλντ Τραμπ είχε κηρύξει «οικονομικό πόλεμο» σε αρκετές χώρες (όπως η Κίνα) και η κυβέρνηση του Πεκίνου ασκούσε πιέσεις για επαναπατρισμό κεφαλαίων.
Εκείνη την περίοδο είχε αρχίσει, ουσιαστικά, η προσπάθεια για εξεύρεση επενδυτή, ο οποίος θα αναλάμβανε να κλείσει τις τρύπες που άνοιξε η άρνηση των Κινέζων επενδυτών να συνεχίσουν τη χρηματοδότηση της εταιρείας. Το προσωπικό της Cobalt, η πλειοψηφία του οποίου ήταν πρώην υπάλληλοι των Κυπριακών Αερογραμμών, όχι μόνο δεν είχαν επίγνωση των δυσκολιών που αντιμετώπιζε η εταιρεία, αλλά ανυπομονούσαν να ταξιδέψουν σε νέους προορισμούς. Μάλιστα, μόλις δύο μέρες προτού η εταιρεία κατεβάσει τα ρολά, εξέδιδε ανακοίνωση για έναρξη απευθείας πτήσεων από και προς το Κάιρο από τον Νοέμβριο.
Τελευταία πτήση
Το κύκνειον άσμα της Cobalt δόθηκε το βράδυ της Τετάρτης, 17 Οκτωβρίου, οπότε και πραγματοποιήθηκαν οι τελευταίες πτήσεις της εταιρείας, η οποία, σημειωτέον, μετέφερε 120.000 επιβάτες ετησίως. Μέχρι την περασμένη Τετάρτη, οι ιθύνοντες της Cobalt ήλπιζαν ότι θα καρποφορούσαν οι συζητήσεις που είχαν με Γάλλο επενδυτή. Ο εν λόγω επενδυτής θα τοποθετούσε γύρω στα €7 εκ. στην εταιρεία, τα οποία θα ήταν σωτήρια τη δεδομένη στιγμή, αλλά το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων είχε ως αποτέλεσμα την άμεση αναστολή του πτητικού προγράμματος της Cobalt.
Έκτακτα μέτρα για επιβάτες
Με την Cobalt, το Υπουργείο Μεταφορών κάλεσε τους επιβάτες των πτήσεων της 17ης βραδινής και 18ης Οκτωβρίου 2018, που τελικά δεν έγιναν, όπως εξασφαλίσουν οι ίδιοι εισιτήρια μονής διαδρομής σε οικονομική θέση για τον επαναπατρισμό τους και να κρατήσουν τα αποδεικτικά στοιχεία, για σκοπούς αποζημίωσής τους.
Συγκεκριμένα, Κύπριοι ή ξένοι, που θα ταξίδευαν με Cobalt Αir μέχρι και την 24η Οκτωβρίου 2018 και επιθυμούν να επιστρέψουν στον τόπο διαμονής τους, μπορούν να επικοινωνούν με Top Kinisis (22869999) και Orthodoxou Travel (24841100) για να εξασφαλίσουν εισιτήριο μονής διαδρομής για τον επαναπατρισμό τους, με το κράτος να επωμίζεται το κόστος.
Επίσης, επιβάτες οι οποίοι έχουν αγοράσει εισιτήρια με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες, μπορούν να απευθύνονται στις τράπεζές τους για πληροφορίες που αφορούν τυχόν αποζημίωσή τους. Ήδη Τράπεζα Κύπρου και Ελληνική Τράπεζα εξέδωσαν ανακοινώσεις ότι θα αποζημιωθούν πλήρως όσοι αγόρασαν εισιτήρια με τις πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες τους.
Το Υπουργείο Μεταφορών επισήμανε ότι οι πιο πάνω ρυθμίσεις δεν αποτελούν νομική υποχρέωση του κράτους, αλλά γίνονται για διευκόλυνση των επιβατών. Παράλληλα σημειώνεται ότι οι εν λόγω διευθετήσεις δεν απαλλάσσουν την Cobalt Air Ltd από οποιεσδήποτε υποχρεώσεις έναντι των πελατών της.
Αποζημίωση προσωπικού
Σε ό,τι αφορά το προσωπικό της εταιρείας, εκ των οποίων υπάρχουν 130 αεροσυνοδοί και 60 κυβερνήτες και συγκυβερνήτες, την Πέμπτη το απόγευμα τούς καταβλήθηκαν όλα τα δεδουλευμένα, περιλαμβανομένων των αναλογούντων αδειών. Δόθηκε επίσης το προβλεπόμενο διάστημα προειδοποίησης για απόλυση, δηλαδή απολαβές για 21 μέρες. Επίσης καταβλήθηκαν τα οφειλόμενα στα διάφορα ταμεία, όπως Κοινωνικές Ασφαλίσεις, Φόρο Εισοδήματος, Ταμεία Προνοίας.
Σε ό,τι αφορά τους κυριότερους πιστωτές, που μένουν εκτεθειμένοι, είναι οι τρεις προμηθευτές αεροπορικών καυσίμων στην Κύπρο και δύο προμηθευτές καυσίμων στα ξένα αεροδρόμια των 23 προορισμών όπου πετούσε η Cobalt. Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες, εκκρεμούσες οφειλές υπάρχουν προς έναν εκ των ενοικιαστών αεροσκαφών της εταιρείας, προς την εταιρεία παροχής υπηρεσιών εδάφους στο αεροδρόμιο Λάρνακας και προς την Hermes. Σχετικά με τα εισιτήρια που προπωλήθηκαν, η αξία τους υπολογίζεται, με βάση πληροφορίες της «Σ», στα €10,5 εκατ.
Η θέση του ΥΠΟΙΚ
Εξάλλου, σχολιάζοντας τις εξελίξεις, ο Υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης σε δηλώσεις στο Ράδιο Πρώτο έκανε λόγο ότι δεν θα επηρεαστεί η κυπριακή οικονομία από το κλείσιμο της Cobalt και πως δεν θα φορτωθούν βάρη οι φορολογούμενοι πολίτες, καθώς, όπως είπε, έκλεισε μια ιδιωτική και όχι μια κρατική εταιρεία.
Ελπίζουν ακόμα για νέο επενδυτή
Να σημειωθεί πως την ελπίδα ότι με την εξεύρεση νέου επενδυτή η Cobalt Air ενδεχομένως να επαναλειτουργήσει, εξέφρασε ο πρόεδρος της αεροπορικής εταιρείας, Γρηγόρης Διάκος, προσθέτοντας πως η απόφαση για κλείσιμο της εταιρείας λήφθηκε μετά την απόφαση του επενδυτή να τερματίσει τη χρηματοδότησή του.
Σε δηλώσεις στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας στη Λάρνακα, ο Γρηγόρης Διάκος ανέφερε ότι «η εταιρεία έλαβε την απόφαση που πήρε, αντιλαμβανόμενη τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις της έναντι της Νομοθεσίας. Μετά την απόφαση του επενδυτή να σταματήσει ή να αναστείλει τη χρηματοδότηση στο παρόν στάδιο, προσπαθήσαμε να εξασφαλίσουμε νέα κεφάλαια χωρίς όμως αυτό να γίνει εφικτό». Πρόσθεσε ότι «ήταν υποχρέωση του Διοικητικού Συμβουλίου να τηρήσει και τις Διατάξεις του Νόμου, αλλά περισσότερο, σεβόμενο το θέμα της ασφάλειας των πτήσεων και του επιβατικού κοινού, να προχωρήσει με την απόφαση που πήρε για την αναστολή του πτητικού προγράμματος, των εμπορικών δραστηριοτήτων και το κλείσιμο της εταιρείας».
Ερωτηθείς κατά πόσον το μέλλον της εταιρείας εξαρτάται από την απόφαση της Αρχής Αδειοδότησης Αεροπορικών Εταιρειών, απάντησε θετικά, προσθέτοντας πως «εάν μας δοθεί κάποιο χρονικό διάστημα, με ορισμένους σοβαρούς επενδυτές, να τους δώσουμε το δικαίωμα να μελετήσουν με την ησυχία τους τα οικονομικά δεδομένα και τις προοπτικές και να αποφασίσουν κατά πόσον θα επενδύσουν».