Συνέντευξη στην Έμιλυ Μίντη
Ο τουρισμός είναι από τους σημαντικότερους τομείς της κυπριακής οικονομίας με μεγάλη συνεισφορά στο κυπριακό ΑΕΠ. Τα τελευταία χρόνια ήταν δύσκολα. Η πανδημία, η εισβολή στην Ουκρανία, η άνοδος του πληθωρισμού και η ενεργειακή κρίση επικράτησαν όμως, ο κυπριακός τουρισμός έδειξε ανθεκτικότητα. Στη δύσκολη αυτή συγκυρία στο τιμόνι του Υφυπουργείου Τουρισμού βρέθηκε ένας νέος άνθρωπος. Όντας γνώστης του αντικειμένου, έχοντας όπως ο ίδιος λέει συνοδοιπόρους στο δικό του ταξίδι, στον απολογισμό του μπορεί πλέον να μιλήσει για στόχους που έχουν επιτευχθεί. Με μεθοδικότητα και σκληρή δουλειά, μάλλον, η κρίση μετατράπηκε σε ευκαιρία για τον κυπριακό τουρισμό αφού υλοποιήθηκαν πράγματα που λίγο πολύ ήταν αυτονόητα, όπως αφήνει να νοηθεί…
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό Economy Today, ο υφυπουργός Τουρισμού Σάββας Περδίος μάς μίλησε για τη νέα τουριστική ταυτότητα της Κύπρου, τη διαφοροποίηση του προϊόντος μας και τις επόμενες κινήσεις του.
Πώς ολοκληρώνεται το 2022 για τον Τομέα του Τουρισμού; Ποιος είναι ο απολογισμός σας;
Ο αρχικός στόχος που είχαμε θέσει για το 2022 πριν ακόμα ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, ήταν να ξεπεράσουμε τις επιδόσεις της προηγούμενης χρονιάς (το 2021 είχαμε περίπου 2 εκατομμύρια αφίξεις, το 50% δηλαδή των αφίξεων του 2019) και να φτάσουμε όσο πιο κοντά γίνεται στο 2019. Ο στόχος αυτός παρέμεινε και μετά την εισβολή, παρά τη νέα μεγάλη πρόκληση. Συνεπώς, θέσαμε σε εφαρμογή το Σχέδιο Β που είχαμε, να ανακτήσουμε δηλαδή 200.000 αφίξεις από άλλες αγορές της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφού υπολογίζαμε ότι θα χάναμε συνολικά από τη ρωσική και την ουκρανική αγορά 900.000 αφίξεις.
Καταφέραμε και πετύχαμε τον στόχο αυτό. Ενδεικτικά, μέχρι το τέλος Οκτωβρίου 2022 ο αριθμός των επιπλέον αφίξεων από την Ε.Ε. ήταν στις 221.000. Πώς και γιατί επιτεύχθηκε ο στόχος αυτός; Ακριβώς επειδή είχαμε έτοιμο ένα δεύτερο πλάνο στο οποίο αρχίσαμε να εργαζόμαστε σε αυτό από τον Ιανουάριο με βάση το ότι ναι, μπορεί να γίνει εισβολή. Με το που έγινε η εισβολή στην Ουκρανία ήμασταν έτοιμοι να το υλοποιήσουμε χωρίς να χάσουμε χρόνο.
Ο πιο σημαντικός όμως λόγος της επιτυχίας αυτής είναι πως τα τελευταία τρία χρόνια η Κύπρος άρχισε να εισέρχεται σε νέες αγορές της Ε.Ε. ή της Ευρώπης γενικότερα και να ενισχύει την παρουσία της σε αγορές από τις οποίες προσελκύαμε τουριστικό ρεύμα στο παρελθόν αλλά αφέθηκαν τη δεκαετία 2010-2020.
Τα τελευταία τρία χρόνια οι δράσεις που πραγματοποιήθηκαν στην κατεύθυνση των νέων αγορών της σημαντικής βελτίωσης του τουριστικού μας προϊόντος και της αλλαγής της τουριστικής μας ταυτότητας είχαν ως αποτέλεσμα να βρισκόμαστε περίπου στο 80% των αφίξεων σε σχέση με το 2019 (στοιχεία Οκτωβρίου).
Στο κομμάτι των εσόδων (με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία Οκτωβρίου) βρισκόμαστε στο 87% περίπου των εσόδων που είχαμε το 2019. Αυτό σημαίνει ότι για το 2022 είχαμε πιο ψηλή κατά κεφαλήν δαπάνη, αλλά και ότι ως χώρα κατατασσόμαστε στις Top 20 του κόσμου σε ανάκαμψη εσόδων.
Επιπλέον, η αεροπορική συνδεσιμότητα είναι αισθητά βελτιωμένη και ιδιαίτερα από τις χώρες της Ε.Ε.. Αν και σε ποσοστό αφίξεων, στο σύνολο, βρισκόμαστε στο -20% σε σχέση με το 2019, από την Ε.Ε είμαστε στο +23%. Φαίνεται επίσης ότι την περίοδο του χειμώνα θα υπάρχει κινητικότητα από τις χώρες της Ε.Ε. διότι τα δρομολόγια είναι αυξημένα σε σχέση με το 2019. Αυτό μας επιτρέπει να είμαστε αισιόδοξοι αφού σιγά-σιγά θα αρχίσει να υλοποιείται ο στόχος για αύξηση των αφίξεων κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου. Υπενθυμίζω ότι το 2019 που ήταν η καλύτερη χρονιά σε αφίξεις στο σύνολο, μόνο το 22% των αφίξεων ήταν τη χειμερινή περίοδο (Νοέμβριος-Απρίλιος). Στόχος μας, είναι μέχρι το 2030 να φτάσουμε στο 40% των αφίξεων τους χειμερινούς μήνες. Για το 2022 υπολογίζουμε ότι το ποσοστό θα υπερβεί το 25%.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι πριν την πανδημία μόνο το 25% των αφίξεων μας ήταν από την Ε.Ε., ενώ για το 2022 είναι πέραν του 40%. Μέχρι τον Οκτώβριο σε σχέση με το 2019 η αγορά της Γερμανίας ήταν στο +31%, της Ουγγαρίας +63%, της Αυστρίας +63%, της Δανίας +68%, της Γαλλίας +100% και της Πολωνίας στο +126%.
Πέραν της συνδεσιμότητας η οποία βοήθησε σημαντικά στην προσέλκυση τουριστών από νέες αγορές, αναφερθήκατε πιο πάνω στη διαφοροποίηση του τουριστικού μας προϊόντος. Τι είναι αυτό που έχει αλλάξει στο κυπριακό τουριστικό προϊόν;
Τρία πράγματα! Το πρώτο είναι η τεράστια έμφαση που δώσαμε ως Υφυπουργείο Τουρισμού στη βελτίωση της ποιότητας και των παρεχόμενων υπηρεσιών στην Κύπρο. Συγκεκριμένα, τα τελευταία τρία χρόνια έχουμε δαπανήσει περίπου €45 εκατ. για βελτίωση των υπηρεσιών. Εξαγγείλαμε 18 Σχέδια Επιχορηγήσεων και αυτά τα €45 εκατ. αποτελούν το 30% του προϋπολογισμού μας. Παραλάβαμε έναν προϋπολογισμό από τον ΚΟΤ που σε ό,τι αφορά τα κονδύλια για αναβάθμιση της ποιότητας, το ποσοστό δεν υπερέβαινε το 10%.
Δεύτερον, δώσαμε μεγάλη σημασία στα ειδικά ενδιαφέροντα και σε ειδικές μορφές τουρισμού όπως ο αθλητικός, ο τουρισμός φύσης, adventure travel, πολιτιστικός τουρισμός, συνεδριακός τουρισμός, θρησκευτικός τουρισμός. Για τον τουρισμό υγείας αν και δεν έχουμε εισέλθει πολύ σε αυτή την αγορά, είναι μέσα στα επόμενα πλάνα μας.
Τρίτον, έχουμε δώσει ταυτότητα στο προϊόν μας δημιουργώντας συγκεκριμένα σήματα ποιότητας. Σήμερα η Κύπρος έχει σήματα ποιότητας για: Κυπριακό Πρόγευμα / Cyprus Breakfast, το Taste Cyprus Delightful Journeys, το Vegan Friendly, οι Οινικές Διαδρομές / Wine Routes, οι Αμπελώνες της Κουμανδαρίας / Les Vignobles de la Grande Commanderie, τα Χρωματιστά Χωριά της Κύπρου / Colourful Villages of Cyprus, το Heartland of Legends, τα Θεματικά Πάρκα της Κύπρου / Theme Parks of Cyprus, οι Γαλάζιες Σημαίες / Blue Flags, τα Μονοπάτια της Φύσης / Nature Trails, το Γεωπάρκο Τροόδους / Troodos Geopark, τα Χριστουγεννιάτικα Χωριά / Christmas Villages και το Cyprus Convention Bureau.
Ως Κύπρος έχουμε και σήμα ποιότητας για αυθεντικές εμπειρίες όπως η διαδρομή Heartland of Legends των 3.000km. Όλες αυτές οι εμπειρίες μάς έχουν δώσει την ευκαιρία να ενισχύσουμε τη νέα τουριστική μας ταυτότητα ως προορισμός την οποία λανσάραμε πέρσι. Φέτος, έγινε μεγάλη προβολή αυτής της νέας τουριστικής ταυτότητας η οποία λέει πως, η Κύπρος δεν είναι πλέον ένα νησί «ήλιου και θάλασσας» μόνο, αλλά ένα νησί με πάρα πολλή ιστορία και πολιτισμό. Ένα νησί γεμάτο αυθεντικές εμπειρίες, προσβάσιμες ολόχρονα και σε πολύ κοντινές αποστάσεις η μια από την άλλη. Έτσι προβάλλουμε την Κύπρο στο εξωτερικό. Οι καμπάνιες μας, η ψηφιακή διαφήμιση, τα βίντεο και τα ηχητικά μας, αναδεικνύουν αυτή τη νέα τουριστική ταυτότητα της Κύπρου.
Με αυτές τις κινήσεις που έχουμε κάνει, πιστεύω ότι το προϊόν μας έγινε πολύ πιο ευρωπαϊκό. Εξάλλου, πρέπει να αντιληφθούμε πως όταν αναφερόμαστε στην Ε.Ε. μιλάμε για μια αγορά πάρα πολύ ώριμη, πολυταξιδεμένη. Οι επισκέπτες από την αγορά αυτή γνωρίζουν τι θα πει ποιότητα και σίγουρα δεν επιδιώκουν να έρθουν στην Κύπρο για να μείνουν μόνο στο ξενοδοχείο και στην παραλία.
Η ΚΥΠΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΛΟΧΡΟΝΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ
Ποιος είναι ο αντίκτυπος όλης αυτής της προσπάθειας, της διαφοροποίησης του προϊόντος μας και της νέας τουριστικής ταυτότητας έναντι άλλων, ανταγωνιστικών προορισμών;
Θεωρώ ότι είμαστε το μοναδικό νησί της Μεσογείου που διαθέτει πλέον ολόχρονα τουριστικό προϊόν. Αυτό είναι το πολύ δυνατό μήνυμα που στέλνουμε προς τα έξω. Ένα μήνυμα που δεν είναι απλά και μόνο στη σφαίρα του μάρκετινγκ. Διαχρονικά είχαμε επιθυμία να λέμε στο εξωτερικό ότι είμαστε ένας ολόχρονος τουριστικός προορισμός. Πλέον όμως έχουμε και προϊόν και αυτό μας δίνει αυτοπεποίθηση και μας διαφοροποιεί σε σύγκριση για παράδειγμα με νησιά της Ελλάδας που είναι καθαρά καλοκαιρινοί προορισμοί. Δεν μπορούν τα ελληνικά νησιά να ανταγωνιστούν την Κύπρο στο κομμάτι του ολόχρονου τουρισμού ούτε και άλλοι φθηνοί προορισμοί όπως η Τουρκία και η Αίγυπτος.
Είμαστε το μοναδικό νησί της Μεσογείου που προσφέρεται για ολόχρονο τουρισμό και η Ευρώπη άρχισε να το αντιλαμβάνεται. Αυτό φαίνεται από τα αποτελέσματα αλλά και από τα πτητικά προγράμματα των εταιρειών που προσθέτουν δρομολόγια για την Κύπρο όπως η Wizz Air, Ryanair, η Cyprus Airways που έχει αρχίσει από τον Δεκέμβριο πτήσεις για το Παρίσι. Πρωτάκουστα πράγματα! Άρα οι αεροπορικές εταιρείες άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει ζήτηση για την Κύπρο και τον χειμώνα. Οι αναζητήσεις στο διαδίκτυο για την Κύπρο από τον Γενάρη μέχρι το τέλος του Οκτώβρη ήταν στο +20% σε σχέση με το 2019. Για τον μήνα Οκτώβρη ήταν στο +40%. Τα στοιχεία αυτά δεικνύουν επίσης ότι ο κόσμος παρά τις αντιξοότητες αναζητά την Κύπρο περισσότερο από το 2019 για τουρισμό τον χειμώνα.
Για τους πλείστους Τομείς της Οικονομίας το αίσθημα για το 2023 είναι η αβεβαιότητα. Στον Τομέα του Τουρισμού, ποιες είναι οι ενδείξεις και ποιες θα λέγατε ότι είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η Κύπρος;
Θα αρχίσω από το πρόσφατο ταξίδι μας στο Λονδίνο, όπου παρευρεθήκαμε στην μεγαλύτερη έκθεση τουρισμού τουλάχιστον στην Ευρώπη, την World Travel Market (WTM).
Κανένας οργανωτής ταξιδιών δεν εξέφρασε ανησυχία για μείωση του προγράμματός του το 2023. Λάβαμε το μήνυμα αυτό και από πολλές άλλες αγορές. Από τον Σεπτέμβρη μέχρι και σήμερα πραγματοποιήσαμε πάρα πολλά ταξίδια και μπορώ να σας πω ότι από τις χώρες της Ε.Ε. όχι μόνο δεν κάνουν λόγο για μειώσεις αλλά αντιθέτως για αυξήσεις θέσεων. Επειδή η Κύπρος τα τελευταία 20 χρόνια ήταν απούσα από την Ε.Ε., έχει γυρίσει υπέρ της την απουσία αυτή, λες και είμαστε ένας καινούργιος προορισμός. Επιπλέον και η δική μας προσέγγιση είναι διαφορετική. Τονίζουμε πάρα πολύ το θέμα της αειφορίας, των αυθεντικών εμπειριών, του τουρισμού της φύσης και όλα όσα έχουμε προαναφέρει. Έτσι ο κόσμος μάς βλέπει όχι μόνο σαν ένα καινούργιο αλλά και ως ένα μοντέρνο προορισμό σε ό,τι αφορά το τουριστικό προϊόν που προσφέρουμε. Συνεπώς, έχουμε πολύ καλές ενδείξεις από την Ε.Ε.. Τη δεδομένη στιγμή που μιλάμε, αν δεν γυρίσει ο κόσμος ανάποδα, δεν έχουμε κάποια ένδειξη ότι το 2023 θα είναι χειρότερη χρονιά από το 2022. Αυτό το λέμε έχοντας υπολογίσει μηδενικές αφίξεις από τη Ρωσία και την Ουκρανία για του χρόνου.
Αυτό είναι και ένα μήνυμα που θέλω να στείλω προς τους φορείς του τουρισμού. Για το 2023 δεν θα αποτελεί έκπληξη η απουσία της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Η απουσία αυτή είναι δεδομένη. Δεν υπάρχει πλέον για κανέναν η δικαιολογία ότι δεν «πρόλαβε» να κινηθεί προς τις νέες αγορές που έχουν ανοίξει. Δεν υπάρχει για κανέναν δικαιολογία να μην κινείται συνοδοιπόρος με το Υφυπουργείο Τουρισμού. Να δεχτώ ότι τα τελευταία χρόνια η πανδημία και η κατάσταση με την εισβολή στο τέλος του Φλεβάρη δεν έδωσαν την ευκαιρία σε κάποιους να κινηθούν αλλού. Για το 2023 όμως αυτή η δικαιολογία δεν υπάρχει.
Ας περάσουμε όμως στις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο κυπριακός τουρισμός. Σίγουρα η γεωπολιτική αστάθεια «σε κάνει να κοιμάσαι με το ένα μάτι ανοικτό» κάθε νύκτα. Δεν γνωρίζεις τι μπορεί να σου ξημερώσει και σαφώς είναι ένας παράγοντας που προκαλεί ανησυχία. Άλλη μια πρόκληση είναι η αύξηση του πληθωρισμού και η ύφεση που αναμένεται. Θέλω όμως να πω το εξής: Πολλές φορές στο παρελθόν υπήρξαν περίοδοι ύφεσης και αύξησης του πληθωρισμού και ουδέποτε στις περιπτώσεις αυτές σταμάτησε ο τουρισμός. Εκτιμούμε πως ούτε αυτή η φορά θα σταματήσουν τα ταξίδια. Τα ταξίδια είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής του ανθρώπου και αυτό που βλέπουμε είναι ότι συνεχίζεται η ζήτηση διεθνώς αλλά και για την Κύπρο. Αν υπήρχε σημαντικός λόγος ανησυχίας δεν θα είχαμε μέσα σε όλη αυτή την κρίση +40% αναζητήσεις για την Κύπρο σε σχέση με το 2019.
Ποια είναι τα αμέσως επόμενά σας σχέδια και τι θα πρέπει να αναμένουμε από το ταξίδι που προγραμματίζετε στις ΗΠΑ;
Πριν αναφερθούμε στο ταξίδι στις ΗΠΑ να αναφέρω ότι τέλη Νοεμβρίου επισκεφθήκαμε τη Σαουδική Αραβία και την Ιορδανία. Στη Σαουδική Αραβία πραγματοποιήθηκε το Global Summit του WTTC (World Travel & Tourism Council) που είναι ο ανώτατος φορέας τουρισμού του ιδιωτικού τομέα. Πραγματοποιήσαμε πάρα πολλές επαφές και του χρόνου για πρώτη φορά θα έχουμε απευθείας πτήσεις από και προς τη Σαουδική Αραβία μέσω Wizz Air η οποία θα πετά 6 φορές την εβδομάδα από τρεις πόλεις: Νταμάμ, Ριάντ, Τζέντα. Ως Υφυπουργείο Τουρισμού έχουμε ενισχύσει με δικό μας προσωπικό την πρεσβεία στη Σαουδική Αραβία ώστε να βγαίνουν πιο γρήγορα οι βίζες. Η αγορά αυτή μας ενδιαφέρει για πολλούς λόγους. Είναι μια αγορά 40 εκατ. όπου η νεολαία τους άρχισε να φιλελευθεροποιείται και να ταξιδεύει.
Όσον αφορά το ταξίδι στην Ιορδανία είδαμε ξανά τις τελευταίες λεπτομέρειες που εκκρεμούσαν σε σχέση με τα κοινά τουριστικά πακέτα που θα πωλούμε στην Αμερική. Στην έκθεση του Λονδίνου έγινε μια από κοινού εκδήλωση και επίσημη εξαγγελία προς τους οργανωτές ταξιδιών. Στην Ιορδανία συζητήσαμε επίσης με την Royal Jordanian -έναν πολύ σημαντικό κρίκο σε αυτό το εγχείρημα- αφού έχει απευθείας πτήσεις από το Αμάν προς διάφορες πόλεις της Αμερικής. Επίσης, συνδέει την Κύπρο με το Αμάν με διάρκεια πτήσης τα 50 λεπτά. Άρα, τώρα που προβάλλουμε την Κύπρο και την Ιορδανία από κοινού, η Royal Jordanian είναι ο πρώτος μηχανισμός που θα μπορέσει να μας βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Ο δεύτερος μηχανισμός είναι η σύμπραξη μεταξύ British Airways και American Airlines οι οποίες ήδη συνεργάζονται στο δρομολόγιο Νέας Υόρκης-Κύπρου μέσω Λονδίνου.
Αναφορικά με το ταξίδι μας περί τα τέλη Ιανουαρίου στην Αμερική έχουμε προγραμματίσει τρεις εκδηλώσεις. Η μια εκδήλωση θα είναι από κοινού με τον Σύνδεσμο ΑΤΤΑ (Adventure Travel And Tourism Association) στην Ουάσινγκτον, η δεύτερη στη Νέα Υόρκη με την Ομογένεια και η τρίτη εκδήλωση επίσης στη Νέα Υόρκη σε συνεννόηση ή συνεργασία με τον Σύνδεσμο ASTA (American Society Of Travel Advisors).
Πριν εκπνεύσει η θητεία της παρούσας κυβέρνησης συνεχίζετε τα καθήκοντά σας με ένα πολύ γεμάτο πρόγραμμα, ενώ ταυτόχρονα διευρύνονται όλο και περισσότερο οι ορίζοντες για την Κύπρο…
Χωρίς ίχνος υπερβολής, τους τελευταίους 15 μήνες επισκεφθήκαμε περισσότερες από 30 χώρες. Πήγαμε σχεδόν σε όλη την Ε.Ε., τη Μέση Ανατολή και τις Χώρες του Κόλπου. Είναι αυτονόητο ότι το επόμενό μας βήμα θα είναι προς τις ΗΠΑ μέσω αυτών των κοινών τουριστικών πακέτων. Αν πετύχει το εγχείρημα αυτό θα μπορούμε μετά να μιλάμε για Καναδά, Ιαπωνία, Κορέα.
“ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΤΟΥΣ ΣΥΝΟΔΟΙΠΟΡΟΥΣ ΜΟΥ ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΑ ΤΑΞΙΔΙ…”
Βρεθήκατε στο Υφυπουργείο Τουρισμού σε μια πρωτόγνωρη περίοδο και αναφέρομαι στην πανδημία του Κορωνοϊού όπου αρχικά είχαν παραλύσει τα πάντα. Στη συνέχεια, εκεί που πήγαμε να επιστρέψουμε στην ομαλότητα, ο πόλεμος στην Ουκρανία έφερε χιλιάδες απώλειες τουριστικών αφίξεων κυρίως από τη ρωσική αγορά. Οι συνεργάτες σας και όσοι σας γνωρίζουν καλά, λένε πως ούτε μέρα δεν σταματήσατε να εργάζεστε…Αλήθεια, πώς βιώσατε όλες αυτές τις αναταραχές;
Βρίσκομαι τέσσερα χρόνια στο Υφυπουργείο Τουρισμού και ουδέποτε μέτρησα χρόνο και κόπο. Δεν υπήρξε μέρα που να μην ήμουν στο τηλέφωνο, να μην απαντήσω σε email, να μην εργάζομαι από κοινού με τους συναδέλφους μου στο υφυπουργείο για να βγούμε από αυτές τις κρίσεις πιο δυνατοί.
Είναι αλήθεια πως την περίοδο που αναφέρεστε η αβεβαιότητα ήταν τεράστια. Όμως θα πρέπει να σας πω, ότι δεν πανικοβληθήκαμε. Ενώ γενικότερα υπήρχε αρκετή ανησυχία και πανικός, είμαστε περήφανοι που καταφέραμε να μείνουμε ψύχραιμοι.
Το καταφέραμε γιατί είχαμε κάνει πάρα πολύ καλή δουλειά το 2019 για την Εθνική Στρατηγική Τουρισμού πριν την ανακοινώσουμε τον Ιανουάριο του 2020. Και ό,τι είχαμε παρατηρήσει κατά τη διάρκεια της πανδημίας ως αναγκαιότητες για τον τουρισμό, ήταν όλα καταγεγραμμένα στην Εθνική Στρατηγική. Και αυτή είναι και η ουσία της ΕΣΤ. Να έρθει το υφυπουργείο και να πει, αυτή είναι η κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουμε και την ώρα που πρέπει να είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε. Η πανδημία τι έκανε; Μας βοήθησε να επισπεύσουμε αυτό το πλάνο δράσης. Βάλαμε στόχο πράγματα που θα έπρεπε να ήταν έτοιμα το 2025 να ολοκληρωθούν στο τέλος του 2021 για να βγούμε έξω στις αγορές πολύ δυναμικά το 2022. Θέλαμε η Κύπρος την ώρα που θα ξεκινούσαν ξανά τα ταξίδια να ήταν έτοιμη να υποδεχτεί τους επισκέπτες προσφέροντας ένα νέο τουριστικό προϊόν. Δεν θέλαμε να βγούμε από την κρίση και να είμαστε ο ίδιος προορισμός που ήμασταν πριν. Βλέπουμε με ικανοποίηση ότι όλη αυτή η δουλειά εξαργυρώνεται. Πιστεύω επίσης ότι οι κρίσεις αυτές μας βοήθησαν να κινηθούμε πολύ γρήγορα και να φτάσουμε κάποιους άλλους ανταγωνιστικούς προορισμούς που αναγκάστηκαν να πατήσουν το κουμπί του στοπ. Σ΄αυτό βοήθησε και το μικρό μέγεθος της Κύπρου. Πλέον, μετά από όλες τις κινήσεις που έχουμε κάνει φιγουράρουμε αρκετά ψηλά στις προτιμήσεις των ταξιδιωτών από την Ε.Ε. και αυτό είναι πάρα πολύ ενθαρρυντικό.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να πω κάτι πολύ σημαντικό. Να αποδώσω τα εύσημα στον πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Νίκο Αναστασιάδη για δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι γιατί επέλεξε να διορίσει στο Υφυπουργείο Τουρισμού ένα άτομο που προέρχεται από τον τομέα του Τουρισμού (και δεν το λέω επί προσωπικού). Αυτό βοήθησε να μη χαθεί χρόνος και είχε ως αποτέλεσμα μαζί με όλους τους συναδέλφους στο υφυπουργείο -των οποίων η τεχνογνωσία είναι εξαίρετη-να αρχίσουμε αμέσως δουλειά. Ο δεύτερος λόγος που πρέπει να αποδοθούν στον πρόεδρο τα εύσημα είναι γιατί μας άφησε απερίσπαστους να κάνουμε τη δουλειά μας δείχνοντάς μας πλήρη εμπιστοσύνη σε ό,τι αφορά την Εθνική Στρατηγική Τουρισμού. Πράγμα πολύ σημαντικό-ίσως και πρωτόγνωρο για τα δεδομένα της Κύπρου ο επικεφαλής να δείχνει εμπιστοσύνη σε ένα νέο εγχείρημα και να λέει, «κάνετε αυτό που νομίζετε και είμαι δίπλα σας».
Οι συνάδελφοι επίσης στο Υπουργικό Συμβούλιο ήταν συνοδοιπόροι σε σχέση με το ό,τι έχουμε υλοποιήσει, αφού κάποια πράγματα αφορούσαν και το δικό τους υπουργείο. Καταφέραμε και υλοποιήσαμε το 95% του πλάνου δράσης και πραγματικά τους ευχαριστώ.
Οπωσδήποτε ένα μεγάλο ευχαριστώ και στον ιδιωτικό τομέα και τους φορείς του τουρισμού που έδειξαν εμπιστοσύνη στο Υφυπουργείο Τουρισμού και ελπίζω να τους έχουμε βγάλει ασπροπρόσωπους.
Τέλος, το πιο μεγάλο ευχαριστώ που θέλω να δώσω είναι στο προσωπικό του Υφυπουργείου Τουρισμού. Το λέω με μεγάλη συγκίνηση. Μου στάθηκαν, είναι πλήρως αφοσιωμένοι στην υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής Τουρισμού και μέσα στην πανδημία και στον πόλεμο έχουν υπερβάλει εαυτόν για να κάνουμε δυο φορές τη δουλειά μας. Λέω δύο φορές γιατί το ένα κομμάτι είναι η υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής Τουρισμού και το άλλο η διαχείριση της κρίσης. Και τι σημαίνει διαχείριση της κρίσης; Ενημέρωση των εταίρων μας στο εξωτερικό για όλα τα πρωτόκολλα, μεταφράσεις, εξεύρεση ξενοδοχείων για την καραντίνα τόσο των ξένων επισκεπτών όσο και των Κύπριων όταν άρχισε η πανδημία. Σήμερα συνεχίζουμε να βρίσκουμε ξενοδοχεία για τους Ουκρανούς πρόσφυγες, εργαζόμαστε με τους ξενοδόχους για να είναι καλές οι υπηρεσίες κ.λπ. Δεν υπάρχει άνθρωπος μέσα στο Υφυπουργείο Τουρισμού που να μην εργάστηκε υπερωρίες χωρίς μάλιστα να πάρει σεντ για τις υπερωρίες αυτές. Και πραγματικά τους ευχαριστώ.
Διαβάστε επίσης: Κωνσταντίνος Πετρίδης: Η αποτίμηση τριών χρόνων στο Υπουργείο Οικονομικών