Σε νέα μείωση επιτοκίων, αυτή τη φορά κατά 0,25%, αναμένεται να προχωρήσει σήμερα η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, έπειτα από τη δυναμική εκκίνηση που έκανε τον Σεπτέμβριο στον κύκλο της νομισματικής χαλάρωσης με μείωση 0,5%. Το μεγάλο ερώτημα είναι πόσες ακόμα μειώσεις θεωρούν οι αξιωματούχοι πως απαιτούνται, ώστε να μην επιβαρυνθεί η αγορά εργασίας και να συνεχίσει πτωτική πορεία ο πληθωρισμός.
Οι επενδυτές προβλέπεται να «ξεκοκαλίσουν» την καθιερωμένη ομιλία του επικεφαλής της Fed, Jerome Powell, αφότου ανακοινωθεί η λίγο-πολύ αναμενόμενη απόφαση της κεντρικής Τράπεζας, ώστε να δουν πόσο πιθανή είναι μια μείωση επιτοκίων και στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου, την τελευταία του έτους.
Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, προκειμένου να πάρουν την απόφαση αυτή οι αξιωματούχοι της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ, θα πρέπει να μέχρι τότε να έχουν απαντήσει σε τέσσερα κρίσιμα ερωτήματα:
1) Το εκλογικό αποτέλεσμα αλλάζει σημαντικά την οικονομία και τον πληθωρισμό, ώστε να απαιτεί διαφορετικό μονοπάτι για τη νομισματική πολιτική;
Οι αξιωματούχοι δεν θα αποκλίνουν από το αρχικό σχέδιο μέχρι οι δεσμεύσεις του Donald Trump να πάρουν σάρκα και οστά, είτε αφορούν τις φοροαπαλλαγές και τους δασμούς είτε το μεταναστευτικό. Ενδέχεται να επαναξιολογήσουν κάποιες από τις προβλέψεις τους στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου, όπως είχαν κάνει και τον Δεκέμβριο του 2016 στην πρώτη ανάδειξη του Trump.
2) Είναι υπερβολικές οι ανησυχίες για επιδείνωση του κλίματος στην αγορά εργασίας;
Οταν οι αξιωματούχοι συνεδρίασαν τον Σεπτέμβριο, τα τελευταία στοιχεία για την ανεργία έδειχναν άνοδο στο 4,3% τον Ιούλιο από 3,7% στην αρχή του έτους, ενώ καταγραφόταν επιβράδυνση στον ρυθμό αύξησης της απασχόλησης. Ορισμένοι οικονομολόγοι φοβούνταν ότι η Fed είχε καθυστερήσει υπερβολικά να μειώσει τα επιτόκια, πλήττοντας την αγορά εργασίας. Οι ανησυχίες αυτές ενισχύθηκαν εξαιτίας του εμπειρικού κανόνα ότι όταν ανεβαίνει η ανεργία αρχίζει να αυξάνεται ελαφρώς, στη συνέχεια εκτινάσσεται.
Εκτοτε, αυτές οι ανησυχίες έχουν αποδυναμωθεί, χωρίς όμως να έχουν εξαφανιστεί πλήρως. Η αύξηση της απασχόλησης ανέκαμψε τον Σεπτέμβριο, ήταν όμως πολύ ήπια τον Οκτώβριο, πιθανώς αντανακλώντας τον αντίκτυπο των τυφώνων και των απεργιών. Η ανεργία υποχώρησε στο 4,1% τον Σεπτέμβριο και παρέμεινε αμετάβλητη τον Οκτώβριο. Η αβεβαιότητα που προκαλούν για την οικονομία ο καιρός, οι απεργίες και οι εκλογές καθιστά δυσκολότερο για τη Fed να είναι ξεκάθαρη για τα επόμενά της βήματα.
3) Ποια είναι η κατεύθυνση του πληθωρισμού;
Βάσει του προτιμώμενου δείκτη της Fed, ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ επιβραδύνεται. Ο δείκτης διαμορφώθηκε στο 2,1% τον Σεπτέμβριο σε ετήσια βάση, ενώ ο δομικός πληθωρισμός, ο δείκτης δηλαδή που εξαιρεί τις ευμετάβλητες τιμές των τροφίμων και της ενέργειας, στο 2,7%.
Ο δομικός πληθωρισμός έπεσε σημαντικά από το επίπεδο του 2023, εξ ού και η Fed αισθάνθηκε ότι μπορεί να ξεκινήσει να μειώνει τα επιτόκια. Ωστόσο, ορισμένοι αξιωματούχοι ενδέχεται να ζητήσουν βραδύτερο ρυθμό μειώσεων αν ο πληθωρισμός δείξει σημάδια επιμονής ή υπάρξουν ενδείξεις αδυναμίας στην οικονομία.
4) Ποιο είναι το σωστό επίπεδο για τα επιτόκια δανεισμού γενικά;
Οι αξιωματούχοι προσπαθούν να επαναφέρουν τα επιτόκια δανεισμού σε ένα επίπεδο πιο «φυσιολογικό», έπειτα από δύο χρόνια ταχείας αύξησης του κόστους δανεισμού. Ωστόσο, σημειώνει η Wall Street Journal, δεν ξέρουν τι ακριβώς σημαίνει «φυσιολογικό» επίπεδο επιτοκίων.
Πριν την κρίση του 2008-2009, πολλοί θεωρούσαν ότι το «ουδέτερο» επίπεδο των επιτοκίων, στο οποίο δεν επηρεάζουν σημαντικά την ανάπτυξη, ενδέχεται να βρίσκεται πέριξ του 4%. Αυτή τη στιγμή το επιτόκιο αναφοράς διαμορφώνεται στο εύρος 4,75-5%. Ωστόσο, μετά την κρίση και μία εξαιρετικά αργή ανάκαμψη, οι οικονομολόγοι κατέληξαν ότι ίσως έχει πια πέσει περίπου στο 2%. Σε συνέντευξη Τύπου τον Σεπτέμβριο, ο Powell είχε δηλώσει ότι δεν πιστεύει πως τα επιτόκια στις ΗΠΑ θα επανέλθουν σε τόσο χαμηλό επίπεδο.
Σε κάθε περίπτωση, όσο η Fed μειώνει τα επιτόκια, αυτό το ερώτημα σχετικά με τον τελικό προορισμό των επιτοκίων θα γίνεται όλο και πιο επείγον.
moneyreview.gr
Διαβάστε επίσης: DBRS: «Καμπανάκι» για την Ευρώπη η οικονομική πολιτική και οι δασμοί του Τραμπ (πίνακες)