Επιμέλεια: Ξένιος Μεσαρίτης
Η τουρκική λίρα σημείωσε νέο χαμηλό ρεκόρ φτάνοντας χθες το 8,18 έναντι του δολαρίου εν μέσω ανησυχίας των επενδυτών για την τουρκική οικονομία, που δέχεται πλήγμα λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού αλλά κυριότερα λόγω των τριβών της τουρκικής κυβέρνησης με τους συμμάχους τους του ΝΑΤΟ.
Δημοσίευμα του βρετανικού BBC αναφέρει ότι ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει εξοργίσει τη Γαλλία και τις ΗΠΑ μεταξύ άλλων.
Οι αναλυτές αποδίδουν την αποδυνάμωση του τουρκικού νομίσματος στην ανησυχία για τον τουρκικό πληθωρισμό - 11,7% τον περασμένο μήνα - και την άρνηση της κεντρικής τράπεζας να αυξήσει το βασικό της επιτόκιο.
Η αύξηση των επιτοκίων θα μπορούσε να μειώσει τον πληθωρισμό και να ενθαρρύνει τους επενδυτές να στηρίξουν την τουρκική λίρα.
Οι επεμβάσεις του Προέδρου Ερντογάν - στη Λιβύη, τη Συρία, γύρω από την Κύπρο και στον Καύκασο - έχει ενοχλήσει επενδυτές, λένε οι αναλυτές της αγοράς.
"Οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις με τις ΗΠΑ και την ΕΕ είναι νέες πηγές πίεσης που αποδυναμώνουν τη λίρα", δήλωσε ένας Τούρκος έμπορος συναλλάγματος που ανέφερε το πρακτορείο ειδήσεων Reuters.
Ο Piotr Matys, αναλυτής της Rabobank, δήλωσε ότι υπήρχαν ανησυχίες ότι μια ενδεχόμενη νίκη στις αμερικάνικες εκλογές του υποψήφιου Joe Biden θα μπορούσε να σημάνει "αυστηρές κυρώσεις στην Τουρκία για την αγορά του ρωσικού αμυντικού συστήματος S-400" και "η αγορά ανησυχεί επίσης για την ταχέως επιδεινούμενη σχέση μεταξύ Τουρκίας και Γαλλίας ".
Η λίρα έχει χάσει το 26% της αξίας της φέτος και οι τουρκικές αρχές φέρεται να έχουν ξοδέψει περίπου 134 δισεκατομμύρια δολάρια από τα το αποθεματικό ξένου συναλλάγματος στην προσπάθειά τους να ενισχύσουν το νόμισμα.
Διαμάχη πυραύλων
Στις 23 Οκτωβρίου ο Πρόεδρος Ερντογάν επιβεβαίωσε ότι η Τουρκία είχε δοκιμάσει το αμφιλεγόμενο πυραυλικό σύστημα S-400.
Στη συνέχεια, την Κυριακή, επέστρεψε στην κριτική των ΗΠΑ για τη συμφωνία όπλων με τη Ρωσία, λέγοντας: "Δεν ξέρετε με ποιον παίζετε. Προχωρήστε με τις κυρώσεις σας".
Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών έχει προειδοποιήσει για "πιθανές σοβαρές συνέπειες για τη σχέση ασφαλείας μας εάν η Τουρκία ενεργοποιήσει το σύστημα".
Η ΕΕ είναι μακράν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας. Αλλά αυτό το μήνα οι ηγέτες της ΕΕ εξέδωσαν μια έντονη προειδοποίηση στον κ. Ερντογάν για τις παράνομες ενέργειες που αφορούν τις έρευνες φυσικού αερίου στην Κύπρο.
Μια δήλωση της συνόδου κορυφής ανέφερε ότι η ΕΕ "αποδοκιμάζει τις ανανεωμένες μονομερείς και προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων των πρόσφατων διερευνητικών δραστηριοτήτων". Το BBC αναφέρει ότι η Ελλάδα και η Κύπρος παραμένουν έντονα αντιτιθέμενες στην Τουρκία για το κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου που ελέγχεται από την Τουρκία.
Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν ήταν ιδιαίτερα επικριτικός για τις δραστηριότητες της Τουρκίας εκεί. Την Κυριακή ο κ. Ερντογάν τον κατηγόρησε για κακομεταχείριση Γάλλων Μουσουλμάνων και στη συνέχεια συμμετείχε σε εκκλήσεις στον αραβικό κόσμο για μποϊκοτάζ γαλλικών προϊόντων. Ο Μακρόν ξεκίνησε ενέργειες προς καταστολή του ισλαμικού εξτρεμισμού στη Γαλλία.
Η απροσδόκητη απόφαση της κεντρικής τράπεζας να διατηρήσει τα επιτόκια σε αναμονή την περασμένη εβδομάδα είχε ως στόχο την τόνωση της βραχυπρόθεσμης πιστωτικής αύξησης, αναφέρει ο Enis Senerdem του BBC Turkish.
Ωστόσο, ο Πρόεδρος Ερντογάν είναι φανερός αντίπαλος των υψηλών επιτοκίων και πολλοί παρατηρητές της Τουρκίας πιστεύουν ότι η επιρροή του επηρεάζει σημαντικά τις αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών για τα επιτόκια, λέει ο Senerdem.
Η πώληση δισεκατομμυρίων δολαρίων για την υπεράσπιση της λίρας έχει εξαντλήσει τα αποθέματα συναλλάγματος της Τουρκίας με την τουρκική οικονομία να αντιμετωπίζει μια τεράστια ύφεση.
Ακόμη και η συνεργασία του Ερντογάν με τη Ρωσία – ενός άλλου μεγάλου εμπορικού εταίρου – έχει «κρυώσει» σημαντικά λόγω της γεωπολιτικής αντιπαλότητας. Ρωσία και Τουρκία υποστηρίζουν αντιτιθέμενες πλευρές στη Λιβύη και τη Συρία και ο ενώ ο Ερντογάν υποστηρίζει το Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμο με την Αρμενία για να ανακτήσει το ελεγχόμενο από τους Αρμένιους Ναγκόρνο-Καραμπάχ.