Του Θεόδωρου Καυκαρίδη
Η Σαουδική Αραβία, μια ισχυρότατη οικονομικά χώρα, αλλά εκτός του κεντρικού ποδοσφαιρικού χάρτη προσπαθεί να γίνει ένας σπουδαίος ποδοσφαιρικός πόλος εκτός Ευρώπης. Είναι η τέταρτη χώρα που το προσπαθεί. Οι Αμερικανοί, οι Ιάπωνες και οι Κινέζοι προηγήθηκαν, κάθε μια για τους δικούς της λογούς, αλλά με ίδια τακτική εκκίνησης.
Ο Ρονάλντο πάει τον Ιανουάριο Σαουδική Αραβία με ηγεμονικό συμβόλαιο. Έμοιαζε περίεργο που ακόμη και στα 38 του ο «νάρκισσος» ποδοσφαιρικά Πορτογάλος έλεγε ναι στα πετροδόλαρα. Σαουδική Αραβία; Εντάξει, υπήρξαν κάποιοι πολύ καλοί ποδοσφαιριστές που πήγαν να παίξουν πριν στο πρωτάθλημα της Αραβικής χώρας, αλλά κανένας πελώριου μεγέθους. Ο Ρονάλντο αποφάσισε να πάει και άρχισαν τα... «μα τι κάνει;», «μα πού πήγε;», «καλά, έχει τόσα λεφτά, θέλει και άλλα;».
Μερικούς μήνες μετά ξεκίνησε η κάθοδος. Πολλοί σούπερ σταρ και σταρ του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, μπήκαν στην ουρά... και ένας ένας πάει στην Ριάντ, στην Τζέντα και πάει λέγοντας. Ο Νεϊμάρ και ο Μπενζεμά. Ο Φιρμίνιο, o Mανέ, ο Φαμπίνιο, ο Μαρέζ, ο Καντέ, ο Μπρόζοβιτς, ο Μιλίνοβιτς Σάβιτς, ο Χάντερσον, ο Κεσί, ο Νέβες και δώστου. Άλλοι σε προχωρημένη ηλικία γα τη... σύνταξη, άλλοι όμως τη στιγμή που διανύουν τα πιο καλά (ηλικιακά) ποδοσφαιρικά τους χρόνια. Έναντι μυθικών συμβολαίων και σε πολλές περιπτώσεις με το αζημίωτο για το κόστος μετεγγραφής. Οι σεΐχηδες, άντε σας λέμε οι σύλλογοι της Σαουδικής Αραβίας έδωσαν μέχρι στιγμής 700 εκατομμύρια ευρώ για να αγοράσουν παίκτες από ομάδες. Αφήστε τα προσωπικά συμβόλαια.
Κανένας δεν ξέρει τον ακριβή αριθμό, αλλά άστε, πλήρωσαν μυθικούς μισθούς. Το γιατί είναι ξεκάθαρο. Μία χώρα που οικονομικά είναι κολοσσός, αλλά κοινωνικά είναι άκρως συντηρητική και απομονωμένη από τον Δυτικό κόσμο, επέλεξε τη μεγαλύτερη βιομηχανία για να κάνει άνοιγμα. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό. Η Τουρκία το επιχείρησε πρώτη (υπό άλλες συνθήκες και στόχευση) στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Στα πρώτα χρόνια της σκληρής δικτατορίας Εβρέν και με το τότε επίπεδο του ποδοσφαίρου της να είναι χαμηλό, το καθεστώς ώθησε τις ομάδες να φέρουν ξένους παίκτες για να εφαρμοστεί καλύτερα η τακτική του... άρτου και των θεαμάτων.
Έπιασαν λοιπόν από κοντά Βραζιλιάνους και ένας εξ αυτών ήταν ο Έντερ (φοβερός στο Μουντιάλ του 1982). Το εγχείρημα απέτυχε παταγωδώς, οι περισσότεροι παίκτες αγωνίστηκαν ελάχιστα, κάποιοι καθόλου.
Το παράδειγμα των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Και πάμε στο ψητό. Η Σαουδική Αραβία, μία ισχυρότατα οικονομικά χώρα, αλλά εκτός του κεντρικού ποδοσφαιρικού χάρτη προσπαθεί να γίνει ένας σπουδαίος ποδοσφαιρικός πόλος εκτός Ευρώπης. Είναι η τέταρτη χώρα που το προσπαθεί (η Τουρκία των 80’ς δεν είχε οικονομική δύναμη, ήθελε απλά να ικανοποιήσει τους πολίτες της και να δείξει ένα καλό πρόσωπο στην υπόλοιπη υφήλιο). Οι Αμερικανοί, οι Ιάπωνες και οι Κινέζοι προηγήθηκαν, κάθε μία για τους δικούς της λόγους.
Για την ακρίβεια οι ΗΠΑ είναι εδώ και 50 σχεδόν χρόνια που το παλεύουν με διάφορες αυξομοιώσεις στην ένταση της προσπάθειας. Έστω και αν το ποδόσφαιρο δεν ταιριάζει στην αθλητική τους κουλτούρα (μεγάλη ιστορία αυτή) δεν μπορούν αν δεχτούν ότι δεν είναι ανάμεσα στην ελίτ του μέγιστου αθλήματος στην υφήλιο. Στα μέσα της δεκαετίας του ’70 έπεισαν (με γερά συμβόλαια) όλους τους παικταράδες της εποχής να πάνε να παίξουν στο πρωτάθλημα των ΗΠΑ. Σε ηλικία κοντά στη σύνταξη ο Πελέ, ο Μπέκενμπαουερ, ο Κρόιφ, ο Μπεστ, ο Κουμπίγιας έγιναν Αμερικανάκια για λίγο.
Παρά την εμβέλεια των ονομάτων και την προβολή, το soccer δεν έπιασε τόπο (λιγοστό ενδιαφέρον στα ΜΜΕ, μικρή προσέλευση στα στάδια) και η προσπάθεια πήγε στράφι. Λήφθηκε λοιπόν η απόφαση για ένα πιο μακροχρόνιο, πολύπλευρο πλάνο. Με έμφαση στην υποδομή. Το soccer άρχισε να μπαίνει σταδιακά στα σχολεία. Δημιουργήκαν οι πρώτες ακαδημίες.
Άρχισαν να βγαίνουν και ντόπιοι παίκτες καλού επιπέδου. Έκαναν επαγγελματική λίγκα. Το Χόλιγουντ επιστρατεύτηκε για να βοηθήσει. Από το 1982 με το Καράντε Κιντ, όπου ο Ντάνι Λαρούσο παίζει soccer σαν εκκίνηση στην προσπάθεια. Το άθλημα συνέχισε και συνεχίζει να εμφανίζεται σε πολλές ταινίες, είτε σε δράση, είτε στους διαλόγους. Οι ΗΠΑ έκαναν μάχη για να κερδίσουν τη φιλοξενία του Μουντιάλ του 1994, αξιοποιώντας τη διοργάνωση για να δείξουν στην Ευρώπη ότι... έρχονται.
Σταδιακά άρχισαν να πείθουν γερά ονόματα να παίζουν στο πρωτάθλημα τους. Μπέκαμ, Ζλάταν και τώρα Μέσι τα τελευταία τρανταχτά παραδείγματα. Πέτυχαν στις ΗΠΑ να κάνουν το πρωτάθλημά τους πόλο έλξης; Όχι, η αλήθεια είναι πως δεν τα κατάφεραν. Αλλά πρέπει να σημειώσουμε ότι, από άποψη ενδιαφέροντος (εντός των τεσσάρων γραμμών, στις εξέδρες και στα ΜΜΕ), η αύξηση τα τελευταία 20 χρόνια είναι πέραν του 40%. Και από το ’94 όταν εμφάνισαν τον Λάλας και τον Κόμπι Τζόουνς, βγάζουν παίκτες. Αρκετούς καλούς παίκτες. Ειδικά τερματοφύλακες.
Οι Ιάπωνες κατάφεραν να αναπτύξουν το ποδόσφαιρό τους
Τέλη της δεκαετίας του ’80, ένας άλλος οικονομικός κολοσσός αποφασίζει να κάνει το μεγάλο βήμα στο ποδόσφαιρο. Οι Ιάπωνες. Η Ομοσπονδία μαζί με ομάδα τεχνοκρατών βάζει όλα τα δεδομένα κάτω και ετοιμάζει τη νέα επαγγελματική λίγκα στα 1991. Με πλάνο μακροχρόνιο, αλλά παραδόξως για τους γενικώς υπομονετικούς (κρατήστε αυτό) Ιάπωνες με διαδικασία έναρξης εξπρές. Η προσέλκυση ξένων αστέρων ήταν η συνταγή. Ζίκο, Λίνεκερ, Ντίαζ, Ντούνγκα, Ντράγκαν Στόικοβιτς κ.τλ.. Γέμισε το πρωτάθήμα ξένους.
Το εγχείρημα πέτυχε σε πρώτη φάση, η προσέλευση στα στάδια αυξήθηκε, η προβολή ήταν καλή, τα χρήματα υπήρχαν. Η μίνι οικονομική κρίση στη χώρα στα 1994, έστειλε όμως κάποια μηνύματα. Το κυριότερο είναι πως όσο και αν αυξήθηκε το ενδιαφέρον, οι Ιάπωνες ήθελαν άλλη δίοδο για να πετύχουν το ποδοσφαιρικό τους μπουμ. Με πιο υπομονετικό τρόπο και με τη συνδρομή του πολίτη. Που θα έπρεπε να νιώθει μέρος της προσπάθειας και όχι απλά ως καταναλωτής.
Εκεί να δείτε λοιπόν πλάνο με ακαδημίες, κίνητρα, βοήθειες, υποδομές, συνεργασίες με μικρότερες εμπορικές εταιρίες, έξυπνο μάρκετινγκ. Η Λίγκα έβαλε στόχο σε 50 χρόνια (πέρασαν 30) να έχει 100 πλήρως επαγγελματικούς συλλόγους (έχει πάνω από 80) και να κατακτήσει το Μουντιάλ μέχρι το 2092. Ναι σε ορίζοντα 68 χρόνων από τώρα και 98 από τότε που αναδιοργανώθηκε το πλάνο. Ακούγεται υπερβολικό, αλλά ποιος μπορεί να διαφωνήσει ξέροντας την κουλτούρα και τις συνταγές επιτυχίας των Ιαπώνων.
Που πέτυχαν να έχουν ένα υγιές από κάθε άποψη πρωτάθλημα (μάρτυρας ο Πιέρος), να έχουν ισχυροποιήσει την Εθνική ομάδα και να παράγουν πολλούς και όλο και καλύτερους παίκτες με την πάροδο των χρόνων. Οι Ιάπωνες δεν πέτυχαν να δημιουργήσουν μία σούπερ λίγκα, αλλά πέτυχαν αυτό που τους ταιριάζει και αυτό που ήθελαν κατά βάθος. Να αναπτύξουν το ποδόσφαιρό τους. Πήραν άριστα.
Οι Κινέζοι δεν τα πολυκατάφεραν
Σε σύγκριση με την Ιαπωνία, η προσπάθεια της Κίνας να δημουργήσει ένα σπουδαίο ποδοσφαιρικό πόλο άργησε σε σχέση με την Ιαπωνία και ήδη φαίνεται ότι οδηγείται σε αποτυχία. Τέλη της περασμένης δεκαετίας οι Κινέζοι έβαλαν στόχο να γίνουν ποδοσφαιρική δύναμη, πρώτα με γερό πρωτάθλημα και σταδιακά με δουλειά στις υποδομές.
Μιλούσαν για είσοδο στις 20 κορυφαίες Εθνικές μέχρι το 2030 και κατάκτηση Μουντιάλ μέχρι το 2050. Έναρξη λοιπόν με την κλασική οδό. Βιτρίνα με παίκτες παγκόσμιας εμβέλειας και επιταγές με πολλά μηδενικά. Όταν στα 2012 η Γκκουανζού ανακοίνωσαν πως νέος τους προπονητής θα είναι ο Μαρσέλο Λίπι, εστάλη το πρώτο μήνυμα. Δέστε μετά τα ονόματα ποδοσφαιριστών που είπαν ναι και σταδιακά μετακόμισαν στην Κίνα. Όσκαρ, Τέβες, Λαβέτσι, Μασεράνο, Χουλκ, Καράσκο.
Αλλά το μεγαλοπρεπές πλάνο απέτυχε. Ξεκίνησε σχετικά καλά, δεν είχε όμως επιτάχυνση και στάλωσε. Όταν πριν μερικά χρόνια άρχισε η πανδημία, το κινεζικό ποδοσφαιρικό όνειρο άρχισε να γίνεται εφιάλτης. Τα οικονομικά προβλήματα κτύπησαν τους συλλόγους, άρχισαν οι καθυστερήσεις πληρωμών και οι τερματισμοί (μονομερών συμβολαίων) και δεν είναι λίγοι οι παίκτες που παλεύουν να πάρουν τα λεφτά τους. Η δε Εθνική όχι μόνο δεν δυνάμωσε, αλλά συνεχίζει την αποτυχία πρόκρισης σε Μουντιάλ (2002 η τελευταία της συμμετοχή). Αλλά ας είμαστε και ρεαλιστές. Δεν το έχουν το ρημάδι το ποδόσφαιρο εκεί στο Πεκίνο, δεν είναι στo DNA τους.
Η Σαουδάραβες έχουν παραδείγματα μπροστά τους
Κάπως έτσι είναι η ιστορία σε ΗΠΑ, Ιαπωνία, Κίνα. Ίδιο στόχο, παρόμοιο μοντέλο, ανάλογη κατάληξη. Οι ΗΠΑ το παλεύουν χωρίς να έχουν πετύχει όσα ήθελαν, οι Ιάπωνες άλλαξαν ρότα και είναι ευχαριστημένοι, οι Κινέζοι απέτυχαν. Η Σαουδική Αραβία έχει ήδη μπροστά της παραδείγματα και πράγματα προς αποφυγή.
Δεν θα τους κρίνουμε από την πρώτη, ούτε από τη δεύτερη χρονιά, αλλά θα έχει ενδιαφέρον το εγχείρημά τους. Ένα είναι δεδομένο. Ότι όσο χρήμα και να δώσουν, η σκέτη χρηματική τακτική θα είναι με ημερομηνία λήξης. Παίζουν ρόλο πολλά πράγματα. Οι εγκαταστάσεις (έχουν καλά στάδια), οι συνθήκες ζωής, η προβολή, η ανάπτυξη και της ντόπιας ποδοσφαιρικής ζωής.
Οι Σαουδάραβες δείχνουν αποφασισμένοι να πετύχουν. Η κίνησή τους να ζητήσουν WILD CARD για το Τσάμπιονς Λιγκ είναι μία ένδειξη. Λογικά θα φάνε τα μούτρα τους, αλλά όπου πέφτει χρήμα και συμφέροντα, κράτα μία πισινή. Eδώ μπήκε στην Εurovision η Αυστραλία, αποκλείεται να δούμε και την Αλ...κάτι στα αστέρια;
Διαβάστε επίσης: NBA: Οι πρώτοι «σκαπανείς»