Ιδού το πακέτο στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων

Ανακοινώσεις από τον Υπουργό Οικονομικών και τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας.

Συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας του κορωνοϊού στην κυπριακή οικονομία, καθώς και για στήριξη επιχειρήσεων, εργαζομένων και νοικοκυριών ώστε να μετριαστεί το κόστος έλαβε η Κυβέρνηση σε συνεργασία με την Κεντρική Τράπεζα. 

Σε κοινή συνέντευξη Τύπου ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης με τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Κωνσταντίνο Ηροδότου τόνισαν την ανάγκη για σοβαρές παρεμβάσεις εκ μέρους του κράτους και του εποπτικού φορέα, για να μπορέσει να υπάρξει γρήγορη ανάκαμψη μετά το πέρας της πανδημίας. 

“Η πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι τεράστια. Χρειάζονται γενναία οικονομικά μέτρα τα οποία θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στα δημόσια οικονομικά, αλλά θα επιτρέψει ανάκαμψη μετά το πέρας της πανδημίας”, είπε ο Υπουργός Οικονομικών. 

Το πακέτο στήριξης, είπε, αποτελεί προϊόν διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους αλλά και διαβούλευση με τα κόμματα, ενώ αύριο θα συζητηθεί στην Οικονομικών και πρόσθεσε ότι η μάχη θα κριθεί στο πόσο θα προστατευτούν οι εταιρίες από πτώχευση μέσω άμεσης ρευστότητας, για να αποφευχθούν οι απολύσεις. 

Σύμφωνα με τον ίδιο, η ρευστότητα θα πάει σε προμηθευτές, μισθούς και άλλες υποχρεώσεις για να μην υπάρξουν χρεοκοπίες και αύξηση της ανεργίας και θα διοχετευτεί μέσω του τραπεζικού τομέα στην πραγματική οικονομία και όχι στις τράπεζες. 

Σε συνεργασία με την Κεντρική Τράπεζα προχωρούν σε δύο νομοσχέδια τα οποία θα συζητηθούν αύριο Παρασκευή στην Επιτροπή Οικονομικών και θα ψηφιστούν από την Ολομέλεια της Βουλής την ίδια ημέρα. 

Οι λεπτομέρειες, σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών, θα ανακοινωθούν αργότερα. 

Οι νομοθεσίες

Η πρώτη Νομοθεσία αφορά την αναστολή, μέσω νόμου και διατάγματος του Υπουργού Οικονομικών, της αποπληρωμής δόσεων κεφαλαίου και τόκων για δάνεια προς χρηματοοικονομικούς οργανισμούς για περίοδο εννέα μηνών, μέχρι την 31/12/2020.  

Από την αναστολή καλύπτονται πέραν των επιχειρήσεων, τα φυσικά πρόσωπα και οι αυτοτελώς εργαζόμενοι, οι οποίοι ήταν συνεπείς στις υποχρεώσεις τους. 

Σημειώνεται ότι, πέραν των τραπεζών καλύπτει και πιστωτικά ιδρύματα όπως οι εταιρίες διαχείρισης δανείων, οι ασφαλιστικές εταιρείες, και ο ΚΟΑΓ. Στο τέλος της περιόδου τα δεδομένα θα επαναξιολογηθούν, και ανάλογα με τις αποφάσεις των αρμόδιων ευρωπαϊκών οργάνων, θα αναπροσαρμοστούν ανάλογα.

Για την εφαρμογή του μέτρου, θα πρέπει να γίνει γραπτό αίτημα στους χρηματοοικονομικούς οργανισμούς. Με γραπτό αίτημα για εταιρίες και αυτοτελώς εργαζομένους θα αναστέλλεται επίσης η υποχρέωση τους για υποβολή των οικονομικών λογαριασμών τους, στους Χρηματοοικονομικούς Οργανισμούς κατά το έτος 2019. 

Με τον νόμο για το «μορατόριουμ των δόσεων», διασφαλίζεται βασικά ότι η  κυβερνητική απόφαση για αναστολή των δόσεων δεν θα επιχορηγεί τις τράπεζες αλλά την πραγματική οικονομία. Τα νοικοκυριά, τον μικρομεσαίο επιχειρηματία, και την επιχείρηση, που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν των υποχρεώσεών τους και να επιβιώσουν λόγω της δραματικής μείωσης των εισοδημάτων τους. 

Από την άλλη, οι τράπεζες ενώ θα έχουν κόστος λόγω της αναδιάρθρωσης ουσιαστικά των δανείων ως συνέπεια της αναστολής της καταβολής των δόσεων, δεν αναμένεται να αντιμετωπίσουν προβλήματα βιωσιμότητας λόγω της ευελιξίας που παρέχεται από τις αποφάσεις της ΚΤΚ και αρμόδιων ευρωπαϊκών νομισματικών αρχών, που θα εξηγήσει μετά ο Διοικητής. 

Η δεύτερη Νομοθεσία αφορά την παραχώρηση Κυβερνητικών Εγγυήσεων συνολικού ποσού μέχρι δύο δισεκατομμυρίων ευρώ (€ 2.000.000.000) με σκοπό: 

(α) την παραχώρηση νέων χαμηλότοκων δανείων ύψους €1.750.000.000 σε Επιχειρήσεις και Αυτοτελώς Εργαζόμενους για αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων από τα μέτρα που λήφθηκαν για αντιμετώπιση της πανδημίας του Κορωνιού, και 

(β) την επιδότηση μέρους του επιτοκίου σε φυσικά πρόσωπα, αυτοτελώς εργαζομένους και επιχειρήσεις ύψους €250.000.000. 

Οι βασικές αρχές της παραχώρησης των κυβερνητικών εγγυήσεων καλύπτονται στον Νόμο ενώ οι διάφοροι παράμετροι και όροι της παραχώρησης και χρήσης των κυβερνητικών εγγυήσεων, θα εκδίδονται με Διάταγμα του Υπουργού Οικονομικών το οποίο δύναται να αναθεωρείται σε τακτή βάση αναλόγως των επικρατουσών συνθηκών, τόσο σε εθνικό όσο και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Οι κυβερνητικές εγγυήσεις παραχωρούνται για την αύξηση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία και δεν θα μπορούν να χρησιμοποιούνται για την αποπληρωμή υφιστάμενων δανείων. Θα μπορούν όμως  να χρησιμοποιούνται για τόκους υφισταμένων δανείων, τα οποία είναι μέρος του υφιστάμενου προγράμματος. 

Οι κυβερνητικές εγγυήσεις θα καλύπτουν το 70% των ζημιών που δυνατόν να προκύψουν από τα πιο πάνω δάνεια και οι τράπεζες το υπόλοιπο 30% ανεξαρτήτως εάν το δάνειο είναι εξασφαλισμένο ή μη.

Τα δάνεια θα έχουν διάρκεια από 3 μήνες μέχρι και 6 χρόνια εξαιρουμένων των τρεχούμενων λογαριασμών που η μέγιστη διάρκεια της εγγύησης θα είναι το 1 έτος. 

Η διαδικασία παραχώρησης των κυβερνητικών εγγυήσεων προς τα πιστωτικά ιδρύματα θα αρχίσει από τις αρχές Απριλίου και αναμένουμε ότι η παραχώρηση των πρώτων δανείων θα ξεκινήσει αρχές Μαΐου του 2020.

Περιλαμβάνονται επίσης κριτήρια και όροι ως προς την παραχώρηση των κυβερνητικών εγγυήσεων στα πιστωτικά ιδρύματα καθώς και σε σχέση με την παραχώρηση των δανείων προς Αυτοτελώς Εργαζόμενους και Επιχειρήσεις όπως το ανώτατο ύψος δανείων που θα μπορεί να τους παραχωρηθεί καθώς και για ποιους λόγους (κάλυψη των αναγκών ρευστότητας, κεφαλαίου κίνησης και επενδύσεων).

Σημειώνεται κυρίως ο όρος ότι οι επιλέξιμες επιχειρήσεις και αυτοτελώς εργαζόμενοι δεν θα προχωρήσουν σε οποιεσδήποτε απολύσεις προσωπικού από την ημερομηνία έκδοσης του Διατάγματος και μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2020 μέσω του ταμείου πλεονασμού. Υπογραμμίζεται εκ νέου ότι όλη η κυβερνητική πολιτική μέσω των λεφτών του φορολογουμένου, συμπεριλαμβανομένης της κρατικής εγγύησης, στοχεύει στην διατήρηση των θέσεων εργασίας και της αποφυγής χρεοκοπιών.  

Καθορίζονται χαμηλότοκα επιτόκια για τα νέα δάνεια που θα παραχωρηθούν, σύμφωνα με το προσωρινό πλαίσιο των κρατικών ενισχύσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό τη στήριξη της οικονομίας. Η όποια περεταίρω μείωση των επιτοκίων, ενδεχομένως να θεωρείτο κρατική ενίσχυση από την Ε.Ε. 

Παραδείγματα επιτοκίων

(α) Το Συνολικό Επιτόκιο των νέων δανείων για μια μικρομεσαία επιχείρηση ή έναν αυτοτελώς εργαζόμενο θα ανέρχεται:

  • Για ένα εξασφαλισμένο δάνειο χρονικής διάρκειας μέχρι ένα έτος στο 0,75% και με χωρίς εξασφάλιση στο 1,25%
  • Για ένα εξασφαλισμένο δάνειο χρονικής διάρκειας μέχρι 3 έτη στο 1% και με χωρίς εξασφάλιση στο 1,50%
  • Για ένα εξασφαλισμένο δάνειο χρονικής διάρκειας μέχρι 6 έτη στο 1,50% και με χωρίς εξασφάλιση στο 2%

(β) Αντίστοιχα το Συνολικό Επιτόκιο των νέων δανείων για μια μεγάλη επιχείρηση θα ανέρχεται ως ακολούθως:

  • Για ένα εξασφαλισμένο δάνειο χρονικής διάρκειας μέχρι ένα έτος στο 1% και με χωρίς εξασφάλιση στο 1,50%
  • Για ένα εξασφαλισμένο δάνειο χρονικής διάρκειας μέχρι 3 έτη στο 1,50% και με χωρίς εξασφάλιση στο 2%
  • Για ένα εξασφαλισμένο δάνειο χρονικής διάρκειας μέχρι 6 έτη στο 2,50% και με χωρίς εξασφάλιση στο 3%

Η προσδοκία είναι ότι, με το πέρας της κρίσης οι επιχειρήσεις που θα αντλήσουν τον νέο φτηνό δανεισμό για λόγους ρευστότητας, θα καταστούν βιώσιμες ούτως ώστε να είναι σε θέση να τον αποπληρώσουν. 

Η κυβερνητικές εγγυήσεις, θα ενεργοποιηθούν ούτως ώστε να καλύψουν ενδεχόμενες ζημιές αυτών που δεν θα τα καταφέρουν, αυξάνοντας το δημόσιο χρέος  προς όφελος των επιχειρήσεων και των θέσεων εργασίας  και της οικονομίας ευρύτερα. Παράλληλα, η πρόνοια για μερική επιδότηση του επιτοκίου αφορά αυτούς που θα έχουν περισσότερες δυσκολίες ανάκαμψης με το πέρας της κρίσης. Εκείνη την χρονική περίοδο, θα χρησιμοποιηθεί το σκέλος της μερικής επιδότησης του επιτοκίου ούτως ώστε να βοηθηθούν και αυτές οι επιχειρήσεις να διατηρηθούν στην αγορά.  

Με βάση τα δύο σχέδια επιστρατεύονται ουσιαστικά οι τράπεζες να λειτουργήσουν ως μηχανισμοί μεταφοράς της νέας ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, χωρίς κέρδος, καλύπτοντας μόνο το κόστος τους, με νέο φτηνό δανεισμό. 

Παράλληλα, το τραπεζικό σύστημα χρησιμοποιεί τα εργαλεία που του παρέχουν οι νομισματικές αρχές, για να αναστείλουν την καταβολή δόσεων υφιστάμενων δανείων.  

Νέα ρευστότητα στην οικονομία

Από πλευράς του ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κωνσταντίνος Ηροδότου είπε ότι ΚΤΚ κινήθηκε σε δύο επίπεδα πρώτα εγχώρια, με τα μέτρα που ανακοίνωσε η ίδια η ΚΤΚ και παράλληλα σε πλήρη συνεργασία και συντονισμό με τον Υπουργό Οικονομικών, ενώ κινήθηκαν και σε ευρωπαϊκό επίπεδο με συνεχή επαφή με τις εποπτικές αρχές  στη Φρανκφούρτη. Ανέφερε επίσης ότι κατέθεσαν πρόταση σε ανώτατο επίπεδο στην Φρανκφούρτη για το πώς μπορεί να τύχει χειρισμού η αναγνώριση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ), η οποία υιοθετήθηκε πλήρως στην απόφαση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (ETA) που ανακοινώθηκε χθες. Για αυτό και η Κύπρος είπε, ήταν έτοιμη ακριβώς μετά την ανακοίνωση της ΕΤΑ να ανακοινώσει την επόμενη μέρα το μορατόριουμ, που συνάδει πλήρως με τις προδιαγραφές.
 
Το μορατόριουμ, είπε ο Διοικτής της Κεντρικής Τράπεζας, ευκολύνει την πραγματική οικονομία τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και παράλληλα διαφυλάσσει τις τράπεζες, οι οποίες δεν θα αναγκάζονται να αναγνωρίζουν ως ΜΕΔ τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κόσμος. Παρότρυνε επίσης τις τράπεζες να προβούν ολοταχώς στο σχεδιασμό μέτρων και να τα αναφέρουν στην ΚΤΚ. Είπε επίσης ότι η ΚΤΚ μελετά και περαιτέρω μέτρα που θα ανακοινωθούν σύντομα.
 
Ο κος Ηροδότου ανέφερε ακόμα ότι θα υπάρχουν όροι και κριτήρια μεταξύ των μέτρων του κράτους και των μέτρων της ΚΤΚ έτσι ώστε για οποιαδήποτε περαιτέρω διευκόλυνση που θα δίνεται από το κράτος στις τράπεζες να δίνουν διαβεβαιώσεις οι τράπεζες ότι μεταφέρουν όλες τις διευκολύνσεις στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Ανέφερε επίσης ότι τα μέτρα της ΚΤΚ και της ΕΤΚ για χαλάρωση κριτηρίων μπορούν να συνδυαστούν  με τα μέτρα του Υπουργείου Οικονομικών.
 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ