Του Χρήστου Μιχάλαρου
Άμεση και έγκαιρη θα πρέπει να είναι μια ενδεχόμενη έξοδος της Κύπρου στις αγορές, προκειμένου να χρηματοδοτήσει τις νέες έκτακτες ανάγκες που έχουν προκύψει στην οικονομία, λόγω του φόβου της πανδημίας του κορωνοϊού.
Καθώς το δημοσιονομικό περιθώριο που έχει η Κυβέρνηση είναι μεν σημαντικό, αλλά δεν είναι ανεξάντλητο και δεδομένου ότι ασκείται πεισματική άρνηση εκ μέρους κάποιων κρατών μελών της Ευρωζώνης για την έκδοση “κορωνο-ομολόγου” για την χρηματοδότηση των αναγκών και τον επιμερισμό του κόστους στο σύνολο της ένωσης, το σενάριο για νέο δανεισμό με έκδοση νέου ομολόγου από την Κυπριακή Δημοκρατία, τίθεται επί τάπητος.
Μιλώντας στην “Πρώτη Εκπομπή” του Ράδιο Πρώτο ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Χρηματοοικονομικών Αναλυτών Κύπρου (CFA Cyprus) Παναγιώτης Μαυρομιχάλης ανέφερε ότι αν κριθεί σκόπιμη μια τέτοια κίνηση, θα πρέπει να γίνει άμεσα ώστε να μην χαθεί χρόνος που θα οδηγήσει σε μεγάλη άνοδο του κόστους δανεισμού για το κράτος.
Σημαντική ήταν δε η γρήγορη έξοδος της Κύπρου στις αγορές στην αρχή της χρονιάς με χαμηλό κόστος.
Ωστόσο, όπως διευκρίνισε, το αν οι διεθνείς αγορές έχουν την διάθεση να απορροφήσουν ένα νέο κρατικό ομόλογο από την Κύπρο, αυτό θα πρέπει διερευνηθεί από το Υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με τους συμβούλους του γι’ αυτές τις περιπτώσεις, καθώς δεν μπορούν να γίνουν πρόχειρες εκτιμήσεις.
Πάντως, πριν ανακοινωθούν τα πρώτα κρούσματα κορωνοϊού στην Κύπρο, το κόστος στην δευτερογενή αγορά για τα 10ετή κρατικά ομόλογα της Κύπρου ήταν στο 0,5%. Λίγες εβδομάδες μετά και πριν ανακοινωθεί το νέο πακέτο ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, το κόστος ανέβηκε στο 2%. Μετά το νέο πακέτο, έπεσε στο 1,2%.
Θεμιτό αλλά όχι εφικτό το “κορωνο-ομόλογο”
Ο κος Μαυρομιχάλης χαρακτήρισε την δημιουργία ενός ευρωομολόγου που θα στηρίξει τις οικονομίες των κρατών ως κάτι “θεμιτό”, ειδικά για τα μέλη που σε αυτή την φάση έχουν υψηλότερο κόστος δανεισμού, όπως η Ιταλία.
Ωστόσο, πρόσθεσε, δεν είναι καθόλου εφικτό να γίνει κάτι τέτοιο εντός της Ευρωζώνης.
“Όσο επιθυμητό είναι από τις χώρες του Νότου, τόσο αρνητικές, ακόμα και σε αυτή την δεδομένη στιγμή, είναι οι πιο εύρωστες χώρες της ΕΕ. Για να γίνει ένα ευρωομόλογο, το οποίο θα μεταφέρει τον πιστοληπτικό κίνδυνο κάθε χώρας στην ίδια την ΕΕ συνολικά, θα πρέπει να μεταφερθεί η εξουσία επί των δημοσιονομικών σε κεντρικό επίπεδο. Αυτό είναι κάτι που πολλές χώρες δεν αποδέχονται. Εξετάζονται όμως άλλες λύσεις”, είπε και πρόσθεσε ότι ειδικά για την έκδοση ενός ομολόγου αποκλειστικά και μόνο για την αντιμετώπιση της πανδημίας, προϋποθέτει την ενοποίηση και των πολιτικών σε θέματα υγείας, κάτι που είναι επίσης δύσκολο να γίνει.
Όπως τόνισε, όσο η κρίση παρατείνεται, το χρέος των χωρών που επλήγησαν περισσότερο, όπως η Ιταλία ή η Ισπανία, επιβαρύνεται περισσότερο και αναμένεται να αξιολογηθεί ως μη βιώσιμο. Δηλαδή, οι νέες ανάγκες για δανεισμό που θα προκύψουν δεν θα μπορούν εύκολα να πληρωθούν από την αγορά και θα χρειαστεί κάποιου είδους παρέμβαση εκ μέρους της ΕΕ ώστε να μπορέσει η χώρα να έχει πρόσβαση σε νέο δανεισμό.
“Αυτό που μπορούν να κάνουν οι χώρες είναι να ανατρέξουν στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ESM), ο οποίος στην συνέχεια μπορεί να βγει -με την υψηλή πιστοληπτική βαθμίδα στην οποία βρίσκεται- να αντλήσει δανεισμό από την αγορά και στην συνέχει να τον διοχετεύσει εν είδει νέου δανεισμού στις χώρες που το έχουν ανάγκη”, είπε.
Στην παρατήρηση ότι αυτό μπορεί να σημάνει την έλευση νέας σειράς μνημονίων, ο κος Μαυρομιχάλης απάντησε ότι εκείνο που συζητείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι να γίνει μια συνολική προσφυγή διαφόρων χωρών στον ESM και στην συνέχεια εκ μέρους του Μηχανισμού να μην υπάρξουν προϋποθέσεις για νέες δανειακές συμβάσεις. Αυτές, πρόσθεσε, μπορούν να γίνουν σε μεταγενέστερο στάδιο.
“Είναι αντιληπτό και αποδεκτό γενικά στην ΕΕ ότι αυτή η κρίση δεν οφείλεται σε κάποιο αλλοπρόσαλλο ενδογενή δημοσιονομικό παράγοντα. Θα μπορούσαν να δανειστούν οι χώρες, να μην μπουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την ώρα και σε βάθος χρόνου να τεθούν, όπως πρέπει, κάθε χώρα να πληρώσει τον λογαριασμό που έχουν τα σωστά πακέτα στήριξης της οικονομίας”, τόνισε.
Δραματικές στιγμές για το πετρέλαιο
Ερωτηθείς για την τεράστια βουτιά που παρατηρείται στην ζήτηση και τις τιμές του “μαύρου χρυσού”, ο κος Μαυρομιχάλης σημείωσε ότι η τεράστια πτώση του πετρελαίου, που φέρνει την αγορά στο χαμηλότερο σημείο από το 2002. έχει να κάνει με την δραματική μείωση στην ζήτηση η οποία φτάνει περίπου το 25% με πτωτική τάση.
“Αυτό συμβαίνει παρόλο που τα στρατηγικά αποθέματα που κρατούν διάφορες χώρες έχουν πολλαπλασιαστεί. Για παράδειγμα, τα αποθέματα των ΗΠΑ που ανακοινώθηκαν χθες είναι τρεις φορές υψηλότερα απ’ ό,τι ανέμεναν οι αναλυτές. Δημλαδή, οι χώρες τηρούν αποθέματα, έχουν ήδη πολύ αρκετά υψηλά, εκμεταλλευόμενα τις πολύ χαμηλές τιμές στο πετρέλαιο”, είπε.
Στην ερώτηση αν αναμένεται στην Κύπρο μείωση των τιμών του πετρελαίου, ο κος Μαυρομιχάλης ανέφερε ότι ήδη υπάρχουν τιμές κάτω του ενός ευρώ στην αγορά και λογικά η μείωση αναμένεται να προχωρήσει κι άλλο.
“Να μην ξεχνάμε όμως ότι και στην Κύπρο υπάρχει πολύ μειωμένη ζήτηση στις τιμές των καυσίμων. Οι περαιτέρω μειώσεις έρχονται από τις καινούργιες παραλαβές που θα κάνει η χώρα, οι οποίες όμως είναι σε συνάρτηση με τις νέες ανάγκες. Λογικά όμως οι τιμές θα πέσουν” εξήγησε.