Του Χρήστου Μιχάλαρου
Την άποψη ότι βρίσκεται σε εξέλιξη «πόλεμος» εναντίον των ανεξάρτητων θεσμών της Κύπρου, όπως η Κεντρική Τράπεζα, η Νομική και η Ελεγκτική Υπηρεσία εξέφρασε ο τέως Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου Πανίκος Δημητριάδης.
Μιλώντας στην εκπομπή «Όλα στο φως» του Ράδιο Πρώτο ο κος Δημητριάδης με αφορμή την επιδείνωση των δεικτών της Παγκόσμιας Τράπεζας για την Κύπρο όσον αφορά σε θέματα διαφθοράς, κράτους δικαίου και αποτελεσματικότητας διακυβέρνησης, ο κος Δημητριάδης σημείωσε ότι τα στοιχεία, πέρα από ανησυχητικά, επιβεβαιώνουν τις ανησυχίες που πολλοί οικονομολόγοι είχαν εκφράσει τελευταίως για τις εξελίξεις.
Όπως τόνισε, οι δείκτες ανακοινώνονται κάθε πέντε χρόνια κι αυτό επιτρέπει στον καθένα να βλέπει τα πράγματα σε βάθος χρόνου.
«Την περασμένη φορά που βγήκαν οι δείκτες ήταν το 2012 και από τότε μέχρι το 20017 βλέπουμε μια πολύ σημαντική διολίσθηση», είπε.
Στην παρατήρηση ότι το πρόβλημα εστιάζεται αφενός στον τρόπο που κυβερνάται η χώρα και στον τρόπο που αποδίδεται δικαιοσύνη, ο κος Δημητριάδης απάντησε ότι ο ίδιος δεν εκπλήσσεται καθόλου, καθώς τα γεγονότα αποτελούν συνέχεια όσων άρχισαν το 2013.
«Από τότε είχε αρχίσει ο πόλεμος εναντίον των ανεξάρτητων θεσμών. Κάποιοι το έβλεπαν σε προσωπικό επίπεδο: τον Δημητριάδη τον διόρισε ο Χριστόφιας. Αλλά οι θεσμοί θα πρέπει να προστατεύονται, ανεξαρτήτως τού ποιος βρίσκεται στην Κυβέρνηση», είπε.
Πρόσθεσε δε ότι πολλά από τα ΜΜΕ της εποχής είχαν εκφράσει την άποψη ότι η Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να ακολουθεί την πολιτική της νέας Κυβέρνησης, κάτι με το οποίο ο ίδιος δεν συμφωνεί.
«Αν την ακολουθούσα, όμως, δεν ξέρω πού θα βρισκόταν σήμερα η Κύπρος. Έχω καθαρή τη συνείδησή μου. Κοιτάζοντας πίσω, βλέπω ότι δικαιώνομαι ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι σε κάποια πράγματα που έβλεπα ότι η Κυβέρνηση είχε λάθος, είπα “όχι”. Αλλά δυστυχώς, η Κεντρική Τράπεζα αποδυναμώθηκε. Η πρώτη πράξη που έγινε ήταν τον Απρίλιο του 2013, όταν αφαίρεσαν τον Υποδιοικητή Σπύρο Σταυρινάκη, ο οποίος ήταν ο πιο έμπειρος της εποπτείας», σημείωσε.
Πώς ήταν πριν οι αριθμοί
Στην ερώτηση τι έδειχναν οι συγκεκριμένοι δείκτες πριν το 2013, ο κος Δημητριάδης απάντησε ότι από το 2007 μέχρι το 2012 δεν είχαν σημειώσει σημαντική διαφοροποίηση και μάλιστα ο δείκτης για τον έλεγχο της διαφθοράς είχε βελτιωθεί από το 1,08 στο 1,25 ενώ ο δείκτης για το κράτος δικαίου πήγε από το 1,12 στο 1,10.
Ερωτηθείς κατά πόσο οι αριθμοί είναι καλοί σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, απάντησε ότι ναι μεν σε σύγκριση με την Ελλάδα τα πράγματα ίσως να είναι καλύτερα, ωστόσο θα πρέπει κανείς να δώσει βάρος στις τάσεις.
«Οι δείκτες της Παγκόσμιας Τράπεζας δεν δείχνουν μια ιδιαίτερη τάση για την Ελλάδα, ενώ ο δείκτης της Διεθνούς Αμνηστίας είναι πιο ανησυχητικός για την Κύπρο, δείχνοντας μια μείωση κατά εννέα μονάδες η οποία δεύτερη μεγαλύτερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά την Ουγγαρία. Η Ελλάδα, αντιθέτως, παρουσιάζει βελτίωση τα τελευταία πέντε χρόνια στους δείκτες της Διεθνούς Αμνηστίας, όχι στης Παγκόσμιας Τράπεζας. Εδώ βέβαια, διερωτάται κανείς ποιος είναι ο σωστός δείκτης. Αλλά για την Κύπρο όλοι οι δείκτες δείχνουν το ίδιο πράγμα και δεν θα πρέπει να τους αγνοήσουμε», σημείωσε προσθέτοντας ότι δεν μπορούμε να πούμε πάλι ότι «φταίει ο Χριστόφιας» γιατί θα είναι «σαν να βάζουμε το κεφάλι μας στην άμμο».
Ο θεσμός του Γενικού Ελεγκτή
Στην παρατήρηση, ωστόσο, ότι ο θεσμός του Γενικού Ελεγκτή σημειώνει μεγάλη κινητικότητα τα τελευταία χρόνια, ο κος Δημητριάδης συμφώνησε, λέγοντας ότι ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης έχει κάνει πολύ καλή δουλειά σε διάφορα θέματα, ωστόσο προς το πρόσωπό του διεξάγεται «πόλεμος».
«Στο θέμα της ΣΚΤ έχει παρουσιάσει τα κακώς έχοντα, όμως κι εκεί κάποιος διερωτάται πολλές φορές με ποια ανεξαρτησία κινείται. Δεν είμαι απολύτως πεπεισμένος ότι πάντοτε κινείται με απόλυτη ανεξαρτησία που θα έπρεπε να έχει. Είδαμε και τον πόλεμο προς τον Γενικό Εισαγγελέα. Από τη μια πλευρά είναι ανεξάρτητοι θεσμοί τους οποίους η Κυβέρνηση θα έπρεπε να έχει προστατεύσει, παρά να τους πολεμά επειδή τυχαίνει μερικές φορές να λένε πράγματα με τα οποία δεν συμφωνούν», είπε.
Συνεργατισμός
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, δεν μπορεί κανείς να βλέπει σήμερα την Κεντρική Τράπεζα και το «χάλι» στο οποίο έχει περιέλθει και να κάνει σύγκριση με «ό,τι έπρεπε να έχει γίνει» σύμφωνα με τις συμφωνίες που είχε υπογράψει η Κυπριακή Δημοκρατία.
Πάντως, όσον αφορά στην κατάληξη της ΣΚΤ, ο κος Δημητριάδης δεν εμφανίστηκε έκπληκτος.
«Δεν μας εκπλήσσουν οι εξελίξεις στην ΣΚΤ και σίγουρα υπάρχουν ερωτήματα για τον τρόπο με τον οποίο η ΚΤΚ συμπεριφέρθηκε σε σχέση με τους διορισμούς του Υπουργείου Οικονομικών. Δεν μπορεί ο Υπουργός να την χρησιμοποιεί για να διορίζει τους κολλητούς και τους φίλους του», είπε.
Πώς λειτουργεί η αυξημένη εποπτεία
Ερωτηθείς πώς λειτούργησε η αυξημένη εποπτεία στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα, ο κος Δημητριάδης επισήμανε ότι η εποπτεία δεν υπάρχει για να βελτιώνει την κερδοφορία των τραπεζών, αλλά για να βεβαιώνεται ότι οι τράπεζες είναι ανθεκτικές και ότι μπορούν να απορροφήσουν ζημιές που ενδεχομένως να προκύψουν.
«Δεν μπορώ να πω ότι η εποπτεία στην Κύπρο κρίνεται ως ικανοποιητική όταν έχουμε την κατάρρευση της ΣΚΤ. Όπως ότι έχει βελτιωθεί το πλαίσιο ρύθμισης, είναι αλήθεια. Οι βελτιώσεις έγιναν την περίοδο 2013-2014. Επίσης έχουμε και την ίδρυση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού. Όμως εκείνο που βλέπουμε είναι ότι παρά την βελτίωση, έχουμε την αποτυχία της ΣΚΤ, ενώ στην Ευρώπη υπάρχουν αποτυχίες άλλων τραπεζών. Κατά τη γνώμη μου η κατάσταση στο θέμα της εποπτείας δεν είναι πλήρως ικανοποιητική, παρά τα βήματα που έγιναν», κατέληξε.