Της Έλενας Καλυφόμματου
Την ώρα που η ανεργία αυξάνεται και η πραγματική οικονομία δέχεται απανωτά χτυπήματα, στη δημόσια συζήτηση επανέρχεται το ζήτημα του κατώτατου μισθού. Στις αρχές του 2020, πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας, η κυβέρνηση είχε εκφράσει την πρόθεση να προχωρήσει στην ετοιμασία νομοσχεδίου για τη θέσπιση εθνικού κατώτατου μισθού. Ωστόσο, τα πράγματα άλλαξαν στην πορεία, με την Υπουργό Εργασίας να τονίζει, μετά το πρώτο κύμα της πανδημίας και την υιοθέτηση των σχεδίων στήριξης της απασχόλησης και των επιχειρήσεων, ότι δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για τη θέσπιση κατώτατου μισθού. Το Economy Today καταγράφει τις απόψεις των συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων για το θέμα, θέτοντας το ερώτημα εάν τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να θεσπιστεί κατώτατος μισθός.
Το ζήτημα επανήλθε στο προσκήνιο λόγω και του κρατικού προϋπολογισμού, ο οποίος πέρασε από χίλια μύρια κύματα μέχρι να εγκριθεί. Μια από τις προϋποθέσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης για να τον υπερψηφίσουν ήταν και η θέσπιση του κατώτατου μισθού σε κατοπινό στάδιο. Αυτό που διαφαίνεται από πλευράς κυβέρνησης είναι πως προτίθεται να θεσπίσει τον κατώτατο μισθό.
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ
Tο Υπουργείο Εργασίας έχει πραγματοποιήσει σχετικές μελέτες, με τη βοήθεια του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας και ευρωπαϊκών χωρών, για το τι πρέπει να γίνει σε σχέση με τον κατώτατο μισθό, λέγοντας πως η θέση του Υπουργείου είναι πως αυτός θα εφαρμοστεί όταν επιστρέψουμε σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης, δηλαδή όταν η ανεργία μειωθεί σε επίπεδα κάτω του 5%. Εντούτοις, το ποσοστό της ανεργίας σκαρφαλώνει τους τελευταίους μήνες, καθώς η αγορά εργασίας αντανακλά τις επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία. Η θέσπιση κατώτατου μισθού είναι κάτι το οποίο στηρίζουν ένθερμα οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, αλλά απορρίπτουν κατηγορηματικά οι εργοδοτικές οργανώσεις.
ΠΟΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΕΧΟΥΝ ΚΑΤΩΤΑΤΟ ΜΙΣΘΟ
Στην Κύπρο ο κατώτατος μισθός καλύπτει συγκεκριμένα επαγγέλματα, βάσει του περί Κατώτατων Μισθών Διατάγματος του 2012, το οποίο προνοεί:
• Κάθε πωλητής/πωλήτρια, γραφέας, νοσηλευτικός βοηθός, βοηθός παιδοκόμου, βοηθός βρεφοκόμου, σχολικός βοηθός και φροντιστής ο οποίος / η οποία εργάζεται με πλήρη απασχόληση, πρέπει να λαμβάνει αρχικό μηνιαίο μισθό ο οποίος να ανέρχεται τουλάχιστον στα €870 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη συνεχή περίοδο απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη ο μισθός αυτός να αυξάνεται τουλάχιστον στα €924 ακαθάριστα.
• Κάθε φρουρός ασφαλείας πρέπει να λαμβάνει αρχικό ωριαίο μισθό τουλάχιστον €4,90 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη περίοδο συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη ο μισθός αυτός πρέπει να αυξάνεται στα €5,20 ακαθάριστα.
• Κάθε καθαριστής/καθαρίστρια πρέπει να λαμβάνει αρχικό ωριαίο μισθό τουλάχιστον €4,55 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη περίοδο συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη ο μισθός αυτός πρέπει να αυξάνεται στα €4,84 ακαθάριστα.
ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ
Το ΚΕΒΕ συγκεκριμένα υποστηρίζει ότι προτεραιότητα δεν είναι ο ορισμός κατώτατου μισθού, αλλά η επικέντρωση με ορθόδοξους τρόπους στην ενίσχυση των μισθών των εργαζομένων και στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Αυτό όμως πρέπει να γίνει μέσα από την κερδοφορία και όχι μέσα από νομοθετικές ρυθμίσεις, οι οποίες θα προκαλέσουν σωρεία προβλημάτων στην αγορά εργασίας. Το ΚΕΒΕ εφιστά την προσοχή σε όλους τους εμπλεκόμενους, διότι οι συνθήκες, όπως ισχυρίζεται, επιτρέπουν λαϊκιστικές προσεγγίσεις.
Από πλευράς της, η ΟΕΒ τάσσεται κατά της θέσπισης του κατώτατου μισθού. Θεωρεί πως ο μισθός δεν αποτελεί εργαλείο άσκησης κοινωνικής πολιτικής αλλά την αξία της ανταμοιβής του εργαζόμενου για τις υπηρεσίες που παρέχει στον εργοδότη του. Υποστηρίζει πως, εάν δεν υπάρχει παρέμβαση από το κράτος σε θέματα καθορισμού μισθών, η χώρα μας θα επιτύχει ένα ζηλευτό βιοτικό επίπεδο, ενώ ταυτόχρονα έχει ένα πρόσθετο εργαλείο απορρόφησης κραδασμών όταν προκύπτουν κρίσεις.
Η ΠΟΒΕΚ πιστεύει ότι, μέσα σε αυτές τις συνθήκες και όχι ως θέση αρχής, η συζήτηση για τον καθορισμό κατώτατου μισθού είναι άκαιρη και χωρίς δυνατότητα εφαρμογής.
ΝΑ ΑΡΧΙΣΕΙ Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ
Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις στέκονται απέναντι και τάσσονται υπέρ της θέσπισης κατώτατου μισθού. Την αναγκαιότητα καθορισμού κατώτατου μισθού επισημαίνει η ΣΕΚ, λέγοντας ότι αυτός θα μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά όσον αφορά την εκμετάλλευση των εργαζομένων, ιδιαίτερα εκεί όπου δεν εφαρμόζεται συλλογική σύμβαση. Την ίδια στιγμή, υποστηρίζει ότι ο κατώτατος μισθός θα συμβάλει στην άρση του αθέμιτου ανταγωνισμού, τόσο ανάμεσα σε εργαζόμενους όσο και ανάμεσα σε εργοδότες.
Η ΠΕΟ καλεί την κυβέρνηση να αρχίσει αμέσως τον κοινωνικό διάλογο με το συνδικαλιστικό κίνημα για ένα σύγχρονο και προοδευτικό κοινωνικό μοντέλο. Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ότι ο διάλογος για την καθιέρωση κατώτατων μισθών θα αρχίσει όταν δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες, ανησυχεί την ΠΕΟ, διότι, όπως υποστηρίζει, το θέμα παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες.