Του Ξένιου Μεσαρίτη
Η αναστολή της υποχρέωσης καταβολής δόσεων δανείων έχει προσφέρει μια σημαντική ανάσα σε μερίδα συνεπών δανειοληπτών εν μέσω της οικονομικής κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία αναφέρει η Κεντρική Τράπεζα στην δημοσιοποιημένη της Έκθεση.
Όπως αναφέρει στην Έκθεσή Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας η Κεντρική Τράπεζα περίπου 56 χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις υπέβαλαν αίτηση αναστολής δόσεων με σχεδόν όλους τους αιτητές να εγκρίνονται. Σημειώνεται ότι το ποσοστό έγκρισης ανήλθε στο 97,5%.
Το σχέδιο παρείχε σημαντική ανάπαυλα στην αποπληρωμή χρέους περίπου 44 χιλιάδων νοικοκυριών και 6 χιλιάδων επιχειρήσεων, περιορίζοντας τις πτωχεύσεις επιχειρήσεων και βοηθώντας τα νοικοκυριά που βίωσαν μειωμένα εισοδήματα.
11,7 δισεκατομμύρια ευρώ δάνεια σε καθεστώς αναστολής δόσεων
Σύμφωνα με στοιχεία της ΚΤΚ που υποβλήθηκαν από τα αδειοδοτημένα πιστωτικά ιδρύματα, τα δάνεια σε καθεστώς αναστολής δόσεων ανέρχονταν στα €11,7 δισ. το Νοέμβριο του 2020, αντιστοιχώντας στο 40% του συνολικού ποσού χορηγήσεων στο τραπεζικό σύστημα.
Η συντριπτική πλειοψηφία αφορούσε εξυπηρετούμενες χορηγήσεις ύψους €11 δισ., αντιπροσωπεύοντας το 47% των συνολικών εξυπηρετούμενων χορηγήσεων του τραπεζικού συστήματος.
Συγκεκριμένα, τα δάνεια προς νοικοκυριά που βρίσκονταν σε καθεστώς αναστολής δόσεων ανέρχονταν σε €4,3 δισ., εκ των οποίων €4,1 δισ. αφορούσαν εξυπηρετούμενες χορηγήσεις.
Παράλληλα, τα δάνεια προς μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις που βρίσκονταν σε καθεστώς αναστολής δόσεων ανέρχονταν σε €6,9 δισ., εκ των οποίων €6,5 δισ. αφορούσαν εξυπηρετούμενες χορηγήσεις.
27% αναστολή δανείων σε χώρους εστίασης και τουρισμό
Όσον αφορά την κατανομή των δανείων σε καθεστώς αναστολής δόσεων των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, 27% αφορούσε τον κλάδο εστίασης και παροχής καταλύματος, το 18% τον κλάδο διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, ενώ ακολουθούν ο κατασκευαστικός κλάδος (17%) και το χονδρικό και λιανικό εμπόριο (15%)
Η απορρόφηση του σχεδίου αναστολής πληρωμών από μεγάλη μερίδα δανειοληπτών μπορεί να βοήθησε στη συγκράτηση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, δημιουργεί όμως ταυτόχρονα ανησυχίες σχετικά με τον ηθικό κίνδυνο αλλά και για μια πιθανή αύξηση των MEX μετά τη λήξη της αναστολής δόσεων, ιδιαίτερα στους τομείς που πλήγηκαν περισσότερο από την πανδημία. Τονίζεται ότι το 82,4% των δανείων του κλάδου εστίασης και παροχής καταλύματος και το 80,1% των δανείων των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της τέχνης, της διασκέδασης και της ψυχαγωγίας βρίσκονταν υπό καθεστώς αναστολής δόσεων τον Νοέμβριο του 2020.
27% των εξυπηρετούμενων δανείων χαρακτηρίζονται υψηλού κινδύνου
Επιπρόσθετα, το γεγονός ότι το 27% των εξυπηρετούμενων δανείων που βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής δόσεων ανήκει στην κατηγορία με σημαντική αύξηση του πιστωτικού κινδύνου, βάσει του Διεθνούς Προτύπου Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, ενισχύει περαιτέρω τις ανησυχίες για την ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου του τραπεζικού συστήματος, σε περίπτωση που η οικονομία δεν ανακάμψει σύντομα.
Ταυτόχρονα, η περιορισμένη κάλυψη των συγκεκριμένων δανείων με προβλέψεις, σηματοδοτεί ενδεχόμενες μελλοντικές ανάγκες για πρόσθετες προβλέψεις.
Συγκεκριμένα, στις 30 Σεπτεμβρίου του 2020, ο δείκτης κάλυψης προβλέψεων για τις χορηγήσεις με σημαντική αύξηση του πιστωτικού κινδύνου βάσει του ΔΠΧΑ 9 βρισκόταν στο 2,2% και συγκρίνεται αρνητικά με τον μέσο όρο των πιστωτικών ιδρυμάτων της ΕΕ ο οποίος βρισκόταν στο 4,1%. Δεδομένου ότι, η αναστολή δόσεων για τα περισσότερα νοικοκυριά και επιχειρήσεις έληξε τον Δεκέμβριο 2020, η επιστροφή των δανειοληπτών στην αποπληρωμή των υποχρεώσεών τους είναι μία από τις βασικές μεταβλητές που θα καθορίσουν την ανθεκτικότητα του χρηματοοικονομικού συστήματος στις επιπτώσεις της πανδημίας, ιδιαίτερα, μετά το δεύτερο κύμα της πανδημίας και την εφαρμογή επιπλέον υγειονομικών περιορισμών με σκοπό την αναχαίτηση της πανδημίας στις αρχές του 2021.
Σημειώνεται βέβαια, ότι δεν αναμένεται μεγάλη αύξηση στα ΜΕΧ από χορηγήσεις που βρίσκονται υπό καθεστώς αναστολής δόσεων, ενώ η αθέτηση μικρού ποσοστού των εν λόγω χορηγήσεων αναμένεται να είναι διαχειρίσιμη για το τραπεζικό σύστημα, με βάση τα σημερινά επίπεδα των κεφαλαίων. Η συμμετοχή στο νέο σχέδιο αναστολής αποπληρωμής δόσεων που ανακοινώθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2021, δεν αναμένεται να είναι σημαντική λόγω των αυστηρότερων κριτηρίων επιλεξιμότητας, αλλά και του μεγάλου ποσοστού συμμετοχής στο πρώτο σχέδιο.