του Χρίστου Πέτρου
Ξεκινά και επίσημα, την ερχόμενη Τετάρτη, ο διάλογος Υπουργού Εργασίας και κοινωνικών εταίρων για τη θέσπιση εθνικού κατώτατου μισθού. Η Υπουργός Εργασίας Ζέτα Αιμιλιανίδου με Λειτουργούς του Υπουργείου της και μέλη των συντεχνιών και των εργοδοτικών οργανώσεων, που απαρτίζουν το «Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα», θα έχουν την Τετάρτη, 8.9.2021, στις 9:30 π.μ., συνάντηση στο οίκημα της ΣΕΚ, προκειμένου να κάνουν μια πρώτη συζήτηση για ζητήματα «πρώτης γραμμής», που αφορούν τα εργασιακά.
Οι προεργασίες για τον κατώτατο μισθό είχαν ξεκινήσει εδώ και μήνες. Το θέμα απασχολεί εξάλλου και τους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς που στοχεύουν στη θέσπισή του απ’ όλα τα κράτη μέλη εντός του προσεχούς μέλλοντος, έχοντας «σχεδόν έτοιμη» μάλιστα και σχετική οδηγία. Σημειώνεται ότι Κύπρος, Δανία, Ιταλία, Σουηδία, Αυστρία, Φινλανδία, είναι οι μόνες χώρες της ΕΕ που δεν έχουν θεσπίσει Κατώτατο Μισθό.
Η Κυβέρνηση και οι κοινωνικοί εταίροι ήταν έτοιμοι να μπουν σε διάλογο, αλλά η πανδημία ανέτρεψε τα πλάνα και η συζήτηση μπήκε στον πάγο.
Η Ζέτα Αιμιλιανίδου διεμήνυε ότι, η όποια συζήτηση για τον κατώτατο μισθό θα επανεκκινούσε όταν το εργασιακό περιβάλλον θα απαλλασσόταν από την αβεβαιότητα που προκάλεσε η πανδημία και, συγκεκριμένα, όταν τα επίπεδα ανεργίας έφταναν κάτω από 5%.
Τα ποσοστά ανεργίας, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που δημοσίευσε η Eurostat πριν από μερικές ημέρες, προσεγγίζουν το όριο που έθεσε η Κυβέρνηση. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη γενικότερη «τροχιά ανάκαμψης», όπως κρίνουν από την Κυβέρνηση, επιτρέπουν την επανεκκίνηση του διαλόγου.
Τα δεδομένα και οι θέσεις των εμπλεκομένων μερών
Η βάση του διαλόγου, που θα ξεκινήσει την ερχόμενη Τετάρτη, θα είναι οι μελέτες και τα αποτελέσματα σχετικών διεργασιών της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας "ILO" και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που έχει σε αρκετά προχωρημένο στάδιο τη δημιουργία σχετικής Οδηγίας για τον κατώτατο μισθό.
Μιλώντας στη «Σημερινή» η Υπουργός Εργασίας, Ζέτα Αιμιλιανίδου, υπογράμμισε ότι είναι ανάγκη, πριν αρχίσει συζήτηση στη βάση των δεδομένων από την έκθεση του ILO, αυτά τα δεδομένα να επικαιροποιηθούν και οι κοινωνικοί εταίροι να λάβουν υπόψη τους τα πρόσφατα στοιχεία. Η επικαιροποίηση, για την οποία έκανε αναφορά η Υπουργός Εργασίας, αφορά στα «μισθολογικά δεδομένα τα οποία έχουν διαφοροποιηθεί το 2021 συγκριτικά με το τι ίσχυε το 2019».
Υπογραμμίζεται ότι το προσχέδιο οδηγίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο θα αποτελέσει βάση για τη θέσπιση κατώτατου μισθού και στην Κύπρο, αν και δεν καθιστά υποχρεωτικό, υποδεικνύει ως ενδεδειγμένο μοντέλο υπολογισμού κατώτατου μισθού το 60% του διάμεσου (όχι του μέσου) μισθού κάθε κράτους μέλους. Πάντως, αν και δεδομένο ότι λόγω πανδημίας οι μισθοί στην Κύπρο σημείωσαν πτώση κατά τη διάρκεια της πανδημίας συγκριτικά με τους μισθούς του 2019, τους οποίους επικαλείται ο ILO, αυτό δεν σημαίνει, όπως τόνισε η Υπουργός Εργασίας, ότι θα υπολογίζεται ο κατώτατος μισθός βάσει των μειωμένων μισθών που ίσχυαν στην περίοδο της πανδημίας.
Όπως υπογράμμισε η κ. Αιμιλιανίδου, «δεν μπορεί να θεωρείται τίποτα δεδομένο πριν διεξαχθεί ο διάλογος και πριν να υπάρξει συμφωνία με τους κοινωνικούς εταίρους».
Το μόνο δεδομένο που υπάρχει, όπως βγαίνει από το ρεπορτάζ, είναι ότι «όλα είναι προς συζήτηση». Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι είναι ανοικτό ακόμη και το ενδεχόμενο, όπως ανέφεραν μέλη του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος στη «Σημερινή», ο κατώτατος μισθός να είναι ενιαίος ή να διαφέρει σε κλαδικό επίπεδο.
Οι θέσεις των συνδικαλιστικών οργανώσεων
Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, που «φωνάζουν» εδώ και χρόνια για την ανάγκη θέσπισης κατώτατου μισθού, εισέρχονται στον διάλογο έχοντας δύο αλληλένδετα δεδομένα που τους επιτρέπουν να αισιοδοξούν για την τελεσφόρηση των διαδικασιών. Αφενός είναι η πολιτική βούληση για θέσπιση κατώτατου μισθού, που διατυπώνεται σε όλους τους τόνους από το κυβερνητικό στρατόπεδο. Αφετέρου είναι η «ευρωπαϊκή πίεση» που ασκείται: εντός των επόμενων μερικών μηνών (μέχρι 24) θα πρέπει να ενσωματωθεί στο κρατικό δίκαιο σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία που είναι σε φάση ολοκλήρωσης. Υπογραμμίζεται ότι η ευρωπαϊκή οδηγία, που αφορά τη θέσπιση κατώτατου μισθού, δεν επιβάλλει τον ακριβή τρόπο θέσπισης αλλά αφήνει την ευχέρεια στα κράτη-μέλη να το κάνουν, παραθέτοντας κάποιες προϋποθέσεις.
Μιλώντας στη «Σημερινή» η Υπουργός Εργασίας, Ζέτα Αιμιλιανίδου, υπογράμμισε ότι ο διάλογος δεν θα τεθεί υπό χρονοδιαγράμματα, τα οποία θα λειτουργήσουν πιεστικά για τον διάλογο που θα ξεκινήσει την ερχόμενη Τετάρτη. Από την άλλη, ο διάλογος αυτός «δεν μπορεί να διεξάγεται εις το διηνεκές, οπότε με καλή θέληση και εντός εύλογου χρονικού πλαισίου, θα πρέπει να υπάρξει κατάληξη στο όλο ζήτημα».
ΣΕΚ, ΠΕΟ και ΔΕΟΚ, που συμμετέχουν στο Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα, υπογραμμίζουν ότι με τη θέσπιση του κατώτατου μισθού θα επέλθει ευρύτερη εργασιακή δικαιοσύνη και ισορροπία, ενώ θα προστατεύονται όλοι οι εργαζόμενοι σε επίπεδο μισθοδοσίας, που τώρα δεν τους καλύπτει η υφιστάμενη νομοθεσία. Παράλληλα τονίζουν ότι η θέσπιση κατώτατου μισθού θα είναι εφαρμόσιμη και πιο ωφέλιμη αν γίνει με τρόπο που να επιτρέπει τις κλαδικές συμφωνίες για κατώτατο μισθό.
Κατάργηση ΑΤΑ ως αντιστάθμισμα θα προτείνει η ΟΕΒ
Από τη μεριά τους, οι εργοδοτικές οργανώσεις ΟΕΒ, ΚΕΒΕ και ΠΟΒΕΚ θεωρούν ότι η νομική ρύθμιση του κατώτατου μισθού θα προκαλέσει περισσότερα προβλήματα απ’ αυτά που θα λύσει, ωστόσο «εισέρχονται στον διάλογο με απόλυτο σεβασμό και με πλήρη διάθεση συνεργασίας».
Ο Γενικός Διευθυντής της ΟΕΒ, Μιχάλης Αντωνίου, μιλώντας στο Εconomy Toady στον συνάδελφο Νέστορα Βασιλείου, τόνισε ότι υπάρχει πρόθεση από την Ομοσπονδία Εργοδοτών να προτείνει «αντισταθμιστικά, αν θεσπιστεί κατώτατος μισθός, την κατάργηση της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (ΑΤΑ)».
Το βασικό επιχείρημα των υποστηρικτών της θέσπισης Κατώτατου Μισθού, όπως είπε ο κ. Αντωνίου, είναι το γεγονός ότι εφαρμόζεται σε όλη την Ευρώπη. Αντιστοίχως, ανέφερε, πρέπει να καταργηθεί το «απαρχαιωμένο σύστημα της ΑΤΑ που αυξάνει το μισθολογικό κόστος, λειτούργησε, αλλά καταργήθηκε σε όλη την Ευρώπη με εξαίρεση την Κύπρο και άλλες δύο μικρές χώρες».
Οι εργοδοτικές οργανώσεις επισημαίνουν ότι εν πολλοίς το θέμα του κατώτατου μισθού είναι διευθετημένο στην Κύπρο, μέσω του Υπουργικού Διατάγματος του 2012 -για το οποίο γίνεται αναφορά πιο κάτω-, το οποίο καλύπτει ένα σημαντικό μέρος επαγγελμάτων με κατώτατο μισθό.
Με τη θέσπιση κατώτατου μισθού, όπως υποστηρίζουν οι εργοδοτικές οργανώσεις, εκμηδενίζεται η δυνατότητα ευελιξίας των επιχειρήσεων, χάρη στην οποία σε περιόδους κρίσης «φάνηκε ότι λειτούργησε σωτήρια για τη διατήρηση θέσεων εργασίας διά της συμπεφωνημένης αναπροσαρμογής των μισθών κατ’ αναλογίαν της μειωμένης λειτουργίας - παραγωγής των επιχειρήσεων». «Πολλές επιχειρήσεις δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στην τήρηση του νόμου για κατώτατο μισθό, με αποτέλεσμα να προβαίνουν σε απολύσεις», δήλωσε σε ρεπορτάζ της «Σημερινής» ο Γεν. Διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου.
Τι ισχύει στην Κύπρο
Η Κύπρος, όπως προαναφέρεται, μαζί με τη Δανία, την Ιταλία, την Αυστρία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία, είναι τα 6 κράτη μέλη της ΕΕ όπου δεν έχει θεσπισθεί ΕΚΜ. Ωστόσο, βάσει του περί Κατώτατων Μισθών Διατάγματος του 2012, καλύπτονται στην Κυπριακή Δημοκρατία τα εξής συγκεκριμένα επαγγέλματα:
Κάθε πωλητής/πωλήτρια, γραφέας, νοσηλευτικός βοηθός, βοηθός παιδοκόμου, βοηθός βρεφοκόμου, σχολικός βοηθός και φροντιστής ο οποίος/ η οποία εργάζεται με πλήρη απασχόληση πρέπει να λαμβάνει αρχικό μηνιαίο μισθό, ο οποίος να ανέρχεται τουλάχιστον στα €870 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη συνεχή περίοδο απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός να αυξάνεται τουλάχιστον στα €924 ακαθάριστα.
Κάθε φρουρός ασφαλείας πρέπει να λαμβάνει αρχικό ωριαίο μισθό τουλάχιστον €4,90 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη περίοδο συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός πρέπει να αυξάνεται στα €5,20 ακαθάριστα.
Κάθε καθαριστής/καθαρίστρια πρέπει να λαμβάνει αρχικό ωριαίο μισθό τουλάχιστον €4,55 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη περίοδο συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός πρέπει να αυξάνεται στα €4,84 ακαθάριστα.
Ποιοι είναι οι κατώτατοι μισθοί στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Σύμφωνα με την Eurostat και συγκεκριμένα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν τον Γενάρη του 2021, τα 21 κράτη μέλη της ΕΕ που έχουν γενικούς εθνικούς κατώτατους μισθούς μπορούν να χωριστούν σε τρεις κύριες ομάδες βάσει των επιπέδων τους σε ευρώ:
Σε δέκα κράτη μέλη, που βρίσκονται στα ανατολικά της ΕΕ, είχαν ελάχιστους μισθούς κάτω από €700 το μήνα: Βουλγαρία (€332), Ουγγαρία (€442), Ρουμανία (€458), Λετονία (€500), Κροατία (€563), Τσεχία (€579), Εσθονία (€584), Πολωνία (€614), Σλοβακία (€623) και Λιθουανία (€642).
Σε πέντε άλλα κράτη μέλη, που βρίσκονται κυρίως στα νότια της ΕΕ, οι ελάχιστοι μισθοί κυμαίνονταν μεταξύ €700 μέχρι λίγο πάνω από €1100 τον μήνα: Ελλάδα (€758), Πορτογαλία (€776), Μάλτα (€785), Σλοβενία (€1024) και Ισπανία (€1108).
Στα υπόλοιπα έξι κράτη μέλη, όλα που βρίσκονται στα δυτικά και βόρεια της ΕΕ, οι ελάχιστοι μισθοί ήταν πάνω από €1500 ευρώ τον μήνα: Γαλλία (€1555), Γερμανία (€1614), Βέλγιο (€1626), Ολλανδία (€1685), Ιρλανδία (€1724) και Λουξεμβούργο (€2202). Συγκριτικά, ο ομοσπονδιακός ελάχιστος μισθός στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν €1024 τον Ιανουάριο του 2021.
ΠΗΓΗ: Σημερινή