Η Ελεγκτική βρίσκει σημαντικές αδυναμίες στην αντιμετώπιση πυρκαγιών

Η Ελεγκτική Υπηρεσία παρατηρεί σημαντικές αδυναμίες στα μέτρα που εφαρμόζονται και θεωρεί ότι η εκπόνηση του Στρατηγικού Σχεδίου θα συντείνει προς την επίλυσή τους.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία εξέδωσε έκθεση με την οποία αξιολογεί τα μέτρα που εφαρμόζει το Τμήμα Δασών για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών.

Στην 90σέλιδη έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας καταγράφονται τα κυριότερα προβλήματα και γενικές συστάσεις στον τρόπο λειτουργίας του Τμήματος Δασών για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών.

Απουσία ολοκληρωμένου Στρατηγικού Σχεδίου

Η Ελεγκτική Υπηρεσία παρατηρεί σημαντικές αδυναμίες στα μέτρα που εφαρμόζονται και θεωρεί ότι η εκπόνηση του Στρατηγικού Σχεδίου θα συντείνει προς την επίλυσή τους.

Η απουσία ολοκληρωμένου Στρατηγικού Σχεδίου, που να βασίζεται σε ανάλυση κινδύνου και που να λαμβάνει υπόψη τα νέα δεδομένα σε σχέση με τις δασικές πυρκαγιές που αφορούν κυρίως στην εγκατάλειψη της υπαίθρου και την κλιματική αλλαγή, δημιουργεί δυσχέρειες στον κατάλληλο προγραμματισμό αναγκών και δράσεων για επίτευξη του κύριου στόχου που είναι η πρόληψη των δασικών πυρκαγιών.

Παρόλο ότι, μετά την καταστροφική δασική πυρκαγιά το 2016 στην κοιλάδα Σολέας (Δάσος Αδελφοί), το Τμήμα Δασών προώθησε ενέργειες που είχαν ως αποτέλεσμα σημαντικές αναβαθμίσεις στον τομέα της πρόληψης και κατάσβεσης δασικών πυρκαγιών (π.χ. στελέχωση και εκπαίδευση προσωπικού, εκπόνηση σχεδίων με μέτρα πρόληψης και μείωσης του ενδεχομένου επέκτασης καταστροφικών πυρκαγιών, καταγραφή και παρακολούθηση στατιστικών στοιχείων και άμεση επικαιροποίηση μέτρων πρόληψης, εκπόνηση σχεδίων πυροπροστασίας προστατευόμενων περιοχών, βελτίωση των επιχειρησιακών σχεδίων και της επιχειρησιακής ετοιμότητάς του, κατασκευή προκατασταλτικών μέτρων και διαφώτιση κοινού), η Ελεγκτική Υπηρεσία παρατηρεί σημαντικές αδυναμίες στα μέτρα που εφαρμόζονται και θεωρεί ότι η εκπόνηση του Στρατηγικού Σχεδίου θα συντείνει προς την επίλυσή τους.

Τα κυριότερα προβλήματα που εντοπίζει η ΕΥ παρατίθενται πιο κάτω:

  1. Το ΤΔ δεν είναι σε θέση να εφαρμόσει κατάλληλα μέτρα πρόληψης εντός της ζώνης των δύο χιλιομέτρων από την οροθετική γραμμή του κρατικού δάσους, που ανήκει στη ζώνη ευθύνης του, όπου βρίσκονται πολλές παραδασόβιες Κοινότητες και πλείστα τεμάχια είναι ιδιωτικά, γιατί η εφαρμογή κατάλληλων μέτρων πρόληψης προσκρούει στις πρόνοιες των άρθρων 16 και 23 του Συντάγματος, που διασφαλίζουν το απαραβίαστο της κατοικίας και του δικαιώματος της ιδιοκτησίας, αντίστοιχα. Για τη νομική ρύθμιση του θέματος κατατέθηκαν προτάσεις στη Βουλή των Αντιπροσώπων, οι οποίες βρίσκονται σε εκκρεμότητα εδώ και χρόνια. Αναφέρουμε επίσης ότι σημαντικά Σχέδια που εκπόνησε το ΤΔ, για την πρόληψη και τη μείωση του ενδεχομένου επέκτασης δασικών πυρκαγιών, του «Στρατηγικού Σχεδίου για την αποτροπή μεγάλων καταστροφικών πυρκαγιών» και του «Σχεδίου διαχείρισης της βλάστησης, με στόχο την πυροπροστασία των δασών και των παραδασόβιων Κοινοτήτων» μπορούν να εφαρμοστούν μόνο μετά τη νομοθετική ρύθμιση του υπό αναφορά θέματος.
  2. Η υλοποίηση εισηγήσεων της Ανεξάρτητης Επιτροπής που διορίστηκε το 2016, μετά την καταστροφική πυρκαγιά στην κοιλάδα Σολέας, για την αξιολόγηση του συστήματος πρόληψης και κατάσβεσης πυρκαγιών, βρίσκονται μέχρι σήμερα σε εκκρεμότητα, παρά το γεγονός ότι διάφορες Επιτροπές ανέλαβαν την προώθησή τους. Ιδιαίτερα επισημάναμε ότι, οι εισηγήσεις που αφορούσαν στη σταδιακή αντικατάσταση καίριου εξοπλισμού του ΤΔ διαχρονικά δεν υλοποιήθηκαν, γεγονός που επηρεάζει, τόσο την αποτελεσματικότητα των ενεργειών του ΤΔ, όσο και την αποδοτικότητα, αφού εξακολουθούν να βρίσκονται σε χρήση πεπαλαιωμένα οχήματα και εξοπλισμός.
  3. Το Κράτος επέδειξε ολιγωρία στο θέμα της ενίσχυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας με εναέρια πτητικά μέσα πυρόσβεσης, με αποτέλεσμα μέχρι σήμερα, η ΜΠΜ να μην διαθέτει, ούτε τα απαραίτητα μέσα, ούτε το απαιτούμενο προσωπικό και οι ανάγκες να καλύπτονται με αγορές υπηρεσιών, έναντι πολύ υψηλού κόστους. Συνεπώς, οι ανάγκες αυτές δεν καλύπτονται σήμερα με τον πιο οικονομικό και αποδοτικό τρόπο.

Ο Διευθυντής του ΤΔ συμφώνησε με τα κυριότερα προβλήματα, όπως παρουσιάζονται, ωστόσο, εξέφρασε την άποψη ότι ο λόγος που υφίστανται δεν είναι η απουσία ενός ενιαίου εγγράφου που να καταγράφεται η Στρατηγική του ΤΔ για την πυροπροστασία.

Γενικές Συστάσεις Ελεγκτικής Υπηρεσίας

  1. Το Κράτος πρέπει να αντιμετωπίσει τις δασικές πυρκαγιές ως θέμα ασφάλειας, καθότι δεν αποτελεί απειλή μόνο για τα φυσικά οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα, αλλά μπορεί να προκαλέσει απώλεια ανθρώπινων ζωών, τεράστιες οικονομικές ζημιές στον πρωτογενή τομέα και σε δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές. Συνεπώς, θα πρέπει να προωθήσει όλες τις απαιτούμενες ενέργειες, στη βάση των υποδείξεων των εμπειρογνωμόνων, με προγραμματισμό και καθορισμένο χρονοδιάγραμμα για την αποτελεσματική επίτευξη της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών στον μέγιστο δυνατό βαθμό και της μείωσης του ενδεχομένου επέκτασής τους.
  2. Για επίτευξη των πιο πάνω θα πρέπει να καταρτίσει Εθνική Στρατηγική για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών, η οποία, λαμβάνοντας υπόψη τους κινδύνους και τα νέα δεδομένα που προκύπτουν, τόσο λόγω της κλιματικής αλλαγής, όσο και της εγκατάλειψης της υπαίθρου, να καθορίζει συγκεκριμένους, μετρήσιμους, ρεαλιστικούς στόχους και δράσεις εντός καθορισμένου χρονικού πλαισίου, που να παρακολουθούνται και να αξιολογούνται σε συνεχή βάση.
  3. Το Κράτος να διασφαλίσει ότι το ΤΔ διαθέτει το κατάλληλο προσωπικό και εξοπλισμό που απαιτείται για να φέρει εις πέρας την αποστολή του. Ιδιαίτερα, στη βάση των υποδείξεων των εμπειρογνωμόνων να λάβει αποφάσεις για την αποτελεσματική λειτουργία (στελέχωση, ενίσχυση με κατάλληλα μέσα) της ΜΠΜ, περιλαμβανομένης της κατασκευής αεροδιαδρόμων σε ορθά επιλεγμένες τοποθεσίες για την ενίσχυση της επιτήρησης και της δυνατότητας εντοπισμού και αρχικής προσβολής μιας πυρκαγιάς.
  4. Δημιουργία περιβαλλοντικής συνείδησης σε όλες τις κατηγορίες και ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού και καλλιέργεια της ατομικής και συλλογικής ευθύνης για την προστασία των δασών.
  5. Ευελπιστούμε ότι οι πιο πάνω συστάσεις θα ληφθούν υπόψη κατά την υλοποίηση των επενδύσεων που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την προστασία των δασών, οι οποίες ανέρχονται στα €19 εκ.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ