Του Ξένιου Μεσαρίτη
Στις προκλήσεις της Ευρωπαϊκής Οικονομίας μετά την πανδημία και ενώ μαίνεται η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αλλά και στην κυπριακή οικονομία επικεντρώθηκαν οι Κριστίν Λαγκάρντ και ο Κωνσταντίνος Ηροδότου κατά τις ομιλίες τους στο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την επίσκεψη της επικεφαλής της ΕΚΤ στην Κύπρο.
Χαρακτηριστικά η Κριστίν Λαγκάρντ είπε κλείνοντας την ομιλία της ότι η Κύπρος καταφέρνει να μετατρέπει τις κρίσεις που περνά σε ευκαιρίες ενώ έκανε αναφορά στην μετάλλαξη που υπήρξε τα τελευταία χρόνια στην κυπριακή οικονομία.
Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κωνσταντίνος Ηροδότου ξεκίνησε την ομιλία του καλωσορίζοντας την επικεφαλής της ΕΚΤ τονίζοντας ότι είναι μεγάλη τιμή για τον ίδιο να φιλοξενεί στο νησί μας την κ. Κριστίν Λαγκάρντ.
Συνεχίζοντας σημείωσε ότι όλα τα κράτη μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας αντιμετωπίζουν τις νέες προκλήσεις συντονισμένα.
«Όταν κάλεσα την κ. Λαγκάρντ στην Κύπρο τον Ιανουάριο δεν μπορούσα να φανταστώ πόσο θα εξελίσσονταν τα πράγματα μέσα σε λίγες εβδομάδες», είπε ο κ. Ηροδότου.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι μια μεγάλη τραγωδία η οποία γίνεται αντιληπτή περισσότερο σε εμάς τους Κύπριους που έχουμε υποστεί την τουρκική εισβολή, τόνισε.
Ο κ. Ηροδότου αναφέρθηκε στη συνέχεια στην πολιτική της ΕΚΤ που εφαρμόστηκε για να ανακάμψουν οι ευρωπαϊκές οικονομίες και η Κύπρος από την πανδημία του κορωνοϊού.
Συμπλήρωσε ότι η εισβολή στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερα σοκ στην παραγωγική αλυσίδα πέραν αυτών που έχουν προκληθεί κατά την περίοδο της πανδημίας.
Υπάρχουν προφανώς επιπτώσεις στην Κυπριακή Οικονομία τόσο στους ρυθμούς ανάπτυξης όσο και στο επίπεδο τιμών και δη στον πληθωρισμό, ανάφερε ο κ. Ηροδόρου.
«Ήδη διαφαίνεται ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα κυμανθεί στο 2,7% αντί του 3,3% που ήταν οι αρχικές προβλέψεις».
Σε σχέση με το Τραπεζικό σύστημα ο Διοικητής της ΚΤ τόνισε ότι εν αντιθέσει με 10 χρόνια πριν δεν αποτελεί πηγή του προβλήματος αλλά αποτελεί μέρος της λύσης για την παρούσα κρίση.
Τελειώνοντας την ομιλία του ο Κωνσταντίνος Ηροδότου αναφέρθηκε στην διαφάνεια που πρέπει να υπάρχει στην ΕΚΤ σημειώνοντας ότι «Οι Ευρωπαίοι πολίτες πρέπει να είναι ενήμεροι για τις πραγματικές προκλήσεις επειδή οι ενημερωμένοι πολίτες μπορούν να αντιμετωπίσουν ορθότερα τα προβλήματα».
Κλείνοντας είπε ότι «με την Κριστίν Λαγκάρντ στο τιμόνι της ΕΚΤ θα αντιμετωπιστούν τόσο τα ζητήματα που προκύπτουν από την πανδημία όσο και τα γεωπολιτικά ζητήματα».
Λαγκάρντ: «Είναι μεγάλη μου χαρά να βρίσκομαι ξανά στην Κύπρο και να είμαι εδώ μαζί σας»
Μιλώντας στα ελληνικά ξεκίνησε την ομιλία της η Επικεφαλής της ΕΚΤ δηλώνοντας ότι «Είναι μεγάλη μου χαρά να βρίσκομαι ξανά στην Κύπρο και να είμαι εδώ μαζί σας».
Συνέχισε με τους στίχους του Καβάφη την ομιλία της παρομοιάζοντας την διαδρομή του Οδυσσέα προς την Ιθάκη με την Κύπρο και τους Κύπριους.
Η κ. Λαγκάρντ πρόσθεσε ότι από την άκρη της Μεσογείου η Κύπρος μετατράπηκε σε πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσα σε λίγα χρόνια.
Είπε ότι , δεν έκλεισε ο κύκλος του επιχειρηματικού μοντέλου της Κύπρου παρά την πανδημία και αυτό φαίνεται και στην ανάκαμψη που παρουσιάζει η κυπριακή οικονομία.
Σχετικά με την Ουκρανική κρίση σημείωσε ότι έχει επιφέρει σοβαρά ζητήματα και το σοκ θα γίνει αισθητό παντού και σίγουρα και στην Κύπρο μαζί με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη.
Η αβεβαιότητα γίνεται καθημερινότητα
Ενώ η αβεβαιότητα γίνεται πλέον καθημερινότητα μας στην ΕΚΤ «προσπαθούμε καθημερινά να λάβουμε αποφάσεις βάσει των δεδομένων για το καλό όχι μόνο των κρατών μελών αλλά για το σύνολο της Ευρωζώνης».
Η Ευρωζώνη ανάκαμπτε περισσότερο από όσο περιμέναμε από τον κορωνοϊό με την κ. Λαγκάρντ να τονίζει ότι από την χρηματοοικονομική κρίση του 2008 χρειάστηκαν 7 χρόνια να φτάσουμε στην ανάκαμψη ενώ μετά τον κορωνοϊό χρειάστηκαν 2 χρόνια να επιστρέψουμε στα προ της κρίσης επίπεδα.
Το ΑΕΠ και τα επίπεδα ανεργίας έχουν επιστρέψει στα προπανδημίας επίπεδα.
Αυτό επιτεύχθηκε τόσο από τις αποφάσεις των κρατών μελών όσο και την νομισματική πολιτική που ακολουθήθηκε.
Ο πληθωρισμός και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα
Τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα με το σοκ στη ζήτηση και την περιορισμένη προσφορά ήταν τεράστια και όλοι τα βιώσαμε.
Όλα αυτά δημιούργησαν τις πληθωριστικές πιέσεις παγκόσμια.
Η απόφαση του ΟΠΕΚ+ επιδείνωσε ακόμα περισσότερο τις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας.
Οι αυξήσεις στα τρόφιμα ήταν απότοκο των αυξήσεων στα λιπάσματα αλλά και στην ενέργεια.
Η Κύπρος έχει επίσης δει αυξήσεις των τιμών λόγω της ενέργειας και των τροφίμων.
"Η Ρωσική εισβολή έχει εδραιώσει την λέξη αβεβαιότητα ακόμα παραπάνω"
Η Κριστίν Λαγκάρντ επιγραμματικά αναφέρθηκε σε τρεις βασικούς παράγοντες που πιθανόν να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη άνοδο του πληθωρισμού.
Πρώτον, οι τιμές της ενέργειας αναμένεται να παραμείνουν σε υψηλότερα επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και, πράγματι, οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν αυξηθεί κατά 52% από την αρχή του έτους και οι τιμές του πετρελαίου κατά 64%.
Δεύτερον, οι πιέσεις στον πληθωρισμό των τιμών των τροφίμων είναι πιθανόν να αυξηθούν. Η Ρωσία και η Ουκρανία εξάγουν σχεδόν το 30% των σιτηρών παγκοσμίως, ενώ η Λευκορωσία και η Ρωσία κατέχουν περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής ποτάσας, βασικού συστατικού για την παραγωγή λιπασμάτων, πράγμα που μεγεθύνει τις ελλείψεις στην προσφορά.
Τρίτον, τα παγκόσμια φαινόμενα στενότητας στον τομέα της μεταποίησης είναι πιθανόν να επιμείνουν σε ορισμένους τομείς. Για παράδειγμα, η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας παλλαδίου, που είναι το βασικό στοιχείο για την παραγωγή καταλυτών, ενώ η Ουκρανία διαθέτει περίπου το 70% των παγκόσμιων αποθεμάτων του αερίου νέον, που είναι απολύτως απαραίτητο για την κατασκευή ημιαγωγών.
Ο πόλεμος, συνέχισε η επικεφαλής της ΕΚΤ, αρχίζει να μειώνει την εμπιστοσύνη με δύο τουλάχιστον τρόπους:
Πρώτον, τα νοικοκυριά γίνονται πιο απαισιόδοξα και θα μπορούσαν να μειώσουν τις δαπάνες τους. H εμπιστοσύνη των καταναλωτών υποχώρησε αυτόν τον μήνα στο χαμηλότερο επίπεδό της από τον Μάιο του 2020 και διαμορφώνεται πολύ χαμηλότερα από τον μακροχρόνιο μέσο όρο της.
Σύμφωνα με έρευνες που διεξάγονται σε εθνικό επίπεδο, οι προσδοκίες των νοικοκυριών για την ανάπτυξη έχουν επιδεινωθεί, ενώ οι προσδοκίες τους για τον πληθωρισμό έχουν αυξηθεί, σημείωσε.
Αυτό υποδηλώνει ότι ο κόσμος αναμένει συρρίκνωση του πραγματικού εισοδήματός του (δηλαδή του εισοδήματός του μετά τον πληθωρισμό). Τα νοικοκυριά είναι πιθανόν να αποταμιεύουν λιγότερο κι αυτό θα μπορούσε να απορροφήσει μέρος της διαταραχής.
"Έχουν όμως αναθεωρήσει προς τα κάτω και τις δαπάνες που προγραμματίζουν", πρόσθεσε.
Δεύτερον, είναι πιθανό να επηρεαστούν οι επιχειρηματικές επενδύσεις.
Αναφέρθηκε ξανά σε πρόσφατα στοιχεία ερευνών η Κριστίν Λαγκάρντ τονίζοντας ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα διατηρήθηκε σε σχετικά καλά επίπεδα τον Μάρτιο, όμως οι προσδοκίες των επιχειρήσεων σε χρονικό ορίζοντα ενός έτους υποχώρησαν απότομα. Επίσης, επιδεινώθηκαν ξανά οι χρόνοι παράδοσης των προμηθευτών, αντανακλώντας τις διαταράξεις από την πλευρά της προσφοράς στον τομέα της μεταποίησης.
Οι εκτιμήσεις για την κυπριακή οικονομία
Ο πληθωρισμός θα επηρεάσει όλες τις χώρες άρα αναπόφευκτα και την Κύπρο ενώ σημείωσε ότι είναι κατανοητές οι ανησυχίες που υπάρχουν και για τον τουρισμό. αλλά αναμένονται και επιπτώσεις για τον τουρισμό.
Σημείωσε ότι ως τόπος που δραστηριοποιούνται ρωσικές επιχειρήσεις η Κύπρος θα επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό. Ωστόσο η εξάρτηση της κυπριακής οικονομίας από την Ρωσία έχει αλλάξει την τελευταία δεκαετία και το 2013 και δεν θα είναι τόσο μεγάλη η ζημιά, ανέφερε η κ. Λαγκάρντ.
Τόνισε επίσης ότι στην παρούσα κρίση είναι διαφορετικός ο ρόλος του τραπεζικού συστήματος και όλα έχουν αλλάξει στον τομέα σε σχέση με το 2013 που όλοι θυμόμαστε ακόμα τα γεγονότα σημείωσε η Κριστίν Λαγκάρντ.
Τόνισε ότι τα κόκκινα δάνεια μειώνονται κάθε χρόνο και γίνονται συνεχώς ενέργειες για περαιτέρω μειώσεις κάτι το οποίο είναι ενθαρρυντικό, ανέφερε.
Όσον αφορά την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και ανακούφιση των πολιτών η Κριστίν Λαγκάρντ ανέφερε υπάρχουν τα εργαλεία των φορολογικών αποκοπών και των επιδοτήσεων.
Σχετικά με τον τουρισμό σημείωσε ότι όντως είναι μεγάλη η εξάρτηση της Κύπρου όπως και των πλείστων μεσογειακών χωρών αναφέροντας ότι νέα δρομολόγια πτήσεων μπορούν να επαναφέρουν τον κυπριακό τουρισμό παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Ενεργειακή μετάβαση
Η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια θα είναι κοστοβόρα. «The transition will be costly», σημείωσε ότι η Κριστίν. Λαγκάρντ.
Η Ευρώπη πρέπει να σχεδιάσει πώς θα γίνει η μετάβαση τόσο με δημόσιες όσο και με ιδιωτικές επενδύσεις.
Οι δημόσιες επενδύσεις δεν θα είναι ποτέ αρκετές γι’ αυτό θα πρέπει να αντληθούν και να προσελκυσθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις.
Οι ευρωπαϊκές αγορές θα πρέπει να ενοποιηθούν για να λειτουργήσουν προς αυτή την κατεύθυνση.
Το τρίπτυχο της Λαγκάρντ
Τελειώνοντας την ομιλία της η κ. Λαγκάρντ έκανε αναφορά στο τρίπτυχο Optionality, Gradualism και Flexibility.
- Optionality μπορούμε να επιλέγουμε ανάμεσα σε διαφορετικά μονοπάτια.
- Gradualism θα μπορούμε σταδιακά να επιβάλλουμε τις διαφορετικές πολιτικές.
- Flexibility θα πρέπει να είμαστε ευέλικτοι ώστε να αντιμετωπίζονται τα γεγονότα που συμβαίνουν.
Κλείνοντας σημείωσε ότι θα έχουμε πληθωριστικές τάσεις και αυτό θα εξαρτηθεί από την διάρκεια του πολέμου.
«Σε κάθε κρίση πρέπει να αντιλαμβανόμαστε ακριβώς τι γίνεται και να λαμβάνουμε τις σωστές αποφάσεις ώστε να γινόμαστε πιο ανθεκτικοί. Αυτό έγινε και το 2009 αυτό έγινε και κατά την πανδημία αυτό θα γίνει και στην ουκρανική κρίση».
«Αυτό κάνει και η Κύπρος η οποία αντεπεξέρχεται και μετατρέπει κάθε κρίση σε ευκαιρία», τόνισε.