της Χάρις Βωβού
Χαμηλώνει τις προσδοκίες για την προοπτική της κυπριακής οικονομίας η Κομισιόν στις εαρινές της προβλέψεις.
Σύμφωνα με χθεσινή δημοσίευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 16 Μαΐου, η ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας για το 2022, αναμένεται να φτάσει στο 2,3% του ΑΕΠ από το 5,5% που ήταν το 2021.
Παράλληλα, οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό δείχνουν να φτάνει σε αρκετά υψηλά επίπεδα και συγκεκριμένα στο 6,1%.
Παρομοίως, σύμφωνα με την Κομισιόν, η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί προσωρινά. Ειδικότερα, το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται ότι θα αυξηθεί το 2022 στο 7,8% περίπου, πριν συνεχίσει πτωτική του τάση το 2023 στο 7,3% και κατά συνέπεια να επανέλθει στα σημερινά επίπεδα.
Βασική αιτία για την μείωση των προσδοκιών που αντανακλάται στους οικονομικούς δείκτες, σύμφωνα πάντα με την Κομισιόν, είναι οι επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Η ολοένα και ανοδική τάση του πληθωρισμού παγκοσμίως, οι ζημιές στα έσοδα πολυεθνικών εταιριών, αλλά και οι απώλειες στις τσέπες των καταναλωτών μέσα και από την αύξηση των καυσίμων, δημιουργούν αβεβαιότητα ως προς το τι μέλει γενέσθαι σχετικά με την εύρυθμη πορεία της αγοράς.
Οι προβλέψεις
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ, «η κυπριακή οικονομία ξεκίνησε δυναμικά το 2022, ωστόσο οι επιπτώσεις που προκύπτουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς και οι σχετικές κυρώσεις που θα επιβληθούν στην Ρωσία, αναμένεται να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα με έμφαση στον τομέα του τουρισμού και των εξαγωγών υπηρεσιών, καθώς η Ρωσία είναι μια σημαντική πηγή εσόδων στην κυπριακή αγορά».
Την ίδια ώρα, όπως εξηγείται «οι υψηλές τιμές των καυσίμων και η άνοδος του πληθωρισμού αποτελούν πρόσθετη πρόκληση για τον τουριστικό τομέα».
Τον ίδιο κίνδυνο αντιμετωπίζουν και οι εξαγωγές στην Κύπρο, καθώς πρόκειται για έναν τομέα ιδιαίτερα ευάλωτο, του οποίου οι προοπτικές ανάπτυξης έχουν αμφίδρομη σχέση με την ελεύθερη αγορά.
Σανίδα σωτηρίας ο τουρισμός
Ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες ευρωπαϊκές προβλέψεις, αναμένεται «ισχυρότερη αναπτυξιακή δυναμική επανέναρξη το 2023, με αύξηση του ΑΕΠ της τάξεως του 3,5%, καθώς η τουριστική ζήτηση φαίνεται ότι θα να ανακάμψει σημαντικά, ενώ και η καθυστερημένη μερική τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών έχει οριστεί για τη στήριξη της αγοραστικής δύναμης».
Παρόλο που η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 2,3% το 2022 λόγω των επιπτώσεων της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και της εκτίναξης του πληθωρισμού, οι προοπτικές είναι πιο θετικές για το 2023, καθώς ο τουρισμός και οι τιμές της ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο αναμένεται να ανακάμψουν περαιτέρω. Συγκεκριμένα, στην Κύπρο τα δημόσια οικονομικά πρόκειται να συνεχίσουν τη βελτίωση που παρουσιάστηκε πέρυσι, με το ονομαστικό ισοζύγιο να αυξάνεται από -1,7% το 2021 σε -0,3% το 2022.
Όσον αφορά στον σημαντικό ρόλο του τουρισμού στην χώρα ως πηγή εσόδων μέσα από την προσέλκυση τουριστών, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2019, οι αφίξεις τουριστών έφτασαν στο 48,7%, ενώ τα έσοδα σημειώθηκαν στο 56,4%.
Επίσης, η αύξηση των εμβολιασμών για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού, συνέβαλε στην άρση των περιοριστικών μέτρων ενισχύοντας τη ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών μέσα από το άνοιγα της αγοράς και την ελεύθερη διακίνηση των πολιτών τόσο εντός όσο και εκτός Κύπρου.
Ως απόρροια αυτών των εξελίξεων, το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 5,5% το 2021, ξεπερνώντας το προπανδημικό επίπεδο του 2019, ενώ η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται ότι θα επιβραδυνθεί το 2022.
Άνοδος ανεργίας
Σύμφωνα με την Κομισιόν, η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί προσωρινά. Ειδικότερα, το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται ότι θα αυξηθεί το 2022 στο 7,8% περίπου, πριν συνεχίσει την πτωτική του τάση το 2023 στο 7,3% και κατά συνέπεια να επανέλθει στα σημερινά επίπεδα. Όπως σημειώνεται «η σημερινή επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας θα βάλει φρένο στην αγορά εργασίας αργότερα».
Την ανοδική πορεία της ανεργίας για τη φετινή χρονιά ακολουθεί και ο πληθωρισμός της χώρας μας, ο οποίος αναμένεται να φτάσει το 5,2% το 2022, από 2,3% το 2021. Αυτό οφείλεται κυρίως στις υψηλές τιμές των καυσίμων, τα οποία εισάγει η Κύπρος και έχουν επηρεαστεί και από την κρίση στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Ωστόσο, το 2023 αναμένεται ότι θα υπάρξει βελτίωση στις τιμές της ενέργειας και ότι ο πληθωρισμός θα πέσει στο 2,7%.
Βελτίωση ΑΕΠ
Την ίδια πτωτική τάση φαίνεται να καταγράφει και το δημόσιο χρέος της Κύπρου, καθώς το 2022 αναμένεται περαιτέρω βελτίωση στο 0,3% του ΑΕΠ. Η κατάργηση των περιοριστικών μέτρων, οι επιδοτήσεις μισθών και η στήριξη της ρευστότητας στις επιχειρήσεις, σε συνδυασμό με την αύξηση των κρατικών εσόδων το 2023, σε σύγκριση με τις δημόσιες δαπάνες, θα επιτρέψουν τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 93,9% και 88,8% το 2022 και το 2023, αντίστοιχα.