Σε δύο πυλώνες στηρίζονται τα μέτρα που λαμβάνει το Υπουργείο Οικονομικών για τη διαχείριση των επιπτώσεων στο δημόσιο χρέος της Κυπριακής Δημοκρατίας εξαιτίας της συνεχιζόμενης αύξησης των επιτοκίων.
Σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών, Μάκη Κεραυνό, οι δύο αυτοί πυλώνες αφορούν αφενός την εφαρμογή μιας ορθολογιστικής στρατηγικής διαχείρισης δημόσιου χρέους και αφετέρου την πειθαρχημένη δημοσιονομική πολιτική.
Ειδικότερα, σε επιστολή του προς τον Βουλευτή του ΑΚΕΛ, Χρίστο Χριστοφίδη, ο κ. Κεραυνός τονίζει πως η διαχείριση των επιπτώσεων στο δημόσιο χρέος της Κυπριακής Δημοκρατίας εξαιτίας της συνεχιζόμενης αύξησης των επιτοκίων αποτελεί θέμα υψίστης σημασίας για την Κυβέρνηση και ειδικά για το Υπουργείο Οικονομικών και ως εκ τούτου παρακολουθείται στενά και λαμβάνεται υπόψη κατά τον σχεδιασμό της κυβερνητικής πολιτικής ανεξαρτήτως του επιπέδου των επιτοκίων.
Συγκεκριμένα, ο Μάκης Κεραυνός απαντούσε σε επιστολή που του είχε αποστείλει ο κ. Χριστοφίδης στις 20 Οκτωβρίου με την οποία ζητούσε από τον Υπουργό Οικονομικών να ενημερώσει, ως η αρμόδια αρχή, τη Βουλή των Αντιπροσώπων γραπτώς για τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση για τη διαχείριση των επιπτώσεων στο δημόσιο χρέος της Δημοκρατίας εξαιτίας της συνεχιζόμενης αύξησης των επιτοκίων.
Επιτακτική η ανάγκη επαγρύπνησης
Προτού παραθέσει αναλυτικά τα μέτρα που λαμβάνονται, ο Υπουργός Οικονομικών, υπογράμμισε ότι αδιαμφισβήτητα οι αποφάσεις για συνεχή αύξηση των βασικών επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για επαναφορά του υψηλού πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη επαγρύπνησης για τη διαχείριση της αναπόφευκτα αρνητικής επίπτωσης στην εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους.
Η επίδραση αυτή, ανέφερε ο κ. Κεραυνός, αντανακλάται στην αύξηση του κόστους δανεισμού των Κυβερνήσεων είτε για την αναχρηματοδότηση του χρέους, είτε για την λήψη μέτρων πολιτικής για περιορισμό της επίδρασης του υψηλού πληθωρισμού στην κοινωνία.
Πυλώνας 1 - Η ορθολογιστική στρατηγική διαχείρισης του δημόσιου χρέους
Όπως επισημαίνει ο κ. Κεραυνός, ο πρωταρχικός αντικειμενικός στόχος της στρατηγικής διαχείρισης δημόσιου χρέους είναι να διασφαλίσει μεταξύ άλλων ότι το κόστος δανεισμού είναι το χαμηλότερο δυνατό μεσοπρόθεσμα, στα πλαίσια ενός αποδεκτού επιπέδου κινδύνου.
Μέσα από την εφαρμογή της στρατηγικής διαχείρισης δημόσιου χρέους αξιολογούνται όλοι οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους μεταξύ των οποίων ο κίνδυνος αναχρηματοδότησης, ο επιτοκιακός κίνδυνος και ο συναλλαγματικός κίνδυνος, σημειώνει.
“Μολονότι τα βασικά επιτόκια έχουν αυξηθεί κατά 450 μονάδες βάσης από τον Ιούλιο του 2022 μέχρι σήμερα, το μέσο σταθμικό κόστος εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους σημείωσε αύξηση μόνο 20 μονάδες βάσης”, αναφέρει ο Υπουργός Οικονομικών, εξηγώντας πως αυτό οφείλεται σε μια σειρά μέτρων που εφαρμόζονται μέσω της στρατηγικής διαχείρισης δημόσιου χρέους.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:
(α) ο δανεισμός σε σταθερό επιτόκιο και η συγκράτηση του δημόσιου χρέους κυμαινόμενου επιτοκίου σε χαμηλά επίπεδα (Στις 30/9/2023 το δημόσιο χρέος σε κυμαινόμενο επιτόκιο ήταν 30% εκ των οποίων το 90% αφορούσε δανεισμό από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας το επιτόκιο του οποίου είναι πολύ χαμηλό, κάτω από το 1%),
(β) η διατήρηση της μέσης διάρκειας χρέους πέραν των 7 ετών,
(γ) η διατήρηση του βραχυπρόθεσμου χρέους σε χαμηλά επίπεδα και η διαμόρφωση ενός άνετου χρονοδιαγράμματος λήξεως χρέους μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο αναχρηματοδότησης, και
(δ) η μείωση του κινδύνου ρευστότητας μέσω της διατήρησης επαρκών ρευστών
διαθεσίμων για κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών των επόμενων 9-12 μηνών, προσδίδοντας έτσι την απαιτούμενη ευελιξία ως προς την επιλογή του ευνοϊκότερου χρονικού σημείου, από πλευράς επιτοκίων, της έκδοσης Ευρωπαϊκών Μεσοπρόθεσμων Ομολόγων που αποτελεί την κύρια πηγή χρηματοδότησης της Κυβέρνησης.
Μειωμένο το ετήσιο ποσό των τόκων
Πάντως, ο Υπουργός Οικονομικών στην επιστολή του κάνει λόγο για μείωση του ετήσιου ποσού των τόκων του δημόσιου χρέους για την τελευταία διετία.
Ειδικότερα, σημειώνει ότι το συνολικό ετήσιο ποσό των τόκων του δημόσιου χρέους που καταβλήθηκε το έτος 2021 και 2022 (σε ταμειακή βάση), ανήλθε σε €438,2 εκ. και €406,7 εκ. αντίστοιχα δηλαδή καταγράφηκε μείωση κατά 7,2% ή κατά €31,5 εκ.
Η μείωση, όπως εξηγεί, αποδίδεται κυρίως στη μείωση των πληρωτέων τόκων λόγω της προγραμματισμένης αποπληρωμής χρέους που αφορούσε εγχώρια ομόλογα με μέσο σταθμικό κόστος 3,5% και γενικά στην αναχρηματοδότηση του χρέους με χαμηλότερα επιτόκια.
Τι θα στοιχίσει το 2023
Σε ό,τι αφορά το τρέχον έτος, ο κ. Κεραυνός αποκαλύπτει πως στο τέλος του 2023, το συνολικό ποσό των τόκων του δημόσιου χρέους που θα καταβληθεί (σε ταμειακή βάση) εκτιμάται περίπου σε €378,7 εκ. δηλαδή περαιτέρω μείωση κατά 6,9% ή κατά €28 εκ.
Διευκρινίζει δε, ότι στα ποσά αυτά δεν περιλαμβάνονται οι πληρωμές τόκων προς το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το ύψος των οποίων ήταν €53,3 εκ. για το 2022 ενώ για την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2023, το ποσό αυτό ανήλθε σε €157,9 εκ.
Πυλώνας 2 - Η πειθαρχημένη δημοσιονομική πολιτική
Όσον αφορά τον δεύτερο πυλώνα, ο κ. Κεραυνός εξηγεί πως μέσω της εφαρμογής μιας πειθαρχημένης δημοσιονομικής πολιτικής, επιδιώκεται η συγκράτηση του κόστους εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους και ειδικά σε περιόδους που επικρατούν υψηλά επιτόκια.
Όπως αναφέρει, οι βασικές προτεραιότητες περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:
- τη διατήρηση ενός πλεονασματικού δημοσιονομικού ισοζυγίου,
- τη δημιουργία συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης σε βασικούς τομείς της οικονομίας και
- τη μείωση του δημόσιου χρέους σε απόλυτους αριθμούς μεσοπρόθεσμα
Πτωτική η πορεία και των “τόκων προς ΑΕΠ”
Σε αυτό το σημείο, ο Υπουργός Οικονομικών επικεντρώνεται σε ένα “αξιοσημείωτο” όπως το χαρακτηρίζει γεγονός, επισημαίνοντας ότι το συνολικό ποσό των πληρωτέων τόκων ως ποσοστό του ΑΕΠ, ως ποσοστό των συνολικών εσόδων και ως ποσοστό του δημόσιου χρέους ακολουθεί πτωτική πορεία για την περίοδο αναφοράς 2021- 2023.
Όπως επεξηγεί, ο δείκτης “τόκοι πληρωτέοι προς ΑΕΠ” προβλέπεται να προσεγγίσει το 1,3% το 2023 σε σύγκριση με 1,8% το 2021 και ο δείκτης “τόκοι πληρωτέοι προς τα συνολικά έσοδα” της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται να προσεγγίσει το 2,9% από 4,3% το 2021, ενώ o δείκτης των “καταβληθέντων τόκων ως ποσοστό του δημόσιου χρέους” προβλέπεται να προσεγγίσει το 1,6% το 2023 από 1,8% το 2021.
Ωστόσο, διευκρινίζει πως το μέσο σταθμικό κόστος (ως ποσοστό επιτοκίου) του δημόσιου χρέους έχει αυξηθεί από 1,8% το 2022 σε 2% το 2023 λόγω της αύξησης των επιτοκίων του νέου δανεισμού.
Συνεχή τα μέτρα
Καταλήγοντας, ο Υπουργός Οικονομικών υπογραμμίζει ότι τα μέτρα που λαμβάνονται από πλευράς Υπουργείου για τη διαχείριση των επιπτώσεων στο δημόσιο χρέος της Κυπριακής Δημοκρατίας εξαιτίας της συνεχιζόμενης αύξησης των επιτοκίων είναι σε συνεχή βάση, με τον ίδιο να θεωρεί πως ακριβώς λόγω αυτής της προσέγγισης η επίπτωση της αύξησης των επιτοκίων στο δημόσιο χρέος είναι περιορισμένη.
Διαβάστε επίσης: Γιατί η Ε.Ε. «σκοτώνει» την ευρωπαϊκή βιομηχανία