Την ικανότητα αποπληρωμής του χρέους της διατηρεί η Κύπρος, σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συνεχίζοντας, ωστόσο, να αντιμετωπίζει μακροοικονομικές ανισορροπίες. Παράλληλα, αναφέρει πως το δημόσιο χρέος προς το ΑΕΠ μειώνεται με ταχείς ρυθμούς και η Κύπρος προβλέπεται να διατηρήσει δημοσιονομικά πλεονάσματα φέτος και το επόμενο έτος, γεγονός που θα οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση του δείκτη χρέους.
Σύμφωνα με τη νέα έκθεση της Κομισιόν, για το εαρινό Ευρωπαϊκό Εξαμήνο, στην οποία αξιολογείται η οικονομική, δημοσιονομική και χρηματοοικονομική κατάσταση κρατών μελών, η Κύπρος αντιμετωπίζει “ανισορροπίες” εν έτη 2024 όχι όμως “υπερβολικές”, όπως επίσης και η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Ολλανδία και η Σουηδία.
Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε στην αξιολόγηση 12 κρατών μελών, για τα οποία διενεργήθηκαν “εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις” (In Depth Reviews), στο πλαίσιο του 2024 Alert Mechanism Report, φθάνοντας στο συμπέρασμα πως μετά τις σοβαρές εμπορικές προκλήσεις (big terms-of-trade shock) του 2022, οι μακροοικονομικές ανισορροπίες έτειναν προς εξομάλυνση στα περισσότερα κράτη μέλη.
Ικανή να αποπληρώνει το χρέος της η Κύπρος
Στο πλαίσιο της μετα-προγραμματικής εποπτείας που διενεργεί η Κομισιόν, αξιολογεί την οικονομική, δημοσιονομική και χρηματοοικονομική κατάσταση των κρατών μελών που έχουν μπει στο παρελθόν σε Μνημόνια, εστιάζοντας στην ικανότητα αποπληρωμής των χρεών τους. Όπως επισημαίνεται, Κύπρος, Ιρλανδία, Ελλάδα, Ισπανία, και Πορτογαλία μπορούν να το πράξουν, με τα πέντε κράτη μέλη διατηρούν την ικανότητα αποπληρωμής του χρέους τους.
Υποχωρούν τα “τρωτά σημεία” του χρέους
Αναφερόμενη στην Κύπρο, στην έκθεσή της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει πως οι αδυναμίες που σχετίζονται με το ιδιωτικό, κυβερνητικό και εξωτερικό χρέος έχουν συνολικά υποχωρήσει, αλλά παραμένουν σημαντικές, ενώ το μεγάλο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έχει διευρυνθεί περαιτέρω.
Τόσο το χρέος των νοικοκυριών, σημειώνεται, όσο και το χρέος των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων προς το ΑΕΠ συνέχισε να μειώνεται, παραμένοντας ωστόσο υψηλό. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσθέτει πως το εταιρικό και επιχειρηματικό χρέος είναι διογκωμένο από το χρέος των οντοτήτων ειδικού σκοπού, οι οποίες ενέχουν περιορισμένους κινδύνους για την εγχώρια οικονομία.
Μειώθηκαν τα ΜΕΔ, αυξάνεται η πίεση για υπερχρεωμένα νοικοκυριά και επιχειρήσεις
Στη συνέχεια υποδεικνύει πως ο μεγάλος όγκος Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων που κατέχουν οι τράπεζες έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια,συμπεριλαμβανομένου του 2023, ενώ η απόκτηση ΜΕΔ από τις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω τη μείωση του ιδιωτικού χρέους. Παρ' όλα αυτά, οι αυστηρότερες χρηματοπιστωτικές συνθήκες είναι πιθανόν να αυξήσουν την πίεση στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Επιπρόσθετα, σημειώνει πως το μεγάλο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διευρύνθηκε περαιτέρω το 2023 κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης ισχυρής εγχώριας ζήτησης και του επαναπατρισμού κερδών. Παρα ταύτα αναμένεται να κινηθεί σε υψηλά επίπεδα τόσο φέτος, όσο και το επόμενο έτος.
Βλέπει επιδείνωση επενδυτικής θέσης η ΕΕ
Η ιδιαίτερα αρνητική “καθαρή διεθνής επενδυτική θέση” (NIIP) δεν βελτιώθηκε πέρσι και αναμένεται να επιδεινωθεί, εκτός εάν το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βελτιωθεί αισθητά. Όπως σημειώνει, έχουν καταβληθεί εκτεταμένες προσπάθειες σε πολιτικό επίπεδο για την αντιμετώπιση των “εντοπισμένων” τρωτών σημείων. Η πλήρης και έγκαιρη εφαρμογή της Προτεινόμενης Λιανικής Τιμής (RRP) και η εφαρμογή περαιτέρω μέτρων αναμένεται να συμβάλουν στην επέκταση των εξαγωγών, αμβλύνοντας την υπερβολική εξάρτηση από τις εισαγωγές πετρελαίου.
Ενθαρρυντικά τα στοιχεία για την ανάπτυξη
Σε ό,τι αφορά τα στοιχεία για την ανάπτυξη στην Ε.Ε και την Ευρωζώνη, η Κομισιόν προβλέπει συνεχιζόμενη μείωση του πληθωρισμού, δίνοντας περιθώριο για ανάπτυξη 1,0% του ΑΕΠ το 2024 στην Ε.Ε και 0,8% στη ζώνη του ευρώ. Το 2025, το ΑΕΠ προβλέπεται να επιταχυνθεί στο 1,6% στην Ε.Ε και στο 1,4% στη ζώνη του ευρώ.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί από 6,4% το 2023 σε 2,7% το 2024 και 2,2% το 2025. Στη ζώνη του ευρώ, προβλέπεται να επιβραδυνθεί από 5,4% το 2023 σε 2,5% το 2024 και σε 2,1% το 2025.
Στο στόχαστρο 7 χώρες
Στο μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε επίσης, σήμερα ότι ανοίγει το δρόμο για έναρξη διαδικασίας περί υπερβολικού ελλείμματος κατά επτά κρατών-μελών, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας και της Ιταλίας.
Συγκεκριμένα, στην έκθεσή της για το εαρινό Ευρωπαϊκό Εξάμηνο που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι δικαιολογείται η έναρξη της διαδικασίας περί υπερβολικού ελλείμματος για τη Γαλλία, την Ιταλία, το Βέλγιο, τη Σλοβακία, τη Μάλτα, την Ουγγαρία και την Πολωνία. Η Επιτροπή σκοπεύει να προτείνει στο Συμβούλιο να ανοίξει τη διαδικασία περί υπερβολικού ελλείμματος γι’ αυτά τα επτά κράτη-μέλη τον Ιούλιο και το φθινόπωρο αναμένεται να προτείνει τις συστάσεις της για διόρθωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, συνολικά 10 κράτη-μέλη υπερέβησαν πέρυσι το όριο του 3% του ΑΕΠ: Γαλλία, Ιταλία, Βέλγιο, Σλοβακία, Μάλτα, Ουγγαρία, Πολωνία, Εσθονία, Ισπανία και Τσεχία, ενώ το 2024 αναμένεται υπέρβαση του ορίου από τη Φινλανδία και τη Σλοβενία. Με βάση ακόμη, τις εαρινές οικονομικές προβλέψεις της Επιτροπής, το 2023 η Ιταλία κατέγραψε έλλειμα 7,4% του ΑΕΠ, η Γαλλία (5,5%), η Σλοβακία και η Μάλτα (4,9%) και το Βέλγιο (4,4%).
Υπενθυμίζεται πως οι νέοι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας απαιτούν από τις χώρες με υπερβολικά ελλείμματα να μειώνουν το έλλειμμα κατά τουλάχιστον 0,5 μονάδα ετησίως. Οι νέοι κανόνες προβλέπουν οικονομικές κυρώσεις 0,1% του ΑΕΠ ετησίως για χώρες που δεν συμμορφώνονται με τις συστάσεις για διορθώσεις του δημοσιονομικού τους ελλείμματος.
Διαβάστε επίσης: Κομισιόν: Εκκινεί διαδικασία περί υπερβολικού ελλείμματος για 7 χώρες - Τι λέει για Κύπρο