Του Σωκράτη Ιωακείμ
«Οι κυπριακές τράπεζες χρειάζονται να λάβουν πιο ριζοσπαστικές λύσεις, προκειμένου να μειώσουν το υψηλό απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, καθώς ο ρυθμός των αναδιαρθρώσεων έχει υποχωρήσει», ανέφερε πρόσφατα η Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλα Γιωρκάτζη. Στην Τράπεζα Κύπρου θέσατε ψηλά τον πήχη σε ό,τι αφορά στη μείωση των «κόκκινων» δανείων. Με ποιες ενέργειες θα το πετύχετε; Βρίσκεστε στο στάδιο εξέτασης ευκαιριών πώλησης δανείων;
H μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων παραμένει η κύρια προτεραιότητα του Συγκροτήματος. Αξίζει να αναφέρουμε ότι μειώσαμε τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια με βάση την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΜΕΔ) κατά €5.8 δις ή 39% από τον Δεκέμβριο του 2014. Καταγράψαμε σημαντική μείωση των ΜΕΔ για δέκα διαδοχικά τρίμηνα και αναμένουμε ότι η οργανική μείωση των ΜΕΔ θα συνεχιστεί και στα επόμενα τρίμηνα. Για να μπορέσει κάποιος να αντιληφθεί την πρόοδο, που έχει επιτύχει το Συγκρότημα σε αυτόν τον τομέα, θα πρέπει να αναλογιστεί ότι η Τράπεζα Κύπρου είναι υπεύθυνη για το 83% περίπου της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Κύπρο, παρά το γεγονός ότι κατέχει μόνο το 39.5% του μεριδίου αγοράς σε δάνεια. Παρ’ όλα αυτά, το επίπεδο των ΜΕΔ στον ισολογισμό μας παραμένει υψηλό και γι’ αυτό διερευνούμε τρόπους για την επιτάχυνση της μείωσής τους, εκτός από τις λύσεις που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας, συμπεριλαμβανομένης και της επιλογής πώλησης χαρτοφυλακίων δανείων. Εργαζόμαστε με αριθμό εξωτερικών συνεργατών για εξέταση των επιλογών αυτών, ενώ παράλληλα συνεργαζόμαστε με εξειδικευμένους οίκους για επίσπευση των αναδιαρθρώσεων.
ΝΑΙ ΣΤΗΝ «ΚΑΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ» ΥΠΟ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ
Σε πρόσφατη εκδήλωση ταχθήκατε υπέρ της δημιουργίας «κακής τράπεζας». Ποιο μοντέλο πρέπει να υιοθετηθεί κατά την άποψή σας;
Η «κακή τράπεζα» είναι στην ουσία ένα όχημα που επενδύει σε ΜΕΔ με ή χωρίς τη συμμετοχή της Κυβέρνησης. Αν η τιμή πώλησης των ΜΕΔ προς την «κακή τράπεζα» είναι συμφέρουσα για το Συγκρότημά μας, τότε δεν θα ήμασταν αντίθετοι με μια τέτοια διευθέτηση, εφόσον η εναπομένουσα τράπεζα αναμένεται να είναι βιώσιμη και κερδοφόρα.
H Τράπεζα Κύπρου είναι σε θέση να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις νέες εποπτικές απαιτήσεις που θα υιοθετηθούν από το 2018 και να επιστρέψει στην κερδοφορία την επόμενη χρονιά;
Σήμερα, μετά και τις επιπρόσθετες προβλέψεις ύψους περίπου €500 εκατ., που ανακοίνωσε η Τράπεζα το δεύτερο τρίμηνο του 2017, η κάλυψη των ΜΕΔ με προβλέψεις ανέρχεται σε 49%, ποσοστό που βρίσκεται πάνω από τον μέσο όρο των Τραπεζών της Ευρωζώνης (45%). Αξίζει, επίσης, να αναφέρω ότι ο μεσοπρόθεσμος στόχος της Τράπεζας για κάλυψη των ΜΕΔ με προβλέψεις είναι πάνω από 50% και επομένως, όπως μπορείτε να αντιληφθείτε, ο στόχος αυτός έχει ουσιαστικά επιτευχθεί. Με τα σημερινά δεδομένα αναμένουμε, και μετά την πρόσθετη προσαρμογή στις συσσωρευμένες προβλέψεις, που συνδέεται με την εισαγωγή του Διεθνούς Προτύπου Χρηματοοικονομικής Αναφοράς 9 (ΔΠΧΑ 9) την 1η Ιανουαρίου 2018, να είμαστε σε θέση να παρουσιάσουμε μια πιο «ομαλή» χρέωση προβλέψεων και επομένως πιο «ομαλά» αποτελέσματα το 2018.
ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑ
Εκτιμάτε ότι η Τράπεζα δεν θα χρειαστεί περαιτέρω κεφάλαια τα επόμενα χρόνια;
Σήμερα το ύψος των κεφαλαίων της Τράπεζας παραμένει επαρκές, παρ’ όλο που έχουμε διαθέσει ένα σημαντικό, επιπρόσθετο ποσό έναντι των μη εξυπηρετούμενων δανείων, κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2017. Στις 30 Σεπτεμβρίου 2017, ο δείκτης Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών Κατηγορίας 1 (με μεταβατικές διατάξεις) ανήλθε σε 12.4% και ο Συνολικός Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας ανήλθε σε 13.8%. Και οι δυο δείκτες είναι πάνω από τις ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις. Επιπλέον, με βάση την προκαταρκτική κοινοποίηση που λήφθηκε από την ΕΚΤ αναμένουμε βελτίωση κατά 0,75% στις ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις του Πυλώνα ΙΙ για το 2018, η οποία θα αντισταθμιστεί κατά 0,625% από τις μεταβατικές διατάξεις για το αποθεματικό ασφαλείας διατήρησης κεφαλαίου που θα είναι σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2018.
Τα οφέλη από την ένταξη των τίτλων της Τράπεζας στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου θεωρείτε ότι έχουν αντικατοπτριστεί στην τιμή της μετοχής του Συγκροτήματος;
Γενικά η τιμή στην οποία διαπραγματεύεται μια μετοχή σε ένα Χρηματιστήριο καθορίζεται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων οι προσδοκίες που έχει η αγορά για την απόδοση και τις προοπτικές της εταιρείας, καθώς επίσης και για τους κινδύνους που διαβλέπονται για την εταιρεία αυτή. Η διαπραγμάτευση της μετοχής μας στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου, ένα από τα κυριότερα διεθνή Χρηματιστήρια παγκοσμίως, στο οποίο έχει πρόσβαση σημαντικός αριθμός αγοραστών και πωλητών, δίνει τη δυνατότητα αποτελεσματικού καθορισμού της τιμής της μετοχής μας. Να αναφέρω, επίσης, ότι τελικός στόχος παραμένει η εισαγωγή των μετοχών μας στην Premium κατηγορία του Χρηματιστηρίου του Λονδίνου και συνεχίζουμε να εργαζόμαστε προς αυτήν την κατεύθυνση.
ΕΞΕΤΑΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ ΕΞΑΓΟΡΩΝ
Σας ενδιαφέρει το ενδεχόμενο εξαγοράς άλλης Τράπεζας στην Κύπρο;
Όπως ανέφερα και προηγουμένως, στο παρόν στάδιο η κύρια προτεραιότητα του Συγκροτήματος είναι η βελτίωση της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου. Παραμένουμε συγκεντρωμένοι στην ανοικοδόμηση ενός υγιούς και ασφαλέστερου οργανισμού, ικανού να στηρίξει την περαιτέρω ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας. Ταυτόχρονα, όμως, κάποιος θα ανέμενε ότι θα εξετάσουμε όποια ευκαιρία παρουσιαστεί, αλλά πάντα εντός του γενικότερου πλαισίου ανάληψης κινδύνων που έχουμε καθορίσει για το Συγκρότημα.
Είναι στους σχεδιασμούς σας η επέκταση στο εξωτερικό;
Μετά τη σημαντική απομόχλευση των μη κύριων δραστηριοτήτων του εξωτερικού, η Τράπεζα επικεντρώνεται στην ανάπτυξη των κύριων δραστηριοτήτων της στην Κύπρο και στην προσεκτική ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ακόμη ένας στόχος που έχει θέσει η Τράπεζά μας είναι η αναβάθμιση των δραστηριοτήτων της μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού και του εκσυγχρονισμού των εργασιακών πρακτικών. Η υιοθέτηση κουλτούρας συνεχούς προσαρμογής και αλλαγής είναι αναγκαία προϋπόθεση για τη δημιουργία μελλοντικής αξίας σε μια εποχή, όπου συντελούνται ραγδαίες αλλαγές, κυρίως μέσω της αξιοποίησης της τεχνολογίας.
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΟΙ ΜΑΖΙΚΕΣ ΕΚΠΟΙΗΣΕΙΣ
Αρκετοί ανάμεσα στους οποίους και βουλευτές εκφράζουν ανησυχία ότι τους επόμενους μήνες θα προχωρήσετε σε μαζικές εκποιήσεις ακινήτων. Τι απαντάτε;
Οι ανησυχίες αυτές δημιουργήθηκαν στην αρχή της κρίσης και διατηρούνται μέχρι και σήμερα. Σε αυτό το διάστημα η Τράπεζά μας, αλλά και το σύνολο του τραπεζικού τομέα έδειξαν ότι οι μαζικές εκποιήσεις δεν είναι προτεραιότητα ούτε και επιθυμητή λύση.
Εμείς θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για εξεύρεση λύσεων που να καθιστούν τα δάνεια των συνεργάσιμων πελατών μας εξυπηρετούμενα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα χρηματοοικονομικά τους δεδομένα. Διαθέτουμε εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον σκοπό αυτό, και εδώ θα αναφερθώ ιδιαίτερα στην επιλογή που παρέχουμε στους πελάτες μας για ανταλλαγή χρέους με ακίνητα. Αυτή είναι μια λύση, μέσω της οποίας δίνεται η δυνατότητα στους δανειολήπτες, οι οποίοι με τα σημερινά οικονομικά τους δεδομένα αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους, να μειώσουν ή να εξοφλήσουν πλήρως τα δάνειά τους.
Ταυτόχρονα, όμως, θα εντείνουμε τις προσπάθειές μας έναντι των δανειοληπτών που επιλέγουν να μη συνεργάζονται, καθώς αυτοί που έχουν επιβαρυνθεί με το κόστος αυτής της τακτικής είναι οι καταθέτες μας. Φυσικά διαβεβαιώνουμε ότι θα συνεχίσουμε να τηρούμε υπεύθυνη στάση όσον αφορά στην προστασία ευάλωτων ομάδων.
Θα σας ενδιέφερε το ενδεχόμενο απόκτησης συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας.
Στο παρόν στάδιο δεν μελετούμε τέτοιο ενδεχόμενο.
ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ
Σε ότι αφορά στα ακίνητα που κατέχει η Τράπεζα, η αξία των οποίων ξεπερνά το €1,5 δις, ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα που θέσατε για πώλησή τους;
Τα ακίνητα που αναφέρατε βρίσκονται σήμερα στον ισολογισμό της Τράπεζας και τυγχάνουν διαχείρισης από τη Διεύθυνση Διαχείρισης Ακινήτων (ΔΔΑ), γνωστή ως REMU, η οποία συστάθηκε στο τέλος του 2015, με αντικείμενο την ανάκτηση, τη διαχείριση και την πώληση ακινήτων που έχουν μεταφερθεί στην Τράπεζα μέσω συμφωνιών ανταλλαγής χρέους με ακίνητα. Από την αρχή του έτους οι πωλήσεις ακινήτων ανέρχονται σε περίπου €300 εκατ., ξεπερνώντας τις πωλήσεις για ολόκληρο το έτος 2016. Αυτές οι πωλήσεις πραγματοποιήθηκαν σε τιμές κατά μέσο όρο υψηλότερες από τη λογιστική αξία.
Τις οργανικές πωλήσεις ακινήτων αναμένεται να βοηθήσει η δημιουργία Επενδυτικού Ταμείου Ακινήτων που θα εισαχθεί στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου. Η Τράπεζα έχει λάβει έγκριση από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου για εγγραφή επενδυτικού ταμείου ακινήτων μεγέθους περίπου €190 εκατ., ως Οργανισμού Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ), υπό την αίρεση ικανοποίησης συγκεκριμένων όρων. Κύρια στρατηγική του Επενδυτικού Ταμείου είναι η απόκτηση ενός διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου υψηλής ποιότητας εμπορικών ακινήτων, με σταθερές μακροχρόνιες μισθώσεις, σε όλη την Κύπρο. Η Τράπεζα θα διαθέσει όλες ή μέρος των μετοχών του Ταμείου σε εγχώριους και ξένους θεσμικούς και επαγγελματίες επενδυτές.
WHO IS WHO
Ο Δρ Πατσαλίδης είναι ο Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος και ο Διευθυντής Διεύθυνσης Λειτουργικών Εργασιών της Τράπεζας Κύπρου. Από το 1989 μέχρι το 1996, ο Δρ Πατσαλίδης εργάστηκε στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, στη Διαχείριση Εξωτερικού Δημοσίου Χρέους και Συναλλαγματικών Αποθεμάτων. Το 1996, εντάχθηκε στην Τράπεζα Κύπρου όπου κατείχε διάφορες θέσεις, μεταξύ άλλων, στη Διεύθυνση Μεγάλων Επιχειρήσεων, στο Τμήμα Διαχείρισης Συναλλάγματος και Διαθεσίμων και στην Ιδιωτική Τραπεζική. Από τον Δεκέμβριο του 2013 μέχρι τον Απρίλιο του 2016, υπηρέτησε ως Διευθυντής Διεύθυνσης Οικονομικής Διαχείρισης και ήταν υπεύθυνος για τους τομείς των Χρηματοοικονομικών, Διαχείρισης Συναλλάγματος και Διαθεσίμων, Σχέσεις Επενδυτών, Οικονομικών Ερευνών και Προμηθειών.
Στα καθήκοντά του ως Αναπληρωτή Διευθύνοντος Συμβούλου και ως Διευθυντή Λειτουργικών Εργασιών, είναι υπεύθυνος για το Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού, τις Εταιρικές Υποθέσεις, τις Λειτουργικές Εργασίες, τις Νομικές Υπηρεσίες, την Υπηρεσία Οργάνωσης και Αλλαγής, την Υπηρεσία Πληροφορικής, τον Μετασχηματισμό Επιχειρήσεων και τις Διοικητικές Εργασίες.
Ο Δρ Πατσαλίδης είναι κάτοχος διδακτορικού και μεταπτυχιακού στα Οικονομικά από το London School of Economics και πτυχίου στα Οικονομικά από το Queen Mary College του Λονδίνου.