∆ήµητρα Παπαλεοντίου, ∆ικηγόρος και ∆ιευθύντρια της Νοµικής Υπηρεσίας της Ελληνικής Τράπεζας*
Η 8η Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσµια Ηµέρα της Γυναίκας και παρόλο που σε αρκετές περιπτώσεις έχει σηµειωθεί πρόοδος, εντούτοις υπάρχουν ακόµα στερεότυπα και διακρίσεις ανάµεσα στα δύο φύλα. Πού οφείλεται αυτό;
Σήµερα βρισκόµαστε προφανώς πολύ µακριά από τα δεδοµένα των αρχών του περασµένου αιώνα, όταν οι γυναίκες διεκδικούσαν τα πολιτικά τους δικαιώµατα, καθώς και το δικαίωµα στην εργασία και τη µόρφωση. Είµαστε πράγµατι µακριά από την εποχή των περιορισµών στην απασχόληση των παντρεµένων γυναικών και της άρνησης συνδικαλιστικών φορέων να εγγράψουν γυναίκες ως µέλη τους. Παρ’ όλα αυτά, ο χαρακτήρας του συστήµατος σχέσεων των φύλων εξακολουθεί να είναι εξουσιαστικός και εποµένως η σχετική συζήτηση δεν µπορεί παρά να συνεχιστεί, όχι µε όρους αντιπαράθεσης των φύλων, αλλά προς εξάλειψη των ανισοτήτων.
Ποια είναι η άποψή σας σε ό,τι αφορά το θέµα της ισότητας στον εργασιακό τοµέα; ∆ίνονται ίσες ευκαιρίες επαγγελµατικής και µισθολογικής ανέλιξης µεταξύ ανδρών και γυναικών;
Έχω την εντύπωση ότι τέτοιες ευκαιρίες δίνονται σε µια γυναίκα, αφού πρώτα καταφέρει να πείσει για την επάρκεια και τη δυνατότητά της να αντεπεξέλθει εξίσου καλά µε έναν άντρα στα εκάστοτε καθήκοντα που της ανατίθενται.
Ποια είναι τα κυριότερα εµπόδια που συναντά µια γυναίκα στον δρόµο για την κορυφή;
Τον εαυτό της. Και τούτο, στον βαθµό που έχει ενδεχοµένως εσωτερικεύσει την «ανδρική» εκδοχή για την κατανοµή των ρόλων. Πέρα απ’ αυτό, η εµπειρία µου έχει δείξει ότι µε εντιµότητα και σκληρή δουλειά όλα είναι επιτεύξιµα. Γιατί, όπως λέει κι ο ποιητής και ισχύει –ανεξαρτήτως φύλου– για κάθε έκφανση της ζωής µας:
«Τοὺς Λαιστρυγόνας καὶ τοὺς Κύκλωπας,
τὸν ἄγριο Ποσειδώνα δὲν θὰ συναντήσεις,
ἂν δὲν τοὺς κουβανεῖς µὲς στὴν ψυχή σου,
ἂν ἡ ψυχή σου δὲν τοὺς στήνει ἐµπρός σου»
(Ιθάκη, Κ. Π. Καβάφης)
Ποια συµβουλή θα δίνατε σε µια γυναίκα που ξεκινά σήµερα την επαγγελµατική της σταδιοδροµία;
Να µη φείδεται κόπου και χρόνου. Να επενδύει στις γνώσεις της και να παλεύει µε συστηµατικότητα και ενθουσιασµό στην πορεία που η κάθε µια έχει επιλέξει. Με την προϋπόθεση βέβαια ότι, σε κάθε βήµα της διαδροµής, αποτιµά ορθά τις αντικειµενικές συνθήκες και τοποθετεί αναλόγως τον εαυτό της µέσα σε αυτές.
Ποια ισχυρή γυναίκα θαυµάζετε;
Τρέφω βαθύτατο θαυµασµό προς κάθε γυναίκα που καλείται σε καθηµερινό επίπεδο να αντεπεξέλθει στο –ενίοτε σκληρό– επαγγελµατικό της περιβάλλον, χωρίς να χάνει την ευαισθησία που είναι –ή που θα έπρεπε να είναι– σύµφυτη µε την ιδιότητα της µητέρας και συντρόφου. Που καλείται, δηλαδή, να ικανοποιήσει ταυτόχρονα πολλαπλές εσωτερικές διαθέσεις, εξ αντικειµένου αντιφατικές µεταξύ τους, και να τις ισορροπήσει επιτυχώς.