Σάββας Περδίος: Ελπίδα και αισιοδοξία για τον τουρισμό

Δύσκολη και η φετινή χρονιά αλλά οι προσπάθειες των τελευταίων ετών θα αρχίσουν να αποδίδουν, σύμφωνα με τα όσα μας αναφέρει ο Υφυπουργός Τουρισμού, Σάββας Περδίος.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΜΙΛΥ ΜΙΝΤΗ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ

Με μια βαλίτσα στο χέρι βρίσκεται ο Υφυπουργός Τουρισμού, Σάββας Περδίος, προκειμένου η Κύπρος να καταφέρει να έχει μια καλή υπό τις περιστάσεις τουριστική χρονιά. Κρατώντας μικρό καλάθι και με στόχο να αγγίξουμε τουλάχιστον τα επίπεδα του 2021, ο κ. Περδίος εξηγεί ότι το κενό από τη Ρωσία είναι δύσκολο να αναπληρωθεί σε λίγες εβδομάδες, όμως διατηρεί την ελπίδα ότι θα έρθουν πτήσεις από νέες αγορές που έχουν ανοίξει για την Κύπρο.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο κ. Περδίος μιλά στο Economy Today για την ανατροπή που προκύπτει από τον πόλεμο στην Ουκρανία και για τη διαχείριση της κρίσης, ενώ καλεί σε συμπόρευση ώστε να μετριαστούν οι τουριστικές απώλειες.

Πόσο ανατρέπει το πλάνο σας για τη νέα τουριστική χρονιά η κρίση που έχει ξεσπάσει μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία; Πώς θα γίνει η διαχείριση της κρίσης αυτής και πώς θα αντιμετωπιστούν οι απώλειες που δημιουργούνται κυρίως από την αγορά της Ρωσίας;

Οπωσδήποτε πρόκειται για ανατροπή, γιατί, αν δεν είχαμε τον πόλεμο στην Ουκρανία και την κρίση που ακολουθεί, θα ήμασταν σε θέση να μιλάμε για μια πραγματικά πάρα πολύ καλή τουριστικά χρονιά. Μια χρονιά η οποία θα μας βοηθούσε να ανακάμψουμε σε αρκετά σημαντικό βαθμό, μετά τις απώλειες που δημιούργησε η κρίση της πανδημίας.

Τώρα, λόγω της κρίσης που προκύπτει από τον πόλεμο στην Ουκρανία, χάθηκαν ουσιαστικά σε μια νύχτα 800 χιλιάδες αφίξεις…

Εμείς κοιτάζουμε πάντα το χειρότερο σενάριο και κάτω από τις συνθήκες αυτές θεωρούμε ότι φέτος δεν θα έχουμε αφίξεις ούτε από την Ουκρανία αλλά ούτε και από τη Ρωσία, που είναι μια πολύ μεγάλη αγορά για την Κύπρο. Όπως είπα, οι απώλειες αυτές αντιστοιχούν σε 800.000 αφίξεις και στον υπολογισμό αυτό δεν συμπεριλαμβάνονται και άλλες τυχόν απώλειες που μπορεί να προκύψουν από τη διάρκεια που θα έχει ο πόλεμος.

Όσο πιο πολύ συνεχίζεται ο πόλεμος, τόσο μεγαλύτερη ανασφάλεια δημιουργείται και τόσο πιο πολύ μειώνεται το βιοτικό επίπεδο στις χώρες στις οποίες στοχεύουμε. Όπως αντιλαμβάνεστε, μπορεί να προκύψουν παραπλήσιες συνέπειες, για τις οποίες είναι δύσκολο να μιλήσουμε αυτή τη στιγμή με αριθμούς.

Το σημαντικό είναι πως ο κυπριακός τουρισμός θα επηρεαστεί, αλλά, παρ’ όλες τις δυσκολίες που προκύπτουν φέτος, πιστεύουμε ότι δεν είναι όλα μαύρα. Λέγοντας το πιο πάνω, θα ήθελα να τονίσω και το εξής: Ο πρώτος στόχος που είχαμε θέσει για φέτος ήταν να έχουμε μια χρονιά η οποία θα ήταν τουλάχιστον στα ίδια επίπεδα με πέρσι. Ο δεύτερος στόχος ήταν να πάμε όσο πιο καλά γίνεται σε σχέση με το 2019. Ο πόλεμος στην Ουκρανία επηρεάζει άμεσα τον δεύτερο στόχο, άρα δεν μπορούμε πλέον να μιλάμε για ανάκαμψη, ούτε όμως και να αγγίξουμε τα επίπεδα του 2019. Το 2019 πρέπει να διαγραφεί.

ΕΦΙΚΤΟΣ Ο ΣΤΟΧΟΣ

Πόσο εύκολος είναι ο στόχος να φτάσουμε στα ίδια επίπεδα με πέρσι, μια χρονιά που κάτω από τις συνθήκες που όλοι γνωρίζουμε κρίνεται ως μια καλή χρονιά;

Ναι, υπό τις περιστάσεις το 2021 ήταν μια καλή χρονιά. Δύσκολη μεν, αλλά καλή. Πλέον ο στόχος μας εστιάζεται εξ ολοκλήρου στο να φτάσουμε στα ίδια επίπεδα με πέρσι. Θεωρώ ότι ο στόχος αυτός είναι εφικτός για διάφορους λόγους αλλά και στη βάση των δεδομένων που έχουμε σήμερα ενώπιόν μας.

Ο πρώτος λόγος πηγάζει από το γεγονός ότι η κρίση αυτή έλαβε χώρα τον Μάρτιο και υπάρχει χρόνος αντίδρασης και έκτακτων κινήσεων προς κάποιες άλλες αγορές.

Ο δεύτερος λόγος οφείλεται στο γεγονός ότι δύο πολύ σημαντικές αγορές για την Κύπρο, όπως είναι το Ηνωμένο Βασίλειο και το Ισραήλ, έχουν αρχίσει φέτος πτήσεις για την Κύπρο από την 1η Μαρτίου. Πέρσι οι αφίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο άρχισαν ουσιαστικά τον Αύγουστο, ενώ το Ισραήλ, το οποίο εμείς είχαμε δει ως μια πολύ σημαντική αγορά, αν και μας «ανοιγόκλεισε» αρκετές φορές, στην ουσία ουδέποτε ξεκίνησε.

Η έγκαιρη εκκίνηση αυτών των δύο αγορών εκτιμώ ότι θα δώσει σημαντική ώθηση φέτος, καθώς και το πώς θα αντιδράσουμε εμείς, χωρίς να αναμένουμε ότι θα αναπληρωθεί εξ ολοκλήρου το κενό που αφήνει η Ρωσία αλλά και η Ουκρανία.

Επίσης, υπάρχει μια «μαγιά», όπως την αποκαλώ, από αγορές στις οποίες έχουμε δώσει σημασία και τις οποίες έχουμε δει με λεπτομέρεια τα τελευταία τρία χρόνια, και ως Υφυπουργείο αλλά και όλοι οι φορείς του τουρισμού.

Αναφέρομαι στις αγορές της Γερμανίας, της Πολωνίας, της Αυστρίας, της Ελβετίας, της Ιταλίας, της Γαλλίας, της Σουηδίας και της Ουγγαρίας. Υπάρχει λόγος που επενδύσαμε στις αγορές αυτές και που τις αποκαλώ ως μια «μαγιά». Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως φέτος, λόγω της δουλειάς που έχει γίνει από το Υφυπουργείο Τουρισμού, το Υπουργείο Μεταφορών και τη Hermes Airports, θα έχουμε μεταξύ 20 και 40 πτήσεων την εβδομάδα από την κάθε μια αγορά ξεχωριστά. Μια πολύ σημαντική εξέλιξη, αν το δούμε σε σχέση με πέρσι αλλά και σε σχέση με το τι αναμέναμε από τη Ρωσία, από όπου για φέτος θα είχαμε 100 πτήσεις την εβδομάδα. Είναι γι’ αυτό που αναφέρομαι σε μια «μαγιά» αγορών, γιατί –επαναλαμβάνω– θα έχουμε μεταξύ 20 και 40 πτήσεων την εβδομάδα από την κάθε αγορά. Είναι μεγάλο το στοίχημα για εμάς οι πτήσεις αυτές που θα έρθουν στην Κύπρο να είναι και γεμάτες. Να ξεπερνούν το 70%-80%, 85%, 90%. Πρέπει όμως όλοι μαζί οι φορείς του τουρισμού την επόμενη διμηνία να δουλέψουμε πάρα πολύ για να μπορέσουν οι πτήσεις αυτές και οι διαθέσιμες θέσεις να μεταφραστούν σε αφίξεις. Ποιες κινήσεις πρέπει να κάνουμε; Οπωσδήποτε εκ μέρους του Υφυπουργείου και όλων των φορέων του τουρισμού πρέπει να υπάρχει πιο έντονη και πιο στοχευμένη ψηφιακή διαφήμιση στις χώρες αυτές. Επιπλέον, ως Υφυπουργείο πρέπει να έχουμε έκτακτες συνεργασίες με οργανωτές ταξιδιών, ενώ από κοινού με το Υπουργείο Μεταφορών και τη Hermes Airports να επιδιώξουμε έκτακτες συνεργασίες με αεροπορικές εταιρείες. Αυτές είναι οι κατευθύνσεις στις οποίες κινούμαστε ώστε να μετριάσουμε τις συνέπειες που προκύπτουν από την κρίση. Δεν πρέπει όμως να περιμένουμε ότι θα αναπληρωθεί μια τεράστια αγορά όπως είναι η Ρωσία μέσα σε κάποιες εβδομάδες. Εξάλλου, δεν είναι μόνο η Κύπρος που επηρεάζεται και στοχεύει σε νέες αγορές, αλλά και άλλες χώρες.

Για ποιους λόγους στοχεύσατε στις αγορές αυτές και πόσο μπορούν να εξυπηρετήσουν τον στόχο για ολόχρονο τουρισμό;

Η επιλογή των χωρών αυτών δεν είναι συγκυριακή, ούτε λόγω των γεγονότων που συμβαίνουν στην Ουκρανία. Ο λόγος που έχουμε καταφέρει να έχουμε αυτή τη «μαγιά» αγορών οφείλεται στο γεγονός ότι έχουν επιλεχθεί στρατηγικά από το Υφυπουργείο Τουρισμού. Πρόκειται για αγορές που έχουν ενταχθεί στην Εθνική Στρατηγική Τουρισμού ως χώρες που έχουν τη δυνατότητα να φέρουν στην Κύπρο πιο ποιοτικό και ολόχρονο τουρισμό και γι’ αυτό έχουμε δουλέψει τόσο πολύ τα τελευταία χρόνια. Όταν το Υφυπουργείο Τουρισμού άρχισε τη λειτουργία του, από τη Γαλλία είχαμε μηδενικό αριθμό πτήσεων, ενώ φέτος θα έχουμε τουλάχιστον 20 πτήσεις την εβδομάδα. Πρόκειται για μια τεράστια αύξηση, για την οποία χρειάστηκαν τρία χρόνια για να φτάσουμε ως εδώ. Και λέω ευτυχώς που αρχίσαμε να δουλεύουμε σε αυτές τις νέες αγορές-στόχους τρία χρόνια πριν, γιατί ποιο είναι το φλέγον θέμα της Εθνικής Στρατηγικής και της κατάστασης που βιώνουμε σήμερα; Να μπορεί ο τουρισμός να είναι πιο ανθεκτικός και να αντιμετωπίζει κρίσεις όπως η σημερινή ή η κρίση της πανδημίας.

Το γεγονός ότι μας βρίσκουν σήμερα αυτές οι απανωτές κρίσεις, ενώ από τη μια δημιουργούν μια τεράστια δυσκολία και ανατρέπουν πλάνα, από την άλλη, διά του λόγου το αληθές, αν οι κρίσεις αυτές μας έβρισκαν συσσωρευμένες πριν από πέντε χρόνια, δεν πιστεύω ότι η Κύπρος είχε το τουριστικό εκτόπισμα, τον πλουραλισμό σε προϊόντα και τις επιλογές σε νέες αγορές ώστε να μπορεί να αντεπεξέλθει.

Σήμερα, όλη αυτή η δουλειά που έχει γίνει για άνοιγμα νέων αγορών, για τουρισμό ειδικών ενδιαφερόντων, για δρομολόγια τον χειμώνα, για αύξηση των αεροπορικών εταιρειών στην Κύπρο και για εταιρείες κρουαζιέρας έχει δημιουργήσει ένα τουριστικό προϊόν το οποίο είναι πιο ανθεκτικό σε σχέση με το τι είχαμε στο παρελθόν, ώστε να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε κρίσεις όπως η σημερινή.

Πέρσι, παρά το γεγονός ότι πολλοί ήθελαν να παρουσιάσουν μια κατάσταση αρνητική, εντούτοις στο τέλος της ημέρας το 2021 οι αφίξεις που είχαμε στην Κύπρο έφθασαν σχεδόν το 50% των αφίξεων που είχαμε το 2019, την ίδια στιγμή που η Μεσόγειος είχε αφίξεις στο 45% των αφίξεων του 2019. Επίσης, στην Ευρώπη ο αριθμός των αφίξεων το 2021 ήταν στο 37% των αφίξεων του 2019 και για ολόκληρη την υφήλιο στο 27% του 2019.

Οι μόνες χώρες από την Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο που πήγαν καλύτερα από την Κύπρο σε αριθμό αφίξεων το 2021 ήταν η Τουρκία, η οποία δεν είχε καν πρωτόκολλο εισόδου, καθώς και η Γαλλία, η Κροατία και η Βουλγαρία, που γειτνιάζουν με χώρες που μπορούσαν να κάνουν τουρισμό και οδικώς. Μόνο αυτές οι τέσσερις χώρες είχαν καλύτερες επιδόσεις από την Κύπρο σε αφίξεις το 2021 για τους λόγους που σας εξήγησα. Επίσης, πάρα πολύς κόσμος φοβόταν λόγω της πανδημίας να μπει στο αεροπλάνο, άρα η Κύπρος, εκτός του ότι είχε ένα από τα πιο αυστηρά πρωτόκολλα, είναι σε δυσμενέστερη θέση σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης, αφού δεν έχει οδική ή σιδηροδρομική σύνδεση. Παρ’ όλα αυτά, πήγαμε καλύτερα από πάρα πολλές άλλες χώρες.

Η αεροπορική συνδεσιμότητα είναι πάρα πολύ σημαντική για την Κύπρο. Πώς σχολιάζετε τις πρόσφατες ανακοινώσεις της Tus Airways;

Όντως, η αεροπορική συνδεσιμότητα είναι πάρα πολύ σημαντική για την Κύπρο και είναι γι’ αυτό που το Υφυπουργείο Τουρισμού, σε συνεργασία με το Υπουργείο Μεταφορών και τη Hermes Airports, καταβάλλουν έντονες προσπάθειες για ανάπτυξη της συνδεσιμότητας. Τα τελευταία χρόνια έγιναν τεράστια βήματα προόδου. Οι πιο μεγάλες εταιρείες χαμηλού κόστους της Ευρώπης έχουν τη βάση τους στην Κύπρο και αναφέρομαι στη Wizz Air και στη Ryanair. Η Wizz Air ήρθε στην Κύπρο εν μέσω της πανδημίας του COVID-19. Επιπλέον αναπτύσσονται άλλες κυπριακές εταιρείες, όπως η Cyprus Airways, ενώ η Tus Airways ανακοίνωσε πρόσφατα πολύ σημαντικά δρομολόγια προς τη Γερμανία, προς το Βέλγιο με απευθείας πτήση στις Βρυξέλλες, σε πέντε πόλεις της Γαλλίας και στη Σαουδική Αραβία, μια χώρα που όπως είπα πολλές φορές έχει πάρα πολύ μεγάλη προοπτική για την Κύπρο.

Συνεπώς, δεν είναι τυχαίο που γίνονται τόσες προσπάθειες για βελτίωση της αεροπορικής συνδεσιμότητας και ακόμα και τώρα, μεσούσης της κρίσης αυτής, θα προσπαθήσουμε να βρούμε τρόπο για να αξιοποιήσουμε κάποιες ευκαιρίες που μπορεί να παρουσιαστούν. Συνάμα, πρέπει να πούμε ότι το Υπουργείο Μεταφορών καταβάλλει προσπάθειες σε επίπεδο ΕΕ ώστε να μην τιμωρείται η Κύπρος με διάφορους φόρους.

Όσον αφορά τις νέες αγορές-στόχους, αναφερθήκατε σε προσέλευση πιο ποιοτικού τουρισμού, κάτι που μεταφράζεται και ως υψηλότερη κατά κεφαλήν δαπάνη; Γιατί άλλο αφίξεις, άλλο έσοδα…

Απώτερος στόχος μας μέσα από την Εθνική Στρατηγική Τουρισμού δεν είναι η αύξηση των αφίξεων αυτή καθ’ αυτή αλλά η αύξηση των εσόδων. Δηλαδή, αν στο τέλος της δεκαετίας η Κύπρος είναι σε θέση να αυξήσει τα έσοδα από τον τουρισμό χωρίς όμως να έχουν αυξηθεί οι αφίξεις, εμείς πάλι θα είμαστε ευχαριστημένοι. Να σας δώσω ένα παράδειγμα: Το 2021 οι αφίξεις ανήλθαν στο 50% των αφίξεων του 2019. Τα έσοδα από τον τουρισμό ήταν σχεδόν στο 57%. Άρα, το τι δαπάνησε ο κάθε επισκέπτης το 2021 σε σχέση με το 2019 ήταν υψηλότερο κατά 20%. Αυτό που μας δίνει ελπίδα είναι το ότι, παρ’ όλες τις αυξήσεις που υπάρχουν στο κόστος ζωής και στην ενέργεια, η Κύπρος έχει αρχίσει να προσελκύει επισκέπτες με πιο υψηλή εισοδηματική στάθμη. Είναι μια σημαντική επένδυση για το μέλλον και ακόμα και φέτος, αν καταφέρουμε να συνεχιστεί αυτή η ροή αφίξεων τουριστών από χώρες με πιο υψηλή εισοδηματική στάθμη, είναι κάτι που οπωσδήποτε θα βοηθήσει τον κυπριακό τουρισμό.

Αναφερθήκατε πριν στο τουριστικό προϊόν που προσφέρει η Κύπρος και όντως βλέπουμε ότι έχουν εγκαινιαστεί αρκετές δράσεις. Ως Υφυπουργός Τουρισμού, πόσο σας ικανοποιεί το προϊόν και το επίπεδο παροχής υπηρεσιών; Έχουμε καταφέρει να ξεφύγουμε από το all inclusive;

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικότατες βελτιώσεις σε κάποιους τομείς, όπως για παράδειγμα στον τομέα της οινογαστρονομίας.

Τα οινοποιεία, τα εστιατόρια, οι πρώτες ύλες βελτιώνονται συνέχεια. Σημαντική βελτίωση υπάρχει και στο κομμάτι των παρεχόμενων υπηρεσιών στα ορεινά, στην ύπαιθρο και στις απομακρυσμένες περιοχές. Στις περιοχές αυτές ο κόσμος έχει αρχίσει να προσφέρει πιο ποιοτικές εμπειρίες, πιο ποιοτική εξυπηρέτηση, και πιστεύουμε ότι αυτό είναι κάτι που θα συνεχιστεί λόγω και της δικής μας ενίσχυσης και των επιχορηγήσεων σε ορεινά και ύπαιθρο.

Το μήνυμα όμως που θέλω να στείλω αναφορικά με το άνοιγμα των νέων αγορών, αλλά και λόγω της συγκυρίας που προκύπτει από τον πόλεμο στην Ουκρανία, είναι πως αυτοί που θα επιλέξουν να συμπορευθούν μαζί μας (γιατί δυστυχώς δεν θα επιλέξουν όλοι) πρέπει να βεβαιωθούν ότι έχουν ενημερωθεί για το τι θέλουν αυτοί οι επισκέπτες. Εννοείται ότι το Υφυπουργείο Τουρισμού θα προσπαθήσει να διοχετεύσει την πληροφόρηση κεντρικά. Κάθε επιχειρηματίας όμως θα πρέπει από μόνος του, στις αγορές στις οποίες θα επιλέξει να στοχεύσει, να βεβαιωθεί ότι είναι γνώστης του τι θέλει ο επισκέπτης και ποιο προϊόν θα πρέπει να προσφέρει.

Την προηγούμενη δεκαετία, λόγω του ότι η στόχευση ήταν η αγγλική και η ρωσική αγορά, το προϊόν ήταν προς την κατεύθυνση αυτή. Φτάσαμε σε ένα εξαιρετικό επίπεδο παροχής υπηρεσιών για τις αγορές αυτές, αλλά ο Γάλλος, ο Γερμανός, ο Ελβετός, ο Σέρβος, ο Σαουδάραβας και ο Ισραηλινός δεν είναι αυτό το προϊόν που θέλουν. Κάθε αγορά θέλει κάτι διαφορετικό, έτσι ένα ξενοδοχείο που μέχρι σήμερα εργαζόταν με Ρώσους ή Βρετανούς επισκέπτες με all inclusive πακέτα δεν θα πληροί για παράδειγμα τα θέλω του Γάλλου επισκέπτη. Άρα, κάθε επαγγελματίας, πριν εισέλθει στην οποιαδήποτε αγορά, πρέπει να κατανοήσει τι ακριβώς θέλει η αγορά αυτή.

ΞΕΝΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ

Πώς σχολιάζετε τη θέση που εκφράζεται για πρόσληψη ξένου εργατικού δυναμικού αλλά και τις ανησυχίες που διατυπώνονται πως κάτι τέτοιο, εκτός των άλλων, θα στερήσει από τον επισκέπτη την εμπειρία της κυπριακής φιλοξενίας;

Είναι δεδομένο ότι υπάρχει έλλειψη προσωπικού. Η Κύπρος είναι πολύ μικρή χώρα για να μπορεί να εξυπηρετήσει τον αριθμό των επισκεπτών που έχουμε από το εξωτερικό. Δεν είναι παράλογο το αίτημα των επιχειρηματιών του τουρισμού (όχι μόνο των ξενοδόχων) για προσωπικό από τρίτες χώρες και χαίρομαι γιατί πρόσφατα η Υπουργός Εργασίας ανακοίνωσε πως όσοι σπουδάζουν στην Κύπρο, ανεξαρτήτως κλάδου, θα μπορούν να εργάζονται σε όλες τις θέσεις της τουριστικής βιομηχανίας. Προηγουμένως εργάζονταν μόνο σε back office θέσεις, ενώ τώρα θα εργάζονται και στην εξυπηρέτηση του πελάτη.

Όσον αφορά δε το θέμα της φιλοξενίας, οι δύο στόχοι που περιλαμβάνει η Εθνική Στρατηγική Τουρισμού είναι:

Ο πρώτος στόχος, ο οποίος εντάσσεται στο βραχυπρόθεσμο πλάνο δράσης του Υφυπουργείου Τουρισμού και ολοκληρώνεται φέτος ήταν να καλλιεργήσουμε την αντίληψη και να βοηθήσουμε στο να γίνει αντιληπτό ότι τουρισμός δεν είναι μόνο το ξενοδοχείο και το εστιατόριο αλλά η παροχή μιας αυθεντικής εμπειρίας και στην ύπαιθρο και στα ορεινά. Είναι η σύνδεση του τουρισμού με τη γεωργία, την οινοποιία, τη χειροτεχνία. Θελήσαμε να διευρύνουμε την αντίληψη του κόσμου και ιδιαίτερα των νέων για το τι εστί τουρισμός και με αυτή τη διεύρυνση πνεύματος να δημιουργήσουμε περισσότερο ενδιαφέρον για ένταξη των νέων στον τομέα αυτό.

Ο δεύτερος στόχος μας, ο οποίος εντάσσεται στο μεσοπρόθεσμο πλάνο δράσης 2023-2025, δίνει μεγάλη έμφαση και σημασία στο θέμα της εκπαίδευσης για το τι εστί κυπριακή φιλοξενία. Μια εκπαίδευση που δεν θα γίνει μόνο στα ξενοδοχεία της παραλίας, αλλά ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στα ορεινά και στην ύπαιθρο. Διότι, από τη στιγμή που λες σε κάποιον ότι η γεωργική του επιχείρηση μπορεί να παρέχει και τουριστικές υπηρεσίες, σίγουρα αυτός ο άνθρωπος θα πρέπει να εκπαιδευτεί. Πιστεύω ότι με τον τρόπο αυτό θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε αυτό που λέμε κυπριακή φιλοξενία, κάτι για το οποίο η Κύπρος είναι γνωστή.

ΟΙ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ

Ποιος είναι ο σχεδιασµός σας για το επόµενο διάστηµα;

Είχαµε κάποια προγραµµατισµένα ταξίδια, ενώ λόγω της κρίσης έχουν προστεθεί και κάποια άλλα. Θα ταξιδέψουµε στη Γαλλία, στην Ελβετία, στη Σουηδία, στην Πολωνία και στο Ηνωµένο Βασίλειο. Αυτά είναι τα άµεσα ταξίδια που έχουµε µέχρι το Πάσχα. Ακολούθως θα προσθέσουµε και άλλες χώρες, ανάλογα και µε τις εξελίξεις. Τώρα θέλουµε να δώσουµε ακόµα περισσότερη σηµασία στις χώρες αυτές και ελπίζουµε ότι θα µας βοηθήσουν να καλύψουµε µέρος από το χαµένο έδαφος.

Υπάρχουν σκέψεις για επαναφορά των περσινών σχεδίων εγχώριου τουρισµού;

Θα αξιολογήσουµε το ενδεχόµενο ενός νέου σχεδίου τις επόµενες εβδοµάδες. Γίνονται κάποιες σκέψεις και θα ενηµερωθείτε για οτιδήποτε νεότερο. Ο εγχώριος τουρισµός απέδειξε ότι ξέρει να στηρίζει τη χώρα και είµαι βέβαιος πως, αν από δικής µας πλευράς υπάρξει κάτι νέο για φέτος το καλοκαίρι, πάλι ο εσωτερικός τουρισµός θα στηρίξει και θα βοηθήσει όσο µπορεί.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ