Του Καθηγητή Παντελή Σκλιά*
Οι διάφορες προκλήσεις, τις οποίες κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε κατά τη διάρκεια της δύσκολης αυτής χρονιάς με κυριότερη το ξέσπασμα της πολεμικής σύγκρουσης στον ευρωπαϊκό χώρο για πρώτη φορά μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και μάλιστα μετά το πέρας της περιόδου της πανδημίας και τις αλλαγές που επέφερε αυτή λειτουργία και παροχή της Ανώτατης Εκπαίδευσης, έθεσαν νέα ζητήματα ανθεκτικότητας και επιχειρησιακών πολιτικών άμεσης προσαρμογής στις αιφνίδια μεταβαλλόμενες συνθήκες σηματοδοτώντας παράλληλα ένα μέλλον πλήρους αβεβαιότητας και υπό προϋποθέσεις νέων ευκαιριών.
ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΕ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΑΞΟΝΕΣ
Επιγραμματικά, μπορούμε να κατατάξουμε τις προκλήσεις για τη νέα χρονιά σε τέσσερις άξονες - πυλώνες περαιτέρω ανάπτυξης.
• Μεγαλύτερη διεθνοποίηση της ακαδημαϊκής κοινότητας παράλληλα με την προσφορά ανταγωνιστικών υπηρεσιών και Προγραμμάτων Σπουδών με βέλτιστους διεθνείς δείκτες ποιότητας και ακαδημαϊκής αριστείας.
• Ένταξη σε ευρωπαϊκά και διεθνή χρηματοδοτικά εργαλεία και υλοποίηση ερευνητικών και αναπτυξιακών προγραμμάτων σε συνεργασία με διεθνείς εταίρους από τον ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης για την ανάπτυξη της πρωτογενούς έρευνας και καινοτομίας, της κινητικότητας του ακαδημαϊκού προσωπικού και μεγαλύτερη διασύνδεση της academia με τις τοπικές και διεθνοποιημένες αγορές εργασίας.
• Έμφαση στην παροχή καινοτόμου γνώσης μέσω της δημιουργίας Προγραμμάτων Σπουδών αιχμής γνώσης στα σύγχρονα επιστημονικά πεδία της οικονομίας της γνώσης με πλήρη διασύνδεση των νέων εργασιακών μοντέλων στο διεθνές επίπεδο. Η δημιουργία επίσης και παροχή νέων Προγραμμάτων Σπουδών απευθυνόμενα - μέσω της Διά Βίου Μάθησης και Εκπαίδευσης- σε ενηλίκους, είναι μια σημαντική πρόκληση για όλα τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, έχοντας τη δυνατότητα κινητοποίησης και χρήσης σημαντικών πόρων από χρηματοδοτικά εργαλεία της Ε.Ε..
• Εκσυγχρονισμός του επιχειρησιακού μοντέλου λειτουργίας των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων και πλήρη ενσωμάτωση και επέκταση των τεχνολογικών καινοτομιών στις παρεχόμενες υπηρεσίες, στη λειτουργία τους και την εκπαιδευτική διαδικασία.
Ειδικότερα για το Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου οι αυξημένες επενδύσεις, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια στο ανθρώπινο διοικητικό και ακαδημαϊκό προσωπικό, την πιστοποίηση και παροχή σημαντικών νεών Προγραμμάτων Σπουδών, στις ψηφιακές υποδομές του, στην ενσωμάτωση νέων καινοτόμων τεχνολογιών στην εξ αποστάσεως εκπαιδευτική διαδικασία, στην εναρμόνιση των Προγραμμάτων Σπουδών - μέσω της αυστηρής διαδικασίας αξιολόγησης- με τα βέλτιστα διεθνή ακαδημαϊκά πρότυπα καθώς και στην ανάπτυξη της τεχνογνωσίας του εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού μας, διασφάλισαν τη δυνατότητα προσαρμογής στα νέα δεδομένα, συνεχίζοντας τη στήριξη και ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής της τοπικής κοινωνίας και συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της οικονομικής δραστηριότητας στην πατρίδα μας.
ΝΕΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Περαιτέρω, η αποκτηθείσα γνώση και εμπειρία από την προσαρμογή στις νέες συνθήκες εκπαίδευσης και κοινωνικού περιβάλλοντος, σε συνάρτηση με τους διευρυμένους πόρους και εργαλεία, που έχει ενεργοποιήσει η Ε.Ε. για την έρευνα σε ιατρικό, κοινωνικό και επιχειρησιακό επίπεδο έχουν ήδη προσδώσει στα Ερευνητικά Κέντρα των Πανεπιστημίων μεγαλύτερη δυναμική για έρευνα, συνεργασίες με Ιδρύματα του εξωτερικού, ανταλλαγή επιστημονικών δεδομένων, ανάπτυξη νέων ερευνητικών εργαλείων και αξιοποίηση νέων ερευνητών.
Ως αποτέλεσμα μας δόθηκε η δυνατότητα της αύξησης του διεθνούς αποτυπώματος του Πανεπιστημίου μας με την ένταξη και συμμετοχή σε σειρά Διεθνών Ευρωπαϊκών δικτύων Ανώτατης Εκπαίδευσης, όπως της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης (EURASHE), της Ένωσης Μεσογειακών Πανεπιστημίων (UNIMED), της Ένωσης Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων (European University Association/EUA) καθώς και η παροχή νέων ποιοτικών Προγραμμάτων Σπουδών μεταπτυχιακού και διδακτορικού επιπέδου σε συνεπίβλεψη με σημαντικά Πανεπιστήμια του ευρωπαϊκού χώρου και η συμμετοχή σε διεθνή consortia για υλοποίηση δράσεων στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας για τα Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια.
Επίσης, η αξιοποίηση και θεσμική θωράκιση της εξ αποστάσεως και της μικτής (blended) εκπαίδευσης, η οποία επιτεύχθη σε συνεργασία με τους θεσμικούς φορείς της Πολιτείας κατά τη διάρκεια της πανδημίας και η οποία παραμένει πάντα ως εναλλακτική επιλογή σε περίπτωση ανάγκης, αλλά και πλέον συμπληρωματική μέθοδος ψηφιακής παροχής διδασκαλίας, έχει προσδώσει ένα επιπλέον συγκριτικό πλεονέκτημα και ανθεκτικότητα στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφος.
ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Η αυξημένη ανάγκη διασύνδεσης των Προγραμμάτων Σπουδών με την αγορά εργασίας και της πρωτογενούς ερευνητικής δραστηριότητας για τη δημιουργία και παροχή εφαρμοσμένης καινοτόμου γνώσης, δεν προκύπτει πλέον μόνο ως αναγκαία ακολουθία των κατευθύνσεων της Bolognia, αλλά και από την αυξημένη ευθύνη των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων στη νέα ψηφιακή εποχή για την καλλιέργεια νέων ψηφιακών ικανοτήτων και τη βελτίωση των υποστηρικτικών δεξιοτήτων των νέων επιστημόνων και μελλοντικών εργαζομένων, όπως η συνεργατική ικανότητα, η δημιουργική αντιμετώπιση - λύση προβλημάτων και η δυνατότητα σύλληψης και υλοποίησης καινοτόμων ιδεών.
Γεγονός παραμένει πως η εξέλιξη της τεχνολογίας και η ανάδυση νέων αναγκών στη σύγχρονη κοινωνία δημιουργεί διαρκώς νέες προοπτικές στην αγορά εργασίας. Ως εκ τούτου, θα συνεχίσουμε την ενίσχυση της πρωτογενούς ακαδημαϊκής ερευνητικής δραστηριότητας του ακαδημαϊκού προσωπικού μας παράγοντα νέα γνώση αιχμής, με εξωστρέφεια και διεθνή αναγνώριση και με νέα Προγράμματα Σπουδών, τα οποία απευθύνονται στη διεθνή φοιτητική κοινότητα και ανταποκρίνονται στις νέες συνθήκες της 4IR (Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης), στη νέα ψηφιακή εποχή και το νέο γεωπολιτικοοικονομικό περιβάλλον των παγκοσμίων αγορών.
Ήδη όμως, όπως προαναφέραμε με την αβεβαιότητα ως προς την πορεία και κατάληξη της πολεμικής σύρραξης, που πιθανόν δημιουργήσει νέα γεωπολιτικά δεδομένα, την επακόλουθη κρίση στην ενέργεια και την τροφοδοτική αλυσίδα, έχει καθυστερήσει η ανάκαμψη της πραγματικής οικονομίας, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο τις εθνικές οικονομίες, τα πλέον ευάλωτα νοικοκυριά στην πατρίδα μας, αλλά και διεθνώς με δυσμενή επίπτωση στα χρηματοοικονομικά δεδομένα και πόρους των Ανωτάτων Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων.
Μέσα σε αυτό το ομιχλώδες και αβέβαιο περιβάλλον καθόσον αφορά τον τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης συνολικά, αλλά και σαν Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφος, τα κυπριακά πανεπιστήμια συνθέτουν έναν παράγοντα σταθερότητας και συνοχής για τον τόπο μας και δυνητικά πολύτιμο μοχλό κοινωνικής και οικονομικής ανάταξης για τις μέλλουσες δύσκολες ημέρες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Ήδη τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα συμμετέχουν ενεργά, σε συνέχεια πρόσκλησης και αγαστής συνεργασίας με τα θεσμικά όργανα της Δημοκρατίας στις αναπτυξιακές δράσεις για τη βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στον τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, στη νέα χρηματοδοτική περίοδο 2021-2027 του Προγράμματος Θ.αλ.Ε.Ι.Α της Ε.Ε. με έμφαση ιδιαίτερα στον άξονα ανάπτυξης της έρευνας και της Καινοτομίας, οι οποίες με την υλοποίησή τους προσφέρουν πολλαπλασιαστική επίδραση και οφέλη, τα οποία στηρίζουν τους πυλώνες ανάπτυξης της επόμενης ημέρας στη χώρα μας, αλλά και διαχέονται άμεσα και οριζόντια στη κυπριακή κοινωνία και οικονομία στη δύσκολη σημερινή συγκυρία.
*Πρύτανη Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφος