Του δρος Γιώργου Θεοχαρίδη*
Ο τομέας των Συλλογικών Επενδύσεων και Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων στην Κύπρο, συνεχίζει να αναπτύσσεται με σταθερούς ρυθμούς, παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που οδήγησαν στην αποσταθεροποίηση του διεθνούς επενδυτικού περιβάλλοντος, κυρίως λόγω των εξωπραγματικών συνθηκών που δημιούργησε η πανδημία, καθώς και της στρατιωτικής επέμβασης στην Ουκρανία.
ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
Από το 2019 μέχρι σήμερα, τα υπό διαχείριση κεφάλαια των οργανισμών συλλογικών επενδύσεων αυξήθηκαν σχεδόν 34% και ανέρχονται στο παρόν στάδιο στα €11,1 δισ. με τον αριθμό των εποπτευόμενων οντοτήτων να ξεπερνά τις 315 οντότητες. Αυτή την περίοδο βρίσκονται υπό διαδικασία αξιολόγησης για αδειοδότηση 105 αιτήσεις για διάφορες οντότητες, εκ των οποίων οι 18 αφορούν τον τομέα των ΟΕΕ. Ενδεικτικά, καθ’ όλη τη διάρκεια του 2021 είχαν αδειοδοτηθεί ή εγγραφεί συνολικά 85 εποπτευόμενες οντότητες, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020, άλλες 91.
Από τα €11,1 δισ., τα €2,5 δισ. ή το 22,5% επενδύονται στην Κύπρο, ποσοστό πολλαπλάσιο σε σχέση με άλλους ευρωπαϊκούς προορισμούς θέσπισης Επενδυτικών Ταμείων. Από τα €2,5 δισ. το 66,3% είναι επενδυμένα σε επενδύσεις ιδιωτικού μετοχικού κεφαλαίου και το 12,4% σε ακίνητα.
Περίπου το 56% του συνολικού Ενεργητικού υπό Διαχείριση, προερχόταν από τους Διαχειριστές Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΔΟΕΕ), το 23% από τις Εταιρείες Διαχείρισης ΟΕΕ και ΟΣΕΚΑ και το 12% από τους ΔΟΕΕ-κάτω των ορίων.
Μέσω του εκσυγχρονισμού της νομοθεσίας τα τελευταία 9 χρόνια, ενθαρρύνθηκε η ανάπτυξη των εναλλακτικών επενδύσεων και σε τομείς όπου η Κύπρος διαθέτει ισχυρή παρουσία σε διεθνές επίπεδο, όπως η ναυτιλία, καθώς και σε αναδυόμενους τομείς, όπως η ενέργεια, οι βιώσιμες επενδύσεις και η χρηματοοικονομική τεχνολογία. Ειδικότερα, στο τέλος του πρώτου τριμήνου φέτος, αριθμός ΟΣΕ επένδυσε συνολικά €346,2 εκατ. στον τομέα της Ενέργειας, €82,5 εκατ. στη Ναυτιλία, €36,9 εκατ. στον τομέα των Βιώσιμων Επενδύσεων, €28,8 εκατ. στην Χρηματοοικονομική Τεχνολογία. Επίσης, έγιναν και οι πρώτες επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα αξίας €9 εκατ.
Ως Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς συνεχίζουμε να αποδίδουμε τεράστια σημασία στην περαιτέρω προώθηση και ανάπτυξη του τομέα των συλλογικών επενδύσεων και διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, καθώς οι επενδύσεις αυτές συμβάλλουν στην εδραίωση της Κύπρου ως αξιόπιστου διεθνούς κέντρου χρηματοοικονομικών υπηρεσιών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΝΕΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ
Στην περαιτέρω ενίσχυση αυτής της προσπάθειας, το Συμβούλιο της ΕΚΚ προχώρησε πριν μερικούς μήνες σε αναθεώρηση και αναβάθμιση των αποφάσεων πολιτικής που αφορούν το σχετικό πλαίσιο.
Συγκεκριμένα, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για επίσπευση των διαδικασιών εγγραφής ΚΟΕΕ, ώστε να συμβαδίζει με άλλους ευρωπαϊκούς επενδυτικούς προορισμούς, αλλά και την αυξανόμενη εμπειρία πλέον των επαγγελματιών του τομέα, αποφασίστηκε η αναθεώρηση της διαδικασίας εγγραφής στο μητρώο των ΚΟΕΕ. Ήδη έχει εκδοθεί και σχετική εγκύκλιος. Εφόσον η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κρίνει ότι η νέα διαδικασία εφαρμόζεται ικανοποιητικά, τότε με στόχο την περαιτέρω απλοποίηση της διαδικασίας εξετάζεται το ενδεχόμενο της εκχώρησης της εγγραφής των ΚΟΕΕ από το Συμβούλιο της ΕΚΚ στον πρόεδρο και αντιπρόεδρο του Οργανισμού.
Επίσης, οι εξωτερικά διαχειριζόμενοι ΟΕΕ, των οποίων οι εξωτερικοί διαχειριστές διοικούνται από ανεξάρτητο Διοικητικό Συμβούλιο, εξαιρούνται πλέον από την πολιτική διορισμού Ανεξάρτητων Διοικητικών Συμβούλων, εφόσον οι εξωτερικοί τους διαχειριστές ήδη πληρούν και εφαρμόζουν τους κανόνες χρηστής διοίκησης σε σχέση με την ανεξαρτησία τους.
Οι πιο πάνω αλλαγές πολιτικής δημιουργούν αυξημένη ανάγκη επιμέλειας πλέον για τους διαχειριστές οι οποίοι επωμίζονται πλήρως την τήρηση των προνοιών της νομοθεσίας στα εμμέσως ρυθμιζόμενα σχήματα αλλά και της εφαρμογή χρηστής διοίκησης στα υπόλοιπα σχήματα που διαχειρίζονται. Κατ’ επέκταση, η εποπτεία προς τις συγκεκριμένες οντότητες έχει αυξηθεί και το αρμόδιο Τμήμα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς ετοιμάζει επιπλέον οδηγίες και ενημερωτικά έγγραφα τα οποία θα πρέπει να κατατίθενται συστηματικά από τους διαχειριστές στο πλαίσιο της εποπτείας τους.
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΑ
Επίσης, έχει ολοκληρωθεί το νομοσχέδιο ρύθμισης και λειτουργίας των κυπριακών εταιρειών παροχής διοικητικών υπηρεσιών σε ΟΕΕ (fund administrators) και έχει παραδοθεί στο Υπουργείο Οικονομικών για τη συνέχιση της διαδικασίας νομοθέτησής του. Με την ψήφισή του σε νόμο, οι εταιρείες που λαμβάνουν την ανάθεση τέτοιων εργασιών θα πρέπει να αδειοδοτούνται και να εποπτεύονται από την ΕΚΚ.
Στο παρόν στάδιο, οι ΟΕΕΠΑΠ έχουν τη δυνατότητα να επενδύουν σε κρυπτοπεριουσιακά στοιχεία. Η πολιτική αυτή δεν εφαρμόζεται στις περιπτώσεις των ΟΕΕ και ΚΟΕΕ. Ωστόσο, τόσο οι ΟΠΕΕΠΑΠ, όσο και οι ΟΕΕ και οι ΚΟΕΕ έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόζουν επενδυτικές πολιτικές που αφορούν τις υποκείμενες τεχνολογίες κρυπτοπεριουσιακών στοιχείων, όπως blockchain. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς λαμβάνοντας υπόψιν την απουσία στο παρόν στάδιο ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου όσον αφορά στα κρυπτοπεριουσιακά στοιχεία, το επιφυλακτικό κλίμα που επικρατεί στις τάξεις των εποπτικών αρχών σχετικά με τις επενδύσεις σε κρυπτοπεριουσιακά στοιχεία και τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τους επενδυτές, τους Διαχειριστές και για τον τομέα των ΟΕΕ γενικότερα, κρίνει ότι η παρούσα πολιτική δεν μπορεί να αλλάξει στο εγγύς μέλλον. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς θα συνεχίσει να παρακολουθεί όλες τις εξελίξεις και στη βάση αυτών θα διαμορφώνει τις πολιτικές της.
Σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και Ευρωπαϊκής Επιτροπής προχωρούν οι διαδικασίες υιοθέτησης της νέας οδηγίας ΔΟΕΕ, η AIFMD II. Η νέα οδηγία αφορά αλλαγές κυρίως σε θέματα διάθεσης μεριδίων, παροχής υπηρεσιών θεματοφυλακής, ΟΕΕ με δανειακές δραστηριότητες και δυνατότητας μόχλευσης των ΟΕΕ. Η εξέλιξη αυτή θα επηρεάζει σε κάποιο βαθμό και την εσωτερική διαδικασία της ΕΚΚ που βρίσκεται σε εξέλιξη για την αλλαγή της οδηγίας κατηγοριοποίησης των ΟΕΕ.
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, συμβάλλει καθοριστικά στην ενίσχυση των προσπαθειών εδραίωσης της Κύπρου ως χώρας επιλογής για την εγκατάσταση και διαχείριση Επενδυτικών Ταμείων, σε ένα περιβάλλον που συνεχίσει να διασφαλίζει παράλληλα την προστασία των επενδυτών.
*Προέδρου Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η πτώση των τιμών της ενέργειας και τα δυσμενή σενάρια του χειμώνα