Του Νέστορα Βασιλείου
Η νέα τάξη πραγμάτων θέλει ισχυρά κεφαλαιοποιημένα τραπεζικά ιδρύματα, απαλλαγμένα από μη εξυπηρετούμενα δάνεια και έτοιμα να αντέξουν στα ρίχτερ μιας νέας κρίσης
Η ωμή πραγματικότητα τοποθετεί την Κύπρο στα εμπόδια για την υλοποίηση του εγχειρήματος της τραπεζικής ένωσης. Ο χρόνος μετρά αντίστροφα και πρέπει να αξιοποιηθεί σωστά
Το 2019 διαδέχεται μια βαρυφορτωμένη με εξελίξεις χρονιά στα τραπεζικά. Η υποστολή της σημαίας της πρώην Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας και η διαγραφή της από τον τραπεζικό χάρτη του τόπου, το περασμένο καλοκαίρι, σηματοδοτούσε επί της ουσίας τη νέα τάξη πραγμάτων. Όταν ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός πατούσε την καρωτίδα της πρώην Συνεργατικής, μηδενίζοντας αξίες εξασφαλίσεων μακροχρόνιων μη εξυπηρετούμενων δανείων, έδειχνε προθέσεις και πιστοποιούσε τη δυσανεξία της Φρανκφούρτης στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Όσοι πίστεψαν ότι ο χρόνος σταμάτησε στην πρώην Συνεργατική, πρέπει να ξυπνήσουν και ο επόμενος Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας θα έχει και αυτόν τον άχαρο, πλην, όμως, σημαντικό ρόλο να επιτελέσει. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλείται να λάβει σωστές αποφάσεις και να διορίσει το κατάλληλο πρόσωπο, το οποίο θα διαδεχθεί τη Χρυστάλλα Γιωρκάτζη.
Οι απαιτήσεις
Η νέα τάξη πραγμάτων θέλει λιγότερες τράπεζες, λιγότερα τραπεζικά καταστήματα, περισσότερη τεχνολογία, άρα λιγότερο ανθρώπινο δυναμικό. Θέλει ισχυρά κεφαλαιοποιημένα τραπεζικά ιδρύματα, απαλλαγμένα από μη εξυπηρετούμενα δάνεια, έτοιμα να αντέξουν στα ρίχτερ μιας νέας κρίσης. Ταυτόχρονα, θέλει τα τραπεζικά ιδρύματα να είναι καθαρά από παράνομο χρήμα και μακριά από τα πλοκάμια της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Ορόσημο το 2019
Η φράση «ο χρόνος είναι χρήμα» αποτυπώνεται στην περίπτωση της Κύπρου με τον πιο έντονο τρόπο. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, παρά την αισθητή συρρίκνωσή τους το 2018, παραμένουν υψηλά. Το 2019 θα πρέπει να μειωθούν σημαντικά περαιτέρω από τα επίπεδα που έχουν φτάσει στο τέλος Οκτωβρίου του περασμένου χρόνου, οπότε και τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας.
Δεδομένα όσο υπάρχουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια δημιουργούνται πιέσεις και συνεπεία τούτων κίνδυνοι για τα τραπεζικά ιδρύματα και την οικονομία γενικότερα. Το τρέχον έτος θα είναι καθοριστικό και ο ρόλος του ατόμου, που θα αναλάβει τη Διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας, καθόλου εύκολος. Η τράπουλα μοιράζεται στη Φρανκφούρτη και εκεί θα πρέπει να μπορεί ο νέος Διοικητής να εκφράζει άποψη και να έχει διασυνδέσεις.
Η Κεντρική Τράπεζα και δη ο επικεφαλής της θα πρέπει να μπορεί να κρατήσει την Ευρώπη σε απόσταση, κερδίζοντας χρόνο για τις τράπεζες και ταυτόχρονα να πιέζει τις Διοικήσεις των τραπεζών να «πιάσουν» τους στόχους τους έγκαιρα. Στο εσωτερικό θα πρέπει να υπενθυμίζει τους επικεφαλής των τραπεζών ότι οι λύσεις εν τη απουσία του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού είναι και οι καλύτερες.
Γεμάτο οπλοστάσιο
Το νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο έχουν, πλέον, στη διάθεσή τους οι τράπεζες για να «στριμώξουν» ακόμη και στρατηγικούς κακοπληρωτές έχει ενδυναμωθεί αποτελεσματικά, σύμφωνα με κύκλους της Κεντρικής Τράπεζας, κάτι το οποίο είναι θετικό για το πρόσωπο, που θα διαδεχθεί την κ. Γιωρκάτζη. Τα νομοσχέδια και οι τροποποιήσεις πέρασαν άθικτα μέσα από τη «σκόνη», που είχε ξεσηκωθεί λόγω της πρώην Συνεργατικής. Συνεπώς οι εύκολες δικαιολογίες δεν έχουν θέση στο νέο σκηνικό, όπως έχει διαμορφωθεί. Οι πωλήσεις δανείων δοκιμάστηκαν, άρεσαν και σίγουρα θα ξαναχρησιμοποιηθούν, άλλωστε αυτό σχεδιάζουν να πράξουν τόσο η Τράπεζα Κύπρου όσο και η Ελληνική Τράπεζα.
Πηγές από την εποπτική Αρχή σημειώνουν χαρακτηριστικά ότι «ενδυναμώθηκε πολύ η νομοθεσία για τις εκποιήσεις. Μια τράπεζα σε μια διαπραγμάτευση με ένα στρατηγικό κακοπληρωτή έχει πραγματικό μαστίγιο στα χέρια της. Υπάρχει ο νόμος της τιτλοποίησης. Έχουν εργαλεία και πρέπει να τα χρησιμοποιούν καλύτερα και στις αναδιαρθρώσεις και στις ανταλλαγές χρεών έναντι ακινήτων και στην πώληση δανείων».
Την ίδια ώρα προσθέτουν, όμως, ότι είναι αναγκαίες οι σωστές αναδιαρθρώσεις. «Παλαιότερα και ειδικά τα πρώτα χρόνια αναδιαρθρώσεων διαφαίνεται από τα στατιστικά ότι οι τράπεζες έκαναν αναδιαρθρώσεις, οι οποίες δεν ήταν βιώσιμες. Αυτό συνέβαινε γιατί πρότειναν, για παράδειγμα, στον δανειολήπτη να μην πληρώνει τόκο για τρία χρόνια, χωρίς να αλλάζουν τίποτε άλλο. Στην πράξη δεν έκαναν αναδιάρθρωση, αλλά έσπρωχναν το πρόβλημα παρακάτω.
»Αναδιάρθρωση σημαίνει ότι η τράπεζα πρέπει να αναλύσει τα δεδομένα του δανειολήπτη και να του προτείνει συγκεκριμένη λύση. Ο Χ είναι ιδιοκτήτης μιας επιχείρησης. Εάν του χαριστεί 20% του δανείου του σώζεται; Εάν προκύπτει ότι μπορεί να σωθεί και να επιβιώσει η τράπεζα οφείλει να υποστεί ένα κόστος 20% για να εξυπηρετηθεί το υπόλοιπο 80% του δανείου του Χ. Θα πρέπει όμως να γίνει σωστή ανάλυση», σημειώνουν, βάζοντας στην εξίσωση την τήρηση προβλέψεων από τις τράπεζες.
1: ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΟ
Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΔ
Οκτώβριος 2018: €11,1 δις (31,8%)
Ιούνιος 2018: €16,6 δις (40,3%)
Δεκέμβριος 2017: €20,6 δις (43,7%)
Δεκέμβριος 2016: €23,8 δις (47,2%)
Δεκέμβριος 2015: €26,7 δις (45,8%)
Δεκέμβριος 2014: €27,3 δις (47,8%)
Είναι ξεκάθαρο ότι, όσο το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων βρίσκεται άνω του 10% του συνόλου των δανείων, οι πιέσεις της Φρανκφούρτης θα εντείνονται. Η ωμή πραγματικότητα τοποθετεί την Κύπρο στα εμπόδια για την υλοποίηση του εγχειρήματος της τραπεζικής ένωσης. Ο χρόνος μετρά αντίστροφα και πρέπει να αξιοποιηθεί σωστά.
Ο κρίσιμος έλεγχος
Το κρίσιμο ραντεβού για την οικονομία του τόπου το 2019 έχει τροχοδρομηθεί και δεν είναι άλλο από τον βαρύνουσας σημασίας έλεγχο από τη Moneyval. Ο νέος επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας θα βρίσκεται στα ηνία της κατά τη διάρκεια του ελέγχου της χώρας για θέματα ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, ο οποίος θα αποτυπωθεί σε αναλυτική έκθεση το καλοκαίρι. Στην πράξη θα περάσει από κόσκινο το μοντέλο που εφαρμόζει η Κύπρος και οι ασφαλιστικές του δικλίδες. Ουδείς θέλει να σκέφτεται ενδεχόμενο αποτυχίας της χώρας στον συγκεκριμένο έλεγχο.
Ο νέος Διοικητής θα έχει ως «κληρονομιά» την οδηγία προς τα τραπεζικά ιδρύματα, για τις εταιρείες-«κέλυφος», η οποία θεωρείται ότι θα εκτιμηθεί από τους αξιολογητές της Κύπρου. Ειρήσθω εν παρόδω ο νέος Διοικητής θα πρέπει να διασφαλίσει ότι δεν θα επαναληφθούν φαινόμενα αλλοίωσης οδηγιών κατά τη μετάφρασή τους από την αγγλική στην ελληνική γλώσσα… ή/και αντίστροφα. Αυτό, άλλωστε, είχε συμβεί με τη συγκεκριμένη οδηγία και είχε προκαλέσει αναστάτωση στον τομέα της παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών.
Πηγή: ΣΗΜΕΡΙΝΗ