Πρόταση για εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας πέραν των 800 MWh από ιδιωτικά φωτοβολταϊκά πάρκα, με επιχορήγηση από το κράτος ύψους €60 εκατ. υπέβαλε στον υπουργό Ενέργειας το δικηγορικό γραφείο του πρώην Υπουργού Δικαιοσύνης Ιωνά Νιικολάου, εκ μέρους ιδιωτικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ηλιακής ενέργειας για παραγωγή ηλεκτρισμού.
Στην εφτασέλιδη επιστολή του που κοινοποιήθηκε στα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας και κατέχει το Economy Today, προτείνεται η προώθηση Σχεδίου Χορηγιών το οποίο αντί της εγκατάστασης 160 MWh αποθήκευσης ενέργειας με €62 εκατομμύρια επιχορήγηση όπως προτείνεται από την ΑΗΚ, ιδιώτες επενδυτές σε ΑΠΕ μπορούν να εγκαταστήσουν πάνω από 800MWh με το ίδιο περίπου, ή και μικρότερο ύψος επιχορήγησης, επενδύοντας ίδια κεφάλαια.
Όπως τονίζεται, με την υπό αναφορά πρόταση στηρίζεται πολλαπλάσια περισσότερες φορές η διείσδυση των ΑΠΕ, οι υπηρεσίες για σταθερότητα του δικτύου και η μείωση του κόστους προς τους καταναλωτές, ενώ είναι συμβατή με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς για τις κρατικές ενισχύσεις.
Η επιχορήγηση του κράτους θα έφθανε το 45% των επιλέξιμων δαπανών για τις συγκεκριμένες επενδύσεις, με δυνατότητα αύξησης της χορηγίας κατά 20% για μικρά πάρκα. Σύμφωνα με την επιστολή του κ. Νικολάου, το συνολικό κόστος της επένδυσης των αποθηκευτικών συστημάτων υπολογίζεται σε €135,6 εκατομμύρια, επομένως η επιχορήγηση ποσού θα φθάνει τα €59,8.
Το Σχέδιο Χορηγιών, όπως αναφέρεται στην επιστολή, θα περιλαμβάνει κίνητρα για την ταχύτερη, ουσιαστική και οικονομικά βιώσιμη ανάπτυξη υβριδικών συστημάτων αποθήκευσης, την αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την αξιοποίηση των περικοπών από τη λειτουργία των φωτοβολταϊκών συστημάτων.
Πρόκειται, όπως υποδεικνύεται, για τα τρία σημαντικότερα προβλήματα που απασχολούν τους παραγωγούς από φωτοβολταϊκά πάρκα, που είναι συνδεδεμένα με το δίκτυο διανομής της ΑΗΚ.
«Στόχος της πρότασης μας», προστίθεται, «είναι η μεγιστοποίηση της αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η διατήρηση ενός βιώσιμου ενεργειακού συστήματος παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, υπό συνθήκες ανταγωνιστικής αγοράς και η μείωση της τιμής του ρεύματος προς όφελος του καταναλωτή και όχι του κυρίαρχου προμηθευτή». Ειδικότερα, αφορά υβριδικά συστήματα αποθήκευσης πριν τον μετρητή (μέσα σε φωτοβολταϊκά πάρκα), για διαφύλαξη της παραγωγής (και των εσόδων) του επενδυτή από τις περικοπές που γίνονται σε μήνες της άνοιξης και του φθινοπώρου, λόγω υπερπαραγωγής και χαμηλής κατανάλωσης.
«Δυστυχώς δεν είναι ακόμα σαφείς οι προθέσεις της κυβέρνησης αναφορικά με τις μεμονωμένες μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, μπροστά από τον μετρητή και τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης εντός των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής ΑΠΕ, πίσω από τον μετρητή», αναφέρει η επιστολή.
Ανάμεσα στις εταιρείες που υποβάλλουν την πρόταση περιλαμβάνεται η Esperia Energy, η Esperia Green Energy, η Easy Power, η Dianary, η AGM, η L&T Solar Power, η My Sun Ltd, η PV Sunset, Galoscope Ltd, Santiam Investnent, Reszeus και η Solight. Μάλιστα, στον κατάλογο των εταιρειών που συνοδεύει την επιστολή περιλαμβάνονται στοιχεία για τις τοποθεσίες στις οποίες προωθούνται οι επενδύσεις και στα οποία ήδη λειτουργούν φωτοβολταϊκά πάρκα, οι υποσταθμοί σύνδεσης με το δίκτυο, την ισχύ αποθήκευσης ενέργειας (storage factor), το υπολογιζόμενο κόστος, άλλα τεχνικά χαρακτηριστικά των μπαταριών, καθώς και την προτεινόμενη χορηγία από το κράτος.
Πυρά προς κυβερνώντες για καθυστερήσεις
Στην επιστολή του ο κ. Νικολάου επισημαίνει ότι η καθυστέρηση που παρατηρείται στην προώθηση της αποθήκευσης ενέργειας εμποδίζει το ενεργειακό σύστημα παραγωγής να δώσει τεχνικές λύσεις στην ακανόνιστη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, αποθηκεύοντας την ενέργεια την ώρα που δεν καταναλώνεται και διοχετεύοντάς την στο σύστημα όταν οι εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ δεν παράγουν.
Παράλληλα, αναφέρεται στην εξαγγελία σχεδίων για υλοποίηση της αποθήκευσης ενέργειας, που έγινε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον περασμένο Φεβρουάριο, υποδεικνύοντας ότι μέχρι σήμερα δεν έχει καταστεί η δυνατή η προκήρυξή τους, παρόλο που η εξαγγελία έγινε με χρονικό ορίζοντα υλοποίησης το 2025.
Επιπρόσθετα, εστιάζει στην ανάγκη για αποθήκευση ενέργειας, λέγοντας πως εξυπηρετεί πολλαπλάσιους στόχους που είναι άμεσα συνυφασμένοι με τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και πως γι’ αυτό η αξιοποίηση της αποθήκευσης ενέργειας, δεν μπορεί να αποσυνδέεται από την λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς εντός του 2025, όπως είχε εξαγγείλει ο υπουργός Ενέργειας. Κρίσιμο, όπως υπογραμμίζει, στοιχείο αποτελεί η διατήρηση βιώσιμων ενεργειακών συστημάτων παραγωγής από ΑΠΕ και η μείωση της τιμής ρεύματος.
Σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις της ΡΑΕΚ που επέκτειναν το χρονικό πλαίσιο εφαρμογής του πλαισίου μεταβατικής ρύθμισης, στην αγορά ηλεκτρισμού της Κύπρου μέχρι το τέλος του 2025 και την πλήρη εφαρμογή του νέου μοντέλου αγοράς ηλεκτρισμού, ο κ. Νικολάου υποδεικνύει ότι δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχουν προωθηθεί οι υπό αναφορά τροποποιήσεις και πως η αποθήκευση ενέργειας παραμένει εγκλωβισμένη σε πρακτικές που δεν εξυπηρετούν τις εξαγγελίες για τη μεγιστοποίηση της αξιοποίησης των ΑΠΕ και τη διευκόλυνση και απλοποίηση της αδειοδότησης και σύνδεσης των έργων αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ.
Σημειώνει πως 18 μήνες μετά από σχετικές αποφάσεις της ΡΑΕΚ, δεν έχουν αναθεωρηθεί κανόνες και δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή η δυνατότητα ένταξης σταθμών αποθήκευσης ενέργειας στο ηλεκτρικό σύστημα στο πλαίσιο της μεταβατικής ρύθμισης και η αποθήκευση ενέργειας «παραμένει ανεκπλήρωτος στόχος, παρά τις εκτιμήσεις της αρμόδιας ρυθμιστικής αρχής».
Ζητά διαφανείς και αμερόληπτες διαδικασίες
Ο κ. Νικολάου τονίζει ακόμη πως το σημαντικότερο είναι η αποθήκευση ενέργειας να γίνει με αντικειμενικές, διάφανες και αμερόληπτες διαδικασίες, ώστε να διασφαλίζεται η συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων και η διαφάνεια των ενισχύσεων.
«Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω και ειδικότερα τις μεθοδεύσεις και δυστοκίες που επισημαίνονται, θεωρούμε ορθό να επισημάνουμε ότι η διασφάλιση της επίτευξης των στόχων που καθορίστηκαν για σκοπούς σχεδίων επιχορήγησης για αποθήκευση ενέργειας, όπως εξαγγέλθηκαν από τον ίδιο τον ΠτΔ, και σε ότι αφορά ειδικότερα τη μεγιστοποίηση της διείσδυσης της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ και την αξιοποίηση των περικοπών ‘πράσινης’ ενέργειας, δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς διάφανους κανόνες, χωρίς νομική ασφάλεια, καθαρούς κανόνες και διαφάνεια, ώστε να μπορούμε να προσελκύσουμε τις απαιτούμενες σημαντικές επενδύσεις από επιχειρηματίες ή παραγωγούς», καταγράφει σην επιστολή του.
Στο στόχαστρο και η ΑΗΚ
Έντονη κριτική ασκεί παράλληλα, στην ΑΗΚ και στην πρόσφατη εξαγγελία της για εγκατάσταση μεγάλου συστήματος αποθήκευσης ενέργειας 160MWh μέσω μπαταριών στον χώρο του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού Δεκέλειας, με προϋπολογισμό έργου €62 εκατ. ποσό που προτείνεται να χρηματοδοτηθεί από ευρωπαϊκά ταμεία.
Όπως επισημαίνει, το έργο «δεν εξυπηρετεί τις αρχές της διαφάνειας και της αμεροληψίας και ούτε τους στόχους για σημαντικές επενδύσεις στην ανάπτυξη συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας». Ο κ. Νικολάου υποστηρίζει πως η ρύθμιση που προτείνεται με την ΑΗΚ ως κυρίαρχο προμηθευτή, «δεν είναι συμβατή με την εσωτερική αγορά και ούτε συνάδει με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις κρατικές ενισχύσεις». «Ούτε βέβαια εξυπηρετεί την ανάγκη διατήρησης βιώσιμων ενεργειακών συστημάτων παραγωγής από ΑΠΕ, στο πλαίσιο λειτουργίας της ανταγωνιστικής αγοράς, παρά μόνο τα συμφέροντα του κυρίαρχου προμηθευτή», προσθέτει.
«Ως εκ των ανωτέρω», καταλήγει η επιστολή, «οι πελάτες μας είναι έτοιμοι να επενδύσουν, στο πλαίσιο ενός σχεδίου χορηγιών για ανάπτυξη υβριδικών συστημάτων ενέργειας».
Διαβάστε επίσης: Οι 4+1 επενδυτές για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου - Ελλάδας