του Χάρη Λοϊζίδη*
Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο τίποτα στη ζωή μας δεν θυμίζει την καθημερινή μας «κανονικότητα». Η πανδημία του κορωνοϊού διαφοροποίησε καθημερινές συνήθειες και κατέστησε αναγκαία την κοινωνική αποστασιοποίηση, κρατώντας μας μακριά από αγαπημένα πρόσωπα και ρίχνοντας βαριά τη σκιά της πάνω από τις οικονομίες διεθνώς, μη εξαιρουμένης και της κυπριακής.
Ειδικά η τουριστική βιομηχανία, που διαχρονικά λειτούργησε ως βασικός πυλώνας οικονομικής ανάπτυξης για την κυπριακή οικονομία, το 2021 ξεκίνησε με σημαντική καθυστέρηση και συνεπώς ολόκληρο το 2020 μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του 2021 θεωρείται ως μη γενόμενο.
Υπήρξαν σημάδια βελτίωσης και ανάκαμψης από τον περασμένο Ιούλιο, εντούτοις το 2021 εξακολουθεί να μετρά βαθιές πληγές από την πανδημία, σε σύγκριση με τη χρονιά-ρεκόρ του 2019. Ενδεικτικά, με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2021, η μείωση στις αφίξεις σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 υπολογίζεται στο 60%, ενώ σε ό,τι αφορά τα έσοδα, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία για την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2021, η μείωση ήταν της τάξης του 59%.
ΑΛΛΑΖΕΙ ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥ ΤΑΞΙΔΙΩΤΗ
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι, κατά τον ενάμιση χρόνο της πανδημίας, το προφίλ του ταξιδιώτη φαίνεται να έχει διαφοροποιηθεί, με τον όγκο των κρατήσεων να είναι της τελευταίας στιγμής, ενώ η επιθυμία για διακοπές στο εξωτερικό είναι ιδιαίτερα αυξημένη. Οι τουρίστες που επέλεξαν φέτος το νησί μας μπορεί να είναι χαμηλότεροι σε αριθμό, όμως δαπάνησαν μεγαλύτερα χρηματικά ποσά, τόσο για υπηρεσίες που παρέχονται στα καταλύματα όσο και για υπηρεσίες εκτός των μονάδων, ενώ οι διακοπές τους ήταν μικρότερης διάρκειας. Επίσης, η εμπειρία της πανδημίας ανέδειξε την ανάγκη για άνοιγμα νέων αγορών, αξιοποιώντας και τα μηνύματα που έστειλε η Κύπρος ότι μπορεί να διαχειριστεί παρόμοιες κρίσεις και ότι ο τρόπος προώθησης των προϊόντων μας χρειάζεται πιο μεγάλη ευελιξία, καθώς η τάση του μέλλοντος είναι οι απευθείας κρατήσεις μέσα από διάφορες πλατφόρμες.
Ο Σύνδεσμος, σε συνεργασία με το Υφυπουργείο Τουρισμού, ενεργοποιήθηκε για έξοδο από την κρίση και επανεκκίνηση του τουριστικού τομέα από το 2022. Οι ξενοδόχοι δεν χάνουν τον προσανατολισμό τους και παραμένουν επικεντρωμένοι στην επίτευξη των μεγάλων στόχων που έχουν τεθεί, ενώ η υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για τον Τουρισμό με ορίζοντα το 2030 συνεχίζει να καθοδηγεί κάθε πτυχή των ενεργειών τους.
ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΥΠΟ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ…
Η αισιοδοξία της τουριστικής και ξενοδοχειακής μας βιομηχανίας για το 2022 ενισχύεται από τη δυναμική που δημιουργήθηκε, κατά τους μήνες από τον Ιούλιο μέχρι και τον Οκτώβριο του 2021, από τις προσδοκίες που δημιουργεί η ικανοποιητική εισροή τουριστών από νέες αγορές, όπως η Πολωνία, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ουκρανία, αλλά και από τα πρώτα μηνύματα που λαμβάνονται από τους τουριστικούς εταίρους, οι οποίοι προβλέπουν μια πολύ καλή τουριστική σεζόν, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν ανατροπές, τόσο όσον αφορά την επιδημιολογική κατάσταση της Κύπρου όσο και σε διεθνές επίπεδο. Ταυτόχρονα, έχουμε να διαχειριστούμε ένα τεράστιο πρόβλημα, που είναι η σημαντική έλλειψη προσωπικού στον κλάδο. Προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει άμεσα να γίνουν όλες εκείνες οι ενέργειες για να αμβλυνθεί το πρόβλημα, μη εξαιρουμένης και της στρατηγικής που συζητείται για εισαγωγή προσωπικού από τρίτες χώρες.
Ανάλογο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι πλείστοι κλάδοι της κυπριακής οικονομίας, αλλά και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, πράγμα που δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την αντιμετώπισή του.
Για την επίτευξη των καλυτέρων δυνατών αποτελεσμάτων, προτάσσεται εκ νέου το μοντέλο ήλιος-θάλασσα, που εμβολιάζεται με νέα στοιχεία, επενδύοντας στα αυθεντικά στοιχεία της υπαίθρου, καθώς και σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες. Νέα δεδομένα διαμορφώνουν τον τρόπο που επιλέγεται πλέον ένας προορισμός. Ο ταξιδιώτης θέλει πρώτιστα να νιώσει ασφάλεια στον τόπο προορισμού του, απολαμβάνοντας τα βασικά και τις ανέσεις του. Παρόλο που οι επόμενοι μήνες προδιαγράφονται αρκετά δύσκολοι, εντούτοις η πανδημία δεν πρέπει να μας αποπροσανατολίσει από τον μεγάλο μας στόχο που είναι το rebranding της Κύπρου και η επιτάχυνση των προσπαθειών για αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της Κύπρου, με στόχο την προσέλκυση ποιοτικού τουρισμού υψηλών εισοδημάτων.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ, σε ένα έντονα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, καλούμαστε να επενδύσουμε περισσότερο στην ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουμε και στην αυθεντικότητα του brand της Κύπρου, προσμετρώντας το γεγονός ότι ο σύγχρονος επισκέπτης αντιμετωπίζει πλέον τις διακοπές ως ολιστική εμπειρία και συνυπολογίζει όλες τις εμπειρίες και εντυπώσεις που προσλαμβάνει από τον χώρο που επισκέπτεται – το επίπεδο των υπηρεσιών και της εξυπηρέτησης, αλλά και την ποιότητα του καταλύματος όπου θα μείνει, της ταβέρνας ή του χώρου διασκέδασης που θα επισκεφθεί.
Αλλαγές αναμένονται και στις ταξιδιωτικές τάσεις κατά το 2022, οι οποίες, σύμφωνα με τους τουριστικούς παράγοντες, θα είναι δύο και αντίθετες μεταξύ τους. Από τη μια, θα υπάρχουν εκείνοι που μπορούν να υποστηρίξουν οικονομικά το μεμονωμένο ταξίδι, την περιήγηση στη φύση και τη διαμονή σε μικρότερες ξενοδοχειακές μονάδες. Από την άλλη, οι οικονομικές συνθήκες των Ευρωπαίων θα είναι δύσκολες, οπότε θα αναζητηθούν φθηνότεροι προορισμοί διακοπών.
*Προέδρου του Παγκύπριου Συνδέσμου Ξενοδόχων (ΠΑΣΥΞΕ)