Σχεδόν εφτά χρόνια έχουν περάσει από την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού Λεμεσού και την ανάληψη των εμπορικών δραστηριοτήτων του από τις κοινοπραξίες των Eurogate και DP World Limassol.
Ειδικότερα, η ανάληψη της διαχείρισης του Λιμανιού από τους ιδιώτες ανάδοχους έγινε την 29η Ιανουαρίου του 2017 και έκτοτε το Υπουργείο Μεταφορών είναι επιφορτισμένο με την παρακολούθηση των όρων της Σύμβασης Παραχώρησης. Υπενθυμίζεται πως τη διαχείριση του Τερματικού Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων ανέλαβε η κοινοπραξία Eurogate/Interorient και East Med Holdings, ενώ η κοινοπραξία DP World/GP Vasilopoulos ανέλαβε τη διαχείριση του Τερματικού Σταθμού Πολλαπλών Χρήσεων, των θαλάσσιων υπηρεσιών, καθώς και του Τερματικού Κρουαζιέρας.
Μέσα σε αυτό το διάστημα, οι διαχειριστές του μεγαλύτερου λιμανιού της Κυπριακής Δημοκρατίας, ήρθαν αντιμέτωποι με σοβαρότατες προκλήσεις, ειδικότερα με το ξέσπασμα της πανδημίας του Covid-19 και τις συνέπειες στη θαλάσσια εφοδιαστική αλυσίδα, που έπληξαν όπως ήταν φυσικό, και τις λιμενικές δραστηριότητες της Κύπρου.
Η εικόνα του «ταμείου»
Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Μεταφορών, Συγκοινωνιών και Έργων, τα έσοδα του κράτους από τους ιδιώτες διαχειριστές του λιμανιού Λεμεσού, ανέρχονται συνολικά, στα €294 εκατομμύρια, από την ημερομηνία παραχώρησης μέχρι και την 1η Νοεμβρίου του 2022.
Ειδικότερα, οι διαχειριστές καλούνται να καταβάλουν στο κράτος μέρισμα κάθε τρίμηνο, εντός 20 εργάσιμων ημερών μετά το πέρας του τριμήνου.
Από την αρχή της Σύμβασης Παραχώρησης, που υπεγράφη στις 25 Απριλίου του 2016, τα έσοδα ανά έτος, έχουν διαμορφωθεί ως ακολούθως:
- 2016: €10 εκατομμύρια (προκαταβολή που εισέπραξε το κράτος με την υπογραφή της Σύμβασης)
- 2017: €37,9 εκατομμύρια
- 2018: €46,5 εκατομμύρια
- 2019: €54,6 εκατομμύρια
- 2020: €50 εκατομμύρια
- 2021: €49,6 εκατομμύρια
- 2022: €55,5 εκατομμύρια
Για το 2023, το Υπουργείο Μεταφορών εκτιμά πως τα συνολικά έσοδα του κράτους αναμένονται να ανέλθουν περίπου στα €60 εκατομμύρια, ενώ μέχρι στιγμής έχουν εισπραχθεί €52,4 εκατομμύρια
Πώς υπολογίζονται τα έσοδα
Σημειώνεται πως το ποσό που λαμβάνει το κράτος είναι στη βάση ενός ποσοστού, που αφορά την κάθε σύμβαση.
Σύμφωνα με τις τρεις Συμφωνίες Παραχώρησης και τον διαμοιρασμό των εμπορικών δραστηριοτήτων του λιμανιού Λεμεσού στους ανάδοχους, το ποσοστό για τα εμπορευματοκιβώτια ανέρχεται (Eurogate) στα 62,71% επί των εσόδων, για τις θαλάσσιες υπηρεσίες στο 10,1% και για τον σταθμό πολλαπλών χρήσεων στο 52,1% (DP World).
Απώλειες μεν, ξαναπαίρνουν όμως μπρος οι μηχανές
Με βάση τα οικονομικά δεδομένα της συμφωνίας, τα έσοδα του κράτους σε βάθος 25ετίας προβλέπονταν σε €1,9 δισεκατομμύρια.
Εντούτοις, τα έσοδα της πρώτης εφταετίας κινούνται σε χαμηλότερα επίπεδα, με την πανδημία να αποτελεί το κυριότερο λόγο. Ειδικότερα, το Υπουργείο Μεταφορών σημειώνει πως λόγω της πανδημίας και των αλυσιδωτών επιπτώσεων που προκάλεσε στην εφοδιαστική αλυσίδα, πλήττοντας ιδιαίτερα τους τομείς του εμπορίου και της ναυτιλίας, ο κύκλος των διαχειριστών είχε μειωθεί κατά πολύ τα έτη 2020 και 2021.
Μεγάλο πλήγμα είχε επίσης, δεχθεί και το τουριστικό σκέλος του λιμανιού, αφού η εξυπηρέτηση πλοίων κρουαζιέρας για το 2020 υπήρξε μηδενική, ενώ για το 2021, αν και καταγράφηκαν αφίξεις κρουαζιεροπλοίων, ο αριθμός των επιβατών ήταν πολύ μειωμένος.
Γενικότερα, ωστόσο, η δραστηριότητα των διαχειριστών και κατ’ επέκταση του λιμανιού Λεμεσού άρχισε σταδιακά να ανακάμπτει το 2022 και το 2023, με την κινηση στον τομέα της κρουαζιέρας να είναι επίσης, γενικότερα αυξημένη.
Θετικό το πρόσημο παρά τα προβλήματα που μπορεί να προκύπτουν
Σύμφωνα πάντως με τα όσα καταγράφει το Υπουργείο Μεταφορών στο σημείωμά του για τον προϋπολογισμό του 2024, παρά τα διάφορα προβλήματα που προκύπτουν κατά καιρούς και που αφορούν κυρίως τις Συμβάσεις, οι επιδόσεις των ιδιωτών αποτιμούνται κυρίως με θετικό πρόσημο. Συγκεκριμένα το Υπουργείο αναφέρει πως οι ιδιώτες διαχειρίζονται το λιμάνι με υψηλούς ρυθμούς απόδοσης, ενώ έχουν προβεί σε διάφορες επενδύσεις, είτε αυτές αφορούν εξοπλισμό, ηλεκτρονικά συστήματα, αλλά και ανθρώπινο δυναμικό.
Ενδεικτικά, γίνεται αναφορά σε δύο νέες γερανογέφυρες που έχουν εγκατασταθεί στο Τερματικό Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων, που διαχειρίζεται η Eurogate, και ο οποίες είναι από τις πιο μεγάλες στην Ευρώπη. Παράλληλα, σημειώνεται πως οι άλλοι δύο διαχειριστές, DP World Limassol και P&O Maritime Services, που έχουν υπό την ευθύνη τους τον Τερματικό Σταθμο Γενικού Εμπορίου και τις Θαλάσσιες Υπηρεσίες αντίστοιχα, έχουν αναβαθμίσει τον υφιστάμενο εξοπλισμό και έχουν προβεί σε αγορά πρόσθετου εξοπλισμού, με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των χρηστών του λιμανιού.
Διαβάστε επίσης: Παραιτήθηκε ο CEO της Turkish Bank από το Κέντρο Αριστείας CYENS