Του Ξένιου Μεσαρίτη
Μέσω των τραπεζών μπαίνει σε τροχιά η εφαρμογή των κριτηρίων ESG στην οικονομία, αφού τις τελευταίες βδομάδες οι επιχειρήσεις - ως πελάτες των τραπεζών - καλούνται να απαντήσουν σε ειδικό ερωτηματολόγιο για τις επιδόσεις τους, όσον αφορά τις παραμέτρους ESG.
Οι τράπεζες, με τις νέες νομοθεσίες που επιβάλλονται τόσο από τους επόπτες τους όσο και από τις ευρωπαϊκές οδηγίες, οφείλουν να λογοδοτούν για το δανειακό χαρτοφυλάκιό τους, το οποίο πλέον πρέπει να είναι προσανατολισμένο προς μια πιο βιώσιμη ανάπτυξη – κυρίως όσον αφορά το περιβάλλον, την κοινωνία και ζητήματα εταιρικής διακυβέρνησης.
Η μη συμμόρφωση των τραπεζών «διασφαλίζεται» αφού βάσει των εποπτικών οδηγιών σε περίπτωση που δεν τηρούνται τα απαιτούμενα και ένα πιο «πράσινο δανειακό χαρτοφυλάκιο» ή πιο συμμορφωμένο σε ευρύτερα ζητήματα ESG δανειακό χαρτοφυλάκιο θα υπάρχουν κυρώσεις σε μορφή αυξημένων κεφαλαιακών απαιτήσεων.
Το ιστορικό και οι τύποι των εταιρειών που επηρεάζονται φέτος
Σημειώνουμε ότι τον Νοέμβριο του 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ενέκριναν τη νέα Οδηγία δημοσιοποιήσεων για την Εταιρική Βιωσιμότητα (CSRD), η οποία αντικαθιστά την τρέχουσα οδηγία για τις μη χρηματοοικονομικές αναφορές (NFRD) και απαιτεί την ετοιμασία ετήσιας έκθεσης βιωσιμότητας από νομικά πρόσωπα εντός της ΕΕ.
Οι νέοι κανόνες θα τίθενται σταδιακά σε εφαρμογή τριών φάσεων μεταξύ 2024 και 2027 με σταδιακή έναρξη ισχύος για διαφορετικούς τύπους εταιρειών, ανάλογα με το μέγεθος και το πεδίο δραστηριοτήτων τους.
Εταιρείες που θα υπόκεινται στην Οδηγία:
Το πεδίο εφαρμογής της CSRD περιλαμβάνει τέσσερις τύπους επηρεαζόμενων εταιρειών:
- Εταιρείες που υπόκεινται ήδη στην Οδηγία NFRD
- Εταιρείες που πληρούν δύο από τα ακόλουθα τρία κριτήρια:
- περισσότεροι από 250 εργαζόμενοι ή/και,
- πάνω από €40 εκατ. κύκλος εργασιών ή/και
- πάνω από €20 εκατ. σύνολο ενεργητικού
- Εισηγμένες Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (“MME”)
- Εταιρείες με μητρικές εταιρείες εκτός ΕΕ με συνδυασμένο κύκλο εργασιών του ομίλου στην ΕΕ άνω των 150 εκατ. ευρώ για δύο συνεχή έτη
Η πιο πάνω ρύθμιση αναμένεται να διευρύνει κατά περίπου τέσσερεις φορές τον αριθμό των εταιρειών που θα υποχρεούνται να ετοιμάζουν εκθέσεις με τις πρακτικές που ακολουθούν σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά θέματα . Αυτό μεταφράζεται σε σχεδόν 50.000 εταιρείες στην ΕΕ οι οποίες εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής.
Η έναρξη ισχύος διαφοροποιείται ανά τύπο εταιρείας ως ακολούθως:
- Από 1η Ιανουαρίου 2024: Μεγάλες εταιρείες δημοσίου συμφέροντος που σήμερα εμπίπτουν στην υφιστάμενη NFRD, με υποχρέωση υποβολής της πρώτης έκθεσης μέσα στο 2025
- Από 1η Ιανουαρίου 2025: Μεγάλες εταιρείες που πληρούν δύο από τα τρία προαναφερόμενα κριτήρια, με υποχρέωση υποβολής της πρώτης έκθεσης μέσα στο 2026.
- Από 1η Ιανουαρίου 2026 : Εισηγμένες ΜΜΕ και άλλες επιχειρήσεις, με υποχρέωση υποβολής της πρώτης έκθεσης μέσα στο 2027
Επηρεάζονται φέτος 80 εταιρείες – Ο ρόλος της Synesgy
Η οδηγία από φέτος επηρεάζει περίπου 80 εταιρείες στην Κύπρο που πληρούν τα πιο πάνω κριτήρια, και συνεπώς και τις τράπεζες, οι οποίες ήδη έχουν στείλει στους πελάτες τους τα πρώτα ερωτηματολόγια και έχουν λάβει και τις πρώτες απαντήσεις.
Σε αυτή την προσπάθεια των τραπεζών προέκυψε και το διατραπεζικό έργο αξιολόγησης επιχειρήσεων για τα κριτήρια ESG μέσω της πλατφόρμας Synesgy.
Το εργαλείο αυτό εισάγει στην Κύπρο η Artemis Credit Bureau, σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Τραπεζών Κύπρου και τις τράπεζες οι οποίες εκπροσωπούνται σε αυτόν, καθώς και με την εταιρεία ICAP CRIF A.E., μέλος του διεθνούς Ομίλου της CRIF S.p.A.
Όπως εξηγήθηκε σε δημοσιογραφική διάσκεψη, με την απάντηση του ερωτηματολογίου από κάθε εταιρεία και την αξιολόγηση των απαντήσεων από την Synesgy, εκδίδεται πιστοποιητικό στο οποίο αναφέρεται ο βαθμός συμμόρφωσης της εταιρείας με τα κριτήρια ESG.
Στη συνέχεια γίνονται συστάσεις προς την εταιρεία με προτεινόμενες ενέργειες, ούτως ώστε να γίνουν βήματα για την βελτίωση στις επιδόσεις της εταιρείας.
Η διαδικασία αυτή γίνεται από την κάθε εταιρεία κάθε χρόνο και αποστέλλεται πρόσκληση ανανέωσης από την Synesgy, ενώ η πρώτη φορά που συμπληρώνεται το ερωτηματολόγιο δεν υπάρχει χρέωση για την εταιρεία.
Σημαντικό είναι το γεγονός ότι μέσω της πλατφόρμας η κάθε εταιρεία μπορεί να συμπληρώνει μία φορά το χρόνο το ερωτηματολόγιο και το πιστοποιητικό να ισχύει για όλους τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που συνεργάζεται, αποφεύγεται δηλαδή η διαδικασία να γίνεται για κάθε ξεχωριστή τράπεζα που έχει λογαριασμούς μια εταιρεία.
Όπως μας αναφέρθηκε, «ο μηχανισμός διασφαλίζει τη διαφάνεια, καθώς τα ίδια αποτελέσματα θα λάβουν και όλες οι τράπεζες και η ίδια η εταιρεία».
Ποια τα οφέλη για τις επιχειρήσεις
Όπως σημειώθηκε από τους επικεφαλής της πλατφόρμας Synesgy και του Artemis Credit Bureau, τα οφέλη είναι προφανή τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για την κυπριακή οικονομία, αφού οι επιχειρήσεις μπορούν να αξιολογήσουν ολόκληρες τις αλυσίδες των οργανισμών τους για ζητήματα βιωσιμότητας, δίνοντάς τους την δυνατότητα να βελτιωθούν και να καταστούν πιο βιώσιμες.
Δίνεται η δυνατότητα με συγκεκριμένες ενέργειες, μετά την αξιολόγησή τους από την Synesgy, να μειώσουν το κόστος τους, να έχουν θετικότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα αποκτώντας ευνοϊκότερη θέση στις προτιμήσεις των καταναλωτών και στην τελική να αυξήσουν τα έσοδά τους.
Σαφέστατα μπορούν οι εταιρείες να έχουν μέσα από αυτή την διαδικασία και πρόσβαση σε πιο φτηνή χρηματοδότηση, είτε από τράπεζες είτε από άλλες πηγές άντλησης κεφαλαίων.
Επίσης, δημιουργείται μέσω ενός «domino effect» δυνητικά ένα οικοσύστημα ESG στην Κύπρο, αφού οι εταιρείες οφείλουν να αναφέρουν στοιχεία και να ελέγξουν και την αλυσίδα αξίας τους και δη τους προμηθευτές, τους συνεργάτες και τους πελάτες τους.
Στο μέλλον θα είναι η κανονικότητα για όλες τις εταιρείες
«Μπαίνουν οι βάσεις για αυτό που θα είναι η κανονικότητα στο μέλλον», σημειώθηκε από τους επικεφαλής της Synesgy, οι οποίοι ανέφεραν ότι «είναι σημαντικό να δημιουργηθεί η κουλτούρα στις επιχειρήσεις για αυτό που θα έλθει στο μέλλον».
Τονίστηκε ότι, είναι σημαντικό οι εταιρείες να αντιληφθούν την αξία ενσωμάτωσης των κριτηρίων ESG στη στρατηγική και τις πρακτικές τους, πρωτίστως για το δικό τους όφελος αλλά και στο παρόν στάδιο να επενδύσουν στην τεχνογνωσία για την ορθή ενσωμάτωση των κριτηρίων βιωσιμότητας, σε αυτό το στάδιο.
Προς το παρόν διανύουμε ένα μεταβατικό στάδιο σε σχέση με τα κριτήρια ESG αλλά σταδιακά θα καταστούν υποχρεωτικά αυτά τα κριτήρια ακόμη και για τις ίδιες τις εταιρείες.