Του Χρήστου Μιχάλαρου
Πάρα πολλές υποθέσεις παραβίασης της νομοθεσίας περί υγιούς ανταγωνισμού της αγοράς έχουν περιέλθει στην αντίληψη και έχουν εξεταστεί από την Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού.
Αρκετές από αυτές ήταν ιδιαιτέρως σοβαρές και οδήγησαν στην έκδοση αποφάσεων και προστίμων από την Επιτροπή, σε μια προσπάθεια να διαφυλαχθεί η ομαλή λειτουργία της αγοράς και να αντιμετωπισθούν φαινόμενα καρτέλ που παρατηρήθηκαν.
Μιλώντας στην «Πρώτη Εκπομπή» του Ράδιο Πρώτο η Πρόεδρος της Επιτροπής Λουκία Χριστοδούλου, ανέφερε ότι οι περιπτώσεις οι οποίες εξετάστηκαν αφορούσαν μια ευρεία γκάμα τομέων της οικονομικής δραστηριότητας, όπως η διαχείριση αερολιμενικών υποδομών, το εμπόριο γάλακτος και την πώληση νερού για οικιακούς και αγροτικούς σκοπούς με την εμπλοκή Κοινοτικών Συμβουλίων.
Επιπλέον, αναφέρθηκε σε συγκεκριμένη, πολύ σοβαρή περίπτωση, κατά την οποία ένα καρτέλ 9 εταιριών επιχείρησε να χειραγωγήσει και να νοθεύσει συγκεκριμένους δημόσιους διαγωνισμούς.
Ενδεικτικά, από την επίσημη ιστοσελίδα διαφαίνεται ότι τα τελευταία δύο χρόνια (2018 και 2019) η Επιτροπή εξέδωσε συνολικά 133 αποφάσεις που αφορούν σε παραβάσεις της σχετικής νομοθεσίας.
Μεγάλες διαδικασίες
«Για να καταλήξουμε στην διαπίστωση παράβασης, πρέπει να ακολουθήσουμε μια μεγάλη διαδικασία. Πρέπει να υπάρχει είτε καταγγελία, είτε αυτεπάγγελτη έρευνα, να δοθούν οδηγίες, να προχωρήσει η Υπηρεσία σε μια μεγάλη συλλογή και εξέταση στοιχείων. Αν διαφανεί ότι εκ πρώτης όψεως υπάρχει παράβαση, θα καλέσουμε τον διερευνώμενο να υπερασπιστεί τον εαυτό του και θα προχωρήσουμε με τα υπόλοιπα», είπε.
Όλες οι αποφάσεις της Επιτροπής είναι αναρτημένες στην επίσημη ιστοσελίδα.
Στην ερώτηση αν η διαδικασία είναι γραφειοκρατικά δύσκολη και καθυστερεί το έργο της Επιτροπής, η κα Χριστοδούλου απάντησε ότι είναι όντως χρονοβόρα, ωστόσο οι κανόνες φυσικής δικαιοσύνης αυτό απαιτούν.
Υποστελέχωση και εδώ
Σοβαρό και διαχρονικό είναι εξάλλου το πρόβλημα της υποστελέχωσης, καθώς ολόκληρη η Επιτροπή στελεχώνεται από μόλις 16 άτομα τα οποία καλύπτουν της ανάγκες ολόκληρης της Κύπρου, σε μια εποχή κατά την οποία η διαδικασία εξέτασης υποθέσεων εξελίσσεται ραγδαία, με την ψηφιακή οικονομία να απαιτεί σύγχρονα συστήματα.
«Πλέον έχουμε ξεφύγει από τα τετριμμένα που είχαν παρόμοιες επιτροπές σε όλες τις χώρες του πλανήτη πριν από 15-20 χρόνια. Πρέπει να εξελιχθούμε. Καταβάλλουμε μια τεράστια προσπάθεια να ενισχύσουμε τόσο το προσωπικό, όσο και τους πόρους και τα εργαλεία μας», ανέφερε.
«Ζούμε σε μια οικονομία που έχει τα δικά της προβλήματα. Από την πλευρά μας προσπαθούμε με βάση το νόμο και τις αρμοδιότητές μας να ελέγχουμε, είτε είναι συμπράξεις και συμφωνίες, είτε είναι καταχρηστικοί όροι και κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης. Αυτό γίνεται παρά τα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει η Επιτροπή και παρά το υποστελεχωμένο ανθρώπινο δυναμικό δεν βάζουμε κάτω τα όπλα και δηλώνουμε παρόντες. Το ότι μπορούν να γίνουν πολλά ακόμα είναι γεγονός, το τι δύναμη έχουμε όμως είναι κάτι διαφορετικό», τόνισε.
Το νομικό πλαίσιο
Ο ρόλος της Επιτροπής κινείται σε ένα συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο, όπως περιγράφεται στον Περί Ανταγωνισμού Νόμο και ειδικότερα στο άρθρο 3 και το άρθρο 6.
Σύμφωνα με την ίδια, το άρθρο 3 απαγορεύει όλες τις συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων, αποφάσεις, αλλά και κάθε εναρμονισμένη πρακτική που περιορίζει και νοθεύει τον ανταγωνισμό, ενώ το άρθρο 6 απαγορεύει την καταχρηστική εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης για μία ή και περισσότερες επιχειρήσεις.
«Με αυτό τον τρόπο οι επιχειρήσεις με δεσπόζουσα θέση εμποδίζονται από το να καταχρώνται αυτή την δύναμη εντός μιας αγοράς και να αποκομίζουν αθέμητα οφέλη», εξήγησε.